Door Olga Welling, Ubbo Emmius

1. Passend onderwijs en gelijke kansen volgens
opstroomprincipe
door Olga Welling
Inspiratiedag Noord
VO-content
07-03-2018

2. Ubbo Emmius Veendam
Werken met leerdoelen
1

3. Werken met leerdoelen
Waarom?
• Leerlingen leren de regie te nemen over hun eigen leren
• Leerlingen krijgen inzicht in hun leerproces
• Tegen de kansenongelijkheid in het onderwijs
• Het maakt Passend Onderwijs mogelijk
• Het stimuleert het hebben van een ambitie
• Zowel docent als leerling staan zelf aan het roer
• ….
• …
2

4. Werken met leerdoelen
Onderliggende principe:
van selecteren naar kwalificeren
Hoe herken je selecteren? (R vraag)
• Docent behandelt de stof
• Leerlingen oefenen, leren en maken opdrachten in opdracht van
de docent
• Docent toetst of de leerlingen de stof beheersen
• Docent waardeert de gemaakte toets, de uitslag is meestal
onzeker voor de leerlingen
• De cijfernormering bepaalt of een leerling door-/af-/opstroomt
3

5. Werken met leerdoelen
Welke werkwijze hoort bij selecteren? (I vraag)
• Methode is leidend
• Onverwachte overhoringen/so’tjes
• Geheimhouden wat er getoetst gaat worden
• Normering bijstellen nadat de toets is gemaakt
• Strikvragen in een toets
• Leerlingen repareren slechte resultaten door beter te scoren op
de toets die volgt. Het doel is te eindigen met een voldoende op
het (overgangs)rapport/examen.
4

6. Werken met leerdoelen
Wat is kwalificeren? (R vraag)
• De docenten werken met een doorlopende leerlijn, uitgewerkt in
concrete leerdoelen met de bijbehorende beheersingsvormen
(RTTI) op de verschillende niveaus (basis, kader, mavo, havo,
vwo, gymnasium)
• Leerlingen, collega’s en ouders beschikken hierover
voorafgaand aan een periode/leerjaar/hele opleiding.
• De leerlingen worden geschoold om de leerdoelen, passend bij
hun niveau, op de juiste wijze te beheersen.
• De leerlingen krijgen de gelegenheid zich te bekwamen/laten
scholen in de leerdoelen van een hoger niveau
5

7. Werken met leerdoelen
Welke werkwijze hoort bij kwalificeren? (I vraag)
• Leerdoelen zijn leidend
• Diagnostische toetsen afnemen
• Leerlingen worden voorbereid op de toetsvragen
• Leerlingen weten om welke beheersingsvorm (RTTI) het gaat
• Normering van de toets ligt vast en is vooraf bekend
• Leerlingen worden ‘toetsproof’ gemaakt. Het doel is een
voldoende halen op de toets, pas dan kan je door naar de
volgende toets.
6

8. Niveauverschil
Hoe maak je niveauverschil inzichtelijk voor leerlingen? (I vraag)
• Niveauverschil
- tempo en hoeveelheid (meer kennen/doen in minder tijd)
- complexer en abstracter
• Koppelen aan beheersingsvormen
- RTTI of OBIT, of een andere taxonomie
7

9. Niveauverschil zichtbaar maken
RTTI (T2)
• R: meer en/of complexere/abstractere
begrippen/woorden/regels kunnen reproduceren in minder tijd
• T1: meer en/of complexere/abstractere regels/stappenplan
kunnen toepassen in minder tijd toepassen
• T2: het geleerde (R en T1) sneller kunnen toepassen in een
nieuwe situatie door verbanden te leggen
• I: het geleerde (R en T1) zelf kunnen uitleggen, verbanden
kunnen leggen of zelf voorbeelden bedenken. Complexere of
abstractere zaken kunnen toelichten/uitleggen
8

10. PTD en RTTI
Leren inzichtelijk maken
9

11. Leren inzichtelijk maken
PTD = Programma van Toetsen en Determineren
• Voorafgaand aan een nieuwe periode weten wat er getoetst
gaat worden op het instroomniveau en het opstroomniveau
Wat moet de leerling precies kennen en kunnen?
• Niet alleen de leerdoelen, ook de beheersingsvorm (RTTI)
• Werken met leeranalyse en leerstrategieën
10

12. PTD: een voorbeeld
11

13. Toetsoverzicht
12

14. Opstroomklassen
13
Elke leerling krijgt 2 jaar de
gelegenheid om op te stromen.
• KB klas met
TL opstroomprogramma
• TL klas met
havo opstroomprogramma
• havo klas met
vwo opstroomprogramma

15. Talentontwikkelingsvakken
14
TOV-vakken:
• Lichamelijke Opvoeding
• Muziek
• Drama
• Beeldende Vorming
• Godsdienst & levensbeschouwing
• Oriëntatie op Technasium (havo/vwo)

16. Talentontwikkelingsvakken
15
Beoordelen van vaardigheden
en talenten.
- Met een ‘O’ ga je niet over
- Vastleggen in een Portfolio/Talentenmap
- T.b.v. LOB
wie wil je worden?

17. iPad en ELO
Hulpmiddelen om het leren inzichtelijk maken
16

18. Magister - ELO
17
In de Magister ELO staat:
Van ieder vak de studiewijzer met
• PTD
• planner
• digitaal lesmateriaal
• extra opdrachten
• oefentoetsen
• Instructiefilmpjes
• Per periode een toetsoverzicht

19. De iPad in de les
18

20. Werken met leerdoelen
Waarom ook al weer?
• Leerlingen leren de regie te nemen over hun eigen leren
• Leerlingen krijgen inzicht in hun leerproces
• Tegen de kansenongelijkheid in het onderwijs
• Het maakt Passend Onderwijs mogelijk
• Het stimuleert het hebben van een ambitie
• Zowel docent als leerling staan zelf aan het roer
• ….
• …
19

21. Wilt u meer weten of heeft u vragen?
Neem contact met ons op!
www.vo-content.nl
info@vo-content.nl
030-232 48 22
@VOcontent