Cuestión teórica 5: Xeografía 2º Bacharelato

1. TEMA 5:Diversidade climática
galega e a súa influencia nos
ríos e na vexetación
IES Johan
Carballeira (Bueu)

2. DIVERSIDADE CLIMÁTICA.
Localización xeográfica de Galicia:
clima oceánico de fachada occidental
• Situada entre os 41º 48' e 43º 47' de latitude norte, Galicia inclúese dentro
das rexións, que se caracterizan por contar cunha amplitude térmica
reducida, con invernos suaves, veráns frescos e precipitacións abundantes
(continuas chegadas de masas húmidas do Oeste) regularmente repartidas
durante todo o ano. A posición do país fai que existan uns contrastes
estacionais moi marcados, alternando a influencia da corrente polar no
inverno e do Anticiclón das Azores no verán (diversidade de tipos de
tempo) . Respecto aos climas oceánicos de Europa Occidental, Galicia
individualízase pola seca estival acentuada e a maior duración do verán.

3. Outros factores que inflúen no
clima: disposición do relevo -que segue en moitos casos unha
orientación transversal ás masas de aire dominantes, de compoñente O e SO; a
orografía favorece a subdivisión interna nunha serie de variedades-, a
orientación da maioría das rías a favor dos ventos oceánicos, a distancia ao
mar, ou as peculiares características dos vales fluviais e das depresións.

4. Variedades climáticas de
Galicia:
Oceánico
húmido
Oceánico
hiperhúmido
Oceánico
de montaña Rías Baixas Oceánico continental
Oceánico
con
matiz mediterráneo
Ámbito de transición entre
a Galicia occidental e
a oriental

5. Oceánico húmido
Temperaturas suaves.
As precipitacións regularmente distribuidas ao longo do ano
Franxa setentrional costeira desde Fisterra ata a Mariña lucense,
incluíndo a Costa da Morte e o Golfo Ártabro.

6. Oceánico hiperhúmido
• Precipitacións máis abundantes,
• Temperaturas medias: máis reducidas
• Terra de Ordes, Soneira, comarca de Santiago e vertentes
occidentais da Dorsal Meridiana, onde o efecto föehn e a
exposición a barlovento explican os máis de 1500 mm anuais.

7. Oceánico das Rías Baixas
• Tendencia a aridez estival,
• Temperaturas medias: máis elevadas

8. Oceánico de transición entre a
Galicia occidental e oriental
• Incremento medio das precipitacións
• Temperaturas medias: menos elevadas por mor da altitude.
• Vertentes de barlovento máis chuviosas.
• Serras setentrionais , Dorsal Galega e Xurés

9. Oceánico continental
-Chuvias inferiores ás dos outros dominios
-Aumenta a amplitude térmica, que se aproxima aos 14º C,
con invernos rigorosos e veráns moi cálidos (25º)
-Xeadas frecuentes no inverno
-Meseta lucense e áreas do interior Norte

10. Oceánico con matiz
mediterráneo
• Tendencia a aridez estival,
• Temperaturas medias: máis elevadas durante o verán
• Depresión do Sil, Ourense, Limia e Verín.

11. Oceánico de
montaña
• A partir dos 700 metros de altitude. As características esenciais do
clima oceánico de montaña danse nas serras orientais e
sudorientais.
• Aumento xeral da amplitude térmica anual e diaria
• Incremento das precipitacións - en forma de neve nos meses
invernais-
• Temperaturas son moi frías no inverno (1-2º) e suaves no verán
(15º)

12. Rede fluvial galega: características
- Rede fluvial moi densa. A maioría dos ríos de curto
percorrido
- Gran poder erosivo
- Réxime pluvial oceánico na maioría dos casos:
abundancia e regularidade dos caudais, con enchentes
invernais e estiaxes moderadas no verán.
Ríos da vertente cantábrica (Navia , Eo, Masma, Landro,
Sor , Mera...):
-Nacen nas serras litorais, agás o Eo e o Navia, que o fan nas serras
orientais.
-Son de curso moi curto, agás o Navia, o máis longo desta vertente,
que desemboca fóra de Galicia.
-Son ríos regulares

13. Rede fluvial galega: características
Ríos que desembocan nas Rías Baixas:
- Nacen nas serras litorais ou nas occidentais
- Son máis longos e escorren por pendentes máis suaves
- Destacan o Tambre, o Ulla , o Deza, Umia, Lérez, Verdugo
- Os que desembocan nas Rías Baixas: Descensos moi importantes
de caudal durante o verán

14. Rede fluvial galega: características
Ríos que desembocan no Golfo Ártabro e na área de Fisterra
Manteñen caracteres intermedios respecto aos ríos anteriores.
Son : Grande de Xubia, Eume, Mandeo, Mero, Aillóns, Grande , Castro e Xallas.
Eume

15. Rede fluvial galega
• Miño e Sil: os ríos máis longos de Galicia, coas cuncas máis
amplas de todos os ríos galegos, presentan unha variabilidade no
seu comportamento hídrico relacionada coa diversidade das áreas
climáticas que atravesan.

16. Rede fluvial galega
Encoros:
Belesar
Os Peares
Santo Estevo

17. A diversidade bioxeográfica
• O noroeste peninsular atópase no límite de dúas importantes
rexións bioxeográficas: a Eurosiberiana, que ocupa gran parte de
Galicia, e a Mediterránea, restrinxida fundamentalmente ao
sueste da provincia de Lugo e á maior parte da de Ourense.
Rexión Eurosiberiana . Bosque
mixto caducifolio
Carballo
(Quercus
robur):

18. Rexións bioxeográficas
Cerqueiro, cerquiño ou rebolo (Quercus pyrenaica). Predominan nos
Ancares e no Caurel.
Sobreiras (Quercus suber),
na Galicia occidental

19. Carballo peciolado (Quercus petrae). Predominan no N e NL
Rexións bioxeográficas
Abeleiras (Corylus avellana),

20. Ameneiros(Alnus glutinosa)
Rexións bioxeográficas
Olmos (Ulmus glabra),

21. Freixo (Fraxinus excelsior e augustifolia)
Rexións bioxeográficas
Arces (Acer pseudoplatanus)

22. Bidueiros(Betula alba)
Rexións bioxeográficas
Faias (Fagus sylvática),

23. Rexión mediterránea: bosques de cerquiños, excepto na
cunca do Sil que son substituídos por aciñeiras
Cerquiños
Rexións bioxeográficas
Aciñeiras

24. Rexións bioxeográficas
Os bosques de cultivo adquiriron moita importancia.
Soutos de castiñeiros (Castanea sativa), introducidos hai máis de dous
mil anos.
Tamén de orixe antrópica: plantacións de piñeiro (Pinus pinaster),
chegado de Portugal no s. XVII e de eucalipto (Eucaliptus
globulus), orixinario de Australia, comezou a cultivarse a partir de
mediados do s. XIX. Reduciron, en gran medida, a distribución de
especies tradicionais de carballo e castiñeiro. Xeran problemas
medioambientais.

25. Rexións bioxeográficas
Formacións arbustivas que substitúen ao bosque orixinario (en
franco retroceso): breixos (invaden amplas áreas como
sotobosque ou como cuberta arbórea, debido á intensiva
deforestación, xestas, (ocupan principalmente a Galicia interior e
de montaña) e piorno, (exténdese polas serras orientais) e toxos.
Breixos
(Ericetum
cinerae)
xestas
Piorno
(Cytisus
lusitanicus)

26. Rexións bioxeográficas
Toxo (Ullici europaei)
No mapa de distribución de cubertas vexetais en Galicia destaca a forte
penetración dos eucaliptais na Mariña lucense e costa norte coruñesa, ao
tempo que incrementan a súa proporción en todo o litoral occidental, onde as
masas de frondosas ceden tamén ante a presión das coníferas. A mestura de
coníferas e frondosas está moi estendida polas provincias de poñente e no
cadrante noroccidental de Ourense, mentres que a principal cantidade de
frondosas e carballeiras se refuxia na provincia de Lugo -principalmente- e, en
menor medida, nas montañas ourensás.
De todos os xeitos, o espazo non arborado ocupa unha proporción moi notable
nas altas serras orientais e, sobre todo, sudorientais, en depresións como a
Limia e nos altos cumes da Dorsal Galega e outras serras máis occidentais.