Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình trạng kháng thuốc ức chế tyrosine kinase ở bệnh nhân ung thư phổi có đột biến gen EGFR.Ung thư phổi (UTP) hay ung thư phế quản là thuật ngữ đ chỉ bệnh ác tính của phổi xuất phát từ bi u mô niêm mạc phế quản, ti u phế quản, phế nang, từ các tuyến của phế quản, hoặc các thành phần khác của phổi Theo ghi nhận tình hình ung thư trên toàn thế giới G O OC N n m 2018, UTP có t lệ mắc mới và t lệ tử vong cao nhất trong các loại ung thư. Ở nam giới, ung thư phổi có t lệ mắc mới c ng như t lệ tử vong cao nhất trong các loại ung thư Trong khi ở nữ giới, ung thư phổi c ng có t lệ mắc mới đứng hàng thứ 3 và t lệ tử vong đứng thứ 2 trong các loại ung thư [1] Hút thuốc lá đã được chứng minh là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây UTP, tuy nhiên có khoảng 15-20% những trường hợp UTP không có tiền sử hút thuốc lá được ghi nhận Những nguyên nhân khác được xác định có nguy cơ gây UTP bao gồm: ô nhi m không khí, các bức xạ ion hóa, phơi nhi m nghề nghiệp, virus, chế độ n, tiền sử mắc các bệnh phế quản phổi

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM TÀI
LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình trạng kháng thuốc ức chế
tyrosine kinase ở bệnh nhân ung thư phổi có đột biến gen EGFR.Ung thư phổi
(UTP) hay ung thư phế quản là thuật ngữ đ chỉ bệnh ác tính của phổi xuất phát từ bi u
mô niêm mạc phế quản, ti u phế quản, phế nang, từ các tuyến của phế quản, hoặc các
thành phần khác của phổi Theo ghi nhận tình hình ung thư trên toàn thế giới G O OC
N n m 2018, UTP có t lệ mắc mới và t lệ tử vong cao nhất trong các loại ung thư. Ở
nam giới, ung thư phổi có t lệ mắc mới c ng như t lệ tử vong cao nhất trong các loại
ung thư Trong khi ở nữ giới, ung thư phổi c ng có t lệ mắc mới đứng hàng thứ 3 và
t lệ tử vong đứng thứ 2 trong các loại ung thư [1] Hút thuốc lá đã được chứng minh là
yếu tố nguy cơ hàng đầu gây UTP, tuy nhiên có khoảng 15-20% những trường hợp UTP
không có tiền sử hút thuốc lá được ghi nhận Những nguyên nhân khác được xác định
có nguy cơ gây UTP bao gồm: ô nhi m không khí, các bức xạ ion hóa, phơi nhi m nghề
nghiệp, virus, chế độ n, tiền sử mắc các bệnh phế quản phổi [2], [3].
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.2020.00030
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Trong hơn một thập k trở lại đây, với sự phát tri n mạnh mẽ của y sinh học phân tử,
người ta đi sâu vào nghiên cứu cơ chế phát sinh ung thư và đã xác định được vai tr của
một số gen gây ung thư oncogene và gen áp chế ung thư tumor suppressor gene , từ
đó mở ra những hướng điều trị mới cho c n bệnh hi m ngh o này. ằng việc giải trình tự
toàn bộ hệ gen của một d ng tế bào UTP, rất nhiều trình tự sai khác trên phân tử DN c
ng như nhiều đột biến chuy n đoạn của nhi m sắc th đã được xác định Mặc d có rất
nhiều bất thường được phát hiện nhưng khả n ng phát tri n thành ung thư lại ph thuộc
vào nguồn tín hiệu từ một số oncogene nhất định Những oncogene này mã hóa cho một
số protein đóng vai tr mắt xích trong các con đường tín hiệu nội bào, khi bị kích hoạt,
ch ng sẽ khởi động hàng loạt các tín2 hiệu dẫn đến tế bào kh ng ngừng t ng sinh, biệt
hóa và kháng lại sự chết tế bào [2], [4]. Trên cơ sở đó, phương pháp điều trị nhắm tr ng
các đích phân tử đã được nghiên cứu với m c đích ng n chặn sự kích hoạt các oncogene
này Một số đích phân tử đã được nhắm đến, đi n hình là EGFR, KRAS, BRAF, và gần
đây là EML4-ALK, ROS1, MET [4], [5].
Việc sử d ng các thuốc ức chế Tyrosine kinase của EGFR (EGFR-TKIs) đã được khuyến
cáo sử d ng cho những bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nh mang đột biến EGFR
nhạy cảm và thực tế đã mang lại những kết quả ngoạn m c, đặc biệt đối với những bệnh
nhân UTP giai đoạn cuối, khi các phương pháp điều trị truyền thống kh ng mang lại
hiệu quả hoặc làm giảm chất lượng cuộc sống [6], [7], [8]. Tuy nhiên, các nghiên cứu c
ng quan sát thấy sau khoảng 12- 24 tháng điều trị, bệnh bắt đầu có dấu hiện tiến tri n

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM TÀI
LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
trở lại ở hầu hết các bệnh nhân có đáp ứng tốt ban đầu, thuốc điều trị đích trở nên hoàn
toàn mất tác d ng với bệnh nhân mang khối u đã kháng lại EGFR-TKIs [9], [10]. Chính
vì thế, một hướng nghiên cứu mới đã mở ra đ tìm kiếm nguyên nhân gây ra hiện tượng
kháng với các thuốc ức chế EGFR tyrosine kinase. Một số cơ chế đã được chứng minh,
trong đó nổi bật lên là đột biến T790M của gen EGFR và sự khuếch đại của gen MET,
chiếm tới hơn 70% các trường hợp kháng với thuốc ức chế EGFR tyrosine kinase [11],
[12], [13].
Trên cơ sở đó, các nhà khoa học tiếp t c nghiên cứu những phương pháp điều trị mới
với m c tiêu nâng cao hiệu quả điều trị cho nhóm đối tượng này.
Tại Việt Nam, trong một vài n m trở lại đây, chúng ta đã có những c ng trình nghiên
cứu phát hiện đột biến gen EGFR ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nh
(UTPKTBN). Phươngpháp điều trị đích tác động lên EGFR cho những bệnh nhân
UTP mang đột biến gen EGFR c ng đã được áp d ng và bước đầu mang lại những kết
quả khả quan [14], [15], [16]. Những ghi3 nhận trên thực tế lâm sàng đã quan sát thấy
hiện tượng kh ng đáp ứng với thuốc ức chế tyrosine kinase của EGFR sau một thời
gian điều trị. Tuy nhiên, cho đến nay chưa có nghiên cứu nào về tình trạng kháng
thuốc ức chế tyrosine kinase của EGFR ở bệnh nhân UTPKTBN. Chính vì vậy, chúng
tôi thực hiện đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và tình trạng
kháng thuốc ức chế tyrosine kinase ở bệnh nhân ung thư phổi có đột biến gen
EGFR” với m c tiêu:
1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân ung thư phổi có đột biến gen
EGFR trước điều trị thuốc ức chế Tyrosine kinase và khi bệnh tiến triển.
2. Xác định đột biến T790M của gen EGFR, khuếch đại gen MET ở bệnh nhân ung
thư phổi kháng EGFR-TKIs và mối liên quan đến một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm
sàng
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN
Đ …………………………………………………………………………………….. 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI IỆU……………………………………………………
4
1 1 Tổng n ng hƣ hổi ………………………………………………………… 4
1 1 1 Dịch t học ung thư phổi………………………………………………………….
4
1 1 2 ệnh nguyên, bệnh sinh ung thư phổi ………………………………………. 5
1 2 Đ i ng ng hƣ hổi ………………………………………………. 14
1.2.1. Các triệu chứng cơ n ng h hấp …………………………………………….. 14
1.2.2. Các triệu chứng liên quan đến sự lan t a tại ch của u ……………… 15

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM TÀI
LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1.2.3. Các hội chứng cận ung thư …………………………………………………….
16
1 3 Đ i ệnh họ ng hƣ hổi…………………………………………. 18
1 4 Đ nh gi gi i n ng hƣ hổi h ng nh ……………………. 19
1 5 Đi i n ƣ ng ng hƣ hổi h ng nh ……………….. 20
1.5.1. Phẫu
thuật……………………………………………………………………………. 21
1.5.2. Xạ trị
………………………………………………………………………………….. 22
1.5.3. Hóa trị
………………………………………………………………………………… 24
1 6 Đi h ng hƣ hổi h ng nh …………………………….. 26
1.6.1. Tổng quan điều trị đích ung thư phổi ……………………………………… 26
1 6 2 Điều trị đích ung thư phổi phổi kh ng tế bào nh hướng tới các đột
biến EGFR nhạy cảm TKIs……………………………………………………………..
26
1 7 T nh ng h ng EGFR-T I ng n nh n……………………. 30
1 7 1 Các đột biến EGFR gây kháng thuốc ……………………………………… 32
1.7.2. Khuếch đại gen MET …………………………………………………………….
35
1.7.3. Một số nguyên nhân đề kháng EGFR-TKIs khác……………………… 37
Chƣơng 2: ĐỐI TƢ NG VÀ PHƢƠNG PH P NGHI N CỨU…………. 39
2 1 Đối ƣ ng nghiên cứu
………………………………………………………………. 392.1.1. Tiêu chuẩn chọn
bệnh nhân …………………………………………………… 39
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân ……………………………………………….. 40
2 2 Phƣơng h nghi n ứu …………………………………………………………. 40
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu
……………………………………………………………… 40
2.2.2. Cách thức tiến hành
……………………………………………………………… 40
2.3. Phƣơng h xử lý thống kê …………………………………………………….. 52
2 4 Đ ức trong nghiên cứu………………………………………………………… 52
Chƣơng 3: ẾT QUẢ NGHI N CỨU……………………………………………….. 54
3 1 Đ i ng ận lâm sàng của bệnh nh n UTP TBN ó ột
bi n gen EGFR ƣớ i u tr EGFR-TKIs và khi bệnh ti n tri n……. 54
3 1 1 Đặc đi m chung

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM TÀI
LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
…………………………………………………………………… 54
3.1.2. Một số yếu tố nguy cơ …………………………………………………………..
55
3.1.3. Triệu chứng lâm sàng ……………………………………………………………
57
3 1 4 Đặc đi m hình ảnh học ………………………………………………………….
60
3 1 5 Phương pháp chẩn đoán xác định bệnh trước điều trị EGFR-TKIs64
3.1.6. Kết quả mô bệnh học trước điều trị EGFR-TKIs ……………………… 65
3.1.7. Kết quả phân tích đột biến gen ………………………………………………. 65
3.2. Tình tr ng ột bi n T790M của gen EGFR, khu h i gen MET ở
bệnh nh n ng hƣ hổi kháng EGFR-TKIs và mối i n n n một
số i m lâm sàng, cận lâm sàng ………………………………………………… 66
3.2.1. Kết quả điều trị EGFR-TKIs với bệnh nhân UTP có đột biến EGFR…..66
3 2 2 Xác định một số nguyên nhân đề kháng EGFR-TKIs……………….. 76
3.2.3. Liên quan giữa đột biến gen EGFR-T790M, khuếch đại gen MET
với một số đặc đi m lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân ung thư phổi
kháng EGFR-
TKIs………………………………………………………………………… 79
Chƣơng 4: BÀN
LUẬN……………………………………………………………………… 834
1 Đ i ng ận lâm sàng của bệnh nh n UTP TBN ó ột
bi n gen EGFR ƣớ i u tr EGFR-TKIs và khi bệnh ti n tri n……. 83
4 1 1 Đặc đi m chung
…………………………………………………………………… 83
4.1.2. Một số yếu tố nguy cơ …………………………………………………………..
86
4.1.3. Triệu chứng lâm sàng ……………………………………………………………
89
4 1 4 Đặc đi m hình ảnh học ………………………………………………………….
93
4 1 5 Phương pháp chẩn đoán xác định ung thư phổi trước điều trị ……. 95
4.1.6. Kết quả mô bệnh học …………………………………………………………….
96
4.1.7. Kết quả phân tích đột biến gen ………………………………………………. 97
4.2. Tình tr ng ột bi n T790M của gen EGFR, khu h i gen MET ở
bệnh nh n ng hƣ hổi kháng EGFR-TKIs và mối i n n n một
số i m lâm sàng, cận lâm sàng ………………………………………………… 98
4.2.1. Hiệu quả của EGFR-TKIs với bệnh nhân UTP có đột biến EGFR 98

5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN,LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC, TÌM TÀI
LIỆU THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
4 2 2 Xác định một số nguyên nhân đề kháng EGFR-TKIs……………… 104
4.2.3. Liên quan giữa đột biến gen EGFR-T790M, khuếch đại gen MET
với một số đặc đi m lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân ung thư phổi
kháng EGFR-
TKIs………………………………………………………………………. 110
KẾT LUẬN
…………………………………………………………………………………….. 114
KIẾN
NGHỊ……………………………………………………………………………………
. 118
C C CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ TRONG KHUÔN KHỔ Đ TÀI
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC