De kreet van de ruimte - inleiding

1. Van harte welkom

2. Over diverse aanspraken en keuzes voor de toekomst
in het omgevingsbeleid
Ann Vermorgen, nationaal secretaris ACV

3. Overzicht van recente beleidsevoluties
Bert De Wel, adviseur studiedienst ACV
Michel Debruyne, adviseur studiedienst ACW

4. DE KREET VAN DE
RUIMTE
Richting geven aan beleid

5. INHOUD
 REGEERAKKOORD 15 juli 2009
 MINISTERS MAKEN DECRETEN
 MINISTERS MAKEN PLANNEN

6. REGEERAKKOORD 2009
Doorbraak 5. Groen en dynamisch stedengewest
Een nieuwe visie voor ruimtelijke ordening in Vlaanderen
De ruimtelijke ordening, waarbij de diverse maatschappelijke
activiteiten gelijktijdig tegen elkaar worden
afgewogen, behoudt een integrerende en coördinerende rol
ten opzichte van de diverse sectorale aanspraken.
 7000 ha extra bedrijventerreinen
 750.000 ha agrarisch gebied afbakenen
 38.000 ha extra natuurgebied
 10.000 ha extra bosgebied

7. REGEERAKKOORD 2009
Vaststelling: het is voor publieke en private
investeerders steeds moeilijker om binnen een
redelijke termijn belangrijke investeringsprojecten te
realiseren.
 Commissie Investeringsprojecten van de Vlaamse
regering (‘Commissie Berx’).
 Commissie ad hoc Versnelling Maatschappelijk
Belangrijke Investeringsprojecten van het Vlaams
Parlement (‘Commissie Sauwens’).

8. REGEERAKKOORD 2009
 Ministers maken decreten
Zoeken naar vereenvoudiging en versnelling
• Omgevingsvergunning
• Complexe projecten
 Ministers maken plannen
•
•
•
•
Problematiek van de mer
Beleidsplan ruimte
Mobiliteitsplan
Woonbeleidsplan

9. MINISTERS MAKEN DECRETEN
OMGEVINGSVERGUNNING
COMPLEXE PROJECTEN

10. OMGEVINGSVERGUNNING
 Integratie van stedenbouwkundige en
milieuvergunning
• Op termijn andere vergunningen integreren
• Permanente vergunning
 Herzien van klasse-indelingen
 Meer milieudossiers voor gemeenten, provincie
ook verantwoordelijk voor stedenbouwkundige
vergunningen
 Eenvoudiger en kortere procedure

11. RICHTING GEVEN
 Concept van de omgevingsvergunning wordt
onderschreven, zorgvuldige en evenwichtige
uitvoering is noodzakelijk.
 Correcte evaluatie van de vergunning na 20 jaar.
 Voldoende capaciteit lokale besturen.
 Garanderen participatie en transparantie.
• Wat met werknemersparticipatie in bedrijven bij
declassering huidige milieuvergunningen?

12. COMPLEXE PROJECTEN
 Projecten van groot maatschappelijk en ruimtelijk strategisch
belang dat om een geïntegreerd vergunningen- en planproces
vraagt
 Binnen 1 procedure: vergunningen + mer/… +
bestemmingswijziging
 Geïntegreerd effectenonderzoek
 Afwijkingen van ruimtelijke plannen en beschermende decreten
 Drie fasen:
• Voortraject
startbeslissing; informele participatie
• Onderzoeksfase
alternatievenonderzoek; raadpleging
voorkeursbesluit; openbaar onderzoek
• Uitwerkingsfase
projectbesluit; openbaar onderzoek
• Uitvoeringsfase = monitoring
 Routeplanner: Nieuwe methodiek om geïntegreerde
besluitvorming op te volgen.

13. RICHTING GEVEN
 Nood aan creëren van een draagvlak
• Draagvlak tijdens de drie fasen is positief
• Onduidelijk wat de draagwijdte is van verschillende vormen van
betrokkenheid
• Onduidelijk wat “informele betrokkenheid” betekent
 Nood aan integratie van verschillende procedures
• Maatwerk, oplossingsgericht werken en integratie zijn positief
• Gelijkheidsbeginsel geschonden?
 Omschrijving complex = vaag
• Wie is bevoegd? Mogelijkheid tot overrulen?
 Beoordeling project ≠ beoordeling project via gewone
procedure?
• Mogelijkheid tot afwijking van alle beschermende decreten,
structuurplannen en rup’s

14. MINISTERS MAKEN PLANNEN
CONCEPTNOTA OMGEVINGSPLAN

15. Nood aan integratie
 Oosterweeltrauma
• Commissies Berx en Sauwens
• ACV/ACW: kwaliteit van besluitvorming en garantie
op grotere betrokkenheid en participatie
 Dendermondetrauma of de rodebosmiertrauma
• Verschillende aanpassingen aan MER en RO
• Decreten worden vernietigd
RUP’s
• ACV/ACW: belang van
participatie, motivatie, alternatievenonderzoek, juist
e procedure

16. Conceptnota omgevingsplan

17. Richting geven






Nood aan integratie effecten en ruimte
Nood aan gegarandeerde betrokkenheid
Wat wordt onderzocht (effecten en alternatieven)
Is er een hiërarchie?
Onderscheid plan-mer en project-mer?
Verschillende soorten rup’s:
• 3 niveaus
• ambitie van rup
 Nood aan een nieuw RUP?
 Evaluatie MER in Vlaanderen?

18. MINISTERS MAKEN PLANNEN
BELEIDSPLAN RUIMTE VLAANDEREN

19. BRV: EEN NIEUW KADER
2012
2013
2014
GROENBOEK
WITBOEK
BELEIDSPLAN
Uitdagingen
volledig
Visie
eerste versie
Visie
volledig
Strategie
aanzet
Strategie
uitwerking
Strategie
compleet
Acties
enkele KT-acties
Acties
uitwerking
Acties
compleet programma

20. BRV: DE PROCEDURE
?

21. HET GROENBOEK: DE THEMA’S
 Drie strategische thema's
• Metropool Vlaanderen
• Vlaanderen op mensenmaat
• Veerkrachtige ruimte

22. HET GROENBOEK: DE SLEUTELKWESTIES

23. LIJNEN VAN EEN/HET WITBOEK

Metropool Vlaanderen 2050
•
•
•
Metropolitane allure
• In 2050 is Vlaanderen leefbaar, toegankelijk en aantrekkelijk voor
bestaande activiteiten, bekwame professionals, bezoekers en
buitenlandse investeerders
Op maat van de mensen
• In 2050 heeft Vlaanderen een grote verscheidenheid aan
hoogwaardige woon- en leefomgevingen
Veerkrachtige ruimte
• In 2050 kan Vlaanderen de gevolgen van mondiale trends van
economie, demografie, klimaat, energie en voedsel opvangen

24. LIJNEN VAN EEN/HET WITBOEK
RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE
 Het stedelijk netwerk ontwikkelen
Stedelijke regio’s ontwikkelen
• Potentievolle kernen ontwikkelen
• Economische netwerken ontwikkelen
• Het functioneren van het stedelijk systeem als
geheel garanderen
•

25. LIJNEN VAN EEN/HET WITBOEK
RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE
 Het openruimtenetwerk ontwikkelen
Grote aaneengesloten openruimtegebieden
veerkrachtig ontwikkelen
• Fijnmazig netwerk van groenblauwe aders
ontwikkelen
• Instaan voor de ontwikkeling van het
openruimtenetwerk als geheel
•

26. LIJNEN VAN EEN/HET WITBOEK
RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGSSTRATEGIE
 Het logistiek netwerk ontwikkelen
Performantie van internationale logistieke
knooppunten versterken
• Regionale logistieke knooppunten uitbouwen
• Logistieke knopen internationaal verbinden
• Logistieke ketens ruimtelijk faciliteren
•

27. LIJNEN VAN EEN/HET WITBOEK

Netwerkbenadering
• Over elkaar liggende ruimtelijke netwerken
waar economisch, maatschappelijk en
ecologisch functioneren plaatsvindt
• Functioneel samenhangend geheel van
knopen en verbindingen

28. RICHTING GEVEN
 Reële betrokkenheid of …
• Een reëel partnerschap met lagere besturen …
• Welk traject wordt er nu gevolgd?
 Relatie met RSV?
 Vaagheid
• Vage lange termijndoelstellingen
• Vage blitse concepten (polycentrisch, metropool, …)
• Welk instrumentarium?
 Hiërarchie tussen drie netwerken
• Conflictueus
• Waar wordt op ingezet?
• Ruimte voor bv energie?
 Vertrek van en zet maximaal in op veerkrachtige ruimte
• Sense of urgency?
• Ruimtelijke standstill in 2050?

29. MINISTERS MAKEN PLANNEN
MOBILITEITSPLAN

30. PROCEDURE
Voorontwerp MP
05/2011
Ontwerp MP
11/2013 01/2014
Ontwerp MP
Eind 2011
MORA
- 12/03/2014
?
Vl Parl
?
Vl Reg
?

31. MOBILITEITSPLAN 2030 - 2050
 5 strategische doelstellingen: bereikbaar,
toegankelijk, veilig, leefbaar en natuurvriendelijk
 Keuzes
•
•
•
•
Samenhangend en robuust vervoersnetwerk
Gebruiksvriendelijk, kwalitatief en comfortabel
Efficiënt en veilig gebruikt
Milieuvriendelijk en energie-efficiënt

32. RICHTING GEVEN
 Effectiviteit?
 Integratie andere plannen?
• BRV?
 Vaagheid
• Strategische als operationele doelstellingen
 Geen duidelijke keuzes
• Bereikbaarheid = centraal
• Hiërarchie?
 Conflictueus?
• Veiligheid?
• Klimaat, milieu, leefbaarheid?

33. WOONBELEIDSPLAN
debatnota
visienota
ontwerpnota
eindnota
29/11/2011
6/2012
12/2012
12/2013
?

34. WOONBELEIDSPLAN: VISIETEKST
 Doelstellingen
• Woonzekerheid, een levenslange garantie op een aangepaste
woning
• Afdwingbaar recht op betaalbaarheid
• Afdwingbaar recht op kwaliteit
• Graag wonen
 Voorwaarden
•
•
•
•
Beleid voor koop en huur
Ruimtelijke ordening ifv goed wonen
Slim ruimtegebruik en creatieve woonoplossingen
Energiezuinig en duurzaam wonen

35. RICHTING GEVEN
OOK OP LOKAAL
EN PROVINCIAAL NIVEAU

36. RICHTING GEVEN
 Zeer grote onduidelijkheid/verwarring over hoe de
komende jaren de ruimte vorm zal worden gegeven
 Tendenzen zijn:
• Vereenvoudigen en versnellen
• Nieuwe procedures om af te wijken?
• Integratie mer, mobiliteit, erfgoed, … en economie
• Alles onder één noemer of ruimte als integrerend domein
• Betrokkenheid vergroten
• Draagvlak zoeken of conflicten vermijden
• Puntsgewijs ruimtelijk beleid (BRV)
• Ruimtelijke visie of ruimte geven aan projecten

37. RICHTING GEVEN OOK LOKAAL
 Vereenvoudigen en versnellen
• Zorgvuldig omspringen met procedures
 Integratie mer, mobiliteit, erfgoed, … en economie
• Ruimtelijke kwaliteit bewaken
 Betrokkenheid vergroten
• Plaats van raden bewaken
• Plaats van burger bewaken
 Puntsgewijs ruimtelijk beleid
• Ruimtelijke visie ontwikkelen

38. Overzicht van recente beleidsevoluties
Bert De Wel, adviseur studiedienst ACV
Michel Debruyne, adviseur studiedienst ACW

39. DE WERKGROEPEN

40. 1.
10:15
Werkgroepen
12:15
Broodjesbuffet
Ruimte maken voor flexibel wonen z.9
2.
Afstanden verkleinen met sterke kernen z.8
3.
Economisch ruimte gebruiken z.2

41. DRIE WERKGROEPEN
 WONEN onder leiding van Anne Malliet en
Michel Debruyne
• ZAAL 9
 MOBILITEIT onder leiding van Johan Demol,
Luk Vanden Poel en Koen Repriels
• Zaal 8
 RUIMTELIJKE ECONOMIE onder leiding van
Pieter Deforche en Bert De Wel
• Zaal 2

42. 12:15 Broodjesbuffet
In de hall