Dokumen tersebut membahasikan tentang larangan riba dalam Islam. Ia menjelaskan definisi riba, jenis-jenis riba seperti riba hutang dan riba jual beli, hukum riba yang haram, faktor penyebab tersebarnya amalan riba, dan kesan-kesan negatif riba terhadap aspek akhlak, ekonomi, dan kemasyarakatan beserta langkah-langkah untuk mengatasinya.

1. TAMADUN ISLAM DAN TAMADUN
ASIA TENGGARA
TAJUK : KEMUDARATAN RIBA’
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
AHLI KUMPULAN :
MUHAMMAD FIRDAUS BIN MENYOR
RAFIDAHIDAYU BINTI RAHIM
HUDA SYAZWANI BINTI MUSTAFFA
NIK ZAINAB BINTI MD DAUD
NURUL AINIE BINTI MOHD ARIFIN
NOR FARHANA AIDA BT SULAIMAN
SITI NOOR AISAH BINTI IBRAHIM
A137902
A137862
A137942
A137525
A137949
A137931
A138073

2. APA ITU RIBA’ ?
 Tambahan wang atas modal yang diperoleh dengan cara yang
dilarang oleh syara', sama ada dengan jumlah tambahan yang sedikit
atau pun dengan jumlah tambahan banyak.
 Riba menurut syariat ialah setiap pinjaman wang yang menghasilkan
bunga berlipat ganda. Makan riba juga ialah memungut bunga wang
yang berlebih-lebihan.
Dalam istilah syarak, riba mengandungi 3 bentuk takrif :
i) Hutang iaitu bayaran lebih daripada pokok mengikut perjanjian
yang telah disyaratkan.
ii) Jual beli riba iaitu akad ke atas pertukaran yang tidak diketahui
persamaan pada timbangan atau sukatan yang diakui oleh syarak.
iii) Pertukaran mata wang dan bahan-bahan hasil jenis riba seperti
menangguhkan penyerahan salah satu bahan yang ditukarkan
atau
dijual beli.

3. LATAR BeLAkAng
PenghARAmAn RIBA
• Telah lama diamalkan sebelum lahirnya Islam, agama yang
diturunkan kepada Nabi Muhammad saw.
• Riba mengandungi unsur penindasan.
• Diamalkan di Mesir pada zaman pemerintahan Firaun di
mana hutang yang tidak dapat dijelaskan, penghutang akan
menjadi hamba.
Pada zaman Arab Jahiliyah, riba diamalkan atas 2 sebab:
1. Mahu mengumpul harta dengan sebanyak-banyaknya.
2. Terikut-ikut dengan orang Yahudi yang mempunyai hubungan
rapat dalam perdagangan.

4. JenIS-JenIS RIBA’

5. Riba Ad-Duyun
Riba Hutang Piutang
Riba Al- Buyu’
Riba Jual Beli
• Riba Qardh : Sesuatu faedah untuk tuan
punya hutang yang diisyaratkan ke atas
hutang piutang yang diberi kepada si
berhutang.
• Riba Jahiliyyah : Bayaran yang lebih
daripada hutang asal atau pokok yang
dikenakan ke atas si berhutang kerana
tidak membayar hutangnya dalam
tempoh yang ditetapkan.
• Riba Fadhl : Pertambahan atau
perbezaan kuantiti dalam pertukaran
jual beli barang-barang yang sama jenis
dari kumpulan barang-barang jenis riba.
• Riba Nasibah/Yad : Penangguhan
penyerahan atau penerimaan barang
pertukaran bahan riba sesama jenis
iaitu penyerahan barang pertukaran
daripada salah satu pihak pada masa
lain.

6. HUKUM RIBA’
HARAM
 Hukum Riba Dalam Hutang Piutang :
• Sebarang manfaat daripada apa-apa jenis barang
untuk tuan punya hutang yang dikenakan ke atas
orang yang berhutang sebagai lebihan daripada
jumlah hutang yang wajib dibayar adalah riba seperti
sabda Rasulullah S.A.W :
“Setiap hutang yang membawa mandat (material)
kepada tuan punya hutang adalah riba”

7.  Hukum Riba dalam Jual Beli :
• Para ulama bersepakat : Jual beli yang tidak sama
timbangan / sukatan barang-barang seperti :
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Emas dengan emas
Perak dengan perak
Gandum dengan gandum
Sekoi dengan sekoi
Buah tamar dengan buah tamar
Garam dengan garam
• Mengikut Mazhab Shafie, bahan-bahan riba ialah :
i.
ii.
Mata wang : Emas dan perak tanpa dikira sama ada bahanbahan itu berbentuk wang seperti dinar dan dirham atau
barang-nbarang kemas dan seumpamanya. Wang kertas juga
adalah bahan riba.
Bahan Makanan : Beras, gandum, jagung, dan seumpamanya
atau yang bukan asasi seperti daging, buah-buahan, garam
dan lain-lain.
• Jual beli bahan-bahan riba yang ditangguh penyerahannya
oleh satu pihak (pembeli atau penjual ke satu masa yang lain
jadi riba nasiah.

8. RIBA DALAM INSTITUSI
PERBANKAN

9. FAKTOR BELAKUNYA
RIBA’
1. Tiada Tindakan Yang Dikenakan
Kepada Pelaku Riba
2. Kurangnya Ilmu Agama
• Oleh yang demikian riba ditafsirkan dengan
pelbagai bentuk mengikut keadaan semasa
dan menjadikan ia perkara yang meragukan
dan tiada makna yang tepat.
• Keadaan ini membolehkan riba hanya
dimaksudkan sepertimana yang disebut
dalam Al-Quran dan Hadis sahaja dan tidak
boleh dikembangkan kepada sistem
perbankan konvensional masa kini sebab
urusannya tidak dapat digambarkan semasa
turunnya wahyu tentang pengharaman riba.

10. 3. Kurangnya Penegasan Terhadap Zakat
• Menyebabkan ekonomi masyarakat islam
khususnya
menghadapi
ketidakseimbangan. Hal ini kerana, ramai
orang yang kaya bertambah kaya dan
yang miskin akan bertambah miskin.
• Apabila perbezaan tersebut berlaku,
maka golongan yang berpendapatan
rendah terpaksa membuat pinjaman.
Pinjaman biasanya akan dikenakan bunga
dengan syarat-syarat tertentu.
4. Sistem Ekonomi Negara Yang
Berpengaruh Barat
• Dunia mewarisi sistem kewangan dan
perbankan eropah yang kaya dengan
unsur riba , salah satu punca riba ini ialah
kegagalan negara- negara Islam untuk
bersepakat mengguna pakai sistem
ekonomi
(bukan
sekadar
sistem
kewangan)
• umat Islam sendiri gagal menyelami
sistem ekonomi Islam yang turut melihat
setiap
aktiviti
ekonomi memberi
pulangan akhirat (pahala dan dosa).

11. 6. Pinjaman Yang Disertakan Faedah
• Keuntungan yang berlipat kali ganda
hasil faedah yang dikenakan atas
pinjaman yang dilakukan oleh si
peminjam.
7. Berleluasanya Transaksi Konvensional.
• Keuntungan perbankan konvensional
menjadikan ia mendominasi aktiviti
ekonomi negara.

12. KEMUDARATAN RIBA’
1.
•
Aspek Akhlak Dan Moral
•
Sistem riba melambangkan kerakusan dan ketamakan
Sesuatu pihak yang sememangnya telah kaya akan menjadi bertambah kaya
dan seseorang yang menjadi peminjam yang sememangnya susah untuk
mengharungi kehidupan disebabkan oleh masalah dan tekanan-tekanan yang
dihadapi.
2. Aspek Ekonomi
•Menyebabkan penurunan eksport dan investasi (menanam modal).
•Riba juga menciptakan inflasi di mana-mana sistem kewangan sesebuah negara.
3. Aspek Eksploitasi
•Mengeksploitasi kesusahan pelanggan dan individu yang memerlukan.
•Riba dapat merosakkan masyarakat sekeliling kerana sistem ini melibatkan
pinjam meminjam yang tidak betul.

13. 4. Menyuburkan Sikap Pemalas
Sikap malas akan terus menguasai diri dengan mencari keuntungan
secara jual beli yang tidak boleh memberi manfaat kepada ekonomi
negara. Mereka (orang kaya) hanya berfikir untuk mencari untung
secara mudah, iaitu dengan memberi pinjaman serta mengenakan
faedah.
5. Kesan Kemasyarakatan
Golongan kaya akan terus bertambah kaya tanpa memberikan banyak
nilai pertumbuhan ekonomi sebenar kepada sesebuah negara dan yang
miskin akan terus bertambah miskin seterusnya makin mewujudkan
jurang kerenggangan antara si kaya dan si miskin hingga di suatu
peringkat akan membenihkan permusuhan dan dendam.

14. LANGKAH MENGATASI
RIBA’
Memberi penjelasan kepada masyarakat
tentang kesan buruk amalan riba dan
kebaikan sistem ekonomi Islam
Menjalankan Aktiviti Ekonomi yang
Sebenar
Etika
Menghapuskan sistem lama dan
menggantikan dengan sistem Islam
Urus Tadbir
Perkongsian Perniagaan

15. SEKIAN TERIMA KASIH 
ELAKKAN