SẢN PHỤ KHOA

2. MỤC TIÊU
 Định nghĩa được TSG-SG
 Phân loại được TSG nhẹ - TSG nặng
 Mô tả được một cơn sản giật
 Kể được các biến chứng của TSG-SG
 Trình bày được cách xử trí một trường hợp
TSG-SG

3. ĐỊNH NGHĨA
 TSG: HA tâm thu ≥ 140mmHg và/hoặc HA
tâm trương ≥ 90mmHg + Protein niệu (≥
300mg/24 giờ), sau tuần 20 của thai kỳ.

4. TSG nặng: TSG + một trong các tiêu chuẩn sau
 HA ≥ 160/110 mm Hg
 Protein / niệu ≥ 5g/24giờ hoặc que thử ≥ 3+++
 Thiểu niệu < 500ml/24 giờ
 Creatinine máu > 1.3 mg/dl
 Tiểu cầu < 100.000/mm3
 Tăng men gan (ALT, AST) (gấp đôi ngưỡng trên)
 Nhức đầu hay nhìn mờ
 Đau vùng thượng vị hoặc hạ sườn (P)
 Thai chậm phát triển

5. TSG nhẹ
 TSG + không có các tiêu chuẩn của TSG nặng

6. CƠ CHẾ
 Co thắt động mạch

7. XÉT NGHIỆM
 Tổng phân tích tế bào máu
 Acid uric
 AST-ALT
 Bilirubin (toàn phần, trực tiếp, gián tiếp)
 Chức năng thận
 Đường huyết
 Đạm huyết
 TPTNT
 Protein niệu 24 giờ
 Đông máu tòan bộ
 Soi đáy mắt (nếu có thể)
 Protein/creatinine niệu (nếu có thể)

8. SẢN GIẬT
 Cơn co giật / thai phụ đã có sẵn triệu chứng TSG
và không có nguyên nhân nào khác giải thích được
 Diễn tiến cơn giật: rung rung ở mặtmột vài giây
sau co cứng tòan thân (# 15-20 giây) hàm mở ra
và khép lại rất mạnhmi mắt mở và khép các
cơ mặt và các cơ khác thay phiên co giãn rất
nhanh (#1 phút)  cử động các cơ yếu dần, ít
dần bất độngcó thể ngưng thở (# vài giây) sau
đó thở sâuhôn mê.

9. BIẾN CHỨNG
 Nhau bong non 10%
 Thần kinh 7%
 Viêm phổi hít 7%
 Phù phổi cấp 5%
 Ngưng tim ngưng thở 4%
 Suy thận 4%
 Tử vong mẹ 1%

10. ĐIỀU TRỊ
1. TSG nhẹ: chủ yếu điều trị ngọai trú
 Nghỉ ngơi, ăn nhiều đạm, rau và trái cây tươi
 Khám thai mỗi 3-4 ngày/lần
 Dặn SP về các triệu chứng của TSG nặng
 TD tình trạng thai: SA mỗi 3-4 tuần, NST
2lần/tuần, hướng dẫn TD cử động thai.
*Nhập viện: HA > 140/90 mmHg và Protein
niệu ++

11.  Khám lâm sàng chi tiết và cẩn thận
 TD cân nặng/ngày
 Đo HA/4 giờ
 Đánh giá sức khỏe thai: SA, NST
 Xét nghiệm:
- Protein niệu/ngày hoặc cách mỗi 2 ngày
- Hct, đếm tiểu cầu, creatinine, men gan, LDH,
acid uric.

12. Xử trí tiếp theo phụ thuộc vào:
 Độ nặng TSG
 Tuổi thai
 Tình trạng CTC
 CDTK ≥ 37 tuần

13. ĐIỀU TRỊ
2. TSG nặng:
Nguyên tắc: - Dự phòng và kiểm soát cơn giật
- Kiểm soát HA
- CDTK
2.1. Dự phòng và kiểm soát cơn giật: Magnesium sulfate
 Tĩnh mạch, tiêm bắp
 Tấn công: 3-4.5g/50ml dd (tiêm TM 15-20ph)
 Duy trì: 1-2g/giờ (TB, truyền TM: BTĐ hoặc dịch truyền)
 Theo dõi: PXGX (có), Nhịp thở (>16 lần/ph), nước tiểu (> 100
ml/4 giờ)
 Đo nồng độ Mg huyết thanh/12 giờ và điều chỉnh để giữ được
nồng độ điều trị (4-7 mEq/l).
 Dùng trước, trong, và tối thiểu 24 giờ sau sanh.

14. ĐIỀU TRỊ
Ngộ độc:
-Liên quan nồng độ Magnesium:
 4-5 mmol/l: mất PXGX
 5-7.5 mmol/l: liệt cơ hô hấp
 10-12.5 mmol/l: ngưng tim
-Nguy cơ BHSS
-Giảm DĐNT

15. ĐIỀU TRỊ
Xử trí ngộ độc:
 Ngừng Magnesium
 Thuốc đối kháng: calcium gluconate, 1g ™
 Đặt NKQ (suy hh, ngừng thở)
2.2. Kiểm soát HA:
 Thuốc hạ áp có thể ảnh hưởng bất lợi trên mẹ và
thaicân nhắc lợi ích/nguy cơ
 Chỉ định: HA tt ≥ 150-160 mm Hg hoặc HA ttr ≥
100 mm Hg

16. ĐIỀU TRỊ
HA đạt sau điều trị:
 HA TB không giảm quá 25% so với ban đầu sau 2 giờ.
 HATT # 130-150mmHg
 HATTr# 80-100mmHg
CCĐ TRONG THAI KỲ: Nitroprusside, thuốc ức chế men
chuyển
Các thuốc dùng trong thai kỳ:
 Methyldopa
 Labetalol
 Hydralazine
 Ức chế Calcium: Nifedipine, Nicardipine

17.  Labetalol: bắt đầu 20mg, cách 10 phút TM 20-
80mg, tổng liều < 300mg
HA hạ sau 5-10 ph, kéo dài 3-6 giờ
 Hydralazine: tiêm TM 5mg/1-2phút, lặp lại sau
15-20 phút nếu không đạt hạ áp, tổng liều
30mg
HA hạ sau 10-30 ph, kéo dài 2-4 giờ

18. Nicardipine:
Ống 10mg/10ml pha 40ml nước cất hoặc NaCl
0.9%1mg/5ml
Tấn công: 0.5-1mg (2.5-5ml) tiêm TM chậm
Duy trì: 1-3mg/giờ (5-15ml/giờ) BTĐ, nếu
không đáp ứng sau 15 phút tăng 2.5mg/giờ
(12.5ml/giờ), tối đa 15mg/giờ (75ml/giờ).

19. Methyldopa 250mg (uống) 2 lần/ngày, liều tối đa
3g/ngày
Labetalol 100mg (uống)2-3 lần/ngày, tối đa
1200mg/ngày
Lợi tiểu chỉ dùng khi có tiệu chứng dọa phù phổi
cấp (Furosemide 20mg/ống x 8 ống)

20. 2.3 Chấm dứt thai kỳ
Thời điểm:
 TSG nhẹ: ≥ 37 tuần
 TSG nặng: < 28 tuần hoặc ≥ 34 tuần
Từ 28 - < 34 tuần: khuynh hướng trì hoãn thai kỳ
sau 48 giờ (chờ hỗ trợ phổi) hay đến khi thai được
34 tuần
TD sức khỏe thai (NST, SA Doppler) và mẹ (
nguy cơ NBN, SG, RLĐM, suy thận, xuất huyết
não…)

21. Chống chỉ định kéo dài thai kỳ:
 Huyết động học không ổn định
 Tăng HA không đáp ứng điều trị
 Nhức đầu, nhìn mờ, đau vùng gan
 HC HELLP
 Sản giật
 Phù phổi
 Suy thận
 NBN, chuyển dạ, vỡ ối
 NST không đáp ứng, thiểu ối,suy thai trường diễn, SA
Doppler bất thường

22. Phương pháp CDTK
 Khởi phát chuyển dạ
 CTC thuận lợigiục sanhgiúp sanh
(Forceps)
 CTC không thuận lợiMLT

23. Điều trị
3. Sản giật: điều trị giống TSG nặng (Chống co giật,
hạ áp, CDTK)
 Oxy, cây ngáng lưỡi, hút đàm nhớt
 Dự phòng các biến chứng: xuất huyết não, vô
niệu, phù phổi cấp, NBN, phong huyết TC-nhau.
Phương pháp CDTK:
 Vô niệu, co giật: gây mê  MLT
 Ổn định24 giờ sau cơn giậtCTC thuận
lợiKPCDgiúp sanh (forceps), CTC không
thuận lợiMLT.

24. TÀI LIỆU THAM KHẢO
 1. Phác đồ điều trị sản-phụ khoa, bệnh viện Từ
Dũ – 2012
 2. Sản phụ khoa – 2006 – Bộ môn Phụ sản –
Đại Học Y Dược TP HCM –trang 462-477
 3. Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm
sóc SKSS – 2009
 4. UpToDate 19.3

25. CHÂN THÀNH CẢM ƠN!