2017-07-01-ний өдрөөс дагаж мөрдөх уг хуулийн үзэл баримтлал, танилцуулга.

1. АХМАД НАСТНЫ ТУХАЙ ХУУЛИЙН
ТАНИЛЦУУЛГА
Бэлтгэсэн: З.Байгалмаа
Ц.Цэрэнжаргал
Э.Шинэцэцэг
2017-5-12

2. Агуулга
1. Хуулийн үзэл баримтлал;
2. Хуулийн товч танилцуулга;
3. Ахмад настанд үзүүлэх үйлчилгээ, дэмжлэг;
4. Ахмад настанд үзүүлэх хүндэтгэл, насны хишиг;
5. Хууль батлагдсаны дараа үүсч болох нийгэм, эдийн засаг,
хууль эрх зүйн үр дагавар;
6. Хууль батлагдсантай холбоотойгоор нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах хуулиуд.

3. Хууль батлах болсон шалтгаан
151200
170300
- Сүүлийн 10 жилд
ахмад настны тоо
21.9%-иар өссөн.
- Дараагийн 20 жилд
2 дахин нэмэгдэх
төлөвтэй байгаа.

4. Насжилтад бэлтгэх;
Ахмад настны нийгмийн хамгааллыг сайжруулах;
Ая тухтай амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх;
Хуримтлуулсан мэдлэг, ур чадвараа өвлүүлэн
үлдээх боломжийг өргөжүүлэх;
Нийгмийн амьдралд идэвхтэй оролцож, улс
орныхоо хөгжилд хувь нэмрээ оруулах
боломжийг өргөжүүлэх;
Хууль батлах болсон шалтгаан

5. Хуулийн танилцуулга
 Энэ хууль нь 4 бүлэг 17 зүйлтэй.
 Батлагдсан огноо: 2017-1-26-ны өдөр
 Хууль хүчин төгөлдөр болох хугацаа: 2017-7-1-ний өдөр
 Энэ хуулиар ахмад настны эрхийг хангах, амьжиргаа, хөгжил,
оролцоог дэмжих, нийгмийн үйлчилгээ авах боломжийг нэмэгдүүлэх,
төрийн болон аж ахуйн нэгж, байгууллагын үүргийг тодорхойлж,
тэдгээрийн үйл ажиллагааны эрх зүйн үндсийг тогтооход оршино.
/Уг хууль батлагдахаас өмнө ахмад настны нийгмийн хамгаалал,
эрхийг хангах асуудлыг Ахмад настны нийгмийн хамгааллын тухай
хуулиар зохицуулдаг байсан. 2005.12.08/

6.  60, түүнээс дээш настай эрэгтэй,
55, түүнээс дээш настай эмэгтэй
Монгол Улсын иргэн;
 Нийгмийн даатгалын сангаас
өндөр насны, эсхүл цэргийн алба
хаагчийн тэтгэвэр авч байгаа 55, 60
насанд хүрээгүй иргэн;
 Монгол улсад хууль ёсоор байнга
оршин суудаг 55, 60 насанд хүрсэн
гадаадын иргэн, харьяалалгүй
иргэн.

7. Ахмад настандАхмад настанд
үзүүлэхүзүүлэх
үйлчилгээнийүйлчилгээний
төрөлтөрөл
Ахмад настандАхмад настанд
үзүүлэхүзүүлэх
үйлчилгээнийүйлчилгээний
төрөлтөрөл
Лавлагаа, мэдээллийн
үйлчилгээ
Зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ
Явуулын үйлчилгээ
Өдрийн үйлчилгээСайн дурын үйлчилгээ
Өдрөөр эмчлэх, асран
сувилах үйлчилгээ Асрамжийн үйлчилгээ
Хүнсний дэмжлэг үзүүлэх, гэр
бүлийн хүчирхийллээс
хамгаалагдсах үйлчилгээ

8.  Ахмад настанд амралт, сувиллын газарт амрах эрхийн бичгийг жилд нэг удаа
хөнгөлөлттэй үнээр олгох;
 Тэжээн тэтгэх хүүхэдгүй, эсхүл хууль ёсны тэжээн тэтгэгч нь дэмжлэг,
туслалцаа үзүүлэх боломжгүй нь тогтоогдсон ахмад настан, хүндэт донор,
ахмад настанд орон сууцны хөлс төлөхөд, хэрэв нийтийн халаалтгүй сууц, гэрт
амьдардаг бол түлш худалдан авахад зориулан жилд нэг удаа мөнгөн тусламж
олгох;
 Ахмад настанд олгох нийтийн тээврийн хэрэгслийн төлбөрийг харьяа аймаг,
нийслэлийн төсвөөс санхүүжүүлэх.
Ахмад настны амьжиргааг дэмжих
 Ахмад настны ажилд зуучлах, нөхөрлөл, хоршооны хэлбэрээр хөдөлмөр
эрхлэхийг дэмжих, бизнес инкубацийн үйлчилгээ үзүүлэх, жижиг зээл олгох,
хөдөлмөр эрхлэлтийн сургалтанд хамруулах ажлыг зохион байгуулах;
 Ахмад настан нь залуу үед амьдрах ухаан, аж ахуйн эрхлэх болон бусад
чиглэлээр танхимын, зайны, шавь сургалт явуулахыг дэмжиж ажиллах.
Ахмад настны хөдөлмөр эрхлэлтийг
дэмжих

9.  Эмчилгээ, сувилгаа зайлшгүй шаардлагатай ахмад настанд эмнэлгийн
байгууллагын дүгнэлтээр магадлан итгэмжлэгдсэн дотоодын рашаан сувилалд
амарч сувилуулах тохиолдолд тээврийн хэрэгслийн нэг талын зардал, эрхийн
бичгийн үнийг 50 хувийг, хүндэт донор, ахмад настанд 100 хувийг жилд нэг
удаа нөхөн олгох;
 Нийслэлээс 1000 км ба түүнээс хол алслагдсан газарт байнга оршин суудаг
ахмад настан аймгийн эрүүл мэндийн байгууллагын эмнэлэг хяналтын
комиссын шийдвэрээр нийслэлд эмчлүүлэх, шинжилгээ хийлгэх тохиолдолд
төрөлжсөн мэргэшлийн болон нэгдсэн эмнэлэг тухайн ахмад настанд дараалал
харгалзахгүй үйлчилж, унааны нэг талын зардлыг жилд нэг удаа нөхөн олгох.
Ахмад настны эрүүл мэндийг
хамгаалах
 Нутгийн захиргааны байгууллага нь ахмад настны биеийн тамир, спорт, соёл,
урлагийн, барилга, байгууламж, талбайг үнэ төлбөргүй ашиглуулах, ахмад
настны дунд биеийн тамир, спорт, урлаг, соёлын арга хэмжээг зохион
байгуулах, ахмадын баг, хамтлаг, клубыг үйл ажиллагаа явуулах байраар үнэ
төлбөргүй хангах үүрэг хүлээх;
 Нутгийн захиргааны байгууллага нь ахмад настанд зориулан чөлөөт цагийн
танхим, мэдээллийн төвийг ажиллуулан ахмад настанд сэтгэл зүйн болон бусад
зөвлөгөөг өгөх.
Ахмад настны хөгжил, оролцоог
дэмжих

10. Аж ахуйн нэгж,
байгууллага бүр
ажиллаж байсан
ахмад настанд
хүндэтгэл үзүүлж,
бэлэг дурсгалын
зүйл гардуулна;

11. “насны хишиг” гэж 65, түүнээс дээш настай ахмад настанд
олгох тэтгэмжийг;
65 болон түүнээс дээш настай
ахмад настанд цагаан сар /билгийн
тооллын хаврын тэргүүн сарын
шинийн нэгнийг тохиолдуулан
жил бүр нэгдүгээр сард .
Үндэсний их баяр наадам, Ардын
хувьсгалын ойн баярыг тохиолдуулан
жил бүрийн долоон сард улсын
төсвөөс санхүүжүүлэн насны хишиг
олгоно.
Насны хишиг дараах хэмжээтэй байна. Үүнд:
- 65-69 настай ахмад настанд 50,000 төгрөг;
70-79 настай ахмад настанд 80,000 төгрөг;
80-89 настай ахмад настанд 100,000 төгрөг;
90, түүнээс дээш настай ахмад настанд 200,000
төгрөг
Насны хишиг дараах хэмжээтэй байна. Үүнд:
- 65-69 настай ахмад настанд 50,000 төгрөг;
70-79 настай ахмад настанд 80,000 төгрөг;
80-89 настай ахмад настанд 100,000 төгрөг;
90, түүнээс дээш настай ахмад настанд 200,000
төгрөг

12.  Ахмад настны амьдралын туршлага, мэдлэг, ур
чадварыг нийгмийн баялагт тооцож, тэднийг
халамжлахын зэрэгцээ, нийгмийн амьдралд идэвхтэй
оролцуулж, баялаг бүтээгч байлгах нь улс орны хөгжилд
болон ахмад настны амжиргаа, эрүүл мэндэд эерэг
нөлөө үзүүлнэ.
 Ахмад настанд үзүүлэх үйлчилгээг өргөжүүлснээр
тэдний өмнө тулгамдаж буй асуудлыг бэрхшээл багатай
шийдвэрлэх боломжтой болно.
 Ахмад настны нийгмийн хамгааллын тухай хуулийн
хүрээнд дэмжлэг, үйлчилгээ авах ахмад настны тоо
нэмэгдэх боломжтой юм.
Хууль батлагдсаны дараа үүсч болох нийгэм,
эдийн засаг, хууль эрх зүйн үр дагавар

13.  2005 оны 12 дугаар сарын 08-ны өдрийн Ахмад настны
нийгмийн хамгааллын тухай хууль хүчингүй болно.
 Монгол Улсын баатар, хөдөлмөрийн баатар, ардын болон
гавьяат цолтон ахмад настанд төрөөс олгох нэмэгдлийн
тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулна.
Хууль батлагдсантай холбоотойгоор нэмэлт,
өөрчлөлт оруулах хуулиуд.

14. Өдрийг сайхан
өнгөрүүлээрэй