1. TEMA 1. O RELEVO: MARCO FÍSICO
DAS ACTIVIDADES HUMANAS
LECCIÓN 3. AS UNIDADES DO RELEVO PENINSULAR ESPAÑOL
2. 3.1. O RELEVO PENINSULAR ESPAÑOL
• SITUACIÓN: Extremo
suroccidental do Continente
Europeo
• LÍMITES:
- Mar Cantábrico
- Océano Atlántico
- Pirineos
- Mar Mediterráneo
3. • CARACTERÍSTICAS:
- Elevada altitude media; debido á:
- Ten numerosas cordilleiras.
- A elevación da Meseta Central
(conformada por un zócalo
erosionado).
- Formas Compactas:
- Orixinan un litoral (costa) de
aspecto rectilíneo, excepto o
galego, que é moi recortado.
4.
5. PRINCIPAIS UNIDADES DO RELEVO PENINSULAR
MESETA CENTRAL (no libro “Meseta Castelá”):
• Ocupa a maior parte do interior da Península.
• Está dividida en dúas submesetas (Submeseta Norte e
Submeseta Sur) polo SISTEMA CENTRAL. A submeseta sur está
dividida á súa vez polos MONTES DE TOLEDO.
6.
7. • A continuación, os rebordos montañosos que rodean á
MESETA CENTRAL (os montes e cordilleiras que están máis
pegadas) son os seguintes:
- No noroeste os MONTES DE LEÓN.
- No norte a CORDILLEIRA CANTÁBRICA.
- No nordeste o SISTEMA IBÉRICO. Enriba del está a
Depresión do Ebro.
- No sur SERRA MORENA.
8.
9. • Por último, as unidades montañosas máis afastadas da
MESETA CENTRAL son as seguintes:
- No noroeste: O MACIZO GALAICO.
- No noreste: os MONTES PIRENEOS (PIRINEOS).
- No leste: as CORDILLEIRAS COSTEIRAS CATALÁS.
- No sur: as CORDILLEIRAS BÉTICAS. Enriba delas está a
Depresión do Guadalquivir.
10.
11. PARA LEMBRAR…
NORTE = SEPTENTRIONAL
SUR = MERIDIONAL
LESTE = ORIENTAL
OESTE = OCCIDENTAL
12. 3.2. O RELEVO INSULAR ESPAÑOL
• Arquipélago Balear:
Localízase no Mar
Mediterráneo.
Illas principais: Mallorca,
Menorca, Eivisa (Ibiza),
Formentera e Cabrera.
13.
14. • Arquipélago
Canario:
Lozalízase no
Océano Atlántico,
fronte á costa
noroeste de Á
frica.
Illas Principais:
Lanzarote,
Fuerteventura,
Gran Canaria,
Tenerife, Gomera,
Hierro, A Palma.
Algúns Illotes:
Graciosa e
Alegranza.
15.
16. TEMA 1. O RELEVO: O MARCO
FÍSICO DAS ACTIVIDADES
HUMANAS
LECCIÓN 4. COSTAS E RÍOS DE ESPAÑA
17. 4.1 AS COSTAS
• España é un dos países europeos cun litoral máis extenso. A
pesares de que predominan os contornos rectilíneos, existe
unha ampla variedade costeira, na que aleternan costas
altas e rocosas con zonas de costa baixa e areosa (Cádiz,
Valencia ou Alicante) .
• Compré facer mención ás rías galegas, xa que contan cos
entrantes máis profundos.
• No caso dos arquipélagos:
- Balear: conta con moitas praias e calas.
- Canario: predominan os acantilados de orixe volcánica
con algunhas praias.
23. Costa das Illas
Baleares
Costa das Illas
Canarias
24. 4.2. OS RÍOS PENINSULARES
• O relevo peninsular agrúpase en tres vertentes,
dependendo do mar ou o océano no que
desembocan:
A Vertente Cantábrica (ríos que desembocan en el
Cantábrico):
Ríos Curtos.
Ríos de forte caudal
¿Por qué? Son curtos debido á proximidade entre as montañas e a
costa (onde nacen e morren respectivamente) e caudalosos debido á
abundancia de chuvias.
Ríos principais: Bidasoa, Deva, Nervión, Sella, Nalón, Narcea o Navia.
25.
26. • A Vertente Atlántica (ríos que desembocan en el Océano
Atlántico).
• Distinguimos dous tipos:
Ríos do Noroeste da Península:
Destacan por ser curtos e caudalosos (ex. Río Miño)
Ríos do Centro e Sur Peninsular:
Longos e con caudal variable dependendo das
estacións (moito menor nos meses de verán, no que
sofren estiaxes).
Ríos Principais: Douro (Duero), Texo (Tajo), Guadiana e
Guadalquivir.
27. A Vertente Mediterránea
Excepto o Río Ebro (qué é o máis caudaloso de
España), a maior parte dos ríos son curtos e de
caudal irregular.
Ríos principais: Ter, Llobregat, Turia, Xúcar (Júcar),
Segura, Almanzora e Guadalhorce.
28. TEMA 1. O RELEVO: MARCO FÍSICO
DAS ACTIVIDADES HUMANAS
LECCIÓN 5. O RELEVO GALEGO I
29. 5.1. AS UNIDADES DO RELEVO
• O relevo galego é moi compartimentado; está formado por unha
sucesión de bloques elevados e afundidos e pódense analizar en
tres grandes conxuntos:
• As Serras Orientais e Surorientais:
• Orientais: destacan as dos Ancares e as do Courel, na
provincia de Lugo.
• Surorientais: engloba o sector montañoso máis alto de Galicia.
Destacan serras como Segundeira o a da Limia.
• A zona Central, cun relevo moi variado:
• Meseta de Lugo: Na zona norte recibe o nome de Terra Chá.
Destacan as terras fértiles de Monforte e Sarria, ubicadas nas
zonas máis afundidas.
• Serras Centrais. Son as que atravesan Galicia de Norte a Sur,
dividindo as provincias occidentais das orientais. Destaca a
serra da Loba e a do Faro, entre outras.
• Serras Septentrionais.
30. • A zona litoral: establece a transición da montaña ao mar.
• Exemplos importantes: Depresión Tui-Padrón, As Mariñas de A
Coruña, a Mariña Luguesa, a Serra de Barbanza ou a do Morrazo.
TERRA CHÁ
31. TEMA 1. O RELEVO: MARCO FÍSICO
DAS ACTIVIDADES HUMANAS
LECCIÓN 5. O RELEVO GALEGO II
32. Leva a cabo o exercicio número 1 da lección 6, baseándote no
mapa de Galicia que observas ao seu lado.
RÍOS GALEGOS:
Normalmente adoitan ser moi caudalosos, debido ao clima
chuvioso da comunidade.
Son normalmente curtos e de gran poder erosivo debido ás
turbulentas augas motivadas polos desniveis.
Algúns dos ríos galegos son:
O Miño. Nace na Serra de Meira (Lugo) e percorre Galicia de Nordés a
Suroeste. Pasa por Lugo e Ourense e desemboca no mar Atlántico
formando o Esteiro (estuario) do Miño (A Guarda).
O Sil. Principal afluente do Miño. Nace na Cordilleira Cantábrica e, tras
atravesar o Bierzo (León) penetra en Galicia. Discorre por un estreito
canón dende Quiroga atá desembocar no Miño.
Os ríos costeiros. Adoitan ser curtos. Exemplos: Eume, Tambre, Lérez,
etc.
33. Lendas, tradicións e supersticións…
• Conta a tradición oral que persoaxes mitolóxicos habitaban a
cuenca do río Miño, tales como feiticeiras que vivían no
mesmo río, os Xarcos que moraban en pozos situados por
toda a cuenca e homes-pez que eran anfibios coa
posibilidades de vivir tanto na terra como na auga.
• Hay unha lenfa que dice que cando se navegaba o Miño
polos arredores de Arbo tiñas que levar unha pedra na boca
para impedir que se puidera falar durante o traxecto, porque
senón as feiticeiras meteríanse coa persoa que tratara de
fecelo.
• Cando os romanos chegaron á Península, pensaban que o
Miño era un río embruxado. Crían que tras él, escondido entre
a néboa, estaba o final da Terra (Finis Terrae), un enorme
acantilado que lles conduciría ao baleiro.
CURIOSIDADES…
34. As Catedrais
(Mariña Lucense)
• Son un espazo natural
incluido na Rede
Natura 2000.
• Teñen unha grande
importancia xeolóxica
posto que o mar foi
escavando unha rede
labiríntica de cobas,
galerías, arcos, illotes,
etc.