2. z
«Επιμόρφωση σε πρακτικές
υποστήριξης των μαθητών και
των μαθητριών στο πλαίσιο της
Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας
(ΔΔ)
στο πλαίσιο του ΕΠ «Ανάπτυξη
Ανθρώπινου Δυναμικού,
Εκπαίδευση και Διά Βίου
Μάθηση» 2014-2020
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
3. z
Άξονας Προτεραιότητας 6«ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ
ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ»,
Άξονας Προτεραιότητας 8 «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ
ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ- ΣΥΝΔΕΣΗ
ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»
Άξονας Προτεραιότητας 9 «ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ
ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ- ΣΥΝΔΕΣΗ
ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ
ΑΙΓΑΙΟΥ»
ΟΠΣ (MIS) 5032906
Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
4. z
Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ (05/10)
Ο δάσκαλος οφείλει να πιστεύει στην παιδευσιμότητα όλων ανεξαιρέτως των
μαθητών -αλλιώς δεν είναι δάσκαλος- και να πασχίζει για την παίδευσή τους· το
αν θα μάθουν όμως τελικά οι μαθητές γράμματα είναι στο χέρι τους, είναι
κυρίως δική τους ευθύνη, και αποτελεί ολέθριο παιδαγωγικό σφάλμα να τους
απαλλάσσεις από αυτήν, επικαλούμενος έστω και υπαρκτούς λόγους. Εκείνοι
αντιθέτως που μειώνουν τον ρόλο που έχει ο μαθητής μέσα στην παιδευτική
σχέση και λειτουργία είναι όσοι του στερούν (αυτό είναι το σωστό ρήμα) τη δική
του ευθύνη να μάθει και να γνωρίσει τον εαυτό του και τον κόσμο, όσοι
επαναλαμβάνουν μια κατά κόρον διατυπούμενη στις μέρες μας κοινοτοπία ότι
«τα μόνα που δεν φταίνε είναι τα κακόμοιρα τα παιδιά».
Σταύρος Ζουμπουλάκης, Για το σχολείο, εκδ. Πόλις, 2017
(από ανάρτηση της 5ης-10-2021 στο FaceBook, του Χαράλαμπου
Γιαννακόπουλου, Ποιητή, Μεταφραστή, Βιβλιοκριτικού)
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
5. z
Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ (05/10)
Ο δάσκαλος οφείλει να πιστεύει στην παιδευσιμότητα όλων ανεξαιρέτως των
μαθητών -αλλιώς δεν είναι δάσκαλος- και να πασχίζει για την παίδευσή τους· το
αν θα μάθουν όμως τελικά οι μαθητές γράμματα είναι στο χέρι τους, είναι
κυρίως δική τους ευθύνη, και αποτελεί ολέθριο παιδαγωγικό σφάλμα να τους
απαλλάσσεις από αυτήν, επικαλούμενος έστω και υπαρκτούς λόγους. Εκείνοι
αντιθέτως που μειώνουν τον ρόλο που έχει ο μαθητής μέσα στην παιδευτική
σχέση και λειτουργία είναι όσοι του στερούν (αυτό είναι το σωστό ρήμα) τη δική
του ευθύνη να μάθει και να γνωρίσει τον εαυτό του και τον κόσμο, όσοι
επαναλαμβάνουν μια κατά κόρον διατυπούμενη στις μέρες μας κοινοτοπία ότι
«τα μόνα που δεν φταίνε είναι τα κακόμοιρα τα παιδιά».
Σταύρος Ζουμπουλάκης, Για το σχολείο, εκδ. Πόλις, 2017
(από ανάρτηση της 5ης-10-2021 στο FaceBook, του Χαράλαμπου
Γιαννακόπουλου, Ποιητή, Μεταφραστή, Βιβλιοκριτικού)
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
6. z
Το ΥΛΙΚΟ που ακολουθεί αφορά σε διαφάνειες από το «Υποέργο
2: “Παραγωγή και τελική διαμόρφωση Επιμορφωτικού
Υποστηρικτικού Υλικού”»
της Σουζάνας Παντελιάδου
Καθηγήτριας στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του ΑΠΘ
(όπως παραδόθηκε στο ΙΕΠ στο πλαίσιο της ως άνω πράξης)
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
7. z
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ
Η μάθηση δεν είναι μια παθητική διαδικασία
Όλοι/-ες οι μαθητές/μαθήτριες είναι διαφορετικοί
Η μάθηση δεν είναι αποκλειστικά γνωστική διαδικασία
Στην τάξη, οι μαθητές/μαθήτριες μαθαίνουν να σκέφτονται και πώς να
μαθαίνουν
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
8. z
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Η Διαφοροποιημένη Διδασκαλία αναφέρεται στη δημιουργία
διαφορετικών δρόμων μέσα από τους οποίους μαθητές/μαθήτριες
με διαφορετικές ικανότητες, ενδιαφέροντα και μαθησιακές
ανάγκες κατακτούν τη γνώση νέων εννοιών ως μέρος της
καθημερινής μαθησιακής διαδικασίας.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
9. z
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Η διαφοροποιημένη διδασκαλία περιλαμβάνει τις προσπάθειες
των εκπαιδευτικών να ανταποκριθούν στις διαφορετικές ανάγκες
των μαθητών/μαθητριών τους στην τάξη, με στόχο την επίτευξη της
καλύτερης μαθησιακής εμπειρίας.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
10. z
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Η διαφοροποιημένη διδασκαλία επιτρέπει στους μαθητές/στις
μαθήτριες να οικειοποιηθούν την ευθύνη της μάθησής τους και
προσφέρει ευκαιρίες για ενεργητική και συνεργατική μάθηση.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
11. z
ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Δεν ταυτίζεται με την ειδική αγωγή
Δεν ταυτίζεται με την ατομική ή την εξατομικευμένη διδασκαλία (μάθηση που
ανταποκρίνεται στις ατομικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητευομένων,
λαμβάνοντας υπόψη τα μοναδικά τους χαρακτηριστικά, χαρίσματα, ταλέντα, τις
δεξιότητες, κλίσεις και επιθυμίες τους)
Δεν ταυτίζεται με τον καθολικό σχεδιασμό για τη μάθηση (ενεργός εμπλοκή όλης
της τάξης στη διαδικασία της μάθησης ανεξαρτήτως μαθησιακών διαφορών,
δυσκολιών και ικανοτήτων)
Δεν περιορίζεται σε προσαρμογές και τροποποιήσεις
Δεν ταυτίζεται με ευκολότερες ερωτήσεις ή λιγότερες ασκήσεις
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
12. z
ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Δεν είναι απλώς δημιουργική διδασκαλία
Δεν σημαίνει εργασία σε σταθερά 3-4 επίπεδα/ομάδες
Δεν συνεπάγεται με χαοτικό/άναρχο περιβάλλον μάθησης
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
13. z
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
Προσαρμογή της διδασκαλίας πριν οι μαθητές/μαθήτριες
αποτύχουν
Η διαφοροποίηση είναι οργανικό και μόνιμο στοιχείο και όχι
στάδιο της διδασκαλίας
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
14. z
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ
Στηρίζεται στη λεπτομερή, συνολική και διαρκή αξιολόγηση
Αξιοποιεί την ευέλικτη ομαδοποίηση ("σκόπιμη και στρατηγική
ομαδοποίηση των μαθητών/μαθητριών μέσα στην τάξη -και σε
συνδυασμό με άλλες τάξεις- με διάφορους τρόπους με βάση την
θεματική περιοχή ή/και τον τύπο εργασίας”)
Είναι συμμετοχική/ενεργητική
Είναι μαθητοκεντρική
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
15. z
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Γιατί ο/η μέσος/-η μαθητής/-ήτρια δεν υπάρχει
Γιατί οι μαθητές/μαθήτριες διαφέρουν ως προς πολλές
διαστάσεις μεταξύ τους
Γιατί η μία αποκλειστικά διδασκαλία αποκλείει από τη μάθηση
πολλούς/-ές μαθητές/-ήτριες
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
16. z
ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Η «κάλυψη της ύλης» δεν είναι συνώνυμο της κατανόησής της
Οι μαθητές/μαθήτριες κατακτούν τη γνώση μέσα από ενεργητική μάθηση
και επίλυση προβλημάτων
Στην τάξη διδάσκουμε στους μαθητές/στις μαθήτριες να σκέφτονται και να
μαθαίνουν
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
17. z
ΠΑΛΙΟ ΚΡΑΣΙ ΣΕ ΝΕΟ ΜΠΟΥΚΑΛΙ;
Δεν αποτελεί νέα οπτική: εντάσσεται στην έννοια του
«καθολικού σχεδιασμού», για ισότιμη πρόσβαση όλων στην
πληροφορία (Universal Design)
Kαθολικός σχεδιασμός μάθησης (Universal Design for
Learning): ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί ποικιλία υλικού και
μεθόδων, κατά τη μαθησιακή διαδικασία, για να έχουν
πρόσβαση όλοι /όλες οι μαθητές/μαθήτριες στη γνώση, ανάλογα
με τις ανάγκες τους.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
19. z
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Μαθησιακή ετοιμότητα
Η ετοιμότητα δεν ταυτίζεται πάντα με τις έμφυτες ικανότητες του μαθητή, αλλά αντανακλά τις
γνώσεις του και τις δεξιότητες στο συγκεκριμένο χρονικό σημείο και σε συγκεκριμένη
μαθησιακή ενότητα ή δεξιότητα.
Ενδιαφέροντα
Ορίζονται με βάση την έλξη, την περιέργεια ή ακόμη και το πάθος ενός μαθητή για ένα
συγκεκριμένο θέμα ή δεξιότητα.
Μαθησιακό προφίλ
Ορίζεται ως ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνει ο μαθητής/η μαθήτρια και μπορεί να διατυπώνεται
είτε με βάση τον τύπο της νοημοσύνης είτε με βάση κυρίαρχους τρόπους συλλογισμού.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
20. z
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
Αναφέρεται:
α) στο τι πρέπει να μάθουν οι μαθητές/μαθήτριες
β) στον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές/μαθήτριες αποκτούν
πρόσβαση στο περιεχόμενο.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
24. z
ΤΥΠΟΙ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ
Γλωσσική (τρόποι παραγωγής της γλώσσας, ευαισθησία για λεπτές αποχρώσεις, κανόνες και
ρυθμούς της γλώσσας)
Λογικομαθηματική (η ικανότητα να ερευνάς σχέδια, κατηγορίες και σχέσεις)
Χωροταξική (η ικανότητα να παρατηρείς και να χειρίζεσαι νοερά με επιδεξιότητα μια μορφή ή
αντικείμενο)
Νατουραλιστική/υπαρξιακή (σχετίζεται με τη φύση και τη σύνδεση της πληροφορίας με τον
φυσικό περίγυρο)
Μουσική (η ικανότητα να απολαμβάνεις, να εκτελείς και να συνθέτεις μουσικά κομμάτια)
Σωματοκινητική/Κιναισθητική (η ικανότητα να χρησιμοποιείς εξαίρετα και συνδυασμένα τις
κινητικές δεξιότητες στα αθλήματα)
Διαπροσωπική (η ικανότητα να καταλαβαίνεις τους άλλους ανθρώπους, να επισημαίνεις τους
σκοπούς, τα κίνητρα και τα ενδιαφέροντά τους)
Ενδοπροσωπική (η ικανότητα για κατανόηση των βαθύτερων αισθημάτων, επιθυμιών και ιδεών
του εαυτού, Gardner, 1983)
«Όσο κι αν έχουν δεχτεί κριτική για την αξιοπιστία και την εγκυρότητά τους, οι θεωρίες που αφορούν
στους πολλαπλούς τύπους νοημοσύνης δεν παύουν να αντανακλούν τη μοναδικότητα και ετερότητα
του κάθε παιδιού, την οποία διαχειριζόμαστε μέσα από τη διαφοροποιημένη διδασκαλία».
(Παντελιάδου, 2020)
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
25. z
ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΦΙΛ
Διαμορφώνεται από:
1. Το μαθησιακό στυλ
2. Τους τύπους νοημοσύνης
3. Τις πολιτισμικές προτιμήσεις
4. Τις μαθησιακές προτιμήσεις με βάση το φύλο.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
26. z
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
27. z
ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Βασικά χαρακτηριστικά ενός αποτελεσματικού μαθησιακού περιβάλλοντος (Hattie, 2012 και
Tomlinson & Moon, 2013):
Eμπιστοσύνη μεταξύ των μελών της τάξης και πίστη ότι ο καθένας μπορεί να μάθει
Σεβασμός στις ανάγκες των μαθητών/μαθητριών
Επένδυση στην προσπάθεια να μάθουν οι μαθητές/μαθήτριες και να αναδειχθούν οι
δυνατότητές τους
Παροχή ευκαιριών στους/στις μαθητές/μαθήτριες να κάνουν αξιόλογες προσπάθειες με
διαφορετικούς τρόπους
Επιμονή στους στόχους και στην προσπάθεια για ανέλιξη
Αναστοχαστική στάση για να αξιοποιηθούν οι παρατηρήσεις
ΤΑΞΗ = ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΜΑΘΗΣΗΣ
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
28. z
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Αξιολόγηση: συνεχής, συστηματική, βρίσκεται σε αλληλεπίδραση με τη διδασκαλία (Tomlinson,
2001, 2005)
Aρχική-Διαγνωστική: πληροφορίες για γνωστικές ικανότητες, προηγούμενη γνώση των
μαθητών/μαθητριών για το θέμα που θα διδαχθούν, τα ενδιαφέροντά τους, τη μαθησιακή τους
προτίμηση, δυσκολίες και δυνατότητες, ψυχοκοινωνική προσαρμογή και συνθήκες οικογενειακού
περιβάλλοντος
Διαμορφωτική αξιολόγηση: να δει ο εκπαιδευτικός αν οι μαθητές/μαθήτριες πέτυχαν τους
στόχους τους
Ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση: το αποτέλεσμα σε σχέση με τους γενικότερους στόχους της
ενότητας (λ.χ. υπάρχουν σημεία που δείχνουν ότι ο μαθητής έχει κατανοήσει λάθος ή έχει κενά;
…)
Αυτοαξιολόγηση – διαφοροποιημένη αξιολόγηση
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
29. z
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Διαφοροποίηση ως προς το περιεχόμενο
«τι» θα διδαχθεί ο μαθητής/η μαθήτρια
«τρόπος πρόσβασης» σε αυτό που διαλέγει ο μαθητής/μαθήτρια
Διαφοροποίηση ως προς τη διαδικασία
«το πώς» της διδασκαλίας (οπτικό, ακουστικό, κιναισθητικό) με
βάση σχεδιασμό δραστηριοτήτων (λ.χ. με την ταξινομία του Bloom –
γνωρίζω, κατανοώ, εφαρμόζω, αναλύω, αξιολογώ, δημιουργώ).
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
30. z
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Διαφοροποίηση ως προς το τελικό προϊόν
ο τρόπος με τον οποίο οι μαθητές/μαθήτριες θα δείξουν τις
γνώσεις που απέκτησαν
λ.χ. ο εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει στους μαθητές/στις μαθήτριες
να επιλέξουν να γράψουν μια ιστορία, να φτιάξουν μια αφίσα κ.λπ.
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ
31. z
ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΔΗΣΗ
Ο Abdulrazak Gurnah είναι ο νικητής του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2021:
«Για την ασυμβίβαστη και συμπονετική διείσδυσή του στις επιπτώσεις της
αποικιοκρατίας και τη μοίρα του πρόσφυγα στον κόλπο μεταξύ πολιτισμών και
ηπείρων».
9/20/2021
Σοφία
Γιοβάνογλου,
Δρ
Νομικής,
Σύμβουλος
Α,
ΙΕΠ