3. Σοβινισμός
Ο σοβινισμός είναι η ακραία και άλογη αφοσίωση σε
μια ομάδα στην οποία κάποιος ανήκει, ιδιαίτερα όταν
αυτή η αφοσίωση προϋποθέτει μοχθηρία και μίσος
εναντίον μιας αντίπαλης ομάδας. Ο όρος έλκει την
καταγωγή του από τον Νικολά Σωβέν, έναν
στρατιώτη του Ναπολέοντα Βοναπάρτη κατά τη
διάρκεια της Πρώτης Γαλλικής Αυτοκρατορίας,
εξαιτίας του φανατικού του ζήλου για τον
Αυτοκράτορά του.
4. Σοβινισμός
Ο όρος εισήλθε σε δημόσια
χρήση εξαιτίας μιας ιδιαίτερα
επιτυχημένης σατιρικής
απεικόνισης του Σωβέν
στο Γαλλικό θεατρικό
έργο La Concarde
Tricolore (Η Τρίχρωμη
Κονκάρδα), που
παρουσιάστηκε το 1831. Σ'
αυτό ο ήρωας Σωβέν
(Chauvin) είχε το ίδιο πάθος
με το συνονόματο
αξιωματικό.
5. Νικολά Σωβέν (Nicolas Chauvin)
Ο Νικολά Σωβέν (Nicolas Chauvin) (πιθανόν γεννημένος
στο Rochefort, Γαλλία, περίπου το 1790) ήταν μια ημι-μυθική
φιγούρα στρατιώτη και πατριώτη που υπηρέτησε στον Πρώτο
Στρατό της Γαλλικής Δημοκρατίας και επακόλουθα στον Μεγάλο
Στρατό (La Grande Armée) του Ναπολέοντα Βοναπάρτη.
Ο Σωβέν στρατολογήθηκε στην ηλικία των 18. Ήταν γνωστό
πως είχε τραυματιστεί 17 φορές στην υπηρεσία του έθνους,
γεγονός που οδήγησε στην σοβαρή παραμόρφωσή του και στον
ακρωτηριασμό του. Για την πίστη του και την αφοσίωσή του, ο
ίδιος ο Ναπολέοντας του προσέφερε το Ξίφος της Τιμής και
επίδομα 200 φράγκων.
Το διακεκριμένο πρακτικό της υπηρεσίας του Σωβέν και η
αγάπη και αφοσίωσή του για τον Ναπολέοντα, του απέφεραν
μόνο περίγελο και γελοιοποίηση στην μετα-Ναπολεόντεια
Γαλλία . Το έθνος είχε χάσει τον πρότερο ιδεαλισμό του, και ο
παθιασμένος εθνικισμός είχε μειωθεί.
6. Σοβινισμός
Ο όρος δεν προϋποθέτει την κρίση πως ο σωβινιστής
έχει σωστή ή λάθος γνώμη, αλλά πως είναι τυφλός
και χωρίς λογική στην πορεία σχηματισμού αυτής της
γνώμης, αγνοώντας όποια δεδομένα να κατευνάσουν
τη ζέση του. Ωστόσο, στη σύγχρονη χρήση του, ο
όρος χρησιμοποιείται συχνά μειωτικά για να
υποδηλώσει πως ο σωβινιστής είναι παράλογος και
λάθος στην γνώμη του.
7. Γκέτο
Το γκέτο (ghetto) είναι μία
περιοχή όπου άνθρωποι
συγκεκριμένης εθνικότητας ή
θρησκείας ή άλλου κοινού
γνωρίσματος ζουν ομαδικά,
εθελοντικά ή υποχρεωτικά,
σε ήπια ή έντονη
απομόνωση. Η λέξη ιστορικά
αναφέρεται σε περιορισμένες
οικιστικές ζώνες όπου
υποχρεώνονταν, από τους
Ναζί, να ζουν οι Εβραίοι,
αλλά σήμερα αναφέρεται σε
οποιαδήποτε φτωχή αστική
περιοχή.
8. Γκέτο
Η λέξη αυτή χρησιμοποιείται
από τις αρχές του 16ου αιώνα
και προέρχεται από τη
λέξη «ghèto», η οποία στη
διάλεκτο της Βενετίας
χρησιμοποιούταν για
τους χώρους όπου έχυναν το
μέταλλο. Πράγματι, ο όρος
αναφερόταν αρχικά στην
περιοχή της Βενετίας όπου
υπήρχαν χυτήρια και στην
οποία κατοικούσαν
οι εβραίοι της πόλης. Στη
συνέχεια, η ίδια λέξη αφορούσε
όλες τις γειτονιές στις οποίες
κατοικούσαν ακούσια ή εκούσια
εβραίοι.
9. Γκέτο
Τα αρχικά γκέτο βρίσκονταν στη Βενετία και σε άλλα
εμπορικά κέντρα της βόρειας Ιταλίας. Κατά τη
διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στην Ευρώπη,
εμφανίστηκαν τα εβραϊκά γκέτο. Οι συνθήκες ζωή σε
αυτά τα γκέτο ήταν τραγικές και οι άνθρωποι που
ζούσαν εκεί μαστίζονταν από την πείνα και τη
φτώχεια, ενώ πολλές φορές υφίσταντο φρικτά
βασανιστήρια, εξευτελισμούς και εκτελέσεις από τα
ναζιστικά στρατεύματα.
10. Στο γκέτο της Βαρσοβίας στοιβάχτηκαν μέσα σε λίγα τετραγωνικά μέτρα καπου
400.000 άνθρωποι, η μοίρα των οποίων ήταν προδιαγεγραμμένη. Χιλιάδες
εκτελέστηκαν ή εστάλησαν για να καταλήξουν στα κρεματόρια.
11. Γκέτο
Στην εποχή μας γκέτο υπάρχουν σε όλο τον κόσμο,
κυρίως στις μεγάλες πόλεις. Στις περιοχές αυτές
συνήθως διαμένουν οι μειονότητες (άτομα
διαφορετικής εθνικότητας, φυλής ή και θρησκείας
από αυτή που επικρατεί). Τα γκέτο αυτά είναι
κοινωνικά αποκλεισμένα και περιθωριοποιημένα από
την υπόλοιπη χώρα. Σε πολλές χώρες γίνονται
προσπάθειες διάλυσης των γκέτο και αφομοίωσης
από την κοινωνία των πληθυσμών που ζουν σε αυτά.
12. Μια πινακίδα, στα Γερμανικά και τα Λετονικά, η οποία προειδοποιεί ότι όσοι
αποπειραθούν να περάσουν την περίφραξη ή να επικοινωνήσουν με τους
κατοίκους του γκέτου της Ρίγας, θα πυροβοληθούν. Ρίγα, Λετονία, 1941-1943.
13. Πογκρόμ
Πογκρόμ (από το ρήμα (γκρομίτ) που
σημαίνει «συντρίβω») είναι μια μαζική και
οργανωμένη βίαιη επίθεση εναντίον κάποιας
συγκεκριμένης εθνικής, θρησκευτικής ή άλλης
ομάδας, με ταυτόχρονη καταστροφή του
περιβάλλοντός τους (σπίτια, επιχειρήσεις,
θρησκευτικοί χώροι, κοκ).
14. Πογκρόμ
Ο όρος έχει χρησιμοποιηθεί ιστορικά για να δηλώσει
τις μαζικές πράξεις βίας, είτε αυθόρμητες είτε
προμελετημένες, κατά των Εβραίων αλλά επίσης και
για παρόμοια περιστατικά εναντίον
άλλων μειονοτικών ομάδων.
Τα πογκρόμ υποκινήθηκαν και από τους Ναζιστές,
ειδικά στις αρχές του πολέμου πριν την έναρξη των
μαζικών εκτελέσεων. Το πρώτο από αυτά τα
πογκρόμ ήταν η «Νύχτα των Κρυστάλλων»,
στη Ναζιστική Γερμανία, που ονομάζεται και η
«Νύχτα του Πογκρόμ», οπότε τα σπίτια και οι
επιχειρήσεις των Ιουδαίων καταστράφηκαν και
περίπου 200 Εβραίοι θανατώθηκαν.
15. Τα πιο θανατηφόρα πογκρόμ του
Ολοκαυτώματος δεν συντελέστηκαν από
Γερμανούς.
Το πογκρόμ του Τζεντβάμπνε το 1941, κατά το οποίο Πολωνοί
πολίτες σκότωσαν περίπου 380 έως 1.600 Εβραίους γείτονές
τους πιθανώς χωρίς καμία βοήθεια από τους Γερμανούς.
Στην πόλη Λβιβ , Ουκρανοί εθνικιστές οργάνωσαν δύο μεγάλα
πογκρόμ τον Ιούλιο του 1941, στα οποία περίπου 6.000 Εβραίοι
δολοφονήθηκαν.
Στην Λιθουανία, αντισοβιετικές ομάδες ανταρτών ενεπλάκησαν
σε αντισημιτικά πογκρόμ στις 25 και 26 Ιουνίου 1941, πριν
ακόμη φτάσουν οι Ναζιστικές δυνάμεις, σκοτώνοντας περίπου
3.800 Εβραίους και καίγοντας συναγωγές και εβραϊκά μαγαζιά.
Πιθανόν το πογκρόμ με τα περισσότερα θύματα της εποχής του
Ολοκαυτώματος ήταν το πογκρόμ του Γιασί στη Ρουμανία, κατά
το οποίο ένα σύνολο 14.000 Εβραίων θανατώθηκαν από
Ρουμάνους πολίτες, αστυνομικούς και αξιωματικούς του
στρατού.
17. Τα θύματα, κυρίως παιδιά Εβραίων, του πογκρόμ που συνέβη
στο Αικατερινοσλάβ το 1905.
18. Πογκρόμ
Ακόμη και μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου
Πολέμου δεν έπαψαν να υπάρχουν μεμονωμένα
πογκρόμ, εκ των οποίων το πιο αξιοσημείωτο ήταν το
Πολωνικό πογκρόμ του Κίλσε το 1946, κατά το οποίο
θανατώθηκαν 40 Εβραίοι. Το πογκρόμ του Κίλσε
έπαιξε βασικό ρόλο στην φυγή των Εβραίων από την
Ανατολική Ευρώπη στα τέλη του Δευτέρου
Παγκοσμίου Πολέμου.
Η Ιστορία του αντισημιτισμού έχει να υποδείξει ένα
σύνολο από αντισημιτικά πογκρόμ σε διάφορες
χώρες.
19. Σεπτεμβριανά
Με την ονομασία «Σεπτεμβριανά» έμεινε στην ιστορία το
οργανωμένο πογκρόμ της νύκτας της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, εξ
ου και η ονομασία, που συνέβη στη Κωνσταντινούπολη, όπου
καθοδηγούμενος τουρκικός όχλος προκάλεσε βίαια επεισόδια
κατά των περιουσιών των Ελλήνων ομογενών και
των Αρμένιων, λεηλατώντας και πυρπολώντας ελληνικά
καταστήματα, σπίτια, σχολεία και βεβηλώνοντας εκκλησίες
ακόμα και νεκροταφεία δημιουργώντας τρομοκρατία και
ανασφάλεια για τις υφιστάμενες μειονότητες.
Αφορμή έδωσε μια βομβιστική επίθεση στο πατρικό σπίτι
του Κεμάλ Ατατούρκ στην Θεσσαλονίκη, που αποδείχτηκε στην
συνέχεια ότι ήταν σκηνοθετημένη προβοκάτσια από την ίδια τη
τουρκική κυβέρνηση.