1. Τίτλος
Πόλεμος και παιδί
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές
Ν. Ε. γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου : 5η ενότητα (με θέμα Ειρήνη – πόλεμος).
Αφόρμηση το κείμενο 6 της ενότητας με τίτλο «Μια γενιά που της
έκλεψαν το χαμόγελο», καθώς και η προτεινόμενη εργασία του Ε΄
μέρους για την επιρροή των πολεμικών παιχνιδιών
Στόχοι
Γνωστικοί
- Να ευαισθητοποιηθούν οι μαθητές για μια μεγάλη πληγή της
εποχής μας, την εμπλοκή των παιδιών στη φρίκη του πολέμου
- Να διερευνήσουν τους τρόπους με τους οποίου το παιδί εμπλέκεται
στον πόλεμο : ως θύμα, ως «θύτης», ως χρήστης πολεμικού
παιχνιδιού
- Να ασκηθούν στην ανάγνωση άρθρων - επομένως στην κατανόηση
κειμένου - και στην εξαγωγή στοιχείων και συμπερασμάτων από
αυτά με κριτικό τρόπο
- Να ασκηθούν στη διαδικασία τήρησης σημειώσεων κατά την
ανάγνωση κειμένου
- Να παραγάγουν τελικά δικό τους κείμενο δοκιμιακού χαρακτήρα
αξιοποιώντας τις πληροφορίες που συνέλεξαν
Τεχνογραμματισμού
- Να εξοικειωθούν οι μαθητές με τη διαδικασία αναζήτησης
πληροφοριών στο διαδίκτυο μέσω των μηχανών αναζήτησης με τη
χρήση λέξεων-κλειδιών
- Ειδικότερα να εξοικειωθούν με τη διαδικασία αναζήτησης άρθρων
και πληροφοριών στα αρχεία εφημερίδων
- Ακόμα να ασκηθούν στην συμπαραγωγή κειμένου σε περιβάλλον
επεξεργαστή κειμένου
- Να ασκηθούν στην κατασκευή πολυτροπικού κειμένου με την
αναζήτηση και χρήση φωτογραφιών, μουσικής, βίντεο
- Να ασκηθούν στη χρήση προγράμματος παρουσίασης
Παιδαγωγικοί
- Να ασκηθούν στον ομαδοσυνεργατικό τρόπο δουλειάς, και στη
δραστηριότητα της επεξεργασίας κειμένου
- Να ασκηθούν επομένως στη διαδικασία κατανομής εργασιών,
ανάλογα με τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα του καθενός, αλλά
και στη συνεργασία για παραγωγή κοινού αποτελέσματος
- Να ασκήσουν την κριτική τους ικανότητα και την ικανότητα
εντοπισμού και αποδελτίωσης της ζητούμενης πληροφορίας.

2. - Να αναπτύξουν την ικανότητα της ενσυναίσθησης βλέποντας το
πρόβλημα του πολέμου από πιο κοντά, διαβάζοντας μαρτυρίες και
καλούμενοι να διατυπώσουν θέσεις.
Λογισμικά
Διαδίκτυο, Επεξεργαστής κειμένου, πρόγραμμα παρουσίασης
Διάρκεια
Δύο διδακτικές ώρες
Οργάνωση της τάξης
Η τάξη χωρίζεται σε έξι ομάδες των τεσσάρων ατόμων. Κάθε ομάδα
διαθέτει δύο υπολογιστές. Ορίζεται συντονιστής της ομάδας και
χειριστής του υπολογιστή, ενώ οι υπόλοιποι καταγράφουν τις
ευρισκόμενες πληροφορίες
Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή
Εργαστήριο υπολογιστών, προβολικό και οθόνη προβολής
Περιγραφή σεναρίου
Σκοπός μας είναι να διερευνήσουμε τον τρόπο που εμπλέκονται τα
παιδιά/ έφηβοι στο φαινόμενο του πολέμου εξετάζοντας τρεις εκδοχές:
α) το παιδί ως θύμα του πολέμου, που υφίσταται τις συνέπειές του, β) το
παιδί που στρατεύεται και γνωρίζει τον πόλεμο και ως «θύτης», γ) το
παιδί που «γεύεται/παθιάζεται» με τον πόλεμο μέσα από πολεμικά
ηλεκτρονικά (κυρίως) παιχνίδια.
Υπάρχουν τρία διαφορετικά φύλλα εργασίας, οπότε ανά δύο οι
ομάδες έχουν κοινό φύλλο εργασίας. Όλες οι ομάδες καλούνται αρχικά
να μπουν στο αρχείο μιας εφημερίδας και να αναζητήσουν συγκεκριμένο
άρθρο που πραγματεύεται ένα από τα τρία θέματα. Θα διαβάσουν
προσεκτικά το άρθρο και θα κληθούν να συγκεντρώσουν και να
καταγράψουν πληροφορίες, απαντώντας σε κατευθυντήριες ερωτήσεις.
Επίσης για κάθε θέμα δίνονται και άλλες βοηθητικές διευθύνσεις για να
εμπλουτίσουν τις πληροφορίες τους.
Μετά την συγκέντρωση των στοιχείων (διαδικασία σημειώσεων)
κάθε ομάδα θα συνθέσει ομαδικά ένα δικό της κείμενο, που θα αξιοποιεί
τις συγκεντρωμένες πληροφορίες, σε περιβάλλον επεξεργαστή κειμένου.
Ζητούμε το κείμενο να περιέχει όσο γίνεται περισσότερες αιτιολογικές
φράσεις και προτάσεις (κάτι που υποβάλλεται και από τη διατύπωση του
θέματος), έτσι ώστε να ασκηθούν και στο συντακτικό φαινόμενο που
διδάσκει η ενότητα (τρόποι αιτιολόγησης και αιτιολογικές προτάσεις).
Στο τέλος ζητούμε από τις ομάδες να κωδικοποιήσουν τις
πληροφορίες που συνέλεξαν και να τις περάσουν στις διαφάνειες ενός
προγράμματος παρουσίασης, φτιάχνοντας ένα πολυτροπικό κείμενο με τη
χρήση και εικόνων, μουσικής, βίντεο κ.λπ. Προτείνονται κάποιες ιδέες

3. για το πώς θα μπορούσαν να «ντύσουν» τα κείμενά τους, αλλά αφήνεται
ελεύθερη δημιουργικότητα των παιδιών να αναζητήσουν το μουσικό ή
φωτογραφικό υλικό που προτιμούν.
Καθόλη τη διάρκεια της εργασίας ο καθηγητής περιφέρεται από
ομάδα σε ομάδα καθοδηγώντας, βοηθώντας, επεξηγώντας.

4. 1ο Φύλλο εργασίας
Να ανατρέξετε στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: http://www.enet.gr
Στην κεντρική σελίδα της εφημερίδας υπάρχει χώρος αναζήτησης.
Πληκτρολογήστε εκεί τις φράση παιδιά στον πόλεμο. Από τα άρθρα που
θα παρουσιαστούν επιλέξτε το άρθρο με τίτλο Τα παιδιά της Γάζας
φοβούνται το μέλλον, της Κατερίνας Τζαβάρα (17/03/2010)
Διαβάστε προσεκτικά το κείμενο και απαντήστε στις παρακάτω
ερωτήσεις:
- Σε ποια περιοχή του κόσμου αναφέρεται το άρθρο;
- Δώστε με λίγες φράσεις τα γεγονότα που στιγμάτισαν τα παιδιά
στα οποία αναφέρεται το άρθρο
- Το άρθρο στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μαρτυρίες ανθρώπων.
Ποιοι καταθέτουν τις μαρτυρίες τους; Διαβάστε στην ολομέλεια
κάποια από αυτές, αν σας συγκίνησε
- Ποιες συνέπειες του πολέμου πάνω στα παιδιά φαίνονται στο
κείμενο; Μπορείτε να τις κατηγοριοποιήσετε;
Πληκτρολογήστε και τη διεύθυνση:
http://www.unicef.gr/reports/warchild.php#3 , για να συμπληρώσετε τις
πληροφορίες σας για τις συνέπειες του πολέμου στα παιδιά
Πληκτρολογήστε επίσης τη διεύθυνση: http://www.unicef.gr/chilwar.php
και διαβάστε τα άρθρα της σύμβασης των δικαιωμάτων των παιδιών.
- Τι λέει η σύμβαση με λίγα λόγια;
- Ποια είναι η στάση της Ελλάδας στο θέμα;
Τώρα θα γράψετε από κοινού δικό σας κείμενο σε ένα φύλλο
περιβάλλοντος επεξεργαστή κειμένου με θέμα : «Τα παιδιά είναι
περισσότερο ευάλωτα στις συνέπειες του πολέμου». Να χρησιμοποιήσετε
όσο το δυνατόν περισσότερες αιτιολογικές προτάσεις με ποικιλία
συνδέσμων.
Στη συνέχεια κωδικοποιώντας τις πληροφορίες σας δημιουργήστε μια
μικρή παρουσίαση των στοιχείων που συγκεντρώσατε και του κειμένου
σας με ένα πρόγραμμα παρουσίασης. Μπορείτε να την ντύσετε με κάποιο
αντιπολεμικό τραγούδι, με φωτογραφίες ή με βίντεο από το youtube.
(Μια ενδιαφέρουσα σειρά φωτογραφιών μπορείτε να βρείτε στη
διεύθυνση www.viktorkoen.com > exhibitions > task & games, damsels
in armor , που περιέχει φωτογραφίες του διάσημου θεσσαλονικιού
φωτογράφου Βίκτωρα Κοέν)

5. 2ο φύλλο εργασίας
Να ανατρέξετε στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: http://www.enet.gr
Στην κεντρική σελίδα της εφημερίδας υπάρχει χώρος αναζήτησης.
Πληκτρολογήστε εκεί τις φράση παιδιά στρατιώτες. Από τα άρθρα που θα
παρουσιαστούν επιλέξτε το άρθρο με τίτλο Παιδιά – στρατιώτες σε
καθεστώς αποστρατείας, του MICHEL ARSENEAULT (18/10/2009). Επίσης
πληκτρολογήστε τη διεύθυνση
http://www.ert.gr/afieromata/kids/soldiers.asp
Διαβάστε προσεκτικά τα κείμενα και απαντήστε στις παρακάτω
ερωτήσεις:
- Ποιο είναι το θέμα που πραγματεύονται τα άρθρα;
- Δώστε στοιχεία για τον αριθμό και τις περιοχές του πλανήτη που
χρησιμοποιούνται παιδιά ως στρατιώτες
- Σύμφωνα με όσα διαβάσατε, να εξηγήσετε τον όρο «παιδί-
στρατιώτης». Ποια παιδιά ανήκουν στην κατηγορία αυτή;
- Πώς αντιμετωπίζει το Διεθνές Δίκαιο τη στρατολόγηση παιδιών;
- Ποιοι διεθνείς οργανισμοί ασχολούνται με το θέμα;
- Ο αφοπλισμός και η αποστρατεία αυτών των παιδιών είναι απλή
υπόθεση; Ποια προβλήματα εμφανίζονται και πώς προσπαθούν οι
αρμόδιες οργανώσεις να τα αντιμετωπίσουν;
Μπορείτε επίσης να βρείτε μαρτυρίες παιδιών - στρατιωτών που
αποστρατεύτηκαν στη διεύθυνση:
http://www.unicef.gr/reports/stories/f013.php
Τώρα να συνθέσετε από κοινού δικό σας κείμενο με θέμα: «Ένα
παιδί/έφηβος είναι απαράδεκτο να χρησιμοποιείται ως στρατιώτης». Να
χρησιμοποιήσετε όσο το δυνατόν περισσότερες αιτιολογικές προτάσεις
με ποικιλία συνδέσμων.
Στη συνέχεια κωδικοποιώντας τις πληροφορίες σας δημιουργήστε μια
μικρή παρουσίαση των στοιχείων που συγκεντρώσατε και του κειμένου
σας με ένα πρόγραμμα παρουσίασης. Μπορείτε να την ντύσετε με κάποιο
αντιπολεμικό τραγούδι (πχ. «ο στρατιώτης» του Μ. Λοίζου), με
φωτογραφίες ή με βίντεο από το youtube. Προτείνεται να
πληκτρολογήσετε στο youtube τον τίτλο της ταινίας All the invisible
children και να δείτε την πρώτη από τις ιστορίες της ταινίας. Επίσης, μια
ενδιαφέρουσα σειρά φωτογραφιών μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση

6. www.viktorkoen.com > exhibitions > task & games, damsels in armor ,
που περιέχει φωτογραφίες του διάσημου θεσσαλονικιού φωτογράφου
Βίκτωρα Κοέν
3ο φύλλο εργασίας
Να ανατρέξετε στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: http://www.enet.gr
Στην κεντρική σελίδα της εφημερίδας υπάρχει χώρος αναζήτησης.
Πληκτρολογήστε εκεί τις φράση πολεμικά παιχνίδια. Από τα άρθρα που
θα παρουσιαστούν επιλέξτε το άρθρο με τίτλο Παιχνίδια πολέμου
απαγορευμένα δια νόμου, της Κατερίνας Τζαβάρα (16/09/2009)
Ακόμα πληκτρολογήστε τη διεύθυνση:
http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=33072 και βρείτε την
απάντηση του γιατρού στην ερώτηση Πρέπει τα παιδιά να παίζουν με
πολεμικά παιχνίδια;
Διαβάστε προσεκτικά τα κείμενα και απαντήστε στις παρακάτω
ερωτήσεις:
- Ποια στάση υιοθέτησε η Βενεζουέλα απέναντι στα πολεμικά
παιχνίδια, σύμφωνα με το κείμενο;
- Ποιοι είναι οι λόγοι που οδήγησαν τη Βενεζουέλα σ’ αυτή τη
απόφαση; Ποια είναι τα επιχειρήματά της;
- Εσείς συμφωνείτε μ’ αυτή τη στάση και τον τρόπο αντιμετώπισης
του θέματος;
- Στο κείμενο υπάρχει και η αντίθετη άποψη. Από ποιον εκφράζεται;
- Ποια επιχειρήματα παρουσιάζει η πλευρά που υπερασπίζεται τα
πολεμικά παιχνίδια;
- Ποια είναι η στάση του ψυχολόγου απέναντι στα πολεμικά
παιχνίδια το δεύτερο κείμενο; Σε ποιες προτάσεις καταλήγει;
Τώρα να παράγετε από κοινού δικό σας κείμενο με θέμα: «Τα πολεμικά
παιχνίδια είναι ή δεν είναι επικίνδυνα». Να χρησιμοποιήσετε όσο το
δυνατόν περισσότερες αιτιολογικές προτάσεις με ποικιλία συνδέσμων.
Βρείτε έναν ενδιαφέροντα τρόπο παρουσίασης των στοιχείων που
συγκεντρώσατε και του δικού σας κειμένου σε ένα πρόγραμμα
παρουσίασης. Μπορείτε για παράδειγμα να δείξετε ένα περιβάλλον
ηλεκτρονικού πολεμικού παιχνιδιού ή φωτογραφίες άλλων πολεμικών
παιχνιδιών. (Μια ενδιαφέρουσα σειρά φωτογραφιών μπορείτε να βρείτε
στη διεύθυνση www.viktorkoen.com > exhibitions > dark peculiar toys,

7. task & games, damsels in armor , που περιέχει φωτογραφίες του
διάσημου θεσσαλονικιού φωτογράφου Βίκτωρα Κοέν)