Financiële risico’s participatiewet; presentatie regiodagen-iroko-2015

1. Financiële risico’s
Participatiewet
Workshop Regiodagen Overheidsfinanciën
Jaco van Velden (IROKO)
Peter van Nes (IROKO)
John Mulder (Gemeente Peel en Maas)
KENNIS VAN ZAKEN

2. 1. De participatiewet in financieel perspectief
2. De belangrijkste risico’s op een rij
3. Ervaringen van de gemeente Peel en Maas
4. Ervaringen delen aan de hand van twee vragen
5. Afsluiting
Programma KENNIS VAN ZAKEN

3. • Samenvoeging WWB, Wsw en delen Wajong
• Arbeidsbeperkten met werkvermogen stromen in de Participatiewet/Bijstand in
• 125.000 garantiebanen en 30.000 plekken Beschut Werken
• Geen nieuwe instroom in de Wsw meer -> werknemersbestand SW-bedrijf krimpt
met 6% per jaar.
• Financiële kortingen:
• Re-integratiebudget klassieke doelgroep fors teruggebracht
• Toevoeging I-deel voor nieuwe doelgroepen op basis van werkverwachting
• Efficiencykorting op Wsw -> vanaf 2020 nog maar 22.500 euro per plek
De Participatiewet KENNIS VAN ZAKEN

4. • Middelen voor loonkostensubsidie nieuwe doelgroepen toegevoegd
aan Inkomensdeel Participatiewet
• Wsw budget en budget begeleiding en re-integratie nieuwe
doelgroepen toegevoegd aan Participatiebudget
• Participatiebudget toegevoegd aan Integratie Uitkering Sociaal
Domein
• Nieuwe verdeelmodellen voor zowel Participatiebudget als
Inkomensdeel
De Participatiewet financieel gezien KENNIS VAN ZAKEN

5. Feiten:
• Het Wsw-bestand gaat dalen -> SW-bedrijf dus
ook, tenzij nieuwe keuzes gemaakt worden ->
Frictiekosten!
• Per Wsw-plek in 2020 3.500 euro minder budget
van het Rijk -> inkomen Wsw-er nog minder dan
nu te dekken uit het Rijksbudget
• Inkomensdeel en Participatiebudget voor nieuwe
doelgroepen krap
Risico’s vs Feiten KENNIS VAN ZAKEN

6. Risico: Druk uitgaven Wsw en Beschut
Risico:
• Wsw en nieuw Beschut drukken zwaarder dan geraamd op Participatiebudget
Effect:
• Weinig/geen middelen voor begeleiding nieuwe en re-integratie klassieke doelgroepen
-> Mogelijke tegenvallers in het Inkomensdeel
• Groter dan begroot beslag op de algemene middelen
Vragen voor de financiële functie:
• Hebben we voldoende grip op de bedrijfsvoering uitvoering Wsw/Beschut Werken?
• Hebben we voldoende grip op de arbeidsvoorwaardelijke component?
• Hoe flexibel zijn we tav deze lange termijn verplichtingen?
KENNIS VAN ZAKEN

7. Ontwikkeling Participatiebudget x 1.000
euro
453.916
382.639
306.868
259.079
225.396
198.974
1.500.000
1.700.000
1.900.000
2.100.000
2.300.000
2.500.000
2.700.000
2.900.000
3.100.000
2015 2016 2017 2018 2019 2020
Totale kosten Wsw Kosten beschut werk Vrij P-budget
KENNIS VAN ZAKEN

8. Risico: Te lage realisatie garantiebanen
Risico:
• Er worden minder garantiebanen gerealiseerd dan verwacht
Effect:
• Meer mensen in de uitkering, minder aan het werk met
loonkostensubsidie -> Tegenvallers in het Inkomensdeel
Vragen voor de financiële functie:
• Welke maatregelen worden ingezet om garantiebanen te realiseren?
• Wel financieel risico lopen we op middellange termijn als dit niet lukt?
• Richten we zelf een detacheringsfaciliteit in en welke risico’s lopen we
daar op?
KENNIS VAN ZAKEN

9. Risico: Begeleiding nieuwe doelgroep
Risico:
• Er is meer begeleiding nodig om de nieuwe doelgroepen aan het werk te houden dan
verwacht / de begeleiding is duurder dan verwacht.
Effect:
• Groter beslag van kosten begeleiding op het Participatiebudget.
• Minder middelen voor activering andere groepen -> Tegenvallers in het Inkomensdeel
Vragen voor de financiële functie:
• Is in de begroting rekening gehouden met kosten voor langjarige begeleiding van
arbeidsbeperkten op een garantiebaan?
• Welk financieel risico lopen we op middellange termijn als we dit niet doen?
KENNIS VAN ZAKEN

10. RISICO’S PARTICIPATIEWET IN
PEEL EN MAAS
John Mulder
Adviseur P&C
sociaal domein
09-07-2015

11. Inhoud:
- Gemeente Peel en Maas
- Risico-inventarisatie decentralisaties
- Organisatie en problematiek WSW
- Wijzigingen in structuur WSW organisatie en gevolgen

12. Participatiewet in Peel en Maas
• Peel en Maas is een fusiegemeente die in 2010 is
ontstaan uit de voormalige gemeenten Helden, Kessel,
Maasbree en Meijel;
• Ca. 43.000 inwoners;
• Zelfstandige ‘sociale dienst’ op het gebied van werk en
inkomen.

13. Risico-inventarisatie Decentralisaties
• Risico’s zijn in regionaal verband geïnventariseerd en
(globaal) beschreven en daarna lokaal ‘ingekleurd’;
• Risico’s onderverdeeld in 8 categorieën:
Sociaal-inhoudelijk, Personeel, Juridisch, Financieel,
Informatisering, Organisatie /Leiderschap, Politiek en
Samenwerking
• V.w.b. participatiewet is de WSW-organisatie één van de
grootste risico’s op financieel gebied

14. Organisatie en problematiek WSW
Gemeente Venray
Werkvoorziening-
schap NLW
(gemeenschappelijke regeling)
NLW Groep NV
Gemeente Peel
en Maas
Gemeente Horst
aan de Maas
100% aandeelhouder

15. Organisatie en problematiek WSW
• Al geruime tijd oplopende exploitatietekorten bij NLW
Groep NV;
• Eigen vermogen gedaald tot minimum niveau;
• Herstructurering NLW in 2011 ingezet maar in begin
weinig succesvol;
• Substantiële gemeentelijke bijdragen op het gebied van
exploitatietekorten en herstructurering noodzakelijk;

16. Wijzigingen in structuur WSW-organisatie
Naast de beleidsmatige en inhoudelijke wijzigingen waren
ook aanpassingen in de structuur noodzakelijk:
- Directie en MT vervangen (in 1e instantie via interim directeur);
- Raad van Commissarissen opgeheven;
- Bestuur van de GR (als aandeelhouder) frequenter en
directer contact met directie NLW groep NV
- Raad van Advies ingesteld;

17. Wijzigingen in structuur WSW-organisatie
Raad van advies NLW:
• Gevraagd en ongevraagd adviseren directie en bestuur
NLW;
• Bestaande uit:
- teammanagers sociaal domein van de
‘schapsgemeenten’
- Controllers / financieel adviseurs sociaal
domein van de ‘schapsgemeenten’
• Ongeveer 6x per jaar overleg met directie NLW

18. Wijzigingen in structuur WSW-organisatie
Onderwerpen o.a.
• Voortgang herstructuring (organisatorisch en financieel);
• Begroting, jaarstukken en (financiële) bijstellingen NLW;
- hierover vaak nog separaat (voor)overleg door
financieel specialisten raad van advies met de
controller en directeur van NLW
• Actuele ontwikkelingen (zowel financieel als beleidsmatig
of organisatorisch);

19. Wijzigingen in structuur WSW-organisatie
Voordelen vanuit financieel perspectief gemeente:
• Directe invloed op inhoud begroting NLW;
• Directe en actuele informatie over financiële stand van
zaken;
• Gemeentelijke begroting loopt daardoor gelijk met
begroting en meerjarenraming NLW;
• Vertrouwen en begrip bij gemeenten en NLW over en
weer.

20. Wijzigingen in structuur WSW-organisatie
• Raad van advies is geen garantie om financiële tekorten
te voorkomen maar wel om tijdig op de hoogte te zijn van
financiële bijstellingen en daar in de gemeentelijke
begroting op te kunnen inspelen
• Financiële belangen van gemeenten worden
meegenomen bij afwegingen binnen NLW

21. VRAGEN ?

22. Discussievraag 1:
Wat zijn de 2 belangrijkste zaken die u
heeft geregeld bij de implementatie van de
Participatiewet om financiële risico’s te
beperken?
KENNIS VAN ZAKEN

23. Discussievraag 2:
Wat zijn de 2 belangrijkste
financiële risico’s voor de komende
5 jaar m.b.t. de Participatiewet en
hoe gaat u dit volgen en proberen
bij te sturen?
KENNIS VAN ZAKEN

24. Tot slot: Uitvoeringsmodellen
• Sturing op bedrijfsvoering
• Sturing op de klant
• Schaal voor-/nadelen
• Werkgeversbenadering
• Aansluiting op andere D’s
• Benutting bestaande infrastructuur
KENNIS VAN ZAKEN
Lokaal
Regionaal
Alles
in een
Alles
apart
Regionaal
Participatiebedrijf
Lokaal
Participatiebedrijf
Lokaal
Gesplitst
Regionaal
Gesplitst

25. Aanbod Ministerie van BZK
Optie 1, uitgebreide ondersteuning:
• BZK biedt de mogelijkheid om de financiële veranderingen bij een gemeente op grond
van de Participatiewet/afbouw WSW in beeld te brengen. Hierbij brengt IROKO de
huidige situatie in beeld (op basis van openbare bronnen) om te vervolgens te kijken
welk (financieel) risico de gemeente loopt. Hierin wordt ook de meicirculaire betrokken.
Optie 2, beperkte ondersteuning:
• BZK biedt de mogelijkheid om de financiële veranderingen bij een gemeente op grond
van de Participatiewet/afbouw WSW in beeld te brengen aan de hand van het eigen
aangepaste rekenmodel.
Belangstelling?
• Aanmelden voor 1 augustus per mail bij Sanne Damhuis: sanne.damhuis@minbzk.nl
KENNIS VAN ZAKEN

26. KENNIS VAN ZAKEN
Contact:
Peter van Nes: pvnes@iroko.nl
Jaco van Velden: jvvelden@iroko.nl