Σύντομος οδηγός για τις θεωρίες μάθησης.

1. Επιμόρφωση
Β1 Επιπέδου
Ε.Σ.Ν
ΚΣΕ
1ου ΓΕΛ Καβάλας

2. Θεωρίες
μάθησης
ΚΣΕ
1ου ΓΕΛ Καβάλας
Ε.Σ.Ν

3. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.
Μάθηση
Ένας τυπικός ορισμός της μάθησης
θεωρεί τη μάθηση ως
μια διαδικασία η οποία οδηγεί
σε διαρκή μεταβολή
της συμπεριφοράς ενός ατόμου
και η οποία προκύπτει
ως αποτέλεσμα εμπειρίας ή άσκησης.

4. Μάθηση
Ωστόσο, αν εστιάσουμε
και σε εσωτερικές διεργασίες
μη παρατηρήσιμες,
θα θεωρήσουμε τη μάθηση ως
μεταβολή
της κατανόησης, των στάσεων,
των γνώσεων, των πληροφοριών,
των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων
του άτομου.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

5. Μάθηση
Στο επίκεντρο των σύγχρονων θεωρήσεων
για τη μάθηση βρίσκεται
η απόκτηση γνώσεων
και η μεταβολή των γνωστικών δομών
και όχι μόνον η παρατηρήσιμη συμπεριφορά.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

6. Μάθηση
Μάθηση είναι η απόκτηση και η μεταβολή
γνώσεων, δεξιοτήτων, στρατηγικών, πεποιθήσεων,
στάσεων και διαφόρων μορφών συμπεριφοράς,
δηλαδή η διαδικασία κατά την οποία
αλλάζει το γνωστικό δυναμικό του ατόμου,
ως αποτέλεσμα των ποικίλων εμπειριών
τις οποίες το άτομο επεξεργάζεται.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

7. Σύγχρονες θεωρίες μάθησης
 Συμπεριφοριστικές θεωρίες
(Συμπεριφορισμός / behaviorism)
 Γνωστικές θεωρίες
(κονστρουκτιβισμός, οικοδομισμός, ή δομητισμός
/ Constructivism)
 Koινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

8. Συμπεριφορισμός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

9. Συμπεριφορισμός
Η μάθηση ορίζεται ως
μία αλλαγή στη συμπεριφορά του μαθητή
που προκύπτει μέσω εμπειριών και ασκήσεων
που τίθενται από το δάσκαλο.
Συντελείται με την ενίσχυση
της επιθυμητής συμπεριφοράς
είτε μέσω της αμοιβής της (θετική ενίσχυση)
είτε μέσω της τιμωρίας (αρνητική ενίσχυση)
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

10. Συμπεριφορισμός
Κεντρικοί ρόλοι
α. του δασκάλου
ως μεταδότη της γνώσης στους μαθητές
και βασικού παράγοντα που ενισχύει
την επιθυμητή συμπεριφορά
β. των διδακτικών στόχων του μαθήματος
που διατυπώνονται με τη μορφή συμπεριφορών
που οι μαθητές πρέπει να αναπτύξουν
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

11. Συμπεριφορισμός
Λέξεις-κλειδιά
► Πληροφορία
► Έλεγχος
► Ανάδραση ( feedback )
Σε αυτές τις θέσεις στηρίχθηκε και η εφαρμογή
του συμπεριφορισμού στην εκπαίδευση
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

12. Συμπεριφορισμός
Έμφαση στην αναμετάδοση της Πληροφορίας
και στην τροποποίηση της συμπεριφοράς.
Η μάθηση συνίσταται
στην τροποποίηση της συμπεριφοράς.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

13. Συμπεριφορισμός
Ι. Pavlov
http://www.youtube.com/watch?v=hhqumfpxuzI&feature=player_embedded
http://www.youtube.com/watch?v=cP5lCleK-PM&feature=player_embedded
J.B.Watson
E.L.Thorndike
B.F.Skinner (Γραμμική Οργάνωση)
http://www.youtube.com/watch?v=cl7jr9EVcjI&feature=player_embedded
Ν. Crowder (Διακλαδισμένη Οργάνωση)
R. Gagne (Διδακτικός Σχεδιασμός)
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

14. Συμπεριφορισμός
Γραμμική Οργάνωση (Β.F. Skinner)
Δόμηση της διδακτέας ύλης σε σύντομες διδακτικές
ενότητες
Παρουσίαση της ύλης σύμφωνα με τους ρυθμούς
του μαθητή
Ενίσχυση των προσπαθειών του μαθητή και άμεση
επαλήθευση της απάντησής του
Επιβράβευση της σωστής απάντησης
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

15. Συμπεριφορισμός
Γραμμική Οργάνωση (Β.F. Skinner)
Τέσσερις βασικές λειτουργίες
► παρουσίαση πληροφοριών,
► απαίτηση να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες
όταν απαντά σε ανάλογες ερωτήσεις,
► εκτίμηση της απάντησης του μαθητή
► λήψη αποφάσεων αναφορικά με την ποιότητα
των παρεχόμενων απαντήσεων
Πιο μοντέρνες αντιλήψεις
► παρουσία ξεκάθαρης σχέσης
ανάμεσα στην απάντηση και το μαθησιακό υλικό
► διορθωτική ενίσχυση ανάλογα με την απάντηση
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

16. Συμπεριφορισμός
Διακλαδισμένη Οργάνωση (Ν.Α.Crowder)
Το λάθος αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο
στη διαδικασία μάθησης.
Όταν ο μαθητής κάνει λάθος
του δίνονται συμπληρωματικές εξηγήσεις
για να το ξεπεράσει.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

17. Συμπεριφορισμός
Διδακτικός Σχεδιασμός (R. Gagné)
Περιλαμβάνει 5 στάδια:
 Ανάλυση στοχευόμενου κοινού και αναγκών του,
 Σχεδίαση των μαθημάτων,
 Ανάπτυξη του διδακτικού υλικού,
 Εφαρμογή,
 Αξιολόγηση και επιστροφή στο πρώτο στάδιο
(AΣΑΕΑ, ή ADDIE
Analyze, Design, Develop, Implement, Evaluate).
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

18. Συμπεριφορισμός και ΤΠΕ
Τα συμπεριφοριστικού τύπου λογισμικά
tutorials & drill and practice
(καθοδήγησης /εξάσκησης και πρακτικής)
κρίνονται επαρκή
είτε για παροχή εποπτικής διδασκαλίας,
είτε για την εμπέδωση χαμηλού επιπέδου γνώσεων
και δεξιοτήτων,
είτε για την αξιολόγηση και την προσωπική εργασία
των μαθητών
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

19. Γνωστικός
κονστρουκτιβισμός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

20. Γνωστικός κονστρουκτιβισμός
«Οικοδομισμός» (Constructivism)
Η μάθηση :
 υποκειμενική, εσωτερική διαδικασία
οικοδόμησης νοημάτων
 αποτέλεσμα οργάνωσης και προσαρμογής
νέων πληροφοριών σε ήδη υπάρχουσες γνώσεις.
Τα παιδιά, πριν ακόμα πάνε στο σχολείο,
διαθέτουν γνώσεις
και το σχολείο πρέπει να βοηθήσει
να οικοδομηθούν νέες γνώσεις
πάνω σε αυτές που ήδη κατέχουν.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

21. Γνωστικός κονστρουκτιβισμός
«Οικοδομισμός» (Constructivism)
Κεντρικοί ρόλοι:
 α. ο μαθητής αναλαμβάνει ενεργό ρόλο
στην οικοδόμηση της γνώσης του
 β. η προηγούμενη γνώση του μαθητή
θα πρέπει να τροποποιηθεί και να επεκταθεί
ως αποτέλεσμα της μάθησης
 γ. Ο δάσκαλος αναλαμβάνει ρόλο
υποστηρικτικό-συμβουλευτικό
στη δραστηριότητα των μαθητών
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

22. Γνωστικός κονστρουκτιβισμός
«Οικοδομισμός» (Constructivism)
Ενδιαφέρει
το εσωτερικό του γνωστικού συστήματος,
η δομή και η λειτουργία του :
η μάθηση συνίσταται
στην τροποποίηση των γνώσεων.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

23. Γνωστικός κονστρουκτιβισμός
«Οικοδομισμός» Δομισμός (Constructivism)
 J. Piaget
 S. Papert
(παιδαγωγική θεωρία της LOGO)
 R. Gagne, A. Newell και H. Simon
(Θεωρία της επεξεργασίας της πληροφορίας)
 Βoyle
(Μαθησιακά περιβάλλοντα με υπολογιστές)
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

24. Ο οικοδομισμός του J. Piaget
Η ανάπτυξη της λογικής σκέψης του παιδιού :
εξελικτική διαδικασία.
Διαμορφώνεται μέσα από διαφορετικά στάδια
που προσδιορίζονται χρονολογικά :
 Μέχρι 2 ετών : αισθησιοκινητικό στάδιο.
http://www.youtube.com/watch?v=ue8y-JVhjS0&feature=related
 Από 2 έως 7 ετών : προλογική σκέψη.
http://www.youtube.com/watch?v=GLj0IZFLKvg&feature=related
 Από 7 έως 12 ετών : συγκεκριμένες πράξεις
http://www.youtube.com/watch?v=gA04ew6Oi9M&feature=related
 Από 12 ετών : λογικές τυπικές πράξεις.
http://www.youtube.com/watch?v=zjJdcXA1KH8&feature=related
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

25. Ο οικοδομισμός του J. Piaget
Διδασκαλία η οποία επιδιώκει
να ωριμάσει πρόωρα τα παιδιά
δεν είναι καλή διδασκαλία,
διότι οδηγεί σε επιφανειακή αποδοχή
τρόπων σκέψης των ενηλίκων.
Η αξιολόγηση των μαθητών πρέπει να γίνεται
σύμφωνα με την αναπτυξιακή τους κατάσταση
και όχι σύμφωνα με κανονιστικά κριτήρια,
που καθορίζονται από τις επιδόσεις της ομάδας.
Συμπεράσματα
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

26. Η κατασκευαστική προσέγγιση (S. Papert)
Πάνω στις απόψεις του Piaget
αναπτύχθηκε η παιδαγωγική θεωρία της LOGO.
Η γλώσσα προγραμματισμού LOGO
σχεδιάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ΄60,
για εκπαιδευτικούς κυρίως σκοπούς,
στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (Μ.Ι.Τ.),
από ομάδα ερευνητών στην Τεχνητή Νοημοσύνη
με επικεφαλής τον Seymour Papert.
Το όνομά της οφείλεται στην Ελληνική λέξη
«λόγος» (λογικό).
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

27. Η κατασκευαστική προσέγγιση (S. Papert)
Βασίζεται σε δύο κύρια επιχειρήματα
του εμπνευστή της:
 Η εμπειρία με την LOGO οδηγεί στην απόκτηση
γνωστικών δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων,
που μεταφέρονται και σε άλλα μαθήματα.
 Η LOGO συνιστά έναν ιδανικό χώρο
για τη μάθηση μαθηματικών εννοιών
όπως μεταβλητή, αναδρομικότητα κ.λπ.
http://www.youtube.com/watch?v=xMzojQFyMo0&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=CyC_pEH_TEE&NR=1
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

28. Η κατασκευαστική προσέγγιση (S. Papert)
"Η μάθηση είναι αποτελεσματική
όταν ο μαθητής πειραματίζεται
κατασκευάζοντας ένα προϊόν
που έχει νόημα για τον ίδιο."
Οι κονστρουκτιβιστές επιδιώκουν
να δημιουργήσουν περιβάλλοντα
όπου τα παιδιά παίζουν
και χειρίζονται αντικείμενα
διαμορφώνοντας νέους συλλογισμούς
με φυσικό τρόπο
πέρα από την καθιερωμένη εκπαίδευση.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

29. Μαθησιακά περιβάλλοντα με υπολογιστές
(Boyle,1997)
Ο οικοδομισμός συνιστά σήμερα
ένα από τα κυρίαρχα μοντέλα στο σχεδιασμό
σύγχρονου εκπαιδευτικού λογισμικού.
Στόχος του είναι
να παρέχει μαθησιακές δραστηριότητες
ενταγμένες σε διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων
ώστε να γεφυρώνεται το χάσμα που υπάρχει
ανάμεσα στο σχολείο
και στις δραστηριότητες έξω από το σχολείο.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

30. Κονστρουκτιβισμός και ΤΠΕ (Boyle,1997)
Βασικές αρχές :
 Παροχή εμπειριών που αφορούν στη διαδικασία
οικοδόμησης της γνώσης
 Παροχή εμπειριών πολλαπλών προοπτικών
 Δημιουργία ρεαλιστικού περιβάλλοντος
εμπέδωσή της μάθησης μέσω κοινωνικής εμπειρίας
 Ενθάρρυνση της χρήσης
πολλαπλών μορφών αναπαράστασης
 Ενθάρρυνση της αυτοσυναίσθησης
στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

31. Κονστρουκτιβισμός και ΤΠΕ
Τα εκπαιδευτικά λογισμικά και περιβάλλοντα
που σχεδιάζονται λαμβάνοντας υπόψη
τις γνωστικές θεωρίες μάθησης,
πρέπει να ενθαρρύνουν μια σειρά από διαδικασίες
και να υποστηρίζουν τη δημιουργία διδακτικών
καταστάσεων
με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά :
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

32. Κονστρουκτιβισμός και ΤΠΕ
1. Πρέπει να υποστηρίζουν
την ιδέα της οικοδόμησης της γνώσης
από τον ίδιο το μαθητή,
καθώς προσπαθεί να επιλύσει προβλήματα
και στην προσπάθεια του αυτή αλληλεπιδρά
με το υλικό περιβάλλον
(στο οποίο εντάσσεται το εκπαιδευτικό λογισμικό),
τους συμμαθητές του
και τον εκπαιδευτικό.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

33. Κονστρουκτιβισμός και ΤΠΕ
2. Πρέπει να ενθαρρύνουν
την προσωπική έκφραση των μαθητών
και να υποστηρίζουν την προσωπική τους εμπλοκή,
λαμβάνοντας υπόψη το γενικότερο πλαίσιο
μέσα στο οποίο λαμβάνουν χώρα
οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις των μαθητών
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

34. Κονστρουκτιβισμός και ΤΠΕ
3. Πρέπει να παρέχουν,
πολλαπλές αναπαραστάσεις
των εννοιών, σχέσεων και των οντοτήτων
που είναι υπό διαπραγμάτευση σε κάθε μάθημα.
Δεν πρέπει να υποδεικνύουν τις ορθές διαδικασίες,
αλλά να επιτρέπουν την έκφραση
έστω και λαθεμένων απόψεων
και να υποστηρίζουν
την κοινωνιογνωστική σύγκρουση,
(τα ίδια τα γεγονότα ή τα επιχειρήματα άλλων μαθητών
ανατρέπουν τις λανθασμένες αντιλήψεις του μαθητή)
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

35. H ανακαλυπτική μάθηση (J. Bruner)
Βασική αρχή:
οι μαθητές
► έρχονται αντιμέτωποι με προβλήματα
τα οποία καλούνται να επιλύσουν
με το δικό τους ρυθμό
και με δικές τους αποφάσεις και επιλογές
► ανακαλύπτουν αρχές
ή αναπτύσσουν δεξιότητες
μέσω πειραματισμού και πρακτικής.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

36. H ανακαλυπτική μάθηση (J. Bruner)
Βασική αρχή:
ο δάσκαλος πρέπει να έχει ρόλο
εμψυχωτή και συντονιστή
στην διαδικασία της μάθησης.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

37. H ανακαλυπτική μάθηση (J. Bruner)
Οι μαθητές οικοδομούν :
 Έμπρακτες αναπαραστάσεις,
με εκτέλεση δράσεων (μικρές ηλικίες).
 Εικονικές αναπαραστάσεις,
εσωτερικές νοητικές εικόνες.
 Συμβολικές αναπαραστάσεις,
με αφηρημένα σύμβολα,
με δυνατότητα συσχετισμών
και διατύπωσης θεωριών.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

38. H ανακαλυπτική μάθηση (J. Bruner)
Ο J. Bruner, με νεότερες θεωρίες του,
έδωσε βαρύτητα
στον κοινωνικοπολιτισμικό παράγοντα,
πλησιάζοντας έτσι
τη σχολή
των κοινωνικοπολιτισμικών θεωριών μάθησης.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

39. Κοινωνικοπολιτισμικές
θεωρίες
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

40. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Η μάθηση : διαδικασία κοινωνικής αλληλεπίδρασης.
Μέσα από τη συνεργασία με άλλα άτομα
αναπτύσσονται ικανότητες και δεξιότητες
που διαφορετικά θα βρίσκονταν
σε λανθάνουσα κατάσταση εξέλιξης.
Η νοητική ανάπτυξη : αδιάρρηκτα συνδεδεμένη
με την ιστορική διάσταση και το πολιτισμικό πλαίσιο
μέσα στο οποίο συντελείται.
Δεν υπάρχει μαθησιακή δραστηριότητα έξω από το
κοινωνικό, ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα
στο οποίο διαδραματίζεται.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

41. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Εκπρόσωποι της σοβιετικής ψυχολογικής σχολής
L. Vygotsky
Η ανάπτυξη της νόησης
είναι διαδικασία κοινωνικής αλληλεπίδρασης
στην οποία κυρίαρχο ρόλο παίζει η γλώσσα.
Το παιδί στην διαδικασία αυτή
δεν είναι παθητικός δέκτης
αλλά δρών υποκείμενο
που διαμορφώνει με τις πράξεις του
τη γνωστική του πραγματικότητα.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

42. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Εκπρόσωποι της σοβιετικής ψυχολογικής σχολής
L. Vygotsky
Βασική αρχή της θεωρίας του είναι
η «ζώνη επικείμενης ανάπτυξης» (ΖΕΑ)
(zone of proximal development)
Κάθε άτομο έχει ένα πυρήνα γνώσεων
που χρησιμοποιείται
για την πραγματοποίηση δραστηριοτήτων.
Γύρω από αυτό τον πυρήνα τοποθετείται η ΖΕΑ
η οποία μπορεί να πραγματοποιήσει δραστηριότητες
μόνο όταν συνεπικουρείται από άλλους.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

43. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Εκπρόσωποι της σοβιετικής ψυχολογικής σχολής
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

44. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β΄ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ ΚΑΒΑΛΑΣ
Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Εκπρόσωποι της σοβιετικής ψυχολογικής σχολής
L. Vygotsky
Εδώ φαίνεται
η σημασία
της διαμεσολάβησης του ενηλίκου
(δάσκαλου, γονέα)
και ο ρόλος
του κοινωνικού περιβάλλοντος
στην γνωστική ανάπτυξη του μαθητή.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

45. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Εκπρόσωποι της σοβιετικής ψυχολογικής σχολής
H θεωρία της δραστηριότητας
Vygotsky, Leontiev, Luria, Nardi
Βασική αρχή :
η ανθρώπινη δράση διαμεσολαβείται
από πολιτισμικά σύμβολα (cultural signs)
λέξεις και εργαλεία
τα οποία επιδρούν στη δραστηριότητα του ατόμου
και συνεπώς στις νοητικές του διεργασίες.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

46. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες
Εκπρόσωποι της σοβιετικής ψυχολογικής σχολής
H θεωρία της δραστηριότητας
Vygotsky, Leontiev, Luria, Nardi
Σημαντικές εφαρμογές στις έρευνες που αφορούν
την επικοινωνία ανθρώπου-μηχανής
και ειδικότερα στο σχεδιασμό
μαθησιακών περιβαλλόντων με υπολογιστή.
Η συνεργατική μάθηση (collaborative learning)
βασίζεται στην αλληλεπίδραση
ανάμεσα στο υποκείμενο (μαθητή),
το αντικείμενο (στόχο μάθησης)
και τα διαθέσιμα εργαλεία.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

47. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες και ΤΠΕ
Οι κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες μάθησης
είναι συμβατές με όλη τη νέα γενιά
εκπαιδευτικών περιβαλλόντων
ενσωματώνουν ένα πλήθος δυνατοτήτων
αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας των μαθητών
και επιπλέον παρέχουν ένα πολύ συγκροτημένο
θεωρητικό πλαίσιο για τη διδακτική εκμετάλλευση
των δυνατοτήτων που προσφέρει
το Web2.0 και η κοινωνική δικτύωση
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

48. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες και ΤΠΕ
Όλα τα σύγχρονα εκπαιδευτικά λογισμικά και
περιβάλλοντα περιλαμβάνουν υπηρεσίες
επικοινωνίας και συνεργασίας
Ο τρόπος με τον οποίο τα εκπαιδευτικά λογισμικά
εντάσσονται στη διδασκαλία
ευνοεί το μοντέλο του μαθητών που συνεργάζονται
με τη βοήθεια των Τ.Π.Ε. (με πολλαπλούς τρόπους),
αντί να προσπαθούνε ατομικά να επιλύσουν
τα προτεινόμενα προβλήματα.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

49. Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες και ΤΠΕ
π.χ. τα WebQuests
Τα WebQuests αποτελούν ένα τύπο δραστηριότητας
σε σχολεία και επιστημονικά ιδρύματα
αγγλόφωνων χωρών,
με σκοπό
την αξιοποίηση της πληθώρας των πληροφοριών
που παρέχει το Διαδίκτυο
και
την αναμόρφωση των διδακτικών προγραμμάτων
με τηn αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών
στην εκπαίδευση.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

50. Ανθρωπιστική προσέγγιση της μάθησης
Carl Rogers
 Το άτομο μαθαίνει, όταν χρησιμοποιεί
τις εσωτερικές του δυνατότητες
 Ο εκπαιδευτικός πρέπει να διευκολύνει
την αυτοπραγμάτωση του μαθητή
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

51. Ανθρωπιστική προσέγγιση της μάθησης
Carl Rogers
 Βασικές αρχές:
 Η ικανότητα για μάθηση είναι έμφυτη
 Η μάθηση επέρχεται όταν το αντικείμενό της
συνδέεται με τα προσωπικά σχέδια του μαθητή
 Η μάθηση διευκολύνεται από τη δράση
 Πρωτεύει η αυτοκριτική και αυτοαξιολόγηση
 Κοινωνικά χρήσιμη μάθηση είναι η μάθηση
των διεργασιών μάθησης
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

52. Θεωρίες Συμπεριφορισμός Κονστρουκτιβισμός Κοινωνιογνωστικές Ανθρωπιστικές
Κύρια
πηγή
μάθησης
Ερεθίσματα του
περιβάλλοντος
Εσωτερική
γνωστική δομή
Αλληλεπίδραση
ατόμου -
περιβάλλοντος
Συναισθηματικές
& γνωστικές
ανάγκες
Ρόλος
του
δασκάλου
Σχεδιασμός
διδασκαλίας,
ενίσχυση
Αξιοποίηση της
υπάρχουσας
γνώσης και
εμπειρίας
Ενίσχυση της
συνεργατικής
μάθησης
Προώθηση
της ολικής
ανάπτυξης &
έκφρασης του
ατόμου
Ρόλος
του
μαθητή
Παθητικός
Σημαντικός –
αντιμετωπίζεται
ξεχωριστά
Αναδεικνύεται
μέσα από τη
συνεργασία
Κεντρικός
Σχέση
δασκάλου
- μαθητή
Απόλυτη
κυριαρχία
Καθοδηγητική,
αλληλεπίδραση
δασκάλου -
μαθητή
Συμβουλευτική,
αλληλεπίδραση
δασκάλου -
ομάδας
Υποτυπώδης,
βοηθητική
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

53. Είναι αναγκαία
η αλλαγή
των εκπαιδευτικών
προτύπων;
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

54. Παρακολουθήστε ένα πολύ καλό βίντεο
από την RoyalSociety of Arts και τον Κέβιν Ρόμπινσον,
που εκθέτει το πρόβλημα της σύγχρονης εκπαίδευσης
πιάνοντάς το από τη ρίζα του.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.
(Κλικ
στην
εικόνα)

55. Οι βασικές γραμμές του.
1. Οι αλλεπάλληλες «εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις», που
λαβαίνουν πλέον χώρα παντού στον κόσμο, αγνοούν το
γεγονός ότι το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα έχει στηθεί
στη βάση των νοησιαρχικών αντιλήψεων του Διαφωτισμού
για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της βιομηχανικής κοινωνίας.
2. Αυτό το σύστημα, που οργανώνει το σχολείο
κατά το πρότυπο του εργοστασίου και αποβλέπει
στην εξατομίκευση και τον κομφορμισμό,
ταξινομεί τα παιδιά σε αυτά που «πιάνουν τα γράμματα»
(από τα οποία επανδρώνει τα ανώτερα στρώματα)
και σε αυτά που «δεν πιάνουν τα γράμματα»
(από τα οποία επανδρώνει τις τάξεις των απλών εργατών και
εργαζόμενων) έχοντας για κριτήριο την ικανότητα για
επαγωγική σκέψη και για αποστήθιση των Κλασικών.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

56. 3. Έτσι, εκατομμύρια παιδιά, που έχουν ένα σωρό άλλα ταλέντα
αλλά όχι αυτό που ανταποκρίνεται στο παραπάνω «ακαδημαϊκό
κριτήριο», καταλήγουν στα σκουπίδια − απ’ όπου και η
σύγχρονη «επιδημία» των «μαθησιακών δυσκολιών»,
και ειδικότερα της «διαταραχής συγκέντρωσης» και της
«υπερκινητικότητας», τις οποίες ελαφρά τη καρδία
αντιμετωπίζουν ποτίζοντας τα παιδιά με φάρμακα, που τα
κάνουν ζόμπι, ενώ μερικά από τα οποία είναι και επικίνδυνα.
4. Είναι παλαβό,
τη στιγμή που γεμίζουμε τον κόσμο των παιδιών
με τηλεοράσεις, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ipads, iphones,
διαφημίσεις, έναν ασταμάτητο καταρράκτη
που τους αποσπά διαρκώς την προσοχή,
να τα κατηγορούμε ότι «δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν»
σε μια σχολική διδασκαλία,
η οποία όπως είδαμε στηρίζεται σε ένα στενόμυαλο κριτήριο
και επιπλέον έχει καταντήσει αφόρητα βαρετή.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

57. 5. Στο καθαρά εκπαιδευτικό πεδίο,
πρώτο θύμα αυτής της νοοτροπίας είναι η Τέχνη,
η οποία δεν εδράζεται σε μια διανοητική/εγκεφαλική απλώς
προσέγγιση στα πράγματα
αλλά, επιπλέον, σε μια προσέγγιση αισθητηριακή, συγκινησιακή
και αισθητική, δηλαδή πληρέστερη, δημιουργική και ζωντανή.
6. Απέναντι σε αυτό το σύστημα λοιπόν,
πρέπει να υπάρξει «αλλαγή παραδείγματος»
και προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να βοηθήσει
η ανάδειξη ενός ουσιώδους στοιχείου της δημιουργικότητας,
που διαθέτουν όλοι οι άνθρωποι
και είναι η αποκλίνουσα σκέψη,
δηλαδή η ικανότητα να σκεφτεί κανείς
πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις και απαντήσεις
για την επίλυση ενός προβλήματος.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

58. 7. Πρόκειται για μια ικανότητα που διαθέτουν τα παιδιά,
καθώς έρευνες έχουν δείξει
ότι τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας
διαθέτουν αποκλίνουσα σκέψη σε ποσοστό 98%,
το οποίο πέφτει στο 30% για τα ίδια παιδιά
στο τέλος του Δημοτικού σχολείου,
και ακόμα περισσότερο στο 12%
στις ηλικίες 11-15 χρονών
−πράγμα που ασφαλώς σχετίζεται
με το κοινό σε όλα αυτά τα παιδιά γεγονός,
ότι αλέστηκαν στο μύλο
του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος.
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.

59. Το video μπορείτε να δείτε :
1. Με ελληνικούς υπότιτλους εδώ :
https://www.youtube.com/watch?v=MukR5xt3s6w
2. Στο πρωτότυπο με εκφώνηση στην Αγγλική εδώ :
https://www.youtube.com/watch?v=zDZFcDGpL4U
3. Με εκφώνηση στη Γαλλική εδώ :
https://www.youtube.com/watch?v=e1LRrVYb8IE
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ Β1 ΕΠΙΠΕΔΟΥ
ΚΣΕ 1ου ΓΕΛ ΚΑΒΑΛΑΣ
Ε.Σ.Ν.