Presentatie over paradigmashift (in gebiedsontwikkeling) in Nederland. Presentatie gaat ook in op mogelijke competenties voor een nieuwe en andere generatie ruimtelijke professionals.
Daarbij is gezien de doelgroep van studenten Academie voor Bouwkunst en de opdracht die zij moesten vervullen (hoe om te gaan met leegstaande Zeevaartschool in Delfzijl) ook aandacht voor krimpgebieden
Gemeentesecretarissen op avontuur. Ervaringen vanuit de VGS-leerkring ‘Meer B...KING
In april 2013 trof een aantal gemeentesecretarissen elkaar in Amersfoort rondom het thema ‘Meer Burger’. Het ministerie van BZK en KING waren erbij om te inventariseren of er interesse was voor een leergang of intervisiegroep. Het werd een ontdekkingsreis van anderhalf jaar.
presentatie inzetten op transformatie en/of integratie voor begeleidingscommissie van het onderzoeksproject DieGem (www.solidariteitindiversiteit.be) van 1 april 2015.
Presentatie over paradigmashift (in gebiedsontwikkeling) in Nederland. Presentatie gaat ook in op mogelijke competenties voor een nieuwe en andere generatie ruimtelijke professionals.
Daarbij is gezien de doelgroep van studenten Academie voor Bouwkunst en de opdracht die zij moesten vervullen (hoe om te gaan met leegstaande Zeevaartschool in Delfzijl) ook aandacht voor krimpgebieden
Gemeentesecretarissen op avontuur. Ervaringen vanuit de VGS-leerkring ‘Meer B...KING
In april 2013 trof een aantal gemeentesecretarissen elkaar in Amersfoort rondom het thema ‘Meer Burger’. Het ministerie van BZK en KING waren erbij om te inventariseren of er interesse was voor een leergang of intervisiegroep. Het werd een ontdekkingsreis van anderhalf jaar.
presentatie inzetten op transformatie en/of integratie voor begeleidingscommissie van het onderzoeksproject DieGem (www.solidariteitindiversiteit.be) van 1 april 2015.
Een betere buurt begint niet bij jezelf. De Gordiaanse knoop van verloedering, collectieve zelfredzaamheid en bezuinigingsdwang ontward. Lezing voor gemeente Rotterdam, i.h.k.v. Kennisplatform Leefbare Wijken: Rotterdam (2012, 16 november).
Presentatie Paul Dekker, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet!' (19 november 2015)
Niet alleen in Vlaanderen, maar ook in Nederland lijken burgerinitiatieven in opmars te zijn. Wat zijn bij onze noorderburen de afgelopen decennia belangrijke ontwikkelingen geweest op het vlak van burgerparticipatie en -initiatieven. Rond welke maatschappelijke thema's slaan Nederlandse burgers de handen in elkaar? Hoe krijgen deze initiatieven vorm? Wat is de rol van overheden? Hoe werkt de door haar gepropageerde 'doe-democratie' uit? Dient de participatie vooral het opvullen van tekorten door de terugtredende overheid of voor politieke agendering?
Vragen die we graag voorleggen aan Paul Dekker. Paul Dekker is hoofd van de onderzoeksgroep Participatie & Bestuur bij het Nederlandse Sociaal en Cultureel Planbureau. Daarnaast is hij ook hoogleraar Civil society aan de Universiteit van Tilburg.
Presentatie Wouter Van Dooren, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet!' (19 november 2015)
Wouter Van Dooren is universitair docent aan het departement politieke wetenschappen van de Universiteit Antwerpen, waar hij bestuurskundige vakken doceert.
In deze presentatie biedt hij een helikopterperspectief op burgerinitiatieven in Vlaanderen. Wat maakt initiatieven tot burgerinitiatieven? Wie draagt deze burgerinitiatieven? Waar schuilt hun kracht en achilleshiel? Wat kan hun rol zijn in het besluitvormingsproces? Hun verhouding tot de politiek, het middenveld enz.
Welkom in de doe-democratie! (naar een communicatieve en co-producerende over...Onno de Vries
Bewoners ondernemen steeds vaker zelf initiatieven om hun leefomgeving te verbeteren. Overheden en ook woningcorporaties en andere professionals moeten aan deze ontwikkeling wennen, maar gaan er steeds meer de kans van inzien. Toch zijn we er nog niet. Overheden zoeken met maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven naar nieuwe verhoudingen. En herverdelen voortdurend taken en verantwoordelijkheden. Ondertussen gaan de bewoners door met bijvoorbeeld het oprichten van energiecoöperaties, het beheren en verbeteren van voorzieningen als zorgcentra en zwembaden en het onderhouden van het groen in de wijk.
Veel mensen met een laag inkomen tekenen noodgedwongen een kleine ecologische voetafdruk op. Toch dreigen zij de rekening te betalen voor een klimaatbeleid zonder sociale component. Zo treffen de lage emissiezones en een koolstoftaks hen harder, terwijl zij niet de grootste uitstoters van broeikasgas zijn. Ook mensen in armoedesituaties liggen wakker van de ecologische uitdagingen, maar ze worden nauwelijks betrokken in het publieke overleg over de toekomst van onze planeet. Net omdat hun toekomst vandaag al onder druk staat, willen mensen in armoede mee denken en praten.
Een sociaal klimaatbeleid is nochtans perfect mogelijk. Zo bestrijdt energiezuinig renoveren in de sociale huisvesting energiearmoede en dragen investeringen in openbaar vervoer bij aan de strijd tegen klimaatopwarming en vervoersarmoede.
Het is hoog tijd om op een andere manier over armoede en sociale ongelijkheid na te denken. Het 10de ‘Tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting’ laat er geen twijfel over bestaan: “klimaatbeleid zal sociaal zijn of zal niet zijn.” En ondertussen tonen ook tal van inspirerende en innoverende sociaal-culturele praktijken hoe duurzaam en sociaal hand in hand kunnen gaan.
Veerle Stroobants (Steunpunt tot bestrijding van armoede) neemt je mee in de bevindingen van het tweejaarlijkse Verslag 2018-2019: “Duurzaamheid en armoede. Een bijdrage aan politiek debat en politieke actie.”. Dat rapport kwam tot stand in overleg met mensen in armoede en hun verenigingen en met actoren uit sociale en milieuorganisaties, instellingen en administraties.
De uitdagingen van het lokaal cultuurbeleid in een veranderende samenlevingAvansa Kempen
Socius-medewerkers Gie van den Eeckhaut bracht zijn verhaal op de Kempense Cultuurwerkersdag over het hedendaagse lokaal cultuurbeleid. Hij schetste kort wat democratie inhoudt en vertelde over de verschillende bestuursmodellen doorheen de geschiedenis. Vervolgens ging hij in op de gevolgen daarvan op een lokaal bestuur en hoe je als ambtenaar kan inspelen op hedendaagse ontwikkelingen en veranderingen.
Mythen over aansprakelijkheid bij burgerinitiatievenMark Verhijde
Presentatie over de resultaten van het BZK onderzoek Burgerinitiatieven en Aansprakelijkheid tijdens het Landelijk Congres Openbare Ruimte op 30 oktober 2013 in Alphen aan den Rijn. Kort overzicht gebaseerd op eindadvies "Regel die Burgerinitiatieven", oktober 2013.
Onze huidige manier van denken en spreken schiet tekort om een integraal probleem zoals de klimaatcrisis te begrijpen. En al helemaal niet om er verzet tegen te bieden. Het ontbreken van een verbindend discours leidt tot een ecopanische toestand waarbij goedbedoelde initiatieven elkaar tegenwerken. De filosofie kan helpen om mensen en organisaties een nieuwe samenhang te laten zien, zodat ze een schaal kunnen ontdekken waarop ze verantwoordelijkheid kunnen opnemen. Hoe? Door een paradigmashift van eigenwijsheid, waarbij het denkende ik centraal staat, naar eco-wijsheid, waarbij het ik is ingebed in een ecosysteem. Pas als we het probleem op een netwerkmatige manier benaderen en mensen als knooppunten zien, bieden zich nieuwe oplossingen aan.
Ecosoof Henk Oosterling legt in zijn lezing uit wat er nodig is om de shift van eigenwijsheid naar eco-wijsheid te maken én welke kerncompetenties je daarvoor nodig hebt. Hij schetst hoe je samen integraal verzet kan voeren op verschillende schalen en schotelt je een ecosofisch vergezicht voor. Tot slot maakt hij ruim de tijd vrij om met het publiek in gesprek te gaan over de praktijken van verzet in de sociaal-culturele sector in Vlaanderen en Brussel, en over de vragen die zijn verhaal ongetwijfeld oproepen.
Op 10 november kwamen beleidsmedewerkers en maatschappelijke organisaties uit de gemeenten Heemskerk, Beverwijk, Velsen, Uitgeest, Castricum en Bergen bij elkaar om van gedachten te wisselen over samenwerking tussen zorg en welzijn én tussen formele en informele verbanden. Zo’n 50 deelnemers lieten zich inspireren door voorbeelden van elders maar brachten ook hun eigen kennis en ervaring in. Deze bijeenkomst was een initiatief van gemeente Heemskerk, Socius en Welschap ondersteund door het Kenniscentrum Wmo en Wonen. Wethouder Cees Beentjes van Heemskerk opende de bijeenkomst.
Jan Willem Duker, programmamanager Wmo gemeente Haarlem, nam de aanwezigen tot slot mee in het proces dat geleid heeft tot een herijking van de sociale infrastructuur. In de in juni door de gemeenteraad vastgestelde notitie ‘Hof 2.0: Van visioen naar doen!’ worden de contouren hiervan weergegeven.
Presentatie Jos van der Lans - Socius Trefdag 'Solidariteit?!' (20 november 2014)
In september 2013 las koning Willem Alexander voor het eerst de troonrede voor. In zijn rede sprak de Nederlandse vorst over een 'participatiesamenleving'. Het idee dat de klassieke verzorgingsstaat steeds meer onder druk komt te staan en dat er meer een beroep moet worden gedaan op het probleemoplossend vermogen van onze samenleving, zeg maar de burger. Het idee van de participatiesamenleving was niet nieuw en paste in een lange reeks van politieke pogingen om burgers te bewegen meer verantwoordelijkheid te nemen voor elkaar.
Ook in Vlaanderen wint dit discours terrein. We vroegen cultuurpsycholoog en journalist/publicist Jos van der Lans welke lessen we kunnen trekken uit de Nederlandse ervaringen.
Presentatie Tom Lemahieu, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet!' (19 november 2015)
Zijn burgerinitiatieven en organisaties uit de sector van het sociaal-cultureel volwassenenwerk concurrenten van elkaar of net niet? Waar liggen dan de gemeenschappelijkheden en de verschillen? Wat kunnen zij voor elkaar betekenen en hoe kunnen zij samenwerken? Tom Lemahieu, lector sociaal-cultureel werk aan de HOWEST hogeschool, gaat in gesprek met het Lab van Troje, OpgewekTienen, het Spilvarken en De Koep over de verhouding tussen burgerinitiatieven en het sociaal-cultureel volwassenenwerk.
Mooi verhaal van Joost Beunderman en Jurgen van der Heijden over de enorme transitie die overheden moeten maken om het weer samen met burgers te doen, en vooral ook zoveel mogelijk aan hen te laten en niet over te pakken. Geef de ruimte en zie eens wat er dan allemaal gebeurt!
Hoofdlijn van het project Sociale innovatie via sociale media dat in 2012 wordt uitgevoerd door Irini Salverda en Pat van der Jagt van Alterra Wageningen UR
Een betere buurt begint niet bij jezelf. De Gordiaanse knoop van verloedering, collectieve zelfredzaamheid en bezuinigingsdwang ontward. Lezing voor gemeente Rotterdam, i.h.k.v. Kennisplatform Leefbare Wijken: Rotterdam (2012, 16 november).
Presentatie Paul Dekker, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet!' (19 november 2015)
Niet alleen in Vlaanderen, maar ook in Nederland lijken burgerinitiatieven in opmars te zijn. Wat zijn bij onze noorderburen de afgelopen decennia belangrijke ontwikkelingen geweest op het vlak van burgerparticipatie en -initiatieven. Rond welke maatschappelijke thema's slaan Nederlandse burgers de handen in elkaar? Hoe krijgen deze initiatieven vorm? Wat is de rol van overheden? Hoe werkt de door haar gepropageerde 'doe-democratie' uit? Dient de participatie vooral het opvullen van tekorten door de terugtredende overheid of voor politieke agendering?
Vragen die we graag voorleggen aan Paul Dekker. Paul Dekker is hoofd van de onderzoeksgroep Participatie & Bestuur bij het Nederlandse Sociaal en Cultureel Planbureau. Daarnaast is hij ook hoogleraar Civil society aan de Universiteit van Tilburg.
Presentatie Wouter Van Dooren, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet!' (19 november 2015)
Wouter Van Dooren is universitair docent aan het departement politieke wetenschappen van de Universiteit Antwerpen, waar hij bestuurskundige vakken doceert.
In deze presentatie biedt hij een helikopterperspectief op burgerinitiatieven in Vlaanderen. Wat maakt initiatieven tot burgerinitiatieven? Wie draagt deze burgerinitiatieven? Waar schuilt hun kracht en achilleshiel? Wat kan hun rol zijn in het besluitvormingsproces? Hun verhouding tot de politiek, het middenveld enz.
Welkom in de doe-democratie! (naar een communicatieve en co-producerende over...Onno de Vries
Bewoners ondernemen steeds vaker zelf initiatieven om hun leefomgeving te verbeteren. Overheden en ook woningcorporaties en andere professionals moeten aan deze ontwikkeling wennen, maar gaan er steeds meer de kans van inzien. Toch zijn we er nog niet. Overheden zoeken met maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven naar nieuwe verhoudingen. En herverdelen voortdurend taken en verantwoordelijkheden. Ondertussen gaan de bewoners door met bijvoorbeeld het oprichten van energiecoöperaties, het beheren en verbeteren van voorzieningen als zorgcentra en zwembaden en het onderhouden van het groen in de wijk.
Veel mensen met een laag inkomen tekenen noodgedwongen een kleine ecologische voetafdruk op. Toch dreigen zij de rekening te betalen voor een klimaatbeleid zonder sociale component. Zo treffen de lage emissiezones en een koolstoftaks hen harder, terwijl zij niet de grootste uitstoters van broeikasgas zijn. Ook mensen in armoedesituaties liggen wakker van de ecologische uitdagingen, maar ze worden nauwelijks betrokken in het publieke overleg over de toekomst van onze planeet. Net omdat hun toekomst vandaag al onder druk staat, willen mensen in armoede mee denken en praten.
Een sociaal klimaatbeleid is nochtans perfect mogelijk. Zo bestrijdt energiezuinig renoveren in de sociale huisvesting energiearmoede en dragen investeringen in openbaar vervoer bij aan de strijd tegen klimaatopwarming en vervoersarmoede.
Het is hoog tijd om op een andere manier over armoede en sociale ongelijkheid na te denken. Het 10de ‘Tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting’ laat er geen twijfel over bestaan: “klimaatbeleid zal sociaal zijn of zal niet zijn.” En ondertussen tonen ook tal van inspirerende en innoverende sociaal-culturele praktijken hoe duurzaam en sociaal hand in hand kunnen gaan.
Veerle Stroobants (Steunpunt tot bestrijding van armoede) neemt je mee in de bevindingen van het tweejaarlijkse Verslag 2018-2019: “Duurzaamheid en armoede. Een bijdrage aan politiek debat en politieke actie.”. Dat rapport kwam tot stand in overleg met mensen in armoede en hun verenigingen en met actoren uit sociale en milieuorganisaties, instellingen en administraties.
De uitdagingen van het lokaal cultuurbeleid in een veranderende samenlevingAvansa Kempen
Socius-medewerkers Gie van den Eeckhaut bracht zijn verhaal op de Kempense Cultuurwerkersdag over het hedendaagse lokaal cultuurbeleid. Hij schetste kort wat democratie inhoudt en vertelde over de verschillende bestuursmodellen doorheen de geschiedenis. Vervolgens ging hij in op de gevolgen daarvan op een lokaal bestuur en hoe je als ambtenaar kan inspelen op hedendaagse ontwikkelingen en veranderingen.
Mythen over aansprakelijkheid bij burgerinitiatievenMark Verhijde
Presentatie over de resultaten van het BZK onderzoek Burgerinitiatieven en Aansprakelijkheid tijdens het Landelijk Congres Openbare Ruimte op 30 oktober 2013 in Alphen aan den Rijn. Kort overzicht gebaseerd op eindadvies "Regel die Burgerinitiatieven", oktober 2013.
Onze huidige manier van denken en spreken schiet tekort om een integraal probleem zoals de klimaatcrisis te begrijpen. En al helemaal niet om er verzet tegen te bieden. Het ontbreken van een verbindend discours leidt tot een ecopanische toestand waarbij goedbedoelde initiatieven elkaar tegenwerken. De filosofie kan helpen om mensen en organisaties een nieuwe samenhang te laten zien, zodat ze een schaal kunnen ontdekken waarop ze verantwoordelijkheid kunnen opnemen. Hoe? Door een paradigmashift van eigenwijsheid, waarbij het denkende ik centraal staat, naar eco-wijsheid, waarbij het ik is ingebed in een ecosysteem. Pas als we het probleem op een netwerkmatige manier benaderen en mensen als knooppunten zien, bieden zich nieuwe oplossingen aan.
Ecosoof Henk Oosterling legt in zijn lezing uit wat er nodig is om de shift van eigenwijsheid naar eco-wijsheid te maken én welke kerncompetenties je daarvoor nodig hebt. Hij schetst hoe je samen integraal verzet kan voeren op verschillende schalen en schotelt je een ecosofisch vergezicht voor. Tot slot maakt hij ruim de tijd vrij om met het publiek in gesprek te gaan over de praktijken van verzet in de sociaal-culturele sector in Vlaanderen en Brussel, en over de vragen die zijn verhaal ongetwijfeld oproepen.
Op 10 november kwamen beleidsmedewerkers en maatschappelijke organisaties uit de gemeenten Heemskerk, Beverwijk, Velsen, Uitgeest, Castricum en Bergen bij elkaar om van gedachten te wisselen over samenwerking tussen zorg en welzijn én tussen formele en informele verbanden. Zo’n 50 deelnemers lieten zich inspireren door voorbeelden van elders maar brachten ook hun eigen kennis en ervaring in. Deze bijeenkomst was een initiatief van gemeente Heemskerk, Socius en Welschap ondersteund door het Kenniscentrum Wmo en Wonen. Wethouder Cees Beentjes van Heemskerk opende de bijeenkomst.
Jan Willem Duker, programmamanager Wmo gemeente Haarlem, nam de aanwezigen tot slot mee in het proces dat geleid heeft tot een herijking van de sociale infrastructuur. In de in juni door de gemeenteraad vastgestelde notitie ‘Hof 2.0: Van visioen naar doen!’ worden de contouren hiervan weergegeven.
Presentatie Jos van der Lans - Socius Trefdag 'Solidariteit?!' (20 november 2014)
In september 2013 las koning Willem Alexander voor het eerst de troonrede voor. In zijn rede sprak de Nederlandse vorst over een 'participatiesamenleving'. Het idee dat de klassieke verzorgingsstaat steeds meer onder druk komt te staan en dat er meer een beroep moet worden gedaan op het probleemoplossend vermogen van onze samenleving, zeg maar de burger. Het idee van de participatiesamenleving was niet nieuw en paste in een lange reeks van politieke pogingen om burgers te bewegen meer verantwoordelijkheid te nemen voor elkaar.
Ook in Vlaanderen wint dit discours terrein. We vroegen cultuurpsycholoog en journalist/publicist Jos van der Lans welke lessen we kunnen trekken uit de Nederlandse ervaringen.
Presentatie Tom Lemahieu, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet!' (19 november 2015)
Zijn burgerinitiatieven en organisaties uit de sector van het sociaal-cultureel volwassenenwerk concurrenten van elkaar of net niet? Waar liggen dan de gemeenschappelijkheden en de verschillen? Wat kunnen zij voor elkaar betekenen en hoe kunnen zij samenwerken? Tom Lemahieu, lector sociaal-cultureel werk aan de HOWEST hogeschool, gaat in gesprek met het Lab van Troje, OpgewekTienen, het Spilvarken en De Koep over de verhouding tussen burgerinitiatieven en het sociaal-cultureel volwassenenwerk.
Mooi verhaal van Joost Beunderman en Jurgen van der Heijden over de enorme transitie die overheden moeten maken om het weer samen met burgers te doen, en vooral ook zoveel mogelijk aan hen te laten en niet over te pakken. Geef de ruimte en zie eens wat er dan allemaal gebeurt!
Hoofdlijn van het project Sociale innovatie via sociale media dat in 2012 wordt uitgevoerd door Irini Salverda en Pat van der Jagt van Alterra Wageningen UR
Presentatie Stef Steyaert (Levuur) - Socius Trefdag 'Iedereen politiek!' (21 november 2013)
Levuur ondersteunt bedrijven, organisaties en openbare besturen bij het vormgeven en begeleiden van participatieprocessen die leiden tot effectieve en gedragen resultaten. Samen met Stef Steyaert gaan we na welke factoren er aan de basis liggen van geslaagde participatie-initiatieven.
Dutch voerde een onderzoek uit voor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) naar toepassing van cocreatie bij de rijksoverheid. Vanuit een verkenning van good practices uit de marktsector werd een vertaling gemaakt naar toepassing bij het rijk, uitgewerkt in een model en scenario's voor realisatie.
Presentatie van Emilie Van Daele tijdens het Innovatiefestival van Socius (22 mei 2014).
Heel wat burgers in onze samenleving engageren zich, nemen initiatief en zetten zich vanuit hun persoonlijke overtuiging met hart en ziel in. Van vele van deze burgerinitiatieven gaat een enorme kracht uit. Meer nog, deze initiatieven hebben vaak een ‘innoverende’ kracht. Toch blijven sommige burgerinitiatieven onder de radar: ze zijn niet zichtbaar, hebben niet voldoende slagkracht of komen moeilijk en zelfs nooit van de grond.
Tijdens deze workshop staan we stil bij innoverende burgerinitiatieven en gaan we in op onze rol als sociaal-cultureel werker/organisatie bij het ondersteunen en versterken ervan. Hoe kan je eigenaarschap van burgers stimuleren, welke fysieke en mentale ruimtes nodigen uit tot initiatief, hoe verbind je mensen zonder ze onmiddellijk te binden, hoe versterk je de slagkracht van initiatieven… ? Deze vragen vormen enkele van de uitdagingen waar we concreet mee aan de slag gaan.
Meer informatie via www.socius.be/tag//innovatie.
Presentatie 'Politiserend werken' van Nele Vanderhulst. Socius Trefdag 'Alle Politiek' 16 november 2023.
Als sociaal-cultureel werker word je dagelijks geconfronteerd met ongelijkheden en uitsluitingsmechanismen in de samenleving. Bepaalde kwesties wil je graag publiek maken, wil je graag aankaarten bij zowel beleidsmakers als de brede samenleving. Welke overwegingen maak je het best bij het ontwikkelen van een politiserende praktijk? Welke verschillende mogelijkheden heb je überhaupt als sociaal-cultureel werker?
Nele Vanderhulst werkt als stafmedewerker bij Socius, Steunpunt sociaal-cultureel werk vzw. Ze verdiept zich in politiserend werken en burgerinitiatieven. Ze startte haar loopbaan in het jeugdwerk bij Kazou vzw. Na een job als organisatieadviseur bij de Christelijke Mutualiteit koos ze in 2019 opnieuw voor het sociaal-cultureel werk.
Presentatie van Bart Van Bouchaut op de Socius Trefdag 2013 'Iedereen politiek!'.
Wat is de politiserende rol van het middenveld vandaag? Hoe krijgt die vorm in onze 'participatiesamenleving'? In deze lezing bespreekt Bart Van Bouchaute de (de)politisering van, in en door het middenveld. Als organisaties in het middenveld zich opstellen als betrokken ondersteuners van mensen die zich doorheen praktijken van burgerschap tot politieke subjecten ontwikkelen, dan ligt de weg open naar een politiserend middenveld in een vitale democratie.
Bart Van Bouchaute is sociaal werker en politicoloog. Hij doceert politicologie, sociale bewegingen en globalisering in de opleiding sociaal werk van de Arteveldehogeschool. Daarnaast is Van Bouchaute verbonden aan het Onderzoekscentrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASES) van de Universiteit Antwerpen.
De kunst van het zakelijk verleiden - Erik van Venetië | congres podiumkunste...Promotie Podiumkunsten
Kinderen doen het bij hun ouders. Medewerkers doen het bij hun baas. Bewonersgroepen doen het bij hun gemeente. Bedrijven en belangenorganisaties doen het in Den Haag en Brussel. Ambtenaren worden belobbyd, maar doen zelf lustig mee. Iedereen lobbyt. Sterker nog: menigeen doet het zonder het te beseffen.
De laatste jaren is het aantal professionele lobbyisten enorm gegroeid. Niet alleen de grote bedrijven en brancheorganisaties, maar ook de provincies en de grote gemeenten hebben eigen lobbyisten in dienst. En menige actiegroep is inmiddels omgevormd tot een geoliede lobbymachinerie.
www.congrespodiumkunsten.nl
Verandering van tijden; planologie permanent bèta. Presentatie voor UvA planologie studenten 20 november 2014. Over de nieuwe werkelijkheid in o.a. het Ruimtelijk Domein. In presentatie wordt teruggegrepen op sociologische en economische inzichten, gerelateerd aan de Planologische wetenschappen. Tevens wordt er een blik op de toekomst geworpen en de mogelijke betekenis van het beroep planoloog. Er wordt gebruik gemaakt van inzichten op het gebied van chaos(theorie) en welke wijzen er zijn om hiermee om te gaan.
Similar to STUDIEDAG - SAMEN DE RUIMTE MAKEN (28-02-2015) (20)
20. 20
• Veel voorbeelden van ‘oude’ vormen van ‘commons’,
ondertussen sterk geïnstitutionaliseerd: vakorganisaties,
mutualiteiten, sociale huisvesting, gezondheidszorg,...
• Sterk middenveld: kenmerk van verzuild en neo –
corporatistisch Vlaanderen/België
• Belangrijk verschil met discussies / praktijken in andere
landen
Oud, Nieuw of Vernieuwend?
21. 21
1. De context verandert, bij de overheid:
• Druk van Nieuw Publiek Management en
besparingen
• Druk van professionalisering: ambities, zelf doen
2. De context verandert, in het middenveld:
• Het verstaatste middenveld, effect van
professionalisering en vermarkting
• Crisis van de representatie
3. De context verandert, de burger verandert
(individualisering, informalisering en informatisering, hoog
opgeleid, diverser)
Oud, Nieuw of Vernieuwend?
22. Oud, Nieuw of Vernieuwend?
• Burgerinitiatieven nu:
• meer lokaal, andere inhouden
• meer autonoom
• andere organisatie- en communicatievormen
• meer netwerking (tussen middenveldorganisaties)
• andere relatie tot politiek systeem
• Niet oud versus nieuw, eerder vernieuwend
• Context verandert, de ideologische context wijzigt
22
27. 27
• Van kiezer, klant en inspreker in de representatieve
democratie...
• ... naar autonome coproducent in participatieve democratie
• co – van alles
• meer diversiteit, jonger, vrouwelijker
• maar ook selectief: middenklasse
De doe – democratie: voorbij de inspraak
28. 28
• Enthousiasme:
• hoe actiever burgers zijn, hoe vitaler de democratie
• nieuwe vormen van democratie in ontwikkeling
• Sarcasme:
• burgerinitiatieven in tijden van besparingen
• afbouw van de publieke sector en van collectieve
vormen van solidariteit
• gebruik in het kader van een ideologische agenda
Hinkend op twee benen
29.
30. 2010
David Cameron launches Tories' 'big society' plan
David Cameron: "I think we're onto a really big idea, a really exciting future
for our country”
How should you contribute to society?
Going big on the ‘big society’ idea
'Big society' proposals outlined
David Cameron has launched his "big society" drive to empower
communities, describing it as his "great passion".
In a speech in Liverpool, the prime minister said groups should be able
to run post offices, libraries, transport services and shape housing
projects.
Also announcing plans to use dormant bank accounts to fund projects, Mr
Cameron said the concept would be a "big advance for people power“.
35. 35
Van ‘doe’ – democratie naar ‘doei’ – democratie?
• Het ideologische debat: je maakt het als bestuurder mee
• Terugtrekkende overheid (besparingen, retoriek van de
eigen verantwoordelijkheid in de ‘participatie -
maatschappij)
• Afbouw van collectieve solidariteit via de overheid ten
voordele van autonome solidariteit op microniveau (vooral
inzake zorg en sociale zekerheid)
39. 39
Verschillen tussen burgerinitiatieven
• Zorg in de particuliere sfeer
• versus open initiatieven in de publieke ruimte, cultuur,
recreatie, duurzaamheid,...
• Initiatieven op privaat domein; initiatieven op de brug met de
markt (bvb coöperatieven)
• versus initiatieven op het publieke domein en op de brug
met de overheid
• Kortlopend / eenmalig
• versus langlopend / structureel
• Bottom – up
• versus door overheidsoptreden gestimuleerd
40. 40
1. Overheid in een faciliterende rol, stimulerend,
eventueel regisserend
2. Overheid als beschermer van het algemeen
belang
3. Overheid als verdediger van gevestigde belangen
Verschillende rollen van de overheid
43. 43
• Gedachtenexperiment: volle overheid versus kaderoverheid
• Impact van (centrale en lokale) regelgeving
• Impact van inhoudelijke ambities
• Meer maatschappelijk effect door
• Minder te regelen
• Als overheid minder zelf te doen?
44. 44
2
De overheid als beschermer
van zwakke belangen,
de belangen van de zwakken en
van het algemeen belang
45.
46. 46
3
De overheid als verdediger van gevestigde
belangen en gestolde praktijken
Burgerinitiatieven:
nieuwe belangen, tegen gevestigde
belangen
innovatief, tegen gestold beleid en tegen
heersende beleidstheorie
51. 51
• Doorwaardbare zone, op alle niveaus:
• netwerken tussen politieke leiders, ambtenaren,
middenveld, non – profit professionelen, ‘every day
makers’ – burgers, soms bedrijfsleven
• Varianten in de verhoudingen:
• soms zeer autonoom burgerinitiatief
• soms initiatief als gevolg van overheidsactie
• vaak netwerken met actieve betrokkenheid van
ambtenaren, non – profit professionelen
• soms vooral initiatief van het bestuur
De Tussenruimte
52. 52
• In de tussenruimte komt vernieuwing tot stand
• Rol van ‘boundary spanners’ is cruciaal:
• politici op de eerste plaats: tussen burgers en het
overheidssysteem
• rol van ambtenaren: veldwerkers en middenmanagers
• rol van actieve burgers
Tussenruimte: ruimte voor innovatie
53. 53
Druk op de tussenruimte
• Impact van lineaire besparingen
• Impact van uniforme managementsystemen
• denken van binnen naar buiten: de gereedschapskist
• meten = weten: fobie en illusie
• Drang tot scoren van en druk op politici
• Gelijkheidsillusie bij de bureaucratie en bij burgers
• De angst voor het onvoorziene: uit angst dat er iets zou
gebeuren, gebeurt er niets
• Voorwaarden stellen vanuit bestuursperspectief
54. 54
• Pleidooi voor intelligente verbindingen tussen overheid en
burgerinitiatieven
• Door vormgeving van de tussenruimte:
• publiek – private samenwerking
• hybride organisatievormen
• juridische vernieuwing
• Door aangepaste instrumenten:
• innovatieve vormen van ondersteuning
• innovatieve mensen voor ondersteuning
• innovatieve organisatievormen
De Tussenruimte Cultiveren
59. Inhoud
• Een evaluatie van de gecoro
• De gecoro ter discussie
• Mogelijke antwoorden en vragen
60. Adviesraden ondervraagd
• Gecoro als participatie-kamer?
• Gecoro als kwaliteitskamer?
• Gecoro als tweede kamer?
• Gecoro als arbitragekamer?
61. Participatie-kamer?
• Wie vertegenwoordigt wie?
– Eenzijdige samenstelling (mannelijk, hoogopgeleid en
+50)
– Middenveld goed vertegenwoordigd
• Stem van de achterban?
– Deskundigen zijn gestuurd
• Ambtelijke aansturing
• Politieke aansturing
• Belangenvermenging
62. Gecoro als kwaliteitskamer?
• Kwaliteit als groot goed?
– Expertise van de aangestuurde experten?
– Expertise van het middenveld?
– Aansturing van de debatten?
• Sterke aansturing door ambtenaren
• Gepolitiseerde debatten
– Complexiteit van de ruimtelijke ordening?
– Verhouding gecoro met andere kwaliteitskamers?
– Vrijblijvendheid van de adviezen?
63. Gecoro als tweede kamer?
• Gecoro als instrument voor democratische controle
van het ruimtelijk beleid: taak wordt niet opgenomen
– Politieke aansturing
– Problemen met openbaarheid van documenten
– Problemen met interne besluitvormingsprocedures
– Geen of weinig openbaarheid naar lokale samenleving
vanuit gecoro
67. Middenveld en lokale samenleving
• VERHOUDING MIDDENVELD EN LOKALE
SAMENLEVING OP SPANNING?
?
?
middenveld
Gecoro
burgers
68. Zijn er antwoorden?
• Rol van het middenveld
• Rol van de gecoro
• Instrument gecoro
69. Rol van het middenveld:
verhouding lokale samenleving versus
middenveld
Hoe verhouden we ons ten opzichte van het
brede, nieuwe, soms kortstondig
middenveld? Waarom zijn er bij grote
projecten zo vaak actiegroepen?
70. Rol van de gecoro:
Democratische controle
Moet de gecoro de verantwoordelijkheid
opnemen voor de participatie naar burger en
middenveld? Kunnen bezorgde burgers hun
bekommernissen niet kwijt via de GECORO?
71. Het instrument gecoro:
Afstand tussen gecoro en gemeente
vergroten
Moet de gecoro meer autonoom worden ten
opzichte van College, ambtenarij en
onmiddellijke belangen?
76. De Case Landschap De Liereman
Achtergrond Landschap De Liereman
Van oorlog tot raamakkoord
Maar nog onvoldoende: en dan?
Lessen over participatie en ruimte
3-3-2015 76
77. Situering – Landschap de Liereman en omgeving
3-3-2015 77
Turnhout
Oud-Turnhout
Arendonk
E34
Kanaal Dessel - SchotenRavels
87. Hoe vooruit raken?
Lokaal – nationaal
Middenveld, maar grotendeels lokaal niveau
De centrale rol van het gemeentebestuur
Heel concrete afspraken van vertrouwen:
Stopzetten van rechtzaken
Afspraken over waar wel en niet aankopen
Grenzen vastleggen
3-3-2015 87
89. Situering Landschap De Liereman en omgeving
Vlaamse Regering beslist in 2008 ikv afbakening buitengebied (AGNAS)
Tegelijkertijd besliste de Vlaamse Regering in 2008 tot…
De opmaak van een “Raamakkoord“ inzake flankerend landbouwbeleid en
natuurontwikkeling
Voor de actiegebieden 56 en 57
Op te maken met betrokken partijen in het gebied
3-3-2015 89
91. Wat is het raamakkoord
Principe akkoord:
Uitvoering van beslissing Vlaamse regering 2008
Afspraken over een samenwerkingscultuur
communiceren op maat
…
Een aantal acties
Opstart van een aantal studies
…
Principe van gelijktijdigheid !
3-3-2015 91
95. Proces eigenaars
Regionaal - organisatieniveau
Samenwerkingsovereenkomst Landelijk Vlaanderen & VLM
Liereman als case
Eigenaars positief & constructief betrekken & inschakelen bij uitvoering
Leren en delen van kennis
Lokaal – gebiedsniveau
Overleg: Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Infoavond en -markt: grote groep eigenaars
Studie eigenaars
3-3-2015 95
96. Proces eigenaars
Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Parallel aan en met dezelfde info als overleggroep (4x/j)
Sinds najaar 2011 (ondertekening Raamakkoord):
13 avondvergaderingen (waarvan 3 met jachtsector/Landelijk
Vlaanderen)
Elkaar leren kennen
Wederzijds elkaars taal leren spreken
Groeitraject naar volwaardige deelname aan overleggroep
1 terreinbezoek in Turnhouts Vennengebied (april 2013)
Initiatief van ANB & VLM
Voor álle leden van De Zwarte Specht
Voorbeeld uitgevoerde natuurinrichting in Noorderkempen + getuigenis
3-3-2015 96
97. Proces eigenaars
Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Voorbereiding deelname overleggroep (voorjaar 2014)
Voortraject
Voorbereiding ism kernpartners RA
Conclusie
Eigenaars krijgen weldra instrumenten om bij te dragen aan IHD
Jacht werd gevraagd om voorstel te doen over hun concrete bijdrage
Daad bij woord
September 2014: overleggroep met aanwezigheid eigenaars
Landelijk Vlaanderen
De Zwarte Specht
2 parallelle sporen worden 1 spoor.
3-3-2015 97
98. Proces eigenaars
Feitelijke vereniging De Zwarte specht
Deelname overleggroep (vanaf sept 2014)
Is en blijft een groeitraject voor alle partijen
Eigenaars uiten bezorgdheden/bezwaren
Toegankelijkheid
Verwerving
Samenstelling fora natuurinrichting
Bijkomend nood aan 2 extra (bilaterale) vergaderingen.
3-3-2015 98
99. Proces eigenaars
Infoavond en –markt
Voor wie?
Jagers (15-tal)
eigenaars (800-tal)
landbouwers (100-tal)
Wanneer?
Na ondertekening Raamakkoord (okt 2011)
Na afwerking van studies (juni 2012)
Aanpak?
Plenair gedeelte
Overdracht info
Infomarkt
gerichte vragen stellen
Op maat beantwoorden
3-3-2015 99
100. Proces eigenaars
Infomarkt: bemanning stand
oktober 2011:
Agentschap voor Natuur en Bos
Afdeling Ruimtelijke Planning
Onroerend Erfgoed Antwerpen
Vlaamse Landmaatschappij
Eerste kenbaarheid groep eigenaars
Jan‘12: feitelijke vereniging “De Zwarte Specht”
juni 2012:
Dezelfde overheden van oktober 2011 +
De Bosgroep
De Zwarte Specht
3-3-2015 100
101. Proces eigenaars
Studie eigenaars: Februari 2014
Eigenaars in of in de buurt van
Liereman
Opzet gespiegeld aan landbouwstudie
Internetbevraging
3 workshops (kleine groepjes – begeleiding extern bureau)
3 zitdagen (individueel - privé)
Filosofie:
Weten is rekening mee kunnen houden
Weten is daarom nog niet uitvoering geven aan alle individuele
punten
VLM wil bril van eigenaars kunnen opzetten
3-3-2015 101
102. Proces eigenaars
Studie eigenaars: Februari 2014
Grote groep eigenaars
Elkaar beter leren kennen
Bevragen op landschapsniveau (geen individuele percelen!)
Kansen & uitdagingen
Toekomst van het gebied
Info die bij kan dragen aan een geïntegreerde visie voor het
gebied.
3-3-2015 102
105. Enkele overwegingen
Participatie, OK, UITERAARD!
Maar hoe organiseer je dat?
Te vroeg? Te laat?
Info delen: Draagvlak? Misbruik?
- meegroeien
- werken aan vertrouwen
ZEER ARBEIDSINTENSIEF!
SPELREGELS / ERECODE / wederzijds RESPECT
3-3-2015 105
106. Enkele overwegingen
Participatie, OK, UITERAARD!
Maar hoe organiseer je dat?
Efficiënt?
Effectief?
Effectief op een efficiënte manier?
Proces/procedures/ …. WIL OM TE SLAGEN!
3-3-2015 106
107. Participatie en ruimte:
lessen uit Oud - Turnhout
De keuze ‘middenveld’ – ‘burgerinitiatief’ is een valse
keuze.
Lokaal en zeer hoog heeft gewerkt
De zorg om de consequentie is soms terecht, soms ook niet.
Ook lokaal middenveld heeft het moeilijk met
‘burgerinitiatief’.
Een dankwoord aan de VLM.
3-3-2015 107
108. Participatie en ruimte:
lessen uit Oud - Turnhout
Van open conflict naar succesvolle samenspraak met
realisaties op het terrein:
Het kan.
3-3-2015 108