1. ครู
คือบุคคลที่มีหน้าที่ หรื อมีอาชีพในการสอนนักเรี ยน เกี่ยวกับวิชาความรู้ หลักการคิดการ
อ่าน รวมถึงการปฏิบติและแนวทางในการทางาน
ั
โดยวิธีในการสอนจะแตกต่างกันออกไปโดย
คานึงถึงพื้นฐานความรู้ ความสามารถ และ
เป้ าหมายของนักเรี ยนแต่ละคน
คาว่า "ครู " มาจากศัพท์ภาษาสันสกฤต "คุรุ" และ
ภาษาบาลี "ครุ , คุรุ"
ครูในระดับอุดมศึกษา
ผูสอนในวิทยาลัย มหาวิทยาลัย หรื อระดับอุดมศึกษา จะมีตาแหน่ง อาจารย์ โดยอาจารย์
้
ที่ได้รับตาแหน่งทางวิชาการ ได้แก่ อาจารย์ (อ.), ผูช่วยศาสตราจารย์ (ผศ.), รอง
้
ศาสตราจารย์ (รศ.) และ ศาสตราจารย์ (ศ.) ตามลาดับ การได้รับตาแหน่งทางวิชาการ
เป็ นไปตามระเบียบข้อบังคับของสานักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา
ตาแหน่งครู คือบุคคลที่ทาหน้าช่วยสอน สอนทบทวน สอนภาคปฏิบติ แตกต่างจาก
ั
อาจารย์ที่ สอนภาคบรรยาย
ครูใหญ่

2. ครู ที่ทาหน้าที่ดูแลระบบทั้งโรงเรี ยนจะเรี ยกว่า ครู ใหญ่ ซึ่ งคล้ายคลึงกับคณบดี หรื อ
อธิการบดี ในระดับอุดมศึกษา โดยหน้าที่ของครู ใหญ่มกจะทาหน้าที่ดูแลระบบการ
ั
จัดการของโรงเรี ยนมากกว่าการสอนในห้องเรี ยน ต่อมาเป็ นตาแหน่งผูบริ หาร
้
สถานศึกษา มีท้งครู ใหญ่..., อาจารย์ใหญ่..., ผูอานวยการ... ณ ปัจจุบนใช้"ผูอานวยการ
ั ้ ั ้
สถานศึกษา" เช่น ผูอานวยการโรงเรี ยน..., ผูอานวยการวิทยาลัย... ทาหน้าที่บริ หาร
้ ้
สถานศึกษา แต่ตองมีชวโมงปฏิบติการสอนอย่างน้อย 5 ชัวโมง / สัปดาห์
้ ั่ ั ่
จรรยาบรรณในวิชาชีพครู
ความหมาย
จรรยาบรรณในวิชาชีพหมายถึงประมวลมาตรฐานความประพฤติที่ผประกอบวิชาชีพ
ู้
จะต้องประพฤติปฏิบตเิ ป็ นแนวทางให้ผประกอบวิชาชีพปฏิบติอย่างถูกต้องเพื่อผดุง
ั ู้ ั
เกียรติและสถานะของวิชาชีพนั้นก็ได้ผกระทาผิดจรรยาบรรณ จะต้องได้รับโทษโดยว่า
ู้
กล่าว ตักเตือน ถูกพักงาน หรื อถูกยกเลิกใบประกอบวิชาชีพได้
ความสาคัญ
จรรยาบรรณในวิชาจะเป็ นสิ่ งสาคัญในการที่จะจาแนกอาชีพว่าเป็ นวิชาชีพหรื อไม่ อาชีพ
ที่เป็ น “วิชาชีพ” นั้นกาหนดให้มีองค์กรรองรับ และมีการกาหนดมาตรฐานของความ
้ ่
ประพฤติของผูอยูในวงการวิชาชีพซึ่ งเรี ยกว่า “จรรยาบรรณ“ ส่วนลักษณะ “วิชาชีพ ” ที่
สาคัญคือ เป็ นอาชีพที่มีศาสตร์ ช้นสูงรองรับ มีการศึกษาค้นคว้าวิจยและพัฒนาวิชาชีพมี
ั ั
การจัดการสอนศาสตร์ ดงกล่าวในระดับอุดมศึกษาทั้งการสอนด้วยทฤษฏีและการปฏิบติ
ั ั
จนผูเ้ รี ยนเกิดความชานาญ และมีประสบการณ์ในศาสตร์ น้ น นอกจากนี้จะต้องมีองค์กร
ั
หรื อสมาคมวิชาชีพ ตลอดจนมี “จรรยาบรรณในวิชาชีพ” เพื่อให้สมาชิกในวิชาชีพ

3. ดาเนินชีวิตตามหลักมาตรฐานดังกล่าวหลักที่กาหนดในจรรยาบรรณวิชาชีพทัวไป คือ ่
แนวความประพฤติปฏิบติท่ีมีต่อวิชาชีพต่อผูเ้ รี ยน ต่อตนเอง และต่อสังคม ดังนี้
ั
จรรยาบรรณต่ ออาชีพ
้ ่
ผูที่อยูในวงวิชาชีพจะต้องยึดถือจรรยาบรรณ ในการดารงวิชาชีพให้เป็ นที่ยอมรับ คือ
้ ่
1. ศรัทธาต่อวิชาชีพ ผูที่อยูในวงการวิชาชีพครู ต้องมีความรักและศรัทธาต่อวิชาชีพครู
เห็นว่าอาชีพครู เป็ นอาชีพที่มีคุณค่า มีประโยชน์ต่อประเทศชาติ ในฐานะที่เป็ นอาชีพที่
้ ่
สร้างคนให้มีความรู้ความสามารถ และเป็ นคนที่พึงประสงค์ของสังคม ผูอยูในวิชาชีพ
จะต้องมันใจ ในกาประกอบวิชาชีพนี้ดวยความรัก และชื่นชมในความสาคัญของวิชาชีพ
่ ้
2. ธารงและปกปองวิชาชีพ สมาชิกของสังคมวิชาชีพต้องมีจิตสานึกในการธารง ปกป้ อง
้
และรักษาเกียรติภูมิของวิชา ไม่ให้ใครมาดูหมิ่นดูแคลน หรื อเหยียบย่า ทาให้สถานะของ
วิชาชีพต้องตกต่า หรื อ มัวหมองการธารงปกป้ องต้องกระทาทันทีเมื่อเกิดเหตุการณ์ที่ไม่
พึงปรารถนาหรื อต้องมีการแก้ไขข่าวหรื อประท้วงหากมีข่าวคราวอันก่อให้เกิดความ
เสี ยหายต่อวิชาชีพ
3. พัฒนาองค์ความรู้ในวิชาชีพ หน้าที่ของสมาชิกในวงการวิชาชีพคือ การที่ตอง ้
รับผิดชอบในการศึกษา ค้นคว้าวิจย สร้างความรู้และเผยแพร่ ความรู้ เพื่อทาให้วิทยาการ
ั
ในศาสตร์ สาขาวิชาชีพครู กาวหน้าทันสังคมทันเหตุการณ์ ก่อประโยชน์ต่อประชาชนใน
้
สังคม ทาให้คนเก่ง และฉลาดขึ้น โดยวิธีการเรี ยนการสอนที่กระตุนให้ผเู้ รี ยนรักเรี ยน
้
ใฝ่ รู้ ช่างคิด ทีวิจารณญาณ มีบุคลิกภาพที่พึงประสงค์ มากขึ้น
4. สร้ างองค์กรวิชาชีพให้ แข็งแกร่ งสมาชิกในวงวิชาชีพต้องถือเป็ นหน้าที่ที่จะต้องสร้าง
่ ้
องค์กรวิชาชีพให้คงมันธารงอยูได้ดวยการเป็ นสื่ อกลางระหว่างสมาชิก และเป็ นเวทีให้
่

4. คนในวงการได้แสดง ฝี มือและความสามารถทางการสร้างรู ปแบบใหม่ของการเรี ยนการ
สอนตลอดจนการเผยแพร่ ผลงานทางด้านการสร้างแบบเรี ยนใหม่ ๆ การเสนอ
แนวความคิดห่าในเรื่ องของการพัฒนาคน การเรี ยนการสอน และการประเมินผล
5. ร่ วมมือในกิจกรรมขององค์กรวิชาชีพ สมาชิกในสังคมวิชาชีพต้องร่ วมมือกันในการ
จัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการเคลื่อนไหวในเรื่ องของความคิด หรื อการจัดประชุม
สัมมนา แลกเปลี่ยนแนวความคิดเพื่อกระตุนให้เกิดการเปลี่ยนแปลง กิจกรรมต่าง ๆ ของ
้
องค์กร หากไม่ได้รับความสนับสนุนจากสมาชิกแล้ว ทาให้องค์กรวิชาชีพขาด
ความสาคัญลงและไม่สามารถดาเนินภารกิจขององค์กรวิชาชีพต่อไปได้บทบาทของ
่
การธาดงมาตรฐานและการส่งเสริ มความก้าวหน้าทางวิชาการก็ยอมจะลดลงด้วย ถ้าไม่มี
ปริ มาณสมาชิกที่สนับสนุนเพียงพอ
จรรยาบรรณต่ อผู้เรียน
ั ่
ครู จะต้องมีความประพฤติปฏิบติตอผูเ้ รี ยน 9 ประการ คือ
1. ตั้งใจถ่ ายทอดวิชาการ บทบาทของครู ตองพยายามที่จะทาให้ลูกศิษย์เรี ยนด้วยความสุข
้
เรี ยนด้วยความเข้าใจ และเกิดความมานะพยายามที่จะรู้ในศาสตร์ น้ น ครู จึงต้องตั้งใจ
ั
อย่างเต็มที่ที่จะศึกษาวิชาการทั้งทางศาสตร์ ที่จะสอน ศาสตร์ ที่จะถ่ายทอดหรื อวิธีการ
สอน ครู ตองพยายามที่จะหาวิธีการใหม่ ๆ มาลองทดลองสอน
้
2. รักและเข้ าใจศิษย์ ครู ตองพยายามศึกษาธรรมชาติของวัยรุ่ น ว่ามีปัญหามีความไวต่อ
้
ความรู้สึก (sensitve) และอารมณ์ไม่มนคง ครู จึงควรให้อภัย เข้าใจ และหาวิธีการให้ศิษย์
ั่
ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอันไม่พึงประสงค์ครู ตองพยายามทาให้ลูกศิษย์รักและไว้ใจ
้
็
เพื่อที่จะได้กล้าปรึ กษาในสิ่ งต่างๆแล้วครู กจะสามารถช่วยให้ศิษย์ประสบความสาเร็ จใน
การเรี ยน และการดารงชีวิตได้อย่างถูกต้อง

5. 3.ส่ งเสริมการเรียนรู้ปัจจุบนการส่งเสริ มให้ผเู้ รี ยนค้นคว้าหาคาตอบด้วยตนเองหรื อการ
ั
เรี ยนรู้จากการช่วยเหลือกันในกลุ่มอาจจะทาให้ผเู้ รี ยนมีวิธีการหาความรู้จากแหล่งต่าง ๆ
ด้วยตนเองมากขึ้นมากกว่าจะคอยให้ครู บอกให้แต่ฝ่ายเดียว ครู จึงจาเป็ นต้องชี้ช่องทาง
ให้ผเู้ รี ยนหาวิธีการศึกษาหาความรู้ดวยตนเองมากขึ้น
้
4. ยุตธรรม อาชีพครู เป็ นอาชีพที่จะต้องฝึ กฝนตนเองให้เป็ นคนซื่ อสัตย์ ยุติธรรม ไม่มี
ิ
อคติลาเอียงต่อลูกศิษย์ ไม่เห็นว่าคนที่มีปัญหาเป็ นคนน่ารังเกียจ หรื อพอใจแต่เฉพาะ
ศิษย์ที่เรี ยนเก่ง ไม่สร้างปัญหาเท่านั้น ครู ตองมีความเป็ นธรรมในการให้คะแนน และ
้
พร้อมที่จะอธิบายวิธีการให้คะแนน และการตัดเกรดได้ ครู ตองรอบคอบในการรอก
้
คะแนน เพราะถ้าผิดพลาดแล้วบางครั้งก็จะทาให้ผเู้ รี ยนที่ควรได้คะแนนดี ๆ กลับได้
คะแนนเกือบจะสอบตกไป
5. ไม่ แสวงหาประโยชน์ จากผู้เรียน ลักษณะของครู จะต้องเป็ นผูไม่แสวงหาอามิสสิ นจ้าง
้
เงินไม่ใช่สิ่งที่สร้างความสุขเสมอไป ครู จึงจะต้องมีความระมัดระวังเป็ นพิเศษในการ
กระทาใด ๆ อันจะก่อให้เกิดความเข้าใจได้ว่า ครู กาลังหาประโยชน์จากศิษย์อย่างไม่เป็ น
ธรรม
6. ทาตนเป็ นแบบอย่ างที่ดี ครู มีอิทธิพลต่อศิษย์ท้งด้านวาจา ความคิด บุคลิกภาพ และ
ั
ความประพฤติ ครู จึงจะต้องพัฒนาตนเองอยูเ่ สมอ เพื่อให้ลูกศิษย์ได้ซึมซับสิ่ งที่ทาจากตัว
ครู ไป เมื่อศิษย์เกิดศรัทธาในความสามารถของครู ศิษย์อาจจะเลียนแบบความประพฤติ
ของครู ไปอย่างไม่ได้เจตนา เช่น การตรงต่อเวลา การพูดจาชัดเจน การแสดงความ
คิดเห็นที่ตรงไปตรงมา สุภาพเรี ยบร้อย เป็ นต้น
7.ให้ เกียรติผู้เรียน การยกย่องให้เกียรติผเู้ รี ยน ทาให้ผเู้ รี ยนเกิดความพึงพอใจ และเกรงใจ
ผูสอน ครู ไม่ควรใช้อานาจในทางที่ผิด เช่น พูดจาข่มขู่ ใช้คาพูดไม่สุภาพ เปลี่ยนชื่อ
้
ผูเ้ รี ยน เยาะหยันหรื อดูถกผูเ้ รี ยน การเคารพผูเ้ รี ยนในฐานะปัจเจกบุคคลเป็ นสิ่ งที่ทาให้
ู
เกิดความเข้าใจ และการเรี ยนรู้ที่ดี เมื่อผูเ้ รี ยนได้รับการปฏิบติอย่างดี ย่อมก่อให้เกิดพลัง
ั

6. ในการศึกษาต่อไป
8.อบรมบ่ มนิสัย ม.ล. ปิ่ น มาลากุล อดีตรัฐมนตรี ว่าการกระทรวงศึกษาธิการได้ส่งเสริ ม
สนับสนุนให้ครู มีบทบาทหน้าที่ในการอบรมบ่มนิสยเด็ก โดยท่านเชื่อว่า “การอบรมบ่ม
ั
นิสยใคร ๆนั้นเพียงแค่วนละนาทีก็ดีถม” ดังนั้นครู ควรแบ่งเวลาในการอบรมบ่มนิสย
ั ั ั
ผูเ้ รี ยน เช่น ก่อนการสอนแต่ละชัวโมงอาจชี้แนะหรื อให้ความคิดที่ดีแก่ผเู้ รี ยนได้ ครู ควร
่
ถือเป็ นหน้าที่ที่จะต้องสอนคนให้เป็ นคนดี
่
9.ช่ วยเหลือศิษย์ ผเู้ รี ยนมาอยูในสถานศึกษาพร้อมด้วยประสบการณ์และปัญหาที่แตกต่าง
กันออกไปดังนั้นครู จึงมีหน้าที่ที่จะต้องสังเกตความผิดปกติหรื อข้อบกพร่ องของศิษย์
และพร้อมที่จะให้การช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที ไม่ให้ศิษย์ตองก้าวถลาลึกลงไปใน
้
พฤติกรรมทีไม่ พงประสงค์
่ ึ
นอกจากจรรยาบรรณต่อศิษย์แล้ว ครู จะต้องมีความประพฤติปฏิบติต่อตนเอง ด้วยคือ
ั
จรรยาบรรณต่อตนเอง ครู จะต้องพัฒนาตนเองตลอดเวลาเพื่อให้มีลกษณะพฤติกรรม
ั
ดังนี้
1.ประพฤติชอบ ครู ตองตั้งตนไว้ในที่ถูกที่ควรสามารถบังคับตนเองให้ประพฤติแต่สิ่งที่
้
ดีงามถูกต้อง
2.รับผิดชอบ ครู ตองฝึ กความรับผิดชอบ โดยตั้งใจทางานให้สาเร็ จลุล่วง มีความผิดพลาด
้
น้อย
3.มีเหตุผล ครู ตองฝึ กถามคาถามตนเองบ่อย ๆ ฝึ กความคิดวิเคราะห์หาเหตุหาผล หาข้อดี
้
ข้อเสี ยของตนเอง และเรื่ องต่าง ๆ เพื่อทาให้ตนเองเป็ นคนมีเหตุผลที่ดี
4.ใฝ่ รู้ การติดตามข่าวสารข้อมูลอยูเ่ สมอ ๆ ทาให้ครู มีนิสยใฝ่ รู้ อยากทราบคาตอบใน
ั
เรื่ องต่าง ๆ ครู ควรมีความรู้รอบตัวอย่างดีท้งด้านสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง เพื่อให้
ั

7. ครู ดารงชีพในสังคมได้อย่างเป็ นสุข ปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้ และชี้แนะสิ่ งที่
ถูกต้องให้ศิษย์ได้
5.รอบคอบ ครู ตองฝึ กฝนตนเองให้เป็ นคนรอบคอบ ละเอียดและประณี ต ในการดาเนิน
้
กิจการต่าง ๆ การทากิจกรรม เช่น ควบคุมบัญชีการเงินต้องรอบคอบ ต้องเห็นตัวเลข
ชัดเจนไม่ตกหล่น ทาให้เกิดการผิดพลาดที่เป็ นผลร้ายทั้งของตนเองและผูอื่น
้
่
6.ฝึ กจิต การพัฒนาจิต ทาให้ครู อยูในสังคมได้อย่างมีความสุขและส่งผลทาให้ครู ทางาน
ได้อย่างมีประสิทธิถาพมากขึ้นครู จึงต้องหมันฝึ กจืตของตนให้สูงส่ง สูงกว่ามาตรฐาน
่
ระงับอารมณ์ไม่ดี คิดอะไรได้สูงกว่ามาตรบานและคิดเป็ นบวก มากกว่าคิดลบหรื อ
คิดร้าย
7.สนใจศิษย์ การสนใจพัฒนาการของผูเ้ รี ยน เป็ นส่วนหนึ่งที่จะทาให้วิชาชีพครู กาวหน้า ้
เพราะถ้าไม่มีผเู้ รี ยนก็ไม่มีวิชาชีพครู ครู จึงจาเป็ นต้องศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับลักษณะ
ธรรมชาติผเู้ รี ยน การแก้ปัญหาผูเ้ รี ยน การส่งเสริ มให้ผเู้ รี ยนเกิดการเรี ยนรู้
สรุปได้ ว่า จรรยาบรรณ คือ ประมวลพฤติกรรมที่กาหนด ลักษณะมาตรฐานการกระทา
้
ของครู อันจะทาให้วิชาชีพครู กาวหน้าอย่างถาวร โดยที่ครู จะต้องดาเนินการเรี ยนการ
สอนโดยการยึดจรรยาบรรณต่อวิชาชีพต่อผูเ้ รี ยน และต่อตนเอง ในการทาหน้าที่ของครู
ให้สมบูรณ์ .
บรรณานุกรม

8. วิกิพีเดีย.//”อาชีพครู ,”/ประวัติความเป็ นมาของอาชีพครู // 21 กรกฎาคม 2554.//<
http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9 >// 15
สิ งหาคม 2554