SlideShare a Scribd company logo
١
‫ﭘﺰﺷﮑﯽ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺨﻮﻟﯿﺎي‬
)‫ﻃﺐ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬(
*****
Melancholy of Medicine
‫اﺳﺘﺎد‬‫ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫اﮐﺒﺮ‬ ‫ﻋﻠﯽ‬
٢
‫اﻟﺮﺣﯿﻢ‬ ‫اﻟﺮﺣﻤﻦ‬ ‫اﷲ‬ ‫ﺑﺴﻢ‬
: ‫ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻋﻨﻮان‬‫ﭘﺰﺷﮑﯽ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺨﻮﻟﯿﺎي‬
: ‫ﻣﺆﻟﻒ‬‫اﺳﺘﺎد‬‫ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫اﮐﺒﺮ‬ ‫ﻋﻠﯽ‬
: ‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ‬1384‫ه.ش‬
:‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬82
٣
‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫رﺳﺎﻟﮫ‬‫ﺑﮫ‬ ‫را‬‫ﺎﻣﻠﺗر‬‫ﻛ‬ ‫ر‬‫ﻣﺣﺿ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺎر‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫رت‬‫ﺣﺿ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ﺎﺗم‬‫ﺧ‬‫اﻟﻧﺑ‬ّ‫ﯾ‬‫ﯾ‬‫ن‬ّ‫ﻣ‬‫ﻣﺣ‬‫طﻔ‬‫ﻣﺻ‬ ‫د‬‫ﯽ‬‫)ص‬(
‫ﺗﻘد‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﻧم‬.
"‫ﻛـﮫ‬ ‫ھـر‬‫ﺷﻧﺎﺧت‬ ‫را‬ ‫ﺧـود‬‫ﻣﺷﻛﻠش‬‫ﺣل‬‫ﺷد‬"
)‫ﻋﻠﯽ‬ ‫اﻣﺎم‬)‫ع‬((
٤
‫ﻓ‬‫ﮭرﺳت‬‫ﻣطﺎﻟب‬
١‫ﺗﺎر‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺧﭼ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬..................................................................................................٥
٢‫وﺟود‬ ‫ﻣﻧﺷﺄ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫اﻣراض‬.............................................................................................١١
٣‫ﺳ‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬ ‫ر‬‫ر‬ّ‫طو‬‫اﻣراض‬‫ﺗﺎر‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬.....................................................................................١٥
٤‫ﺗرس‬ ‫ـ‬‫ﺑ‬ ،‫ﻟرز‬ ،‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻣرگ‬ ‫ﺗﺎ‬......................................................................................١٨
٥‫اﻧد‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺷ‬‫ﮥ‬‫روان‬‫درﻣﺎﻧ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬.............................................................................................٢١
٦‫د‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫درﻣﺎﻧ‬‫ﯽ‬........................................................................................................٢٥
٧‫ﺗﻧﺎﻗﺿﺎت‬ ‫ـ‬‫ذاﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠم‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬.......................................................................................٢٧
٨‫ﺧدﻣﺎت‬ ‫ـ‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬............................................................................................٢٩
٩‫ارﻛﺎن‬ ‫ـ‬‫طب‬‫ﻣدرن‬.................................................................................................٣١
١٠‫روش‬ ‫ـ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫درﻣﺎن‬‫ﻣدرن‬.......................................................................................٣٤
١١‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫اﻣراض‬‫ﻻﻋﻼج‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫و‬‫ی‬‫اﺗوا‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯾﯾ‬‫ون‬..................................................................٣٦
١٢‫ﺑﺎز‬ ‫ـ‬‫ی‬‫ﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬.......................................................................................٣٩
١٣‫ﻓﻠﺳﻔ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫زﻣﺎن‬‫ﺻﻧﻌت‬ ‫و‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫)ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫طب‬(.................................................................٤٢
١٤‫ﻓﻠﺳﻔ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬...................................................................................................٤٧
١٥‫ﻣﺳﺋﻠﮫ‬ ‫ـ‬‫ﺑﮭداﺷت‬..................................................................................................٥٠
١٦‫ﻣﺳﺋﻠﮫ‬ ‫ـ‬‫ﺗﻐذ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬......................................................................................................٥٢
١٧‫اﻣراض‬ ‫ـ‬‫ﺳر‬ُ‫ﻣ‬‫ی‬...................................................................................................٥٤
١٨‫ﻣرض‬ ‫ـ‬‫ﺗﻣﺎرض‬ ‫و‬.................................................................................................٥٦
١٩‫روان‬ ‫ـ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬.....................................................................................................٥٩
٢٠‫اﻣراض‬ ‫ـ‬‫ﻣﺎدرزاد‬‫ی‬................................................................................................٦١
٢١‫ﻣﻌﺿﻠﮫ‬ ‫ـ‬‫اطراﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬...........................................................................................٦٢
٢٢‫درﻣﺎن‬ ‫ـ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﺳت‬ُ‫ﭘ‬‫ﻣدرن‬...........................................................................................٦٤
٢٣‫ارزش‬ ‫ـ‬‫زﻧده‬‫ﺑودن‬‫داﻧش‬ ‫در‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫)ﻓﻠﺳﻔ‬‫ﮥ‬‫ﺟﺎن‬(.............................................................٦٥
٢٤‫درﻣﺎﻧ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫)ﻟوﮔوﺗراﭘ‬‫ﯽ‬(.......................................................................................٦٧
٢٥‫ﺣﻘوق‬ ‫ـ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫و‬‫ی‬‫ﺳﻼﻣﺗ‬‫ﯽ‬.........................................................................................٦٨
٢٦‫ﻓﻠﺳﻔ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫ﺗﺳﻛ‬ ‫و‬ ‫درد‬‫ﯾ‬‫ن‬.............................................................................................٧٠
٢٧‫ﺑ‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻛودﻛﺎن‬..................................................................................................٧٢
٢٨‫ﻛﺎرﻧﺎﻣ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬...........................................................................................٧٤
٢٩‫ﺷﻔﺎ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫ﻣﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺣﺎﺋ‬‫ﯽ‬..................................................................................................٧٦
٣٠‫ﺑررﺳ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ﭘروﻧد‬ ‫ﭼﻧد‬‫ۀ‬‫ﻧﻣﺎد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺷﻔﺎ‬ ‫در‬‫ی‬‫ﻣﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺣﺎﺋ‬‫ﯽ‬......................................................٧٨
٥
١‫ﺗﺎر‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺨﭽ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠﻢ‬‫طﺐ‬
‫ﺑﮫ‬‫ﻟﺣﺎظ‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻗدﻣت‬‫ﻣذھب‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫ھﻣﺳﺎن‬‫اﺳت‬‫وب‬‫ﻣﻛﺗ‬ ‫ﺎر‬‫آﺛ‬ .‫و‬‫ﻔﺎت‬‫ﻣﻛﺎﺷ‬‫ﺗﺎن‬‫ﺑﺎﺳ‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫واﻗﻌ‬‫را‬
‫ﺛﺎ‬‫ﺑت‬‫ﻛرده‬‫اﺳت‬‫ﻣ‬ ‫ﺑﻧظر‬ .‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫رﺳد‬‫از‬‫آن‬‫ھﻧﮕﺎم‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ودش‬‫ﺑﺧ‬‫دارا‬ ‫و‬ ‫د‬‫آﻣ‬‫ی‬‫دان‬‫وﺟ‬‫ﺎت‬‫اﺣﺳﺎﺳ‬ ‫و‬‫ﺎ‬‫ﺑﺎورھ‬ ‫و‬‫ی‬
‫ﻣﺗﺎﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﻣذھﺑ‬‫ﯽ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫ﺷد‬ ‫رﻧﺟور‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬‫ﻧ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫درك‬ ‫ز‬‫ﺣ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ﯾ‬‫واﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬
‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﻋﻼج‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ش‬‫دﺳت‬‫ﮔرد‬ ‫ﺑﻛﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺑد‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧﮕوﻧﮫ‬‫طﺑﺎ‬‫ﺑت‬‫ﺷد‬ ‫آﻏﺎز‬.‫ﻋﻼوه‬ ‫و‬‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾن‬‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫طﺑ‬ ،‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ز‬
‫ﺑودﻧد‬.
‫ﻣ‬ ‫ﺑﻧظر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫رﺳد‬‫ﻣذھب‬‫ﻣوﺟب‬‫ﻋﻼج‬‫رﻧﺞ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫رواﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬ ‫ﺑﺷر‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫ھم‬‫ﺟﺳم‬‫ﻣ‬ ‫داوا‬‫ﻣ‬ ‫را‬ ‫او‬‫ﯽ‬‫رده‬‫ﻛ‬‫ت‬‫اﺳ‬
‫و‬‫ﯾ‬‫ﻻاﻗل‬ ‫ﺎ‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻧﺗظﺎر‬‫ی‬‫داﺷﺗﮫ‬ ‫را‬‫اﺳت‬‫ﺑﻧﺎﺑرا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣذھب‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫ﻣﻼزم‬ ،‫دورا‬‫ن‬‫ﺑﺧودآ‬‫ﯾﯽ‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫وان‬‫ﺎﺋ‬‫ﭘ‬ ‫دو‬‫ﯽ‬‫ﺎم‬‫ﺑﻧ‬
‫وده‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ر‬‫ﺑﺷ‬ .‫ﺎﻣ‬‫ھﻧﮕ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫روان‬ ‫د‬‫آﻣ‬ ‫ود‬‫ﺑﺧ‬‫ن‬‫ﺗ‬ ‫و‬‫ﻗﺣط‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ذاب‬‫ﻋ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫ذھب‬‫ﻣ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬‫و‬
‫طﺑﺎﺑت‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫راه‬ ‫دو‬‫روش‬ ‫و‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫اداﻣ‬‫ﮥ‬‫ﺑﻘﺎ‬‫ی‬‫ﺑر‬ ‫ﺑﺷر‬‫رو‬‫ی‬‫زﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻧد‬ ‫دو‬ ،‫ﯾ‬‫ﺷﮫ‬‫و‬‫ﺗﻼش‬‫ﻓطر‬‫ی‬‫طﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬
‫ﺑوده‬‫اﺳت‬‫طول‬ ‫در‬ ‫و‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﺗﻛﺎﻣل‬ ‫و‬ ‫اﺳﺗﻣرار‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﺑﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫زان‬‫ﺧود‬‫آﺋ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ﺧود‬ ‫و‬‫آﮔﺎھ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ،‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ر‬‫اﻣ‬ ‫دو‬
‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺿرور‬ ‫ز‬‫ی‬‫ﭘ‬ ‫و‬ ‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ﭼ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﺗر‬‫ﮔﺷﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬ ‫آﻧﺟﺎ‬ ‫ﺗﺎ‬‫ﻣذھب‬‫دارا‬‫ی‬‫رﺷﺗﮫ‬‫اﺣﻛﺎم‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﻓرﻗﮫ‬ ‫و‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﮔوﻧﺎﮔون‬‫ﺷده‬‫و‬
‫طﺑﺎﺑت‬‫ھم‬‫ﮔﺎم‬‫ﺑﮫ‬‫ﮔﺎم‬ّ‫ﺻ‬‫ﺗﺧ‬‫ﺻ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺗﻧوع‬ ‫و‬ ‫ﺗر‬‫ﺗر‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﺑد‬ ‫و‬ .‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﮕوﻧ‬ّ‫ﺻ‬‫ﻣﺗﺧ‬‫ﺻ‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘد‬ ‫ر‬‫اﻣ‬ ‫دو‬ ‫ر‬‫ھ‬‫ﯾ‬‫د‬
‫اﻓراد‬ ‫و‬ ‫آﻣدﻧد‬‫ی‬‫ﺗﺣت‬‫ﻋﻧوان‬‫روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ب‬‫رخ‬‫ﻧﻣودﻧد‬.
‫ﮔزارﺷﺎت‬‫ﻣﻛﺗوب‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻣﻛﺎﺷﻔﺎت‬ ‫و‬‫ﺑﺎﺳﺗﺎن‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺗﺟرﺑ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺑﺷر‬‫ی‬‫ﻧﺷﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫دھد‬‫دﻧ‬‫ﻣ‬ ‫آﻏﺎز‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ت‬‫و‬
‫ﺑﺷر‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ا‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺷد‬ ‫اﻣر‬ ‫دو‬‫ﯾ‬‫ﺑﮭم‬ ً‫ا‬‫د‬‫ﻣﺗﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫و‬‫دارا‬‫ی‬‫اﺻول‬‫ﺎم‬‫اﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﺎ‬‫ﺑﺎورھ‬ ‫و‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬
‫دوراﻧ‬ ‫در‬‫ﯽ‬‫ﺑس‬‫طوﻻﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﺎھن‬‫)روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺟﺎدوﮔر‬ ‫ـ‬‫ﻎ‬ُ‫ﻣ‬ ‫ـ‬‫و‬‫طﺑ‬ ‫و‬ (...‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺷﺧﺻ‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫واﺣد‬‫ی‬‫ﺑوده‬‫اﻧد‬‫در‬ .‫دوره‬‫ھﺎ‬‫ی‬
‫اﺧ‬‫ﯾ‬‫ﻛﺳﺎﻧ‬ ‫وﺟود‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ﺗﺣت‬‫ﻋﻧوان‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﻧﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫ﺎﻧﮕر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﯾ‬‫ﮕﺎﻧﮕ‬‫ﯽ‬‫ﻣذھب‬‫و‬‫طﺑﺎﺑت‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫آﻧﻛ‬ ‫و‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬
‫آن‬ ‫در‬ ‫ﺷد‬‫ھم‬ ‫واﺣد‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻣﻘﺎم‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫و‬‫روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫ھم‬ ‫و‬‫ﺷﻔﺎ‬‫ﺑﺧش‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺣﻛ‬ ‫ر‬‫اﻛﺛ‬ .‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫دوره‬ ‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ﺎر‬‫ﺗ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬
‫دارا‬‫ی‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھو‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣردم‬‫ﺑوده‬‫اﻧد‬‫ﻛﺳﺎﻧ‬ ‫وﺟود‬ .‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺛﺎﻏورس‬‫ﺳﻘراط‬ ‫و‬‫و‬‫ﺑﻘراط‬‫وﻋﻠ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫و‬ ‫ﺎ‬
‫راز‬‫ی‬‫ﺟﺎﺑر‬ ‫و‬‫ﺑن‬‫ﺣ‬ّ‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻧﺷﺎن‬‫دھﻧد‬‫ۀ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫واﻗﻌ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻋﻠم‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬‫ب‬‫ط‬‫ﮫ‬‫ﭼ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ّ‫د‬‫ﺣ‬‫ی‬‫دارا‬‫ی‬‫ذات‬‫اﻧﮕ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ۀ‬
‫واﺣد‬‫ی‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬.
‫ﻧﺧﺳﺗ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫داﻧﺷﮕﺎه‬‫ھﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫در‬‫ّن‬‫د‬‫ﺗﻣ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫د‬‫ﻗ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫ﺗﮫ‬‫رﺷ‬ ‫د‬‫آﻣدﻧ‬ ‫د‬‫اﻟﮭ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ب‬‫وط‬‫وﻣ‬‫ﻋﻠ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗﻧﮭ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬‫در‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫س‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺷدﻧد‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫رﺷﺗ‬‫ﮥ‬‫ﺣﻘوق‬‫ﻓﻘﮫ‬ ‫و‬‫ھم‬‫اﻓزوده‬ ‫ﺑداﻧﮭﺎ‬‫ﺷده‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻣر‬‫ی‬‫وط‬‫ﻣرﺑ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫زار‬‫ھ‬‫ۀ‬‫اﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ر‬
‫اﺳت‬.
‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﮫ‬‫رﺷﺗ‬‫ﮥ‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬ ‫ذﻛور‬‫ﻣ‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وم‬‫ﻋﻠ‬‫ﮕﺎھ‬‫داﻧﺷ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫ﺎﻧﮕر‬‫وع‬‫ﻧ‬"‫راﺑطﮫ‬"‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫راﺑط‬ :‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬
‫)اﻟﮭ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫راﺑطﮫ‬ ،(‫اﻧﺳﺎن‬‫طﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫ب‬‫)ط‬(‫ﮫ‬‫راﺑط‬ ‫و‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫وق‬‫)ﺣﻘ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻓﻘ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬ ‫در‬ .(‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮕﺎھﮭﺎ‬‫داﻧﺷ‬‫ی‬
‫ﺎﺋ‬‫اروﭘ‬‫ﯽ‬‫رن‬‫ﻗ‬ ‫دود‬‫ﺣ‬ ‫از‬‫ﻧﺟم‬‫ﭘ‬‫ل‬‫ﻗﺑ‬‫ﻣ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﮕﺎه‬‫داﻧﺷ‬ ‫و‬ ‫ﻼد‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﻼﻣ‬‫اﺳ‬‫ﯽ‬‫رن‬‫ﻗ‬ ‫دود‬‫ﺣ‬ ‫از‬‫وم‬‫ﺳ‬‫ھﺟر‬‫ی‬‫ر‬‫ﻗﻣ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬
‫رﺷﺗﮫ‬‫داﺷﺗﮫ‬ ‫وﺟود‬‫ﻋﻠوم‬ ‫ﺳﺎﺋر‬ ‫و‬‫ﻓﻧون‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫اﺳﺎس‬ ‫و‬ ‫ﺑرﻣدار‬ ‫ز‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫رﺷﺗﮫ‬‫ﺗﻌﻠ‬ ‫ھﺎ‬‫ﯾ‬‫م‬‫داد‬‫ه‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ .‫ﺷد‬‫ﯽ‬‫دﺗﮭﺎ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬
٦
‫داﻧﺷﺟوﺋ‬ ‫ھر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣدارس‬‫ﻣ‬ ‫وارد‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫ر‬‫ھ‬‫ﺗﮫ‬‫رﺷ‬‫ﺗﺣﺻ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗوأﻣ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ﻊ‬‫درواﻗ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬
‫رﺷﺗﮫ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫دارا‬ ‫ز‬‫ی‬‫ﺗﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ی‬‫ﺗﺣﺻ‬ ً‫ﻼ‬‫وﻛ‬ ‫ﻧﺑود‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻋﻠم‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮔﺷت‬‫ﻓﺎرغ‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫اﻟﺗﺣﺻ‬‫ﯾ‬‫ﻼن‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮕﺎه‬‫داﻧﺷ‬‫ھﺎ‬
‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬‫ﻣﺛﺎﺑ‬‫ﮥ‬"‫ﮫ‬ ‫ﻣ‬ّ‫ﻼ‬‫ﻋ‬"‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬ ‫د‬ ‫ﺑودﻧ‬‫ﮫ‬ ‫ھﻣ‬‫وم‬ ‫ﻋﻠ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫دﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫و‬‫ی‬‫ب‬ ‫ﻛﺳ‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ﻧﻣودﻧ‬‫ﮫ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫در‬ ‫و‬‫وان‬ ‫ﺑﻌﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻎ‬ ّ‫ﻠ‬‫ﻣﺑ‬‫و‬
‫ﺎ‬ ‫راھﻧﻣ‬‫ی‬‫ذھﺑ‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬،‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫وف‬ ‫ﻠﺳ‬‫و‬‫ﯾ‬‫ك‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫وق‬ ‫وﺣﻘ‬‫دان‬‫ﻓﻘ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻣدار‬ ‫ﺎﺳ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫وب‬ ‫ﻣﺣﺳ‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ .‫ﺷدﻧد‬‫اﻟﺑﺗﮫ‬‫ھر‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻣوﻣ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﺗدر‬ ‫ُﻠﻣﺎ‬‫ﻋ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫رﺷﺗﮫ‬ ‫در‬‫ﺧ‬‫ﺎﺻ‬‫ﯽ‬‫دارا‬‫ی‬‫ﻋﻼﻗﮫ‬‫ﺗﺑ‬ ‫و‬ّ‫ﺣ‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ﮔﺷﺗﻧد‬‫روف‬‫ﻣﻌ‬ ‫و‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﺷدﻧد‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﻠﺳوف‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ﮕر‬‫ی‬‫ﺣﻘوق‬‫دان‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫آن‬ ‫و‬ ‫ﺎﺳﺗﻣدار‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫ّم‬‫ﺟ‬‫ﻧ‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﮔﺷ‬‫ﺑرﺧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬
‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺗﺧﺻﺻ‬ ‫ﺑطور‬ ‫ز‬‫ﯽ‬‫ﻓﻘط‬‫طﺑﺎﺑت‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺷﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﻧﻣودﻧد‬
‫ﻛﺳ‬ ً‫ﻼ‬‫ﻣﺛ‬‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺛﺎﻏورس‬‫ھﻣﮫ‬ ‫در‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫دارا‬‫ی‬‫ﺗﺧﺻص‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫وغ‬‫ﺑ‬‫ﻔﺎت‬‫وﻣﻛﺎﺷ‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫داﻋﺎﺗ‬‫اﺑ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﯾ‬‫ژه‬‫ت‬‫داﺷ‬.
‫ھم‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﻠﺳوف‬‫ﺗﻌﻠ‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ھم‬ ‫ﻧﻣود‬‫دارا‬‫ی‬‫ﻣﻌﺑد‬‫ی‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﺎرف‬‫ﻋ‬ ‫و‬‫وﻓ‬‫ﺻ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺗرﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫م‬‫ھ‬ ‫و‬ ‫رد‬‫ﻛ‬
‫ت‬‫طﺑﺎﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫م‬‫ھ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫ﮫ‬ ‫ﻧﺧﺑ‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫در‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫س‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫در‬ .‫رد‬‫ﻛ‬‫ﻼﻣ‬‫اﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ون‬‫ﭼ‬
‫اﺑن‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫راز‬ ‫و‬ ‫ﻧﺎ‬‫ی‬‫اﺑور‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﺣ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫روﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺎراﺑ‬ ‫ﻓ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫دارا‬ ً‫ﺎ‬ ‫ﻋﻣوﻣ‬ ‫ز‬‫ی‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺷﺧﺻ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫د‬ ‫ﺑﻌ‬ ‫د‬ ‫ﭼﻧ‬‫ی‬‫ل‬ ‫ﻛﺎﻣ‬ ‫و‬.‫د‬ ‫ﺑودﻧ‬
‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﻣ‬‫ﺗﺎن‬ ‫ﺑﺎﺳ‬‫ﭼ‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ھﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬ً‫ا‬‫ر‬ ‫اﻛﺛ‬ ‫ز‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﻧﮕوﻧ‬‫ﻛﻧﻔﺳ‬ ‫و‬ ‫وﺗزو‬ ‫ﻻﺋ‬ .‫د‬ ‫ﺑودﻧ‬‫ﯾ‬‫وس‬‫ﮫ‬ ‫ﺟﻣﻠ‬ ‫از‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎ‬ ‫ﻋﻠﻣ‬‫ی‬‫ﺎﻣﻌ‬ ‫ﺟ‬‫ﯽ‬
‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑﺳ‬ ‫و‬ .‫ﮔﺷﺗﻧد‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ی‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ی‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺣ‬ ‫ﺎ‬ّ‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻘ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫م‬‫ھ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬‫ﮫ‬‫اﻟﺑﺗ‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻘ‬‫ﯽ‬‫را‬‫ﯾ‬‫ك‬
‫ﻋﺑﺎدت‬‫ﺗﻠﻘ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺛل‬ ‫ﻛردﻧد‬‫ﻓﺎراﺑ‬‫ﯽ‬‫اﭘ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻛﻧﻔﺳ‬ ‫و‬ ‫ﻛور‬‫ﯾ‬‫وس‬‫وﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎم‬‫رت‬‫ﺣﺿ‬ .‫طو‬‫ارﺳ‬ ‫و‬‫ﻧ‬ ‫داوود‬‫ﯾ‬‫م‬‫ھ‬ ‫ز‬‫ﻗﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬
‫ھم‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ھم‬‫ﻧﺑ‬‫ﯽ‬‫ھم‬ ‫و‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻘ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫ﻧوازﻧده‬ ‫و‬.
‫وﻟ‬‫ﯽ‬‫اﻧدﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻗﺑل‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻓﺎرغ‬‫اﻟﺗﺣﺻ‬‫ﯾ‬‫ﻼن‬‫ﻣدرﺳﮫ‬،‫ﻛﺳﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑودﻧد‬‫دون‬‫ﺑ‬‫ھ‬‫ﯾ‬‫ﭻ‬‫ﮫ‬‫ﻣدرﺳ‬‫ﺗﻌﻠ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﻣ‬‫ﺎﺑ‬‫اﻛﺗﺳ‬‫ﯽ‬‫دارا‬‫ی‬
‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھو‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻛﺎﻣل‬‫آﻧﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺑودﻧد‬‫اﻧﺑ‬ ‫ھﻣﺎﻧﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬‫اﻛﺛرﺷﺎن‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫و‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫د‬‫ﺑودﻧ‬ ‫دارا‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗوأﻣ‬ ‫را‬
‫وﻟ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ّ‫ﺗ‬‫اﻟﺑ‬‫طﺑﺎﺑت‬‫آﻧﺎن‬‫ﻣﺗﻔﺎوت‬ ً‫ﺎ‬‫ذاﺗ‬‫ﻧوع‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬‫ﺷﻔﺎﻋت‬‫ﺷﻔﺎ‬ ‫و‬‫ی‬‫روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وب‬‫ﻣﺣﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وه‬‫ﺟﻠ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ا‬‫ی‬
‫ت‬ ّ‫ﻧﺑو‬ ‫از‬‫آﻧﺎن‬‫ﻣﻌﺟزه‬ ‫و‬‫ﻛراﻣت‬ ‫و‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬ .‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬‫ی‬‫ﻛﮫ‬‫ﻼوه‬‫ﻋ‬‫وت‬‫ﻧﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ل‬‫ﺣﺎﻣ‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ب‬‫ط‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﺑﻠﻛ‬ ‫و‬
‫ﻋﻠوم‬‫ﻓﻧوﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫را‬ ‫او‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺑزرگ‬ ‫ﺟﺎدوﮔر‬‫)ﻣﻎ‬‫ﻣ‬ (‫ﯽ‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫زردﺗﺷ‬ ‫دﻧد‬(‫)ع‬‫ا‬ .‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬
‫ا‬‫ﯾ‬‫راﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺎﻧ‬ ‫ﺑ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠوم‬‫وﻧ‬ ‫ﻓﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ون‬ ‫ﭼ‬‫ﺎر‬ ‫ﻣﻌﻣ‬‫ی‬‫ﻣﮭﻧدﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺎﺟ‬ ّ‫ﺳ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮔ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎه‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ون‬ ‫ﻓﻧ‬ ‫ز‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﭼ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ۀ‬‫ﺟﻧﮕ‬‫ﯽ‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋ‬ ‫در‬ ‫او‬ .‫د‬ ‫داﻧﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎل‬ ‫ﺣ‬‫دارا‬‫ی‬‫درت‬ ‫ﻗ‬‫ﻔﺎ‬ ‫ﺷ‬‫ی‬‫ﺎﻧ‬ ‫روﺣ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫وﺑﺳ‬ ‫ود‬ ‫ﺑ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ی‬‫راض‬ ‫اﻣ‬ ‫از‬‫ﻼج‬ ‫ﻻﻋ‬‫ﺎدرزاد‬ ‫ﻣ‬ ‫و‬‫ی‬‫را‬
‫ﺎن‬ ‫درﻣ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎره‬ ‫درﺑ‬ .‫ود‬ ‫ﻧﻣ‬‫ﺑﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ی‬‫از‬ ‫ر‬ ‫دﮔ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑران‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﭼﻧ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وﻣ‬ ‫ﻋﻠ‬‫ﯽ‬‫زارش‬ ‫ﮔ‬‫ده‬ ‫ﺷ‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ل‬ ‫ﻣﺛ‬‫ادر‬‫ﯾ‬‫س‬(‫)ع‬،
‫ﺳﻠ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬(‫)ع‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎل‬‫ﻧﺑ‬‫ﯽ‬(‫)ع‬.
‫ﺣﻛﻣت‬ ‫در‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳﻼﻣ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣﺧﺻوﺻ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺳﻼﻣت‬ ،‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫اﻣر‬‫ی‬‫ﺗﻠﻘ‬ ‫د‬‫واﺣ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫وط‬‫ﻣﻧ‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دار‬‫ی‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫واژ‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ۀ‬"‫اﺳﻼم‬"‫از‬"‫ﺳﻼﻣت‬"‫اﺳت‬‫و‬"‫ﺳﻼم‬"‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﻗرآن‬ ‫در‬ ‫ز‬‫ر‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬‫اﺳ‬ ‫از‬‫ﻣﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫آﻣ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﻼم‬‫ﺳ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬
‫ﮔﻔﺗن‬‫ﻣذھب‬ ‫در‬‫اﺳﻼم‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫آرزو‬‫ی‬‫ﺳﻼﻣﺗ‬‫ﯽ‬‫ودن‬‫ﻧﻣ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﻋ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وت‬‫دﻋ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫درھ‬ .‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫ﭻ‬‫ذھﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬
‫ﭼون‬‫اﺳﻼم‬‫د‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﻼﻣﺗ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎم‬‫ﻣﻘ‬‫ﻌ‬‫وﺿ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫ﻧﺷ‬ ‫د‬‫واﺣ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ر‬‫ﻣﮭﻣﺗ‬ ‫از‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫و‬‫ﯾ‬‫ژﮔ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ؤﻣن‬‫ﻣ‬‫ﺎ‬‫ھﻣﺎﻧ‬
‫ﺳﻼﻣﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫اوﺳت‬‫ﻗرآن‬ ‫در‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﻛر‬‫ﯾ‬‫م‬‫ھﻣﮫ‬‫اﻧواع‬‫ﻋذاب‬‫ﻣرﺑوط‬ ‫ھﺎ‬‫ﺑﮫ‬‫ﻛﺎﻓران‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫واع‬‫اﻧ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﮭ‬‫ی‬
‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺛل‬ ‫ﺑﺎﺷﻧد‬‫ذاب‬‫ﻋ‬‫اﻟ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ذاب‬‫ﻋ‬ ،(‫ﺎ‬‫)دردھ‬‫ﻋﻘ‬‫ﯾ‬‫م‬‫)ﺑن‬‫ت‬‫ﺑﺳ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﺎطﻔ‬‫ﻋ‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫و‬‫ر‬‫ﻓﻛ‬‫ی‬‫ﺟﻧﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬،(
‫ﻋذاب‬‫ر‬ُ‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫)ﺗرد‬‫ﯾ‬‫وﺳواس‬ ،‫دھﺎ‬‫ﺷك‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﻋذا‬ ،(‫ھﺎ‬‫ب‬‫ﺳﻌ‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ﺎت‬‫)اﻟﺗﮭﺎﺑ‬‫ﺑ‬‫ﻋﺻ‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ذاب‬‫ﻋ‬ ،(‫ﻣﻘ‬‫ﯾ‬‫م‬
‫)اﻣراض‬‫ﻻﻋﻼج‬‫ﻏ‬ ‫و‬ (‫ﯾ‬‫ره‬‫وﻋﻼوه‬ .‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﻼﻣت‬‫رواﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ھﻣﺎن‬‫ﻋﻘل‬‫ﻣ‬ ‫ﺷﻌور‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﺧﺗص‬ ‫ﺑﺎﺷد‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫ت‬‫اﺳ‬
٧
‫ﮫ‬‫وھﻣ‬‫ﺎﻓران‬‫ﻛ‬‫رﻛﺎن‬‫ﻣﺷ‬ ‫و‬‫ﺎن‬‫ﻣﻧﺎﻓﻘ‬ ‫و‬‫ل‬‫ﺗﻌﻘ‬ ‫از‬‫ﺎﻗط‬‫ﺳ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫ﺎﺗ‬‫درﺟ‬ ‫در‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ون‬‫ﺟﻧ‬ ‫از‬‫ﺗﻠﻘ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ .‫وﻧد‬‫ﺷ‬‫رآن‬‫ﻗ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬
‫ﺟن‬‫زده‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫طﺎن‬‫زده‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠل‬‫اﺻﻠ‬‫ﯽ‬‫اﻣراض‬‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﺷده‬‫ﻛﮫ‬ ‫اﻧد‬‫دال‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ران‬‫ﻛﻔ‬ ‫و‬‫ت‬‫اﺳ‬.
‫درﺳت‬‫ﺑﮫ‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺧﻠﺻﺎن‬ ‫و‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اطﺑﺎ‬‫ی‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﻣﻧﺷﺄ‬ ‫و‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬‫اوﻟ‬‫ﯾﮥ‬
‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺷ‬‫درﺳت‬ ‫و‬ ‫وﻧد‬‫ﺑﮫ‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣدارس‬‫ﺟﮭﺎن‬‫اﻟﮭ‬ ،‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫طب‬ ‫و‬‫از‬‫ﯾ‬‫ﻛد‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﻣﺗﻣ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫ز‬
‫ﻧﺑوده‬‫اﺳت‬‫ﺣﻛ‬ ‫ھر‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﺎل‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ھم‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫اﺳﻼم‬‫را‬ ‫اطﺑﺎء‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺧواﻧده‬‫د‬‫اﻧ‬
‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺧداﺷﻧﺎس‬‫ھﻣ‬ ‫از‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫رﺷﺗ‬ ‫دو‬ ‫رو‬‫ﮥ‬‫طب‬‫ﺣﻘوق‬ ‫و‬‫)ﻓﻘﮫ‬‫اﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﺎم‬‫ﺑﮫ‬ (‫ﻣﺛﺎﺑ‬‫ﮥ‬‫ﺻورت‬ ‫دو‬‫دﻧ‬‫ﯾ‬‫و‬‫ی‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫از‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬
‫ﺧداﺷﻧﺎﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ط‬‫رواﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫طﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫ﮫ‬‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫و‬‫و‬‫راﺑﺳ‬‫ی‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫ﺧواﻧ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫و‬‫ﻊ‬‫درواﻗ‬‫ورت‬‫ﺻ‬
‫اﺟراﺋ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬‫ﺑﮫ‬ .‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬ّ‫ل‬‫ﻛ‬‫ﺎم‬‫اﺣﻛ‬‫ﺎرف‬‫ﻣﻌ‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺧﺎﺻ‬‫ﮓ‬‫ﻓرھﻧ‬ ‫در‬‫ﻼﻣ‬‫اﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭼ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ی‬‫رح‬‫ﺷ‬ ‫ز‬‫ﺟ‬‫و‬
‫ﺑ‬‫ط‬ ‫ﺳ‬‫ﺧ‬ ‫ﺗﺷ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ص‬‫ﺎم‬ ‫اﺣﻛ‬‫ره‬ ‫روزﻣ‬‫دﮔ‬ ‫زﻧ‬‫ﯽ‬‫وده‬ ‫ﻧﺑ‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫ط‬ ‫رواﺑ‬‫ر‬ ‫ﺑﺷ‬ ‫راد‬ ‫اﻓ‬‫ی‬‫دوﺟﻧﺑ‬ ‫در‬ ‫را‬‫ﮥ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬ ‫ﻌ‬‫ﮫ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫و‬
‫ﺑرﻧﺎﻣﮫ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ی‬‫ﻧﻣوده‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻛﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻣرﺑوط‬ ‫اﻣور‬‫ﺑﮫ‬‫ﻋﻣﻠﻛردﻏرا‬‫ﯾ‬‫ﻋواطف‬ ‫و‬ ‫ز‬‫ﺷﺎﻣل‬ ‫را‬‫اﺳت‬.
‫واﺿﺢ‬ ‫ﻟذا‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫م‬‫ﻛ‬ُ‫ﺣ‬‫ر‬‫اﻣ‬ ‫ر‬‫ھ‬‫ی‬‫درك‬ ‫را‬‫وده‬‫ﻧﻣ‬‫ردم‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫و‬‫ﺑﺳ‬ ‫را‬‫ی‬‫روش‬
‫ﺳﺎﻟم‬‫دﮔ‬‫زﻧ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫دا‬‫ھ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﭼﻧ‬ .‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ادراﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑدون‬‫ك‬‫ﺷ‬‫وط‬‫ﻣرﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺧودﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬
‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬‫از‬‫ﺧداﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ﯾ‬‫طﺑﻖ‬ ‫را‬‫ﻣﻌﺎرف‬‫اﺳﻼﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﯽ‬‫ﺷﻧﺎﺳد‬‫ﺳﺎﺋر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھم‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺷﻧﺎﺳد‬
‫دردھﺎ‬ ‫و‬‫رﻧﺞ‬ ‫و‬‫ﻣﺷﻛﻼت‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫آﻧﺎن‬‫درك‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫راه‬ ‫و‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﻋﻼج‬‫ﻣ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫ﭘ‬ ‫و‬ ‫ﺷﻧﺎﺳد‬‫ﯾ‬‫ش‬‫رو‬‫ی‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬ّ‫ب‬‫ط‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ .‫ﻧﮭد‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎء‬
‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﺧداﺷﻧﺎﺳ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫ﺣﻘوق‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫ﻓطرت‬ ‫از‬ ‫و‬‫ﻣذھﺑ‬‫ﯽ‬‫ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎﭘذ‬‫ﯾ‬‫ﺑوده‬ ‫ر‬‫اﺳت‬.
‫ﻛﮫ‬ ‫آﻧﺟﺎ‬ ‫از‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫واﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ارﺗﺑﺎط‬ ً‫ا‬‫د‬‫ﯽ‬‫ﺎﻋ‬‫اﺟﺗﻣ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ش‬‫رواﺑط‬ ‫در‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫ﮫ‬‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫راط‬‫اﻓ‬ ‫ﺎر‬‫دﭼ‬ ‫ز‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ھﻣ‬ ‫و‬ ‫ﮔردد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﺳﺋﻠﮫ‬‫ﻋﻠت‬‫اﻣراض‬‫و‬‫ﻧﺎھﻧﺟﺎر‬‫ﯾ‬‫ﮭﺎ‬‫ی‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﻋﺻ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫او‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫ر‬‫ﻣﮕ‬ ‫ود‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻛ‬‫ت‬‫ﺗﺣ‬
‫ﻓرﻣﺎن‬‫ﺣﻘوﻗ‬‫ﯽ‬‫ﮔ‬ ‫ﻗرار‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫رد‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫درﺳت‬ .‫ﺷود‬‫ﺑﮫ‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻓﻘط‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﻣﺣﺗﺎج‬ ،‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎد‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬
‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫ﻣﺎﺑﻘ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣوﺟودات‬‫د‬ ‫در‬ ً‫ﺎ‬‫ﻓطرﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻗرار‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫دارﻧ‬‫ﺣ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗﻧﮭ‬‫ﯾ‬‫واﻧ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ر‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ض‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫را‬
‫ﻣوﺟود‬‫ی‬‫ﺣر‬‫ﯾ‬‫ص‬‫و‬‫ﺷد‬‫ﯾ‬ّ‫ﺑ‬‫ﻣﺗﻛ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎﻧﺧوار‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ .‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ل‬‫ﻛ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ر‬‫ﺑ‬‫ﺎس‬‫اﺳ‬‫و‬‫ﺗﻘ‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺗن‬‫ﺷ‬
‫دار‬‫ی‬‫ﺷده‬ ‫ﺑﻧﺎ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﺣﻛﻣت‬‫طﺑﺎ‬ ‫و‬‫ﺑت‬‫ھم‬‫ذاﺗش‬ ‫در‬‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬ ‫وا‬‫ﺗﻘ‬‫ﯽ‬‫ز‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫را‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫از‬
‫ﺧﺎرج‬ ‫ﺗﻘوا‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻔس‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬‫رھﺎ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫و‬ ‫رﻧﺟور‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫واﻧ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ردد‬‫ﮔ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺗﻼ‬‫اﺑ‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ر‬‫و‬
‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻧﻔس‬‫ﻏ‬ ‫را‬ ‫ﺑﺷر‬‫ﯾ‬‫رزداﺋ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺗزﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫)ﭘﺎك‬‫ﻣ‬ (‫ﯽ‬.‫ﻛﻧد‬
‫روا‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ت‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫روز‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ﭘزﺷﻛﺎن‬ ‫از‬‫ا‬‫ﯾ‬‫راﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫اﺳﻼم‬‫آورده‬‫ﺣﺟﺎز‬ ‫در‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﻛﺎ‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬
‫رم‬‫اﻛ‬(‫)ص‬‫وع‬‫رﺟ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ﺎن‬‫ﻣؤﻣﻧ‬ ‫را‬‫ﭼ‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﮭ‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫وع‬‫رﺟ‬ ‫او‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋﺟﻣ‬ ‫را‬ ‫او‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫د‬‫ﺧواﻧﻧ‬
‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑرص‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻓرﻣودﻧد‬‫ت‬ّ‫ﻠ‬‫ﻋ‬‫ﻋدم‬‫رﺟوع‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫ﺑﮫ‬‫د‬ ‫اﻣر‬ ‫او‬‫ﯾ‬‫ﮕر‬‫ی‬‫اﺳت‬‫آن‬ ‫و‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎز‬‫ی‬‫ﺎن‬‫آﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫را‬
‫ﺳﺎﻟم‬ ً‫ا‬‫اﻛﺛر‬‫ﺑرا‬ ‫و‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬‫ی‬‫ﺑرﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺷﻛﻼت‬ ‫از‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﺧود‬‫ﺎﺋر‬‫ﺳ‬‫ﺎن‬‫ﻣؤﻣﻧ‬‫و‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺧص‬‫ﺷ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫وع‬‫رﺟ‬ ‫ﺎﻣﺑر‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫از‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬
‫ﺑ‬ ‫دارو‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺷﺎﺑﮫ‬ .‫ﺎزﻧد‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﺷﻛﻠ‬‫ﯽ‬‫ﺣﺿرت‬ ‫ﻋﺻر‬ ‫در‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯽ‬(‫)ع‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﺳﺎﻣر‬‫ی‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫آﻣد‬ ‫د‬‫ﻓ‬ ‫ﺧود‬‫رد‬‫ی‬‫داﻧﺷﻣﻧد‬‫و‬
‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ز‬ ‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫د‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﻣﻌﺎﻟﺟﮫ‬‫ﺑﮫ‬‫رﺟوع‬ ‫او‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﻛﻧد‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫واﻗﻌ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻧﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﻖ‬‫طﺑ‬‫ﺎت‬‫ﮔزارﺷ‬‫ﺎر‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬،
‫ھﻣﮫ‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫اطراف‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑران‬‫اﻣﺎﻣﺎن‬ ‫و‬‫و‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺑﻧدرت‬ ،‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎز‬‫ی‬‫ﺑﮫ‬‫اطﺑﺎء‬ ‫ﺳﺎﺋر‬ ‫و‬ ‫دارو‬
‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫وآﻧﺎﻧﻛﮫ‬ .‫ﻛﻧﻧد‬ ‫دا‬‫رﻧﺟ‬ ‫و‬ ‫درد‬ ‫دﭼﺎر‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻖ‬‫طﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫دﻧد‬‫ﺷ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫ت‬‫ﻣﻌرﻓ‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ﭘ‬ ‫ﺑر‬‫ﺻ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺷ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻧﻣودﻧ‬
‫ﺗزﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮥ‬‫ﻧﻔس‬‫اﺻﻼح‬ ‫و‬‫اﻋﻣﺎل‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬ ‫ﭘرداﺧﺗﻧد‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫ﺑر‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑودﻧد‬ ‫ﺑﺎور‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻣراض‬‫اﻣﺗﺣﺎﻧﺎت‬ ‫و‬ ‫ﺑﻼھﺎ‬ ،‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫و‬
٨
‫دﻋوت‬‫ﺑﮫ‬‫ﺗوﺑﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﮫ‬ ‫ﺑﺎﺷد‬‫رﺟوع‬‫ﺑﮫ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻣ‬ ‫در‬ .‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣﺧﻠﺻ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫واره‬‫ھﻣ‬‫ﻛ‬‫ﺗﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫و‬ ‫درد‬‫طﮫ‬‫ﺑواﺳ‬‫و‬ ‫دارو‬
‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫اﻣر‬‫ی‬‫ﻣﺷرﻛﺎﻧﮫ‬ّ‫ﺗ‬‫ﺣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﺣﺳوب‬ ‫ﻛﻔر‬‫ﺷده‬‫اﺳت‬‫ﺑﻠﻛﮫ‬ ‫و‬‫ﻛﮫ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬‫ﺎ‬‫دﻋﺎھ‬ ‫در‬‫ی‬‫ﮫ‬‫اﺋﻣ‬‫ﺎر‬‫اطﮭ‬(‫)ع‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫واﻧ‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫م‬
‫ﯾ‬‫ك‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﻣؤﻣن‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫اﺧﻼﺻش‬‫د‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺟﺎﻧب‬ ‫از‬ ،‫ﺧداوﻧد‬‫طﻠب‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﺑﻼ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫س‬‫ﻧﻔ‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﺎك‬‫ﭘ‬ ‫او‬‫ردد‬‫ﮔ‬‫ﻼ‬‫ﺑ‬ ‫و‬
‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫اﻟطﺎف‬ ‫را‬ ‫ﮭﺎ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫داﻧد‬‫ﻣوﺟب‬‫ﺎك‬‫ﭘ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ودﮔ‬‫ﺑﺧﺷ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬.‫ﻊ‬‫درواﻗ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ؤﻣن‬‫ﻣ‬‫ل‬‫اھ‬‫ت‬‫ﻣﻌرﻓ‬‫و‬
‫ﺣﻛﻣت‬‫ﻋﻠت‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬ ،‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﮭﺎ‬‫ی‬‫ﻣ‬ ‫ﺧود‬‫ﯽ‬‫رﺟوع‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫داﻧد‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫رك‬‫ﺷ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫و‬‫م‬‫ﻓﮭ‬ ‫ر‬‫ﻛﻔ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ .‫ردد‬‫ﮔ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬
‫وھر‬ ‫ﮔ‬‫ۀ‬‫ت‬ ‫طﺑﺎﺑ‬‫اﻧﺑ‬ ‫زد‬ ‫ﻧ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬ ‫ﺎء‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﻣ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫در‬ ‫ﺑﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫طﮫ‬ ‫ﺑواﺳ‬‫رك‬ ‫ﺷ‬ ‫د‬ ‫رﺷ‬‫ﻛﻔران‬ ‫و‬‫ﺎل‬ ‫ﺣ‬ ‫در‬ ‫ﺎ‬ ‫ھ‬
‫ﻓراﻣوﺷ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬ ‫اﻧﻛﺎر‬ ‫و‬‫و‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻛﻔران‬ ‫و‬‫ﻋﻠت‬ ‫ھﻣﺎﻧﺎ‬‫ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫از‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫آﻧﺟﺎﻛ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬
‫اﻣروزه‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﻣردﻣﺎن‬ ‫اﻛﺛر‬ ‫و‬ ‫اطﺑﺎء‬ ‫و‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﺑﺗﻼ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫د‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﻛ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وﻻن‬‫رﺳ‬‫وق‬‫ﺣﻘ‬ ‫و‬‫اﺧﻼﻗ‬‫ﯽ‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ﺎﺑ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻛﮫ‬‫ﻧﻘطﮫ‬ ‫در‬‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫ﺣﻛﻣت‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﮔرﻓﺗﮫ‬ ‫ﻗرار‬‫ﺑﺎآن‬ ‫و‬‫ﺟﻧﮓ‬ ‫ﺳر‬.‫دارﻧد‬
‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬‫طب‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫و‬‫از‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺗﺎن‬‫ﺑﺎﺳ‬‫ﮔرد‬ ‫ﺎز‬‫آﻏ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎ‬‫اطﺑ‬‫ی‬‫ﺗﻘل‬‫ﻣﺳ‬‫د‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬
‫ﺑﺎﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻋﻠم‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﺷده‬‫از‬ ‫اﻧد‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺗﮫ‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫اﻧد‬‫ﮭورﺗر‬‫ﻣﺷ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راط‬‫ﺑﻘ‬ ‫ﺎ‬‫آﻧﮭ‬‫)ھ‬‫ﯾ‬‫وﻛرات‬‫ﭘ‬‫ت‬‫اﺳ‬ (
‫ﻛﮫ‬‫طﺑﻖ‬‫ﺳوﮔﻧد‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻣﻌروﻓ‬‫ش‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﺗﺎ‬‫ﺳرﻟوﺣﮫ‬ ‫اﻣروز‬‫ﺣرﻓ‬‫ﮥ‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫درك‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫و‬ ‫ﺎﻓر‬‫ﻛ‬
‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﻌﺗﻘد‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺑﺎﺳﺗﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫آﭘوﻟون‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬‫ﻣ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫ﭘرﺳﺗد‬‫ﺧدا‬ ‫را‬ ‫او‬‫ی‬‫طب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎ‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﻣد‬‫ﻧﺎم‬‫ﺳوﮔﻧد‬ ‫او‬‫ﯾ‬‫ﺎد‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑﻘراط‬ .‫ﻛﻧد‬‫ﻛﮫ‬‫ﭘ‬ ‫و‬ ‫ﭘدر‬‫ﯾ‬‫طب‬ ‫ﻐﻣﺑر‬‫ﻣدرن‬‫اﺳت‬ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻣ‬ ‫ﻛﺎﻓر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ّ‫ﺗ‬‫ﺣ‬‫ﯽ‬‫ﺎل‬‫ﻗﺑ‬ ‫در‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ﺗوﺣ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬
‫اﻟﺋﺎت‬‫ﭼون‬‫ﺳﻘراط‬‫ﻋداوت‬ ،‫ورز‬‫ﯾ‬‫ده‬‫اﺳت‬‫ا‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻛ‬‫رورش‬‫ﭘ‬ ‫او‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺎﻓﺗ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﺎن‬‫آﻧ‬ ‫از‬‫ﻌﺎب‬‫اﻧﺷ‬
‫ﻧﻣوده‬‫ا‬‫ﺳت‬‫ﺗﻼش‬ ‫و‬‫ﻛرده‬‫ﻋﻠم‬ ‫ﺗﺎ‬‫طب‬‫ﻧﻘط‬ ‫در‬ ‫را‬‫ﮥ‬‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﻣﺎ‬ ‫ﺑرﭘﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻣﻧﮭﺎ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ی‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ر‬‫ﺑﺷ‬
‫راه‬‫روش‬ ‫و‬‫ﺳﻼﻣت‬‫و‬‫ﺳﻌﺎدت‬‫اﺑداع‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﻛﻧد‬‫اﺻطﻼح‬‫د‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ﺑﺷر‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬ّ‫ر‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ا‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫در‬ ‫و‬ ‫ﺎزد‬‫ﺳ‬ ‫ﺎز‬‫ﻊ‬‫واﻗ‬‫را‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬
‫ﻓطرت‬ ‫از‬‫ﺧودش‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﮕﺎﻧﮫ‬‫ﺎﺧﺗﮫ‬‫ﺳ‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫و‬‫ﻋﺎرﺿ‬ ‫را‬‫ﮫ‬‫ا‬‫ی‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫از‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑداﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫و‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺣﻣﻠ‬‫ﻣ‬ ‫ور‬‫ﯽ‬.‫وﻧد‬‫ﺷ‬
‫درواﻗﻊ‬‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﮔﻔت‬ ‫د‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻘط‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﺟدا‬‫ﮥ‬‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬‫را‬‫ﮔ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ﻣﺎﺗر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬
‫ﻧﺎﺗوراﻟ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫)طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﭘرﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬ (‫ﻛﮫ‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫در‬‫ﻛﺎﻣل‬ ‫ﺑطور‬ ‫ارﺳطو‬‫ﺗﺑ‬‫ﯾﯾ‬‫ن‬‫اﻟﮭ‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫طب‬ ‫و‬‫وق‬‫ﺣﻘ‬ ‫و‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬
‫ھﻣد‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﻣﺳﺗﻘل‬ ‫و‬ ‫ﺟدا‬ ‫ﮕر‬‫ﻼن‬‫اﻋ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ص‬‫ﺗﺧﺻ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﮔراﺋ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﺷ‬ ‫ﺎز‬‫آﻏ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫از‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺟ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﮕﺎﻧ‬
‫ﮔﺷت‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳرآﻏﺎز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻧﻔﺎق‬‫ﻓﻠﺳﻔ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬‫ﺳﻧﮓ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫رﺑﻧﺎ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫در‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﻧﮭﺎده‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ﮫ‬‫اداﻣ‬ ‫روز‬‫اﻣ‬
.‫دارد‬
‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﻔﺎق‬‫)ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬(‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺟﮭﺎن‬‫ﻼم‬‫اﺳ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫راه‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫از‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺑﻠﻛ‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺟ‬ ‫ﮕر‬‫د‬‫ﺿ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮕر‬
‫ﺳﺎﺧت‬.‫درواﻗﻊ‬ّ‫د‬‫ﻣ‬ ‫ﺑﺷر‬‫ﻋ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﻌﺎدت‬‫وﺳ‬‫ﻧ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎز‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫د‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫دارد‬‫ﻧ‬
‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑرا‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ﻛﻔﺎ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫از‬ ‫و‬ .‫ﻛﻧد‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬ ‫ﻧﺟﺎ‬‫ﮔ‬‫ﯾ‬‫ﺎه‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﭘرﺳﺗ‬ ‫دارو‬‫ﯽ‬‫طب‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﺟد‬‫ﯾ‬‫ﮔرد‬ ‫آﻏﺎز‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫د‬‫ﺎء‬‫اطﺑ‬
‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫از‬‫ﯾ‬‫ﻛد‬‫ﯾ‬‫در‬ ‫و‬ .‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫دا‬‫ﺟ‬ ‫ﮕر‬‫ﻊ‬‫واﻗ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫روح‬ ‫از‬‫رت‬‫ﻓط‬ ‫و‬‫ذھﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اش‬‫ﺑ‬ ،‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﮕﺎﻧ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ﻣن‬‫دﺷ‬ ‫را‬
‫ﺧود‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓت‬‫ﻋﻠم‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫طب‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑرﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫اﻣراض‬‫ﻓﻌﺎﻟ‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫در‬ ‫ﻛﻧد‬‫واﻗﻊ‬‫ﺑرﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫ﻓﻌﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛ‬‫و‬ ‫د‬‫ﻧ‬
‫ا‬ ‫ﻟذا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠم‬‫اﺳﺎس‬‫ﻋﻠوم‬ ‫ﺳﺎﺋر‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ز‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﻋﻠم‬ ‫را‬‫طب‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﻣﮭد‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬‫ھﻣﮫ‬‫ﻋﻠوم‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺷ‬
‫ﺑرﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣﺑﺎرزه‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﻛﻧد‬‫آﻓﺎت‬ ‫از‬ ‫را‬‫و‬‫ﺧطرات‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣﺻون‬‫ا‬ ‫و‬ ‫دارد‬‫ﯾ‬‫ﻣن‬‫ﺟﺎﻟب‬ ‫و‬ .‫ﻛﻧد‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬
‫ﺟﻧﮓ‬‫طﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑواﺳطﮫ‬‫طﺑ‬ ‫ﺧود‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬ ‫آﻏﺎز‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﭘرﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫ﮔرد‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﺟ‬‫ﯾ‬‫ا‬ .‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎق‬‫ﻧﻔ‬‫و‬‫ﺎﻗض‬‫ﺗﻧ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟﻛﺗ‬‫ﯾ‬‫ك‬
‫ﺑزرگ‬‫ذات‬ ‫در‬‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠوم‬‫ﺑﺷر‬‫ی‬.‫دارد‬ ‫ﺣﺿور‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬‫آﻧﭼﮫ‬ ً‫ﻼ‬‫ﻛﺎﻓرﻋﻣ‬‫ﻛﮫ‬ ‫را‬‫دﺷﻣن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﭘﻧدارد‬‫ﯽ‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﭘرﺳﺗد‬
٩
‫آن‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺑﺗﻼ‬‫ﯽ‬‫ا‬ .‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬‫ﺑﺎطﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ﺑ‬ ‫ﺄ‬‫ﻣﻧﺷ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫دﺑﺧﺗ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﺎ‬‫ﮭ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ھﺎ‬‫ر‬‫ﻊ‬‫واﻗ‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﺑ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬
‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫دارا‬‫ی‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫ﻗرون‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫اﺧ‬‫ﯾ‬‫دارا‬ ‫ر‬‫ی‬‫ﻣﻛﺎﺗﺑ‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫د‬‫ﺧط‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫ﺑطﻼن‬‫د‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻘوق‬ ‫و‬‫ر‬‫ﻓط‬‫ی‬
‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻛﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺑﻧﺎﺑرا‬ .‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫درك‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻛﮫ‬‫ﭼﮕوﻧﮫ‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ھﻣﮫ‬ ‫ظﮭور‬ ‫ﻣﮭد‬‫ﻋﻠوم‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﺷد‬ ‫دﮔر‬‫ﻗﺑﺎل‬ ‫در‬ ‫را‬‫و‬ ‫ﺎ‬‫ﺑﻼھ‬
‫ﻣﺻﺎﺋب‬‫اﻣراض‬ ‫و‬‫ﻛﮫ‬‫طﺑ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣ‬ ‫او‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫رﺳد‬‫ﯾ‬‫ﻣن‬‫درواﻗﻊ‬ .‫ﺳﺎزد‬‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠوم‬‫ﻓﻧون‬ ‫و‬‫ﻣدرن‬ً‫ﺎ‬‫ﻣﺧﺻوﺻ‬ ‫و‬‫ش‬‫داﻧ‬
‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬ ‫از‬‫داوت‬‫ﻋ‬ ‫و‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧﮕ‬‫ﮕ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫از‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧﮕ‬‫ﮕ‬‫ﯽ‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬ ‫و‬
‫اﻧﺳﺎن‬‫د‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻓطرت‬ ‫و‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺧواﺳت‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ر‬‫اﻋﻠت‬‫ﺧودش‬‫ﻣﺳﺋول‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﺳﺎزد‬‫ﺳرﻧوﺷت‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ .‫ﻛﻧد‬ ‫ﺧود‬
‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ت‬‫ﻧﺧواﺳ‬‫ﺧودش‬‫ت‬‫ﻋﻠ‬ ‫را‬‫اﻣ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑﺧواھ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑداﻧ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎل‬‫ﺎﻟش‬‫اﻋﻣ‬ ‫و‬‫ﻼح‬‫اﺻ‬ ‫را‬‫ﻣن‬‫دﺷ‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫و‬
‫ﺧﺎﻟﻖ‬ِ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑطرز‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ی‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫رت‬‫ﺑﮫ‬ ‫آور‬‫ﺗش‬‫ﭘرﺳ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ود‬‫ﺧ‬ ‫از‬‫رﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ت‬ّ‫ﻠ‬‫ﻋ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫و‬
‫ﺧودش‬‫ﻣﻌﻠول‬ ‫را‬‫ﻣﻌﻠول‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﻧﻣود‬‫)ﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ل‬(.‫ﺷد‬
‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ّ‫ﻠ‬‫ﻋ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ت‬‫ت‬‫ﺳرﻧوﺷ‬‫ﻣ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫و‬ ‫د‬‫داﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬ ‫د‬‫ﺧواھ‬‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬‫ﺧودﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫رﺳ‬
‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣﻌﻠول‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬.‫ﺎﺑد‬
‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬‫داﻧش‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﺎ‬‫ھ‬‫ی‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﻛ‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ت‬‫ﻋﻠ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫واه‬‫ﺧ‬ ،‫ﺎﺧواه‬‫ﻧ‬‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫را‬‫ﺟﺑرﮔ‬‫ﺎ‬‫ﺟﺑرھ‬ ‫و‬‫ی‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬
‫ﻔ‬‫ﻓﻠﺳ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫س‬‫ﭘ‬‫د‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ﮕ‬‫ی‬‫رخ‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬ .‫د‬‫ﻧﻣودﻧ‬‫ب‬‫ط‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫طﺑ‬ ‫ر‬‫ﺟﺑ‬ ‫روز‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫ﺗﮫ‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬‫از‬
‫ﭘرﺳﺗش‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫اﺳﺎط‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ی‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬‫ﺟﻣﻠﮕ‬‫ﯽ‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺗزو‬ ‫و‬ ‫زور‬ ‫و‬ ‫زر‬‫ﯾ‬‫ﺳﻠطﮫ‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﮭوت‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫د‬‫وﻗﺻ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬
‫ﻛﺷ‬ ‫ﺑﻧد‬‫ﯾ‬‫دن‬‫ﻋﻠم‬ .‫داﺷﺗﻧد‬ ‫را‬ ‫ﺑﺷر‬‫طب‬‫اﻋﻼن‬ ،‫ﺟﻧﮓ‬‫ﻋﻠ‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫دا‬‫ﺧ‬ ،‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫وھم‬‫ﺗ‬ ‫ود‬‫ﻣوﻟ‬‫ل‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬‫و‬
‫ﭘرﺳﺗ‬ ‫و‬ ‫ﺑودﻧد‬ ‫ﻛﻔر‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬!‫ﺷدﻧد‬
‫زﺑﺎن‬ ‫در‬‫اروﭘﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫اﻧﮕﻠ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣﺧﺻوﺻ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫را‬physician‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻧﺎﻣﻧد‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ﯽ‬"‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫دان‬"‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻘط‬ ‫در‬
‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫روح‬‫روان‬ ‫و‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ھﻣ‬ ‫از‬ ‫و‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫واژه‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺗوان‬‫درك‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫رد‬‫ﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫رب‬‫ﻏ‬ ‫در‬‫ﺎس‬‫ﺑراﺳ‬‫ﺗﻔﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎده‬‫ﻣ‬‫و‬
‫در‬ ‫و‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫واﻗﻊ‬‫ﺗﻔﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺟداﺳﺎز‬ ‫و‬‫ی‬‫ﺗن‬‫روح‬ ‫و‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫آﻣد‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ﻧﺟ‬‫ﯽ‬‫وان‬‫ﺗ‬‫ذات‬‫و‬ ‫ﺎﻓر‬‫ﻛ‬‫ﻧﻔﺎق‬‫ﭘ‬ ‫داز‬‫اﻧ‬‫ﯾ‬‫دا‬‫ﯾ‬‫ش‬
‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠم‬‫ﻓﮭم‬ ‫را‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻛرد‬‫روح‬ ‫اﻧﻛﺎر‬ ‫از‬‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬ ‫ﺑﺷر‬‫اﺳت‬.
‫وﻟ‬‫ﯽ‬‫ﺎم‬‫ﻧ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫وﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ﺑﮭﺗ‬‫ﯽ‬‫وان‬‫ﺗ‬‫ﻖ‬‫ﺣ‬‫م‬‫ﻓﮭ‬ ‫را‬‫آﻧ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺷ‬‫در‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ﺗوﺣ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫دارد‬‫در‬‫ﺑﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬
‫ﻣﻧﻘرض‬‫آن‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫واژ‬‫ۀ‬medicine‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ھﻣﺎن‬"‫طب‬"‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ر‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ﯾ‬‫ﺷ‬‫ﮥ‬media‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ی‬"‫ﺎط‬‫ارﺗﺑ‬"‫ت‬‫اﺳ‬
‫ﻛﮫ‬‫ھﻣﺎن‬ ‫ﻣﻧظور‬‫ارﺗﺑﺎط‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺑوده‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺑﺎ‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬meditation‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ی‬‫ﺎدت‬‫ﻋﺑ‬‫و‬ ‫راز‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎز‬
‫ﻣ‬ ‫ﺧدا‬‫ﯽ‬‫ﺑﺎﺷد‬‫ھﻣ‬ ‫از‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺷ‬‫ﮥ‬‫و‬‫ﻟﻐ‬‫ی‬‫وح‬‫ﺑوﺿ‬‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ی‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ب‬‫ط‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺟﻧﺑ‬‫ا‬‫ی‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫از‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬
‫درك‬ ،‫ﺧدا‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺷود‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫در‬‫ﺗوﺣ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫وﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺧﺎﺻ‬ ‫و‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫در‬‫ﺎﺋ‬‫اﻟﺋ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫داﺷ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬‫ﮫ‬‫ھﻣ‬ ‫و‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬
‫ﻣﻛﺗب‬‫ﺳوﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﻣرداﻧ‬ ‫و‬ ‫ﺑودﻧد‬‫ﯽ‬‫ﭘرھ‬‫ﯾ‬‫ﺻوﻓ‬ ‫و‬ ‫زﮔﺎر‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﺧداﭘرﺳ‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ش‬‫ﺑﺧ‬ ‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫راض‬‫اﻣ‬‫ﺎن‬‫ﻣردﻣ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫وب‬‫ﻣﺣﺳ‬ ‫ز‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﻛﺗب‬‫ب‬‫ﺟﺎﻧ‬ ‫از‬ ً‫ا‬‫ﻣﺳﺗﻣر‬‫وران‬‫اﻣﭘراط‬‫رﻛوب‬‫ﺳ‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧش‬‫ﻣ‬‫ﺗﺑﻌ‬‫ﯾ‬‫ول‬‫ﻣﻘﺗ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺎن‬‫آﺛﺎرﺷ‬ ‫و‬ ‫دﻧد‬‫ﺷ‬
‫ﺳوزاﻧده‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ﺑﺗدر‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺗوﺳط‬‫ﻓﻼﺳﻔ‬‫ﮥ‬‫ﻣﺎﺗر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﮔرا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺗﺣر‬‫ﯾ‬‫ف‬‫ﻣﺳﺦ‬ ‫و‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫د‬‫طو‬‫ارﺳ‬
ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫از‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﻣﺎھ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮭ‬ ‫ﺧود‬‫ﯽ‬‫ﺑرﻋﻠ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬ ‫ارﺳطو‬ ‫ﺧود‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺗﺎدش‬‫اﺳ‬‫ون‬‫اﻓﻼط‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ت‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬ ‫رد‬‫ﻧﺑ‬‫ش‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫را‬
‫د‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﺎﺧت‬ ‫ﺟدا‬‫ﺣﻛ‬ .‫ﯾ‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﺳﻘراط‬‫ﻛﮫ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻗﺗل‬‫رﺳ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺟﻣﻠ‬ ‫از‬ ‫دﻧد‬‫ر‬‫آﺧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬ّ‫ﺣ‬‫ﻣو‬‫د‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫و‬
‫ش‬‫داﻧ‬‫و‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ب‬‫ط‬ ‫و‬‫ر‬‫اﻣ‬ ‫را‬‫ی‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫واﺣ‬‫ﯽ‬‫ﺣﻛ‬ .‫ﺗﻧد‬‫داﻧﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ﮕ‬‫ی‬‫ون‬‫ﭼ‬‫ون‬‫زﻧ‬‫ﺎﻧس‬‫اﮔزﻧوﻓ‬ ‫و‬‫و‬‫ﺟورﺟ‬‫ﯾ‬‫ﺎس‬‫و‬
١٠
‫ﭘﺎرﻣﻧ‬‫ﯾ‬‫ﭘروﺗﺎﮔوراس‬ ‫و‬ ‫دز‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺟﻣﻠﮕ‬ ‫ز‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﺗﺣ‬‫دان‬‫زﻧ‬ ‫و‬ ‫آزار‬‫ﺗﺑﻌ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫رار‬‫ﻗ‬ ‫د‬‫ﻣﺳ‬ ‫ﺎز‬‫آﻏ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻧد‬‫داﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫ت‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺎﺑود‬‫ﻧ‬
‫آﻧﮕﺎه‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺢ‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫م‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻛﺎ‬‫ﻣل‬‫ﺧط‬ ‫ﺑﺎز‬ ‫و‬ ‫ﻛرد‬ ‫ظﮭور‬‫ﺑطﻼن‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﺑر‬‫ﺿد‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬
‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﻛﺷ‬‫ﯾ‬‫د‬‫دت‬‫ﺑﻣ‬ ‫و‬‫ﺎل‬‫ﺳ‬ ‫زار‬‫ھ‬ ‫دو‬‫رد‬‫ﻧﺑ‬‫ی‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫و‬‫ﻣﺎﺗر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﻧﺎﺗوراﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫رخ‬‫و‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬
‫ﻧﮭﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻋﻠم‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗ‬‫طب‬‫دل‬‫ﻣﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻌﺑﮫ‬‫ﺷ‬‫ا‬‫ی‬‫ﻓ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫و‬‫ﻣﻛﺎﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬‫روزه‬‫اﻣ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫اﻟﻛﺗر‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬‫وﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫و‬
‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫اﺗﻣ‬‫ﯽ‬‫راه‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﺷﻌﺑﮫ‬ ‫و‬‫ا‬‫ی‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫ﮔﺷﺗﮫ‬ً‫ﻼ‬‫ﻋﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺗﻛﻧوﻟوژ‬‫ی‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬‫را‬‫وش‬‫ﻣ‬
‫آزﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺷﮕﺎھ‬‫ﯽ‬‫ﻟوﻟﮫ‬ ‫و‬‫آزﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ھﻣﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫ﻓﻧون‬ ‫و‬‫ﻛﺎﻓراﻧﮫ‬‫ﺳﺎﺧﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺗﺎآﻧﺟﺎ‬‫راد‬‫ﯾ‬‫اﻛﺗ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫درﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻟ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫زر‬
‫درﻣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﺛﺎﺑ‬‫ﮥ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺷرﻓﺗﮫ‬‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﺧش‬‫طب‬‫ﻣدرن‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫ھﺳ‬‫ا‬‫ی‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫در‬ ‫و‬ .‫ود‬‫ﺷ‬
‫ا‬‫ﯾ‬‫ﻧﺟﺎﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﭘزﺷك‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫ﺎﻣﻠش‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬physician‫)ﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫دان‬‫ت‬‫اﺳ‬ (‫ش‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺷ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫در‬
‫اﺗوﻣ‬‫ﯾ‬‫زم‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺑﺎﺳﺗﺎن‬‫ﺑﺎﻻﺧره‬ ‫دارد‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺳوژه‬‫ا‬‫ی‬‫ﻓ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫اﺗﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎل‬‫ﻛﻣ‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ﻣﻛﺎﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬
‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﭘد‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫آورد‬ ‫د‬‫ﺗﺎ‬ .‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﻣدﺗﮭﺎ‬‫ا‬ ‫ر‬‫ﻣﻧظ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬‫داﻧ‬ّ‫ﻛ‬‫ﻣﺗﺷ‬‫ل‬‫ﺎت‬‫ﻗطﻌ‬ ‫از‬‫ﻣﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻧ‬
‫ﻣﺗﺷﻛل‬‫ﻣ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﻠ‬‫ﯾ‬‫اﺗم‬ ‫ﺎردھﺎ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﻣﺑﺎران‬ ‫را‬ ‫اﺗﻣﮭﺎ‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫ﻧﻣود‬‫ﺑﺧﺷ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﺑد‬ ‫و‬ .‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﮕوﻧ‬‫ود‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ش‬‫داﻧ‬
‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫روح‬ ‫از‬ ‫را‬‫ﭘس‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺎﻗط‬‫ﺳ‬‫ﺎﺧت‬‫ﺳ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ﺎد‬‫ﺟﻣ‬‫ی‬‫ض‬‫ﻣﺣ‬‫ﺎھش‬‫ﻛ‬‫وﺋ‬‫ﮔ‬ .‫داد‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬
‫ﻣرﺿ‬‫ﯽ‬‫روح‬ ‫ﺟز‬‫ﺟﺎن‬ ‫و‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫در‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻧﺑود‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫دﻓﻊ‬‫ﻧﻔ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬.‫د‬
١١
٢‫وﺟﻮد‬ ‫ﻣﻨﺸﺄ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫اﻣﺮاض‬
‫ر‬ ‫ﻣﻧظ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬ ‫اﻧﺳ‬ ،‫ود‬ ‫ﻣوﺟ‬‫ی‬‫ﺎﺣب‬ ‫ﺻ‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫واﺣ‬‫روح‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻧ‬‫ود‬ ‫ﻣوﺟ‬‫ی‬‫ﻛل‬ ‫ﻣﺗﺷ‬‫ﺎﺋ‬ ‫اﻋﺿ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬
‫ﺑواﺳط‬‫ﮫ‬‫رگ‬‫ﭘ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫اﻋﺻﺎب‬ ‫و‬‫ﺧون‬ ‫و‬‫ﺑﮭم‬‫ﻣﺗﺻل‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ل‬‫ﻻاﻗ‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫و‬‫ﻋﺿ‬ ‫و‬‫ﭼ‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫آورد‬ ‫درد‬
‫را‬ ‫ﻋﺿوھﺎ‬ ‫دﮔر‬ ‫روزﮔﺎر‬‫ﻗرار‬ ‫ﻧﻣﺎﻧد‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻧﮕرش‬‫ﻣﺗﺎﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ژه‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﺑﻠﻛﮫ‬‫ﺣﺎﺻل‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺗﺟرﺑ‬‫ﮥ‬ً‫ﻼ‬‫ﺎﻣ‬‫ﻛ‬‫ﺣﺳ‬‫ﯽ‬
‫ﻣﻌﻘول‬ ‫و‬‫اﺳت‬‫ﻧﮕرش‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫دان‬‫ﺑ‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ط‬‫ﻏﻠ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬‫روح‬‫ﻣﺗﺎﻓ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫را‬‫ﺎده‬‫ﻧﮭ‬ ‫ﺎر‬‫ﻛﻧ‬
‫ﺑﻠﻛﮫ‬‫ﺑﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣﺣﺳوس‬ ً‫ﻼ‬‫اﺻ‬‫ﻣﻌﻘول‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﻧﺗﺎ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧوع‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫دال‬ ‫ز‬‫ط‬‫ﻏﻠ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬‫ودن‬‫ﺑ‬‫رش‬‫ﻧﮕ‬‫آن‬
‫اﺳت‬ّ‫ل‬‫ﻛ‬ .‫ﺗﺟرﺑ‬‫ﮥ‬‫داﻧش‬‫ﻣدرن‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎﻣﻌﻘول‬‫ﺑودن‬‫آن‬‫ﺣ‬ ‫ھر‬ ‫از‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ث‬‫ﺎت‬‫اﺛﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫ﻏ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ﻋﻠﻣ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ودن‬‫ﺑ‬‫آن‬
‫ﺑﮭﻣﺎن‬ ‫را‬ّ‫د‬‫ﺷ‬‫ت‬‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ودن‬‫ﺑ‬‫آن‬‫ش‬‫داﻧ‬ .‫را‬‫درن‬‫ﻣ‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ر‬‫ﻋﻣ‬‫ی‬‫ﺎﻟﮫ‬‫ھزارﺳ‬ ‫دو‬ ‫دود‬‫ﺣ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬،‫دارد‬ ‫ﺗر‬‫ﺷ‬
‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺑﮭﻣﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫زان‬‫ﻛﮫ‬‫د‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﻌﻧو‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎرج‬‫ﺧ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫ل‬‫ﻋﻘ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫از‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬‫م‬‫و‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎرج‬‫ﺧ‬ ‫ز‬‫ده‬‫ﺷ‬
‫اﺳت‬‫آن‬ ‫ﺗﺎ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺣد‬‫ﭘزﺷﻛﺎن‬‫اﻣروزه‬ّ‫د‬‫رﺣ‬‫ﺳ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ً‫ا‬‫ر‬‫اﻛﺛ‬‫ﺎزﺗر‬‫دﻏﻠﺑ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎﺟران‬‫ﺗ‬‫ﺎﺋ‬‫ﺧودﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ﺎن‬‫ﺟ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ھﺎ‬
‫ﺎرت‬ ‫ﺗﺟ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﺟ‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ﻧ‬‫ّل‬‫د‬ ‫ﻣﺑ‬ ‫را‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬‫ﺣﻘ‬‫ﯾ‬‫ر‬ ‫رﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎﻻ‬ ‫ﻛ‬‫ی‬‫ﺎر‬ ‫ﺗﺟ‬‫ی‬‫ﺎﺧﺗﮫ‬ ‫ﺳ‬‫اﻧد‬‫ﻧ‬ ‫ود‬ ‫ﺧ‬ ‫ذا‬ ‫ﻟ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬ ‫ز‬‫ﺎظ‬ ‫ﻟﺣ‬‫اﺧﻼﻗ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬
‫ﻧﺎزﻟﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳطﺢ‬‫ﺟﺎﻣﻌﮫ‬‫ﺳﻘوط‬‫ﻛرده‬ّ‫د‬‫اﺷ‬ ‫د‬‫ﻣﮭ‬ ‫و‬‫راض‬‫اﻣ‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬‫ﻋﺻ‬ ‫ز‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫ﮔﺷ‬‫ﺑد‬ ‫و‬ .‫اﻧد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﮕوﻧ‬
‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣر‬‫ﯾ‬‫ض‬‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛﺎن‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ھم‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺑدﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎران‬‫طﺑﻘﺎت‬‫ﺟﺎﻣﻌﮫ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ده‬.‫اﻧد‬
‫ﻧﮕرش‬‫ﻧﺑﺎﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺟﺎﻧور‬ ‫و‬‫ی‬‫ﺟﻣﺎد‬ ‫و‬‫ی‬‫ﻣﻛﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬‫ود‬‫ﺧ‬ ،‫ﺑ‬ ‫ﺄ‬‫ﻣﻧﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎه‬‫ﻧﮕ‬
‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫د‬ّ‫ﻟ‬‫ﻣو‬ ،‫ت‬‫اﺳ‬‫ﺎه‬‫ﻧﮕ‬ ،‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ر‬‫داﺋ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ .‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﺎﺣﻖ‬‫ﻧ‬‫ﻧﮕر‬‫ﯾ‬‫ﺗﮫ‬‫ﺳ‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯽ‬‫ﺷود‬.‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺣﻘ‬‫ﯾ‬‫ﺗﺑﺎه‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﺷوﻧده‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻧﮕر‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ﺳﺗﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯽ‬‫ھرﻛﺳ‬ .‫ﺷود‬‫ﯽ‬
‫ﺗﺣت‬‫اﻟﺷﻌﺎع‬‫ﻧﮕﺎه‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺷﺗن‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ھو‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫د‬‫ﺎﺑ‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫س‬‫ﻛ‬ ‫ر‬‫ھ‬ .‫د‬‫ﺎﺑ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬ِ ‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ﺎه‬‫ﻧﮕ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬
‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺷﺗن‬‫اﺳت‬.
‫ﻋﻠ‬‫ﯽ‬(‫)ع‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻓرﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛﮫ‬:"‫ﻛﮫ‬ ‫ھر‬‫ﻧﺎﺧت‬‫ﺷ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﻛﻠش‬‫ﻣﺷ‬‫ل‬‫ﺣ‬.‫د‬‫ﺷ‬"‫ز‬‫ﯾ‬‫در‬ ‫را‬‫ﺧودﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫درك‬ ‫د‬‫ﺧداوﻧ‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫وﺟود‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬‫ﺗﻌﺎﻟ‬‫ﯽ‬‫روح‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫ﺎﺑد‬‫ﻗدﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭘﺎك‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠم‬ .‫ﺷود‬‫طب‬‫ﺑﮫ‬‫ﺎظ‬‫ﻟﺣ‬‫ت‬‫ﻟﻐ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫ز‬‫ﺎز‬‫ﭘﺎﻛﺳ‬‫ی‬
‫طﮭﺎرت‬ ‫و‬‫وﺟود‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫را‬ ‫وﺟود‬"‫ط‬ّ‫ﯾ‬‫ب‬"‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﺳﺎزد‬
‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ھﻣ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﮭ‬‫ﻧﺎﭘﺎﻛ‬ ‫و‬ ‫ﺎد‬ ‫ﻓﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺎ‬ ‫ھ‬‫ﯾ‬‫ﺎھ‬‫ﯽ‬‫ل‬ ‫ﺛﻘ‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﺗﻧد‬ ‫ھﺳ‬ ‫ود‬ ‫وﺟ‬‫م‬ ‫ﻋﻠ‬ .‫ب‬ ‫ط‬‫درك‬ ً‫ﺎ‬ ‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﺑررﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ل‬ ‫ﻋﻠ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬
‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫راﺑطﮫ‬ ‫در‬ ‫ﮭﺎ‬‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺑﺎ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫دو‬‫و‬‫ﺟﻠ‬‫ۀ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﺎﻋ‬‫اﺟﺗﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫دارد‬ّ‫ﻟ‬‫ﻣو‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫د‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫و‬
‫رواﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫در‬ .‫واﻗﻊ‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫راﺑط‬‫ﮥ‬‫طﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﻓرد‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣردم‬ ‫و‬‫ﺑرﺧﻼف‬‫ﺣﻖ‬‫ﻋﻣل‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫رﻧﺟور‬ ‫را‬ ‫ﻓرد‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﺳﺎزد‬
‫اﺣﻛﺎم‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻘل‬ ‫و‬‫ﺣﻘوق‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راﺑطﮫ‬‫ﺗﻌ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫وق‬‫ﺣﻘ‬‫ﺎﻧﻊ‬‫ﻣ‬‫ﺎھ‬‫ﺗﺑ‬ ‫ورود‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎھ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ود‬‫وﺟ‬
‫اﻧﺳﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺷوﻧد‬‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫را‬‫راﺑطﮫ‬‫ھﺎ‬‫ﻣﺻون‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻣﺎ‬‫ﯾ‬.‫ﻧد‬
‫ﺎن‬ ‫اﻧﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬‫ﺎظ‬ ‫ﻟﺣ‬‫ﻣﺎﻧ‬ ‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ول‬ ‫ﻣﺣﺻ‬ ً‫ﺎ‬ ‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﮫ‬ ‫راﺑط‬‫ﺎن‬ ‫ﺟﮭ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﺑ‬‫ﺟﮭﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ھﻣ‬ ‫و‬‫وق‬ ‫ﺣﻘ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫وق‬ ‫ﺣﻘ‬ ‫ز‬
‫راﺑطﮫ‬‫ﮫ‬ ‫ﻟﻘﻣ‬ .‫د‬‫اﻧ‬‫ا‬‫ی‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺎ‬‫دھ‬ ‫در‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫د‬‫ﻧﮭ‬‫ﻛﻼﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﮫ‬ ‫ﻣﺑﺎدﻟ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دو‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯽ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬ ‫د‬‫ﺗواﻧ‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬
‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫آﻧﭼﮫ‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ﻛﮫ‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﻣﺎھ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﻟﻘﻣ‬‫ﮫ‬‫ﻛﻠﻣ‬ ‫و‬‫ﺗﻌ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫رﺑط‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣطﻠﻘ‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫رم‬‫ﻓ‬‫وع‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﻓ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫وژ‬‫وﻟ‬‫ی‬‫و‬
‫ﻣﻧطﻖ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻛﺎﻻھﺎ‬‫ﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣ‬ ‫وارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑر‬‫ﯽ‬‫ﻧدارد‬ ‫ﺷوﻧد‬‫ﻣﺻرف‬ ً‫ﻼ‬‫ﻣﺛ‬ .‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺗ‬‫واﻧد‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬‫م‬‫ھ‬ ،‫د‬‫واﺣ‬
١٢
‫ھم‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ّ‫ﻣﺿر‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﺳﺗﮕ‬‫ﯽ‬‫ﺑدان‬‫ﻛﮫ‬ ‫دارد‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﭼﮫ‬ ‫را‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭼﮫ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫و‬‫ﻧ‬ّ‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫دھد‬‫ﯾ‬‫ھم‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﺑﺎ‬
‫ﭼﮫ‬‫ﻧ‬ّ‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺧورد‬.‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫اﻣر‬ ‫ﺷﻔﺎ‬‫ی‬‫ﻣﻌﻧو‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ی‬‫روﺣﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻗﻠﺑ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﻌرﻓﺗ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬.
‫ﺑﻧﺎﺑرا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳ‬ ‫اﮔر‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ك‬‫دل‬‫رﺑط‬ ‫د‬‫ﺷ‬ ‫درد‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫آن‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬.‫دارد‬‫ﻧ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ون‬‫ﺟﻧ‬‫ﺗﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬
‫ﺑراﺳﺎس‬‫آن‬‫داروﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭘزﺷﻛ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫طول‬ ‫در‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﺷﻛل‬‫ﮔرﻓﺗﮫ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﺣﻛ‬ .‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫را‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬
‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫د‬‫دھ‬‫ﻣ‬‫ب‬‫وﺟ‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﭘس‬‫ﺳ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬ّ‫د‬‫ﻋ‬‫ه‬‫ا‬‫ی‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺋﻠﮫ‬‫ﻣﺳ‬‫دال‬ ‫را‬‫ﺧﺎﺻ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺟﺎوداﻧ‬‫ﮥ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫ی‬
‫دل‬‫ﺗﻠﻘ‬ ‫درد‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ ‫ﻛﻧﻧد‬‫ﯽ‬‫ﻛﻣﺎل‬ ‫ﺑﺎ‬ّ‫ﺟ‬‫ﺗﻌ‬‫ب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻧﻧد‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﭘﺎﺳﺧ‬ ‫ﮕر‬‫ﯽ‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ .‫دھد‬‫ﯽ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺋﻠﮫ‬‫ﻣﺳ‬
‫درك‬ ‫را‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎﺋ‬‫ﺑﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ ‫د‬‫دھ‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫دوا‬‫ی‬‫دل‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫در‬ ‫درد‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﺛﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ود‬‫ﺷ‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎل‬‫ﻣﺛ‬
‫ﺳﺎده‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫درك‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫دا‬‫ﯾ‬‫ش‬‫داروﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫طب‬ ‫در‬‫اﺳت‬.
‫ﻋﻠم‬ ً‫ﻻ‬‫اﺻو‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫آﻧﮕوﻧﮫ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺗﺎر‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﺗط‬ّ‫و‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓﺗﮫ‬‫ﺣﺎﺻل‬‫ﺗﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫ﻛورﻛوراﻧﮫ‬ ‫د‬‫و‬‫ﮫ‬‫ﻛﺎﻓراﻧ‬‫ﺣﻛ‬ ‫رد‬‫ﻋﻣﻠﻛ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫وده‬‫ﺑ‬
‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﺷ‬‫زات‬ ‫ﻣﻌﺟ‬ ‫در‬‫ﺎت‬ ‫ﻛراﻣ‬ ‫و‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫ﺎء‬‫اوﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ا‬ .‫دارد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬ ‫داﻧ‬‫د‬ ‫ﻣ‬‫رن‬‫ل‬ ‫ﺣﺎﺻ‬‫ﺗﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛﺎﻓراﻧ‬ ‫د‬‫و‬
‫ﻣﻧﻛراﻧﮫ‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫از‬‫و‬‫ﻛراﻣت‬ ‫و‬ ‫ﺷﻔﺎ‬‫ﻣردان‬‫ﺣﻖ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ﺎﻧطور‬‫ھﻣ‬ .‫ﻼق‬‫اﺧ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫ﺎق‬‫ﻧﻔ‬ ‫و‬‫م‬‫ھ‬‫ل‬‫ﺣﺎﺻ‬‫ﺗ‬‫ﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫د‬
‫ﻛﺎﻓران‬‫ﻣﺧﻠﺻﺎن‬ ‫از‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬.
"‫ﺳﻼم‬"‫و‬"‫ﺳﻠ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﺻﻔﺎت‬ ‫و‬ ‫ﺧداوﻧد‬ ‫اﺳﻣﺎء‬ ‫از‬‫اوﺳت‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫رو‬‫ی‬‫ﺑﮫ‬‫ﻠ‬‫ﺗﺳ‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫او‬‫ﯾ‬‫م‬‫ت‬‫اوﺳ‬ ‫ر‬‫اﻣ‬
‫اﻧﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫اوﻟ‬ ‫و‬ ‫ﺎء‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫اطﺎﻋت‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫رو‬ ‫ﻛﻧد‬‫ی‬‫ﺑﮫ‬‫ﺳﻼﻣت‬‫راض‬‫اﻣ‬ .‫دارد‬‫ذاب‬‫ﻋ‬‫ﺟﻣﻠﮕ‬ ‫آور‬‫ﯽ‬‫ﺎق‬‫ﻧﻔ‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﻛﻔ‬ ‫از‬.‫رﻧد‬‫ﺑﺷ‬
‫ﻣرض‬ ‫ھر‬‫دﻋوﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺗوﺑﮫ‬‫و‬‫اﻧﺎﺑﮫ‬‫اﺻﻼح‬ ‫و‬‫زﻧدﮔ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺳ‬‫رض‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ھ‬ .‫وﻋ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫واﻧ‬‫ﻓراﺧ‬‫ﯽ‬‫ب‬‫ﺟﺎﻧ‬ ‫از‬‫ت‬‫ﺧداﺳ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬
‫د‬‫ﯾ‬‫دار‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫رﻓﺗن‬‫ﺟﻣﻠﮫ‬ ‫از‬‫واﺿﺢ‬‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺗﺟرﺑ‬‫ﮥ‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬‫ﻣ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫وده‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫را‬‫ول‬‫ﺑﻘ‬‫ول‬‫رﺳ‬‫رم‬‫اﻛ‬)‫ص‬(
"‫ﭼون‬‫ﻣؤﻣﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑﮫ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻣؤﻣﻧ‬ ‫دار‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ﺧداوﻧد‬ ‫رود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫دار‬‫ﯽ‬.‫ﺷود‬"‫ؤﻣﻧ‬‫ﻣ‬ ‫ھر‬‫ﯽ‬‫ﺎت‬‫درﺟ‬ ‫در‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ﻔﺎﻋت‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫دارد‬ ‫رار‬‫ﻗ‬
‫ﺣﻛ‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬ ‫و‬‫اﺳت‬.‫آﻧﭼﮫ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺷﻔﺎﻋت‬‫ﺑﺧﺷوده‬ ‫و‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺷود‬‫ﺎظ‬‫ﻟﺣ‬‫ود‬‫وﺟ‬‫ی‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺎك‬‫ﭘ‬‫دن‬‫ﺷ‬
‫اﻣراض‬‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫رو‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﻛرد‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ت‬‫ﺑﮭﺷ‬ .‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﻼﻣﺗ‬‫ﺳ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻖ‬‫ﻣطﻠ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫رزق‬ .‫ﻼل‬‫ﺣ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬
‫ﺳﻼﻣت‬‫ﺗن‬‫اﺳت‬‫رواﺑط‬ ‫و‬‫ﭘﺎﻛﺎن‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﺎن‬‫ﻣؤﻣﻧ‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬ ‫ز‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫دل‬‫روان‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راﺑط‬ ‫دو‬‫ﮥ‬‫ﺎﻟم‬‫ﺳ‬‫ﺎ‬‫ﺑ‬
‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺟﺎﻣﻌﮫ‬ ‫و‬‫اﺳت‬‫و‬‫ﻛل‬‫ﺣﻘوق‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راﺑطﮫ‬ ‫دو‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫اﻧﺳﺎن‬‫دﻋوت‬ ‫را‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﻛﻧ‬
‫ﺑﮫ‬ ‫و‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺑﮭﺷﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺳوق‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫دھد‬
‫آدم‬‫ﺑﮭﺷت‬ ‫در‬ ‫ﺣوا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫وﻟ‬ ‫ﺗﻧد‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫ط‬‫ﺑواﺳ‬‫ﮥ‬‫ت‬‫ﻏﻔﻠ‬‫از‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺗن‬‫ﺷ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫وءظن‬‫ﺳ‬ ‫د‬‫ﺧداوﻧ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫دا‬
‫ﻛﮫ‬ ‫ﻛردﻧد‬‫ﺑﺻورت‬‫ﺗرد‬‫ﯾ‬‫ﺟﺎوداﻧﮕ‬ ‫در‬ ‫د‬‫ﯽ‬‫ﺧود‬‫ﺗﻼش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﻛرد‬ ‫ﺑروز‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫اﺣ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎوداﻧﮕ‬‫ﺟ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫و‬‫ﺳ‬‫ی‬‫اﺑﻠ‬‫ﯾ‬‫س‬
‫وﺳوﺳﮫ‬‫از‬ ‫و‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫وه‬‫ا‬‫ی‬‫ﻛﮫ‬‫ﻧﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫ﯽ‬‫ﻣﺻرف‬ ‫ﺧوردﻧد‬‫ﺷﮭوت‬ ‫دﭼﺎر‬ ‫و‬ ‫ﻧﻣودﻧد‬‫ﺣرص‬ ‫و‬‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﺣﺳد‬ ‫و‬‫ﺑت‬‫ﻧﺳ‬ ‫و‬
‫ﺑﮫ‬‫ھﻣد‬‫ﯾ‬‫ﺑدﺑ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑد‬ ‫و‬ ‫ﮔﺷﺗﻧد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺗرﺗ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺳﻼﻣت‬‫ﺣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺑﮭﺷﺗ‬‫ﯽ‬‫ازدﺳت‬ ‫را‬.‫دادﻧد‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫راﺑط‬‫ﮥ‬‫ﻧﺎدرﺳت‬‫طﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬
‫)رزق‬‫ﺑﺎ‬ ‫و‬ (‫ﯾ‬‫ﻛد‬‫ﯾ‬‫ﻣوﺟب‬ ‫ﮕر‬‫ﺧروج‬‫از‬‫ﺑﮭﺷت‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺷد‬‫اﻟﺑﺗﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ول‬‫ﻣﻌﻠ‬ ‫دو‬ ‫ھر‬‫وء‬‫ﺳ‬‫ن‬‫ظ‬‫ك‬‫ﺷ‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺑﺧ‬‫ﺎر‬‫درﺑ‬‫ۀ‬‫روح‬
‫ﺟﺎوداﻧ‬‫ﮥ‬‫ﺧودﺷﺎن‬.‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﭘﺳت‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫را‬‫ﯾ‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﺎﻓﺗﻧد‬‫ﮔﻧﺎه‬‫ﮔراﺋ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫دﻧد‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫و‬ .‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫داﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬
‫ﻛﮫ‬ّ‫ل‬‫ﻛ‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑر‬‫ذات‬‫ﺑرﻋﻠ‬ ‫ﻧﺑرد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻣرگ‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫و‬‫اداﻣﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ﺎﺑد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھﻣﺎن‬‫ﻛﻔر‬‫ی‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬‫داﻧ‬
‫ﺑر‬‫اﺳﺎﺳش‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﻧﺗﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫آن‬‫ﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻋذاب‬ ‫و‬ ‫زا‬‫ﺗﺑﺎه‬ ‫و‬ ‫آور‬‫ده‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫س‬‫ﭘ‬ .‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬
‫داﻧش‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫روح‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﻛ‬‫ز‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫روح‬ ‫ﺎر‬‫اﻧﻛ‬ ‫از‬ ‫را‬‫ﺑ‬‫وان‬‫ﻌﻧ‬‫ﺎوداﻧﮕ‬‫ﺟ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﭘد‬ ،‫ﯾ‬‫ده‬‫آﻣ‬ ‫د‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺎر‬‫اﻧﻛ‬
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)
مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)

More Related Content

What's hot

Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned A Comparative Analysis of Ghazal Form ...
Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned  A Comparative Analysis of Ghazal Form ...Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned  A Comparative Analysis of Ghazal Form ...
Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned A Comparative Analysis of Ghazal Form ...shafieyan
 
final sazman 1 a
final sazman 1 afinal sazman 1 a
final sazman 1 aEng. QaSeMy
 
معنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
معنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمعنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
معنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
مادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
جزوه متره و برآورد صورت وضعیت ها
جزوه متره و برآورد صورت وضعیت هاجزوه متره و برآورد صورت وضعیت ها
جزوه متره و برآورد صورت وضعیت هاmohamad niknejad
 
Management 4.0 - مدیریت 4.0
Management 4.0 - مدیریت 4.0Management 4.0 - مدیریت 4.0
Management 4.0 - مدیریت 4.0
BabakOmidi
 
پایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
Ashnayi ba-bankhaye-etelati
Ashnayi ba-bankhaye-etelatiAshnayi ba-bankhaye-etelati
Ashnayi ba-bankhaye-etelati
tarasad
 
جزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سوم
جزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سومجزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سوم
جزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سوم
Ali Keramat
 
مبلمان فضای باز
مبلمان فضای بازمبلمان فضای باز
مبلمان فضای باز
miladdel
 
نیما غلامی- مدلسازي رآکتور
نیما غلامی-  مدلسازي رآکتورنیما غلامی-  مدلسازي رآکتور
نیما غلامی- مدلسازي رآکتورNima Gholami
 
Report
ReportReport
mustaqbal_433_hussien_talal_mkalad
mustaqbal_433_hussien_talal_mkaladmustaqbal_433_hussien_talal_mkalad
mustaqbal_433_hussien_talal_mkaladhussein talal maklad
 
هەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soran
هەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soranهەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soran
هەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soran
mahren design
 
about artificial neural network (ANN)
about artificial neural network (ANN) about artificial neural network (ANN)
about artificial neural network (ANN)
Vajiheh Zoghiyan
 
شطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیشطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 

What's hot (20)

moshtaghpour
moshtaghpourmoshtaghpour
moshtaghpour
 
Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned A Comparative Analysis of Ghazal Form ...
Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned  A Comparative Analysis of Ghazal Form ...Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned  A Comparative Analysis of Ghazal Form ...
Sonnet Dethroned and Ghazal Enthroned A Comparative Analysis of Ghazal Form ...
 
final sazman 1 a
final sazman 1 afinal sazman 1 a
final sazman 1 a
 
معنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
معنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمعنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
معنای مدینه فاضله اسلامی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
مادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مادیت آدمی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
1
11
1
 
جزوه متره و برآورد صورت وضعیت ها
جزوه متره و برآورد صورت وضعیت هاجزوه متره و برآورد صورت وضعیت ها
جزوه متره و برآورد صورت وضعیت ها
 
Management 4.0 - مدیریت 4.0
Management 4.0 - مدیریت 4.0Management 4.0 - مدیریت 4.0
Management 4.0 - مدیریت 4.0
 
پایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پایان فلسفه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
JLD1491400700600
JLD1491400700600JLD1491400700600
JLD1491400700600
 
Ashnayi ba-bankhaye-etelati
Ashnayi ba-bankhaye-etelatiAshnayi ba-bankhaye-etelati
Ashnayi ba-bankhaye-etelati
 
جزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سوم
جزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سومجزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سوم
جزوه زیست شناسی سال دوم | فصل سوم
 
مبلمان فضای باز
مبلمان فضای بازمبلمان فضای باز
مبلمان فضای باز
 
نیما غلامی- مدلسازي رآکتور
نیما غلامی-  مدلسازي رآکتورنیما غلامی-  مدلسازي رآکتور
نیما غلامی- مدلسازي رآکتور
 
Report
ReportReport
Report
 
mustaqbal_433_hussien_talal_mkalad
mustaqbal_433_hussien_talal_mkaladmustaqbal_433_hussien_talal_mkalad
mustaqbal_433_hussien_talal_mkalad
 
هەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soran
هەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soranهەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soran
هەندێک ڕێنمایی و وەرزشی گرنگ بۆ ئەوانەی ئازاری مل و پشت و ئەژنۆیان هەیە dr.soran
 
BS thesis
BS thesisBS thesis
BS thesis
 
about artificial neural network (ANN)
about artificial neural network (ANN) about artificial neural network (ANN)
about artificial neural network (ANN)
 
شطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیشطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شطحیات از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 

Viewers also liked

خداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیخداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
اشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیاشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
چهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
چهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیچهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
چهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
یکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
یکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانییکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
یکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
عبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیعبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
مجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
نظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
نظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانینظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
نظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
مبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
فرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
فلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
حق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیحق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
پديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
سرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیسرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
انسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
انسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیانسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
انسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
اَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیاَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
من وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
من وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمن وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
من وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
سرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیسرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
حق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیحق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 

Viewers also liked (20)

خداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیخداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خداشناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
اشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیاشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اشراقات دازگاره جديد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
چهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
چهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیچهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
چهلچراغ معرفت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
یکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
یکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانییکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
یکبار دگر محمد از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
عبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیعبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عبادت صدّیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
مجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مجموعه مقالات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
نظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
نظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانینظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
نظر بازی ما از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
مبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی هستی شناسی عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
فرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فرهنگ خانجانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
فلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفه آدم و حوا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
حق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیحق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق و باطل از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
پديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پديده شناسی قرآنی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
سرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیسرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرالاسرار از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
انسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
انسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیانسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
انسان کامل۱ از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
اَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیاَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
اَبَر انسان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
من وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
من وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمن وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
من وتو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
سرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیسرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
سرّ واژه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
حق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیحق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حق الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 

More from alireza behbahani

آیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
آیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیآیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
آیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
غزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیغزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیغزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
گزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
گزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیگزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
گزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
مبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
الممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
الممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیالممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
الممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیعین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
جانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
جانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیجانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
جانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
خلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیخلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی اکب...
  غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی  اکب...  غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی  اکب...
غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی اکب...
alireza behbahani
 
هزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
هزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیهزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
هزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
حضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیحضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
کندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
کندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
کندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
کندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
کاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 
پدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
alireza behbahani
 

More from alireza behbahani (20)

آیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
آیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیآیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
آیا است است از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
غزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیغزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل هستی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیغزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کتاب چیزها از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
گزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
گزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیگزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
گزاش آخرین وضعیّت بشری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
مبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مبانی ریاضیات عرفانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
الممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
الممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیالممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
الممنوع از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
قرآن الساعّه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیعین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
جانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
جانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیجانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
جانشین خدا از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
خلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیخلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
خلقت دوباره از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی اکب...
  غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی  اکب...  غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی  اکب...
غزلی ز دگر سو- برگزیده اشعار ادگار آلن پو-از آثار منتشر نشده استاد علی اکب...
 
هزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
هزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیهزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
هزار لب لباب از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
حضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیحضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
حضور و فنا ناپذیری از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
کندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد اول از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
کندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد دوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
کندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد سوم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
کندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کندوکاوی در اصول جلد چهارم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
کاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیکاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
کاتاچوو از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
پدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ایمان از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 

مالیخولیای پزشکی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی (MELANCHOLY OF MEDICINE)

  • 1. ١ ‫ﭘﺰﺷﮑﯽ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺨﻮﻟﯿﺎي‬ )‫ﻃﺐ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬( ***** Melancholy of Medicine ‫اﺳﺘﺎد‬‫ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫اﮐﺒﺮ‬ ‫ﻋﻠﯽ‬
  • 2. ٢ ‫اﻟﺮﺣﯿﻢ‬ ‫اﻟﺮﺣﻤﻦ‬ ‫اﷲ‬ ‫ﺑﺴﻢ‬ : ‫ﮐﺘﺎب‬ ‫ﻋﻨﻮان‬‫ﭘﺰﺷﮑﯽ‬ ‫ﻣﺎﻟﯿﺨﻮﻟﯿﺎي‬ : ‫ﻣﺆﻟﻒ‬‫اﺳﺘﺎد‬‫ﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ‬ ‫اﮐﺒﺮ‬ ‫ﻋﻠﯽ‬ : ‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ‬1384‫ه.ش‬ :‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‬82
  • 3. ٣ ‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫رﺳﺎﻟﮫ‬‫ﺑﮫ‬ ‫را‬‫ﺎﻣﻠﺗر‬‫ﻛ‬ ‫ر‬‫ﻣﺣﺿ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺎر‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫رت‬‫ﺣﺿ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ﺎﺗم‬‫ﺧ‬‫اﻟﻧﺑ‬ّ‫ﯾ‬‫ﯾ‬‫ن‬ّ‫ﻣ‬‫ﻣﺣ‬‫طﻔ‬‫ﻣﺻ‬ ‫د‬‫ﯽ‬‫)ص‬( ‫ﺗﻘد‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﻧم‬. "‫ﻛـﮫ‬ ‫ھـر‬‫ﺷﻧﺎﺧت‬ ‫را‬ ‫ﺧـود‬‫ﻣﺷﻛﻠش‬‫ﺣل‬‫ﺷد‬" )‫ﻋﻠﯽ‬ ‫اﻣﺎم‬)‫ع‬((
  • 4. ٤ ‫ﻓ‬‫ﮭرﺳت‬‫ﻣطﺎﻟب‬ ١‫ﺗﺎر‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺧﭼ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬..................................................................................................٥ ٢‫وﺟود‬ ‫ﻣﻧﺷﺄ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫اﻣراض‬.............................................................................................١١ ٣‫ﺳ‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬ ‫ر‬‫ر‬ّ‫طو‬‫اﻣراض‬‫ﺗﺎر‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬.....................................................................................١٥ ٤‫ﺗرس‬ ‫ـ‬‫ﺑ‬ ،‫ﻟرز‬ ،‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻣرگ‬ ‫ﺗﺎ‬......................................................................................١٨ ٥‫اﻧد‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺷ‬‫ﮥ‬‫روان‬‫درﻣﺎﻧ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬.............................................................................................٢١ ٦‫د‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫درﻣﺎﻧ‬‫ﯽ‬........................................................................................................٢٥ ٧‫ﺗﻧﺎﻗﺿﺎت‬ ‫ـ‬‫ذاﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠم‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬.......................................................................................٢٧ ٨‫ﺧدﻣﺎت‬ ‫ـ‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬............................................................................................٢٩ ٩‫ارﻛﺎن‬ ‫ـ‬‫طب‬‫ﻣدرن‬.................................................................................................٣١ ١٠‫روش‬ ‫ـ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫درﻣﺎن‬‫ﻣدرن‬.......................................................................................٣٤ ١١‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫اﻣراض‬‫ﻻﻋﻼج‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫و‬‫ی‬‫اﺗوا‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯾﯾ‬‫ون‬..................................................................٣٦ ١٢‫ﺑﺎز‬ ‫ـ‬‫ی‬‫ﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬.......................................................................................٣٩ ١٣‫ﻓﻠﺳﻔ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫زﻣﺎن‬‫ﺻﻧﻌت‬ ‫و‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫)ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫طب‬(.................................................................٤٢ ١٤‫ﻓﻠﺳﻔ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬...................................................................................................٤٧ ١٥‫ﻣﺳﺋﻠﮫ‬ ‫ـ‬‫ﺑﮭداﺷت‬..................................................................................................٥٠ ١٦‫ﻣﺳﺋﻠﮫ‬ ‫ـ‬‫ﺗﻐذ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬......................................................................................................٥٢ ١٧‫اﻣراض‬ ‫ـ‬‫ﺳر‬ُ‫ﻣ‬‫ی‬...................................................................................................٥٤ ١٨‫ﻣرض‬ ‫ـ‬‫ﺗﻣﺎرض‬ ‫و‬.................................................................................................٥٦ ١٩‫روان‬ ‫ـ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬.....................................................................................................٥٩ ٢٠‫اﻣراض‬ ‫ـ‬‫ﻣﺎدرزاد‬‫ی‬................................................................................................٦١ ٢١‫ﻣﻌﺿﻠﮫ‬ ‫ـ‬‫اطراﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬...........................................................................................٦٢ ٢٢‫درﻣﺎن‬ ‫ـ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﺳت‬ُ‫ﭘ‬‫ﻣدرن‬...........................................................................................٦٤ ٢٣‫ارزش‬ ‫ـ‬‫زﻧده‬‫ﺑودن‬‫داﻧش‬ ‫در‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫)ﻓﻠﺳﻔ‬‫ﮥ‬‫ﺟﺎن‬(.............................................................٦٥ ٢٤‫درﻣﺎﻧ‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫)ﻟوﮔوﺗراﭘ‬‫ﯽ‬(.......................................................................................٦٧ ٢٥‫ﺣﻘوق‬ ‫ـ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬ ‫و‬‫ی‬‫ﺳﻼﻣﺗ‬‫ﯽ‬.........................................................................................٦٨ ٢٦‫ﻓﻠﺳﻔ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫ﺗﺳﻛ‬ ‫و‬ ‫درد‬‫ﯾ‬‫ن‬.............................................................................................٧٠ ٢٧‫ﺑ‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻛودﻛﺎن‬..................................................................................................٧٢ ٢٨‫ﻛﺎرﻧﺎﻣ‬ ‫ـ‬‫ﮥ‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬...........................................................................................٧٤ ٢٩‫ﺷﻔﺎ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫ﻣﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺣﺎﺋ‬‫ﯽ‬..................................................................................................٧٦ ٣٠‫ﺑررﺳ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ﭘروﻧد‬ ‫ﭼﻧد‬‫ۀ‬‫ﻧﻣﺎد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺷﻔﺎ‬ ‫در‬‫ی‬‫ﻣﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺣﺎﺋ‬‫ﯽ‬......................................................٧٨
  • 5. ٥ ١‫ﺗﺎر‬ ‫ـ‬‫ﯾ‬‫ﺨﭽ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠﻢ‬‫طﺐ‬ ‫ﺑﮫ‬‫ﻟﺣﺎظ‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻗدﻣت‬‫ﻣذھب‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫ھﻣﺳﺎن‬‫اﺳت‬‫وب‬‫ﻣﻛﺗ‬ ‫ﺎر‬‫آﺛ‬ .‫و‬‫ﻔﺎت‬‫ﻣﻛﺎﺷ‬‫ﺗﺎن‬‫ﺑﺎﺳ‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫واﻗﻌ‬‫را‬ ‫ﺛﺎ‬‫ﺑت‬‫ﻛرده‬‫اﺳت‬‫ﻣ‬ ‫ﺑﻧظر‬ .‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫رﺳد‬‫از‬‫آن‬‫ھﻧﮕﺎم‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ودش‬‫ﺑﺧ‬‫دارا‬ ‫و‬ ‫د‬‫آﻣ‬‫ی‬‫دان‬‫وﺟ‬‫ﺎت‬‫اﺣﺳﺎﺳ‬ ‫و‬‫ﺎ‬‫ﺑﺎورھ‬ ‫و‬‫ی‬ ‫ﻣﺗﺎﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﻣذھﺑ‬‫ﯽ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫ﺷد‬ ‫رﻧﺟور‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬‫ﻧ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫درك‬ ‫ز‬‫ﺣ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ﯾ‬‫واﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﻋﻼج‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ش‬‫دﺳت‬‫ﮔرد‬ ‫ﺑﻛﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺑد‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧﮕوﻧﮫ‬‫طﺑﺎ‬‫ﺑت‬‫ﺷد‬ ‫آﻏﺎز‬.‫ﻋﻼوه‬ ‫و‬‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾن‬‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫طﺑ‬ ،‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ز‬ ‫ﺑودﻧد‬. ‫ﻣ‬ ‫ﺑﻧظر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫رﺳد‬‫ﻣذھب‬‫ﻣوﺟب‬‫ﻋﻼج‬‫رﻧﺞ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫رواﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬ ‫ﺑﺷر‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫ھم‬‫ﺟﺳم‬‫ﻣ‬ ‫داوا‬‫ﻣ‬ ‫را‬ ‫او‬‫ﯽ‬‫رده‬‫ﻛ‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻻاﻗل‬ ‫ﺎ‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻧﺗظﺎر‬‫ی‬‫داﺷﺗﮫ‬ ‫را‬‫اﺳت‬‫ﺑﻧﺎﺑرا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣذھب‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫ﻣﻼزم‬ ،‫دورا‬‫ن‬‫ﺑﺧودآ‬‫ﯾﯽ‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫وان‬‫ﺎﺋ‬‫ﭘ‬ ‫دو‬‫ﯽ‬‫ﺎم‬‫ﺑﻧ‬ ‫وده‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ر‬‫ﺑﺷ‬ .‫ﺎﻣ‬‫ھﻧﮕ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫روان‬ ‫د‬‫آﻣ‬ ‫ود‬‫ﺑﺧ‬‫ن‬‫ﺗ‬ ‫و‬‫ﻗﺣط‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ذاب‬‫ﻋ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫ذھب‬‫ﻣ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬‫و‬ ‫طﺑﺎﺑت‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫راه‬ ‫دو‬‫روش‬ ‫و‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫اداﻣ‬‫ﮥ‬‫ﺑﻘﺎ‬‫ی‬‫ﺑر‬ ‫ﺑﺷر‬‫رو‬‫ی‬‫زﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻧد‬ ‫دو‬ ،‫ﯾ‬‫ﺷﮫ‬‫و‬‫ﺗﻼش‬‫ﻓطر‬‫ی‬‫طﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬ ‫ﺑوده‬‫اﺳت‬‫طول‬ ‫در‬ ‫و‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﺗﻛﺎﻣل‬ ‫و‬ ‫اﺳﺗﻣرار‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﺑﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫زان‬‫ﺧود‬‫آﺋ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ﺧود‬ ‫و‬‫آﮔﺎھ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ،‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ر‬‫اﻣ‬ ‫دو‬ ‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺿرور‬ ‫ز‬‫ی‬‫ﭘ‬ ‫و‬ ‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ﭼ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﺗر‬‫ﮔﺷﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬ ‫آﻧﺟﺎ‬ ‫ﺗﺎ‬‫ﻣذھب‬‫دارا‬‫ی‬‫رﺷﺗﮫ‬‫اﺣﻛﺎم‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﻓرﻗﮫ‬ ‫و‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﮔوﻧﺎﮔون‬‫ﺷده‬‫و‬ ‫طﺑﺎﺑت‬‫ھم‬‫ﮔﺎم‬‫ﺑﮫ‬‫ﮔﺎم‬ّ‫ﺻ‬‫ﺗﺧ‬‫ﺻ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺗﻧوع‬ ‫و‬ ‫ﺗر‬‫ﺗر‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﺑد‬ ‫و‬ .‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﮕوﻧ‬ّ‫ﺻ‬‫ﻣﺗﺧ‬‫ﺻ‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘد‬ ‫ر‬‫اﻣ‬ ‫دو‬ ‫ر‬‫ھ‬‫ﯾ‬‫د‬ ‫اﻓراد‬ ‫و‬ ‫آﻣدﻧد‬‫ی‬‫ﺗﺣت‬‫ﻋﻧوان‬‫روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ب‬‫رخ‬‫ﻧﻣودﻧد‬. ‫ﮔزارﺷﺎت‬‫ﻣﻛﺗوب‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻣﻛﺎﺷﻔﺎت‬ ‫و‬‫ﺑﺎﺳﺗﺎن‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺗﺟرﺑ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺑﺷر‬‫ی‬‫ﻧﺷﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫دھد‬‫دﻧ‬‫ﻣ‬ ‫آﻏﺎز‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ت‬‫و‬ ‫ﺑﺷر‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ا‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺷد‬ ‫اﻣر‬ ‫دو‬‫ﯾ‬‫ﺑﮭم‬ ً‫ا‬‫د‬‫ﻣﺗﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫و‬‫دارا‬‫ی‬‫اﺻول‬‫ﺎم‬‫اﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﺎ‬‫ﺑﺎورھ‬ ‫و‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬ ‫دوراﻧ‬ ‫در‬‫ﯽ‬‫ﺑس‬‫طوﻻﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﺎھن‬‫)روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺟﺎدوﮔر‬ ‫ـ‬‫ﻎ‬ُ‫ﻣ‬ ‫ـ‬‫و‬‫طﺑ‬ ‫و‬ (...‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺷﺧﺻ‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫واﺣد‬‫ی‬‫ﺑوده‬‫اﻧد‬‫در‬ .‫دوره‬‫ھﺎ‬‫ی‬ ‫اﺧ‬‫ﯾ‬‫ﻛﺳﺎﻧ‬ ‫وﺟود‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ﺗﺣت‬‫ﻋﻧوان‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﻧﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫ﺎﻧﮕر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﯾ‬‫ﮕﺎﻧﮕ‬‫ﯽ‬‫ﻣذھب‬‫و‬‫طﺑﺎﺑت‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫آﻧﻛ‬ ‫و‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫ﺷد‬‫ھم‬ ‫واﺣد‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻣﻘﺎم‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫و‬‫روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫ھم‬ ‫و‬‫ﺷﻔﺎ‬‫ﺑﺧش‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺣﻛ‬ ‫ر‬‫اﻛﺛ‬ .‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫دوره‬ ‫در‬‫ا‬‫ی‬‫ﺎر‬‫ﺗ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬ ‫دارا‬‫ی‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھو‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣردم‬‫ﺑوده‬‫اﻧد‬‫ﻛﺳﺎﻧ‬ ‫وﺟود‬ .‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺛﺎﻏورس‬‫ﺳﻘراط‬ ‫و‬‫و‬‫ﺑﻘراط‬‫وﻋﻠ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫و‬ ‫ﺎ‬ ‫راز‬‫ی‬‫ﺟﺎﺑر‬ ‫و‬‫ﺑن‬‫ﺣ‬ّ‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻧﺷﺎن‬‫دھﻧد‬‫ۀ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫واﻗﻌ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻋﻠم‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬‫ب‬‫ط‬‫ﮫ‬‫ﭼ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ّ‫د‬‫ﺣ‬‫ی‬‫دارا‬‫ی‬‫ذات‬‫اﻧﮕ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ۀ‬ ‫واﺣد‬‫ی‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬. ‫ﻧﺧﺳﺗ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫داﻧﺷﮕﺎه‬‫ھﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫در‬‫ّن‬‫د‬‫ﺗﻣ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫د‬‫ﻗ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫ﺗﮫ‬‫رﺷ‬ ‫د‬‫آﻣدﻧ‬ ‫د‬‫اﻟﮭ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ب‬‫وط‬‫وﻣ‬‫ﻋﻠ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗﻧﮭ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬‫در‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫س‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺷدﻧد‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫رﺷﺗ‬‫ﮥ‬‫ﺣﻘوق‬‫ﻓﻘﮫ‬ ‫و‬‫ھم‬‫اﻓزوده‬ ‫ﺑداﻧﮭﺎ‬‫ﺷده‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻣر‬‫ی‬‫وط‬‫ﻣرﺑ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫زار‬‫ھ‬‫ۀ‬‫اﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫ر‬ ‫اﺳت‬. ‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﮫ‬‫رﺷﺗ‬‫ﮥ‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬ ‫ذﻛور‬‫ﻣ‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وم‬‫ﻋﻠ‬‫ﮕﺎھ‬‫داﻧﺷ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫ﺎﻧﮕر‬‫وع‬‫ﻧ‬"‫راﺑطﮫ‬"‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫راﺑط‬ :‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫)اﻟﮭ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫راﺑطﮫ‬ ،(‫اﻧﺳﺎن‬‫طﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫ب‬‫)ط‬(‫ﮫ‬‫راﺑط‬ ‫و‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫وق‬‫)ﺣﻘ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻓﻘ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬ ‫در‬ .(‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮕﺎھﮭﺎ‬‫داﻧﺷ‬‫ی‬ ‫ﺎﺋ‬‫اروﭘ‬‫ﯽ‬‫رن‬‫ﻗ‬ ‫دود‬‫ﺣ‬ ‫از‬‫ﻧﺟم‬‫ﭘ‬‫ل‬‫ﻗﺑ‬‫ﻣ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﮕﺎه‬‫داﻧﺷ‬ ‫و‬ ‫ﻼد‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﻼﻣ‬‫اﺳ‬‫ﯽ‬‫رن‬‫ﻗ‬ ‫دود‬‫ﺣ‬ ‫از‬‫وم‬‫ﺳ‬‫ھﺟر‬‫ی‬‫ر‬‫ﻗﻣ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫رﺷﺗﮫ‬‫داﺷﺗﮫ‬ ‫وﺟود‬‫ﻋﻠوم‬ ‫ﺳﺎﺋر‬ ‫و‬‫ﻓﻧون‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫اﺳﺎس‬ ‫و‬ ‫ﺑرﻣدار‬ ‫ز‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫رﺷﺗﮫ‬‫ﺗﻌﻠ‬ ‫ھﺎ‬‫ﯾ‬‫م‬‫داد‬‫ه‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ .‫ﺷد‬‫ﯽ‬‫دﺗﮭﺎ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬
  • 6. ٦ ‫داﻧﺷﺟوﺋ‬ ‫ھر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣدارس‬‫ﻣ‬ ‫وارد‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫ر‬‫ھ‬‫ﺗﮫ‬‫رﺷ‬‫ﺗﺣﺻ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗوأﻣ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ﻊ‬‫درواﻗ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫رﺷﺗﮫ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫دارا‬ ‫ز‬‫ی‬‫ﺗﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ی‬‫ﺗﺣﺻ‬ ً‫ﻼ‬‫وﻛ‬ ‫ﻧﺑود‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻋﻠم‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮔﺷت‬‫ﻓﺎرغ‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫اﻟﺗﺣﺻ‬‫ﯾ‬‫ﻼن‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮕﺎه‬‫داﻧﺷ‬‫ھﺎ‬ ‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬‫ﻣﺛﺎﺑ‬‫ﮥ‬"‫ﮫ‬ ‫ﻣ‬ّ‫ﻼ‬‫ﻋ‬"‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬ ‫د‬ ‫ﺑودﻧ‬‫ﮫ‬ ‫ھﻣ‬‫وم‬ ‫ﻋﻠ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫دﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫و‬‫ی‬‫ب‬ ‫ﻛﺳ‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ﻧﻣودﻧ‬‫ﮫ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫در‬ ‫و‬‫وان‬ ‫ﺑﻌﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻎ‬ ّ‫ﻠ‬‫ﻣﺑ‬‫و‬ ‫ﺎ‬ ‫راھﻧﻣ‬‫ی‬‫ذھﺑ‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬،‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫وف‬ ‫ﻠﺳ‬‫و‬‫ﯾ‬‫ك‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫وق‬ ‫وﺣﻘ‬‫دان‬‫ﻓﻘ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻣدار‬ ‫ﺎﺳ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫وب‬ ‫ﻣﺣﺳ‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ .‫ﺷدﻧد‬‫اﻟﺑﺗﮫ‬‫ھر‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻣوﻣ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﺗدر‬ ‫ُﻠﻣﺎ‬‫ﻋ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫رﺷﺗﮫ‬ ‫در‬‫ﺧ‬‫ﺎﺻ‬‫ﯽ‬‫دارا‬‫ی‬‫ﻋﻼﻗﮫ‬‫ﺗﺑ‬ ‫و‬ّ‫ﺣ‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ﮔﺷﺗﻧد‬‫روف‬‫ﻣﻌ‬ ‫و‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﺷدﻧد‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﻠﺳوف‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ﮕر‬‫ی‬‫ﺣﻘوق‬‫دان‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫آن‬ ‫و‬ ‫ﺎﺳﺗﻣدار‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫ّم‬‫ﺟ‬‫ﻧ‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﮔﺷ‬‫ﺑرﺧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬ ‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺗﺧﺻﺻ‬ ‫ﺑطور‬ ‫ز‬‫ﯽ‬‫ﻓﻘط‬‫طﺑﺎﺑت‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺷﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﻧﻣودﻧد‬ ‫ﻛﺳ‬ ً‫ﻼ‬‫ﻣﺛ‬‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺛﺎﻏورس‬‫ھﻣﮫ‬ ‫در‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫دارا‬‫ی‬‫ﺗﺧﺻص‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫وغ‬‫ﺑ‬‫ﻔﺎت‬‫وﻣﻛﺎﺷ‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫داﻋﺎﺗ‬‫اﺑ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﯾ‬‫ژه‬‫ت‬‫داﺷ‬. ‫ھم‬‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ﻠﺳوف‬‫ﺗﻌﻠ‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ھم‬ ‫ﻧﻣود‬‫دارا‬‫ی‬‫ﻣﻌﺑد‬‫ی‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﺎرف‬‫ﻋ‬ ‫و‬‫وﻓ‬‫ﺻ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺗرﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫م‬‫ھ‬ ‫و‬ ‫رد‬‫ﻛ‬ ‫ت‬‫طﺑﺎﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫م‬‫ھ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫ﮫ‬ ‫ﻧﺧﺑ‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎﺿ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫در‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫س‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫در‬ .‫رد‬‫ﻛ‬‫ﻼﻣ‬‫اﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ون‬‫ﭼ‬ ‫اﺑن‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫راز‬ ‫و‬ ‫ﻧﺎ‬‫ی‬‫اﺑور‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﺣ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫روﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺎراﺑ‬ ‫ﻓ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫دارا‬ ً‫ﺎ‬ ‫ﻋﻣوﻣ‬ ‫ز‬‫ی‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺷﺧﺻ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫د‬ ‫ﺑﻌ‬ ‫د‬ ‫ﭼﻧ‬‫ی‬‫ل‬ ‫ﻛﺎﻣ‬ ‫و‬.‫د‬ ‫ﺑودﻧ‬ ‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﻣ‬‫ﺗﺎن‬ ‫ﺑﺎﺳ‬‫ﭼ‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ھﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬ً‫ا‬‫ر‬ ‫اﻛﺛ‬ ‫ز‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﻧﮕوﻧ‬‫ﻛﻧﻔﺳ‬ ‫و‬ ‫وﺗزو‬ ‫ﻻﺋ‬ .‫د‬ ‫ﺑودﻧ‬‫ﯾ‬‫وس‬‫ﮫ‬ ‫ﺟﻣﻠ‬ ‫از‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎ‬ ‫ﻋﻠﻣ‬‫ی‬‫ﺎﻣﻌ‬ ‫ﺟ‬‫ﯽ‬ ‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑﺳ‬ ‫و‬ .‫ﮔﺷﺗﻧد‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ی‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ی‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺣ‬ ‫ﺎ‬ّ‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻘ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫م‬‫ھ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬‫ﮫ‬‫اﻟﺑﺗ‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻘ‬‫ﯽ‬‫را‬‫ﯾ‬‫ك‬ ‫ﻋﺑﺎدت‬‫ﺗﻠﻘ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺛل‬ ‫ﻛردﻧد‬‫ﻓﺎراﺑ‬‫ﯽ‬‫اﭘ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻛﻧﻔﺳ‬ ‫و‬ ‫ﻛور‬‫ﯾ‬‫وس‬‫وﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎم‬‫رت‬‫ﺣﺿ‬ .‫طو‬‫ارﺳ‬ ‫و‬‫ﻧ‬ ‫داوود‬‫ﯾ‬‫م‬‫ھ‬ ‫ز‬‫ﻗﺎﺿ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬ ‫ھم‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ھم‬‫ﻧﺑ‬‫ﯽ‬‫ھم‬ ‫و‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯾ‬‫ﻘ‬‫ﯽ‬‫دان‬‫ﻧوازﻧده‬ ‫و‬. ‫وﻟ‬‫ﯽ‬‫اﻧدﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻗﺑل‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻓﺎرغ‬‫اﻟﺗﺣﺻ‬‫ﯾ‬‫ﻼن‬‫ﻣدرﺳﮫ‬،‫ﻛﺳﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑودﻧد‬‫دون‬‫ﺑ‬‫ھ‬‫ﯾ‬‫ﭻ‬‫ﮫ‬‫ﻣدرﺳ‬‫ﺗﻌﻠ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﻣ‬‫ﺎﺑ‬‫اﻛﺗﺳ‬‫ﯽ‬‫دارا‬‫ی‬ ‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھو‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻛﺎﻣل‬‫آﻧﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺑودﻧد‬‫اﻧﺑ‬ ‫ھﻣﺎﻧﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬‫اﻛﺛرﺷﺎن‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫و‬‫طﺑﺎﺑت‬ ‫و‬‫د‬‫ﺑودﻧ‬ ‫دارا‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗوأﻣ‬ ‫را‬ ‫وﻟ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ّ‫ﺗ‬‫اﻟﺑ‬‫طﺑﺎﺑت‬‫آﻧﺎن‬‫ﻣﺗﻔﺎوت‬ ً‫ﺎ‬‫ذاﺗ‬‫ﻧوع‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬‫ﺷﻔﺎﻋت‬‫ﺷﻔﺎ‬ ‫و‬‫ی‬‫روﺣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وب‬‫ﻣﺣﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وه‬‫ﺟﻠ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ا‬‫ی‬ ‫ت‬ ّ‫ﻧﺑو‬ ‫از‬‫آﻧﺎن‬‫ﻣﻌﺟزه‬ ‫و‬‫ﻛراﻣت‬ ‫و‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬ .‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬‫ی‬‫ﻛﮫ‬‫ﻼوه‬‫ﻋ‬‫وت‬‫ﻧﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ل‬‫ﺣﺎﻣ‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ب‬‫ط‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﺑﻠﻛ‬ ‫و‬ ‫ﻋﻠوم‬‫ﻓﻧوﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫را‬ ‫او‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺑزرگ‬ ‫ﺟﺎدوﮔر‬‫)ﻣﻎ‬‫ﻣ‬ (‫ﯽ‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫زردﺗﺷ‬ ‫دﻧد‬(‫)ع‬‫ا‬ .‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬ ‫ا‬‫ﯾ‬‫راﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺎﻧ‬ ‫ﺑ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠوم‬‫وﻧ‬ ‫ﻓﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ون‬ ‫ﭼ‬‫ﺎر‬ ‫ﻣﻌﻣ‬‫ی‬‫ﻣﮭﻧدﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺎﺟ‬ ّ‫ﺳ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮔ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎه‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ون‬ ‫ﻓﻧ‬ ‫ز‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﭼ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ۀ‬‫ﺟﻧﮕ‬‫ﯽ‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋ‬ ‫در‬ ‫او‬ .‫د‬ ‫داﻧﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎل‬ ‫ﺣ‬‫دارا‬‫ی‬‫درت‬ ‫ﻗ‬‫ﻔﺎ‬ ‫ﺷ‬‫ی‬‫ﺎﻧ‬ ‫روﺣ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫وﺑﺳ‬ ‫ود‬ ‫ﺑ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ی‬‫راض‬ ‫اﻣ‬ ‫از‬‫ﻼج‬ ‫ﻻﻋ‬‫ﺎدرزاد‬ ‫ﻣ‬ ‫و‬‫ی‬‫را‬ ‫ﺎن‬ ‫درﻣ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎره‬ ‫درﺑ‬ .‫ود‬ ‫ﻧﻣ‬‫ﺑﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ی‬‫از‬ ‫ر‬ ‫دﮔ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑران‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﭼﻧ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وﻣ‬ ‫ﻋﻠ‬‫ﯽ‬‫زارش‬ ‫ﮔ‬‫ده‬ ‫ﺷ‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ل‬ ‫ﻣﺛ‬‫ادر‬‫ﯾ‬‫س‬(‫)ع‬، ‫ﺳﻠ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬(‫)ع‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎل‬‫ﻧﺑ‬‫ﯽ‬(‫)ع‬. ‫ﺣﻛﻣت‬ ‫در‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳﻼﻣ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣﺧﺻوﺻ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺳﻼﻣت‬ ،‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫اﻣر‬‫ی‬‫ﺗﻠﻘ‬ ‫د‬‫واﺣ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫وط‬‫ﻣﻧ‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دار‬‫ی‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫واژ‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ۀ‬"‫اﺳﻼم‬"‫از‬"‫ﺳﻼﻣت‬"‫اﺳت‬‫و‬"‫ﺳﻼم‬"‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﻗرآن‬ ‫در‬ ‫ز‬‫ر‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬‫اﺳ‬ ‫از‬‫ﻣﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫آﻣ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﻼم‬‫ﺳ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫ﮔﻔﺗن‬‫ﻣذھب‬ ‫در‬‫اﺳﻼم‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫آرزو‬‫ی‬‫ﺳﻼﻣﺗ‬‫ﯽ‬‫ودن‬‫ﻧﻣ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﻋ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وت‬‫دﻋ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫درھ‬ .‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫ﭻ‬‫ذھﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬ ‫ﭼون‬‫اﺳﻼم‬‫د‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﻼﻣﺗ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎم‬‫ﻣﻘ‬‫ﻌ‬‫وﺿ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫ﻧﺷ‬ ‫د‬‫واﺣ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ر‬‫ﻣﮭﻣﺗ‬ ‫از‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫و‬‫ﯾ‬‫ژﮔ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ؤﻣن‬‫ﻣ‬‫ﺎ‬‫ھﻣﺎﻧ‬ ‫ﺳﻼﻣﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫اوﺳت‬‫ﻗرآن‬ ‫در‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﻛر‬‫ﯾ‬‫م‬‫ھﻣﮫ‬‫اﻧواع‬‫ﻋذاب‬‫ﻣرﺑوط‬ ‫ھﺎ‬‫ﺑﮫ‬‫ﻛﺎﻓران‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫واع‬‫اﻧ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﮭ‬‫ی‬ ‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺛل‬ ‫ﺑﺎﺷﻧد‬‫ذاب‬‫ﻋ‬‫اﻟ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ذاب‬‫ﻋ‬ ،(‫ﺎ‬‫)دردھ‬‫ﻋﻘ‬‫ﯾ‬‫م‬‫)ﺑن‬‫ت‬‫ﺑﺳ‬‫ھﺎ‬‫ی‬‫ﺎطﻔ‬‫ﻋ‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫و‬‫ر‬‫ﻓﻛ‬‫ی‬‫ﺟﻧﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬،( ‫ﻋذاب‬‫ر‬ُ‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫)ﺗرد‬‫ﯾ‬‫وﺳواس‬ ،‫دھﺎ‬‫ﺷك‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﻋذا‬ ،(‫ھﺎ‬‫ب‬‫ﺳﻌ‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ﺎت‬‫)اﻟﺗﮭﺎﺑ‬‫ﺑ‬‫ﻋﺻ‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ذاب‬‫ﻋ‬ ،(‫ﻣﻘ‬‫ﯾ‬‫م‬ ‫)اﻣراض‬‫ﻻﻋﻼج‬‫ﻏ‬ ‫و‬ (‫ﯾ‬‫ره‬‫وﻋﻼوه‬ .‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﻼﻣت‬‫رواﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ھﻣﺎن‬‫ﻋﻘل‬‫ﻣ‬ ‫ﺷﻌور‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﺧﺗص‬ ‫ﺑﺎﺷد‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫ت‬‫اﺳ‬
  • 7. ٧ ‫ﮫ‬‫وھﻣ‬‫ﺎﻓران‬‫ﻛ‬‫رﻛﺎن‬‫ﻣﺷ‬ ‫و‬‫ﺎن‬‫ﻣﻧﺎﻓﻘ‬ ‫و‬‫ل‬‫ﺗﻌﻘ‬ ‫از‬‫ﺎﻗط‬‫ﺳ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫ﺎﺗ‬‫درﺟ‬ ‫در‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ون‬‫ﺟﻧ‬ ‫از‬‫ﺗﻠﻘ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ .‫وﻧد‬‫ﺷ‬‫رآن‬‫ﻗ‬ ‫ر‬‫ر‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬ ‫ﺟن‬‫زده‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫طﺎن‬‫زده‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠل‬‫اﺻﻠ‬‫ﯽ‬‫اﻣراض‬‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﺷده‬‫ﻛﮫ‬ ‫اﻧد‬‫دال‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ران‬‫ﻛﻔ‬ ‫و‬‫ت‬‫اﺳ‬. ‫درﺳت‬‫ﺑﮫ‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺧﻠﺻﺎن‬ ‫و‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اطﺑﺎ‬‫ی‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﻣﻧﺷﺄ‬ ‫و‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬‫اوﻟ‬‫ﯾﮥ‬ ‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺷ‬‫درﺳت‬ ‫و‬ ‫وﻧد‬‫ﺑﮫ‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣدارس‬‫ﺟﮭﺎن‬‫اﻟﮭ‬ ،‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫طب‬ ‫و‬‫از‬‫ﯾ‬‫ﻛد‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﻣﺗﻣ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫ز‬ ‫ﻧﺑوده‬‫اﺳت‬‫ﺣﻛ‬ ‫ھر‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﺎل‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ھم‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫اﺳﻼم‬‫را‬ ‫اطﺑﺎء‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺧواﻧده‬‫د‬‫اﻧ‬ ‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺧداﺷﻧﺎس‬‫ھﻣ‬ ‫از‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫رﺷﺗ‬ ‫دو‬ ‫رو‬‫ﮥ‬‫طب‬‫ﺣﻘوق‬ ‫و‬‫)ﻓﻘﮫ‬‫اﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﺎم‬‫ﺑﮫ‬ (‫ﻣﺛﺎﺑ‬‫ﮥ‬‫ﺻورت‬ ‫دو‬‫دﻧ‬‫ﯾ‬‫و‬‫ی‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫از‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬ ‫ﺧداﺷﻧﺎﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ط‬‫رواﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫طﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫ﮫ‬‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫و‬‫و‬‫راﺑﺳ‬‫ی‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ده‬‫ﺧواﻧ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫و‬‫ﻊ‬‫درواﻗ‬‫ورت‬‫ﺻ‬ ‫اﺟراﺋ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬‫ﺑﮫ‬ .‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬ّ‫ل‬‫ﻛ‬‫ﺎم‬‫اﺣﻛ‬‫ﺎرف‬‫ﻣﻌ‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺧﺎﺻ‬‫ﮓ‬‫ﻓرھﻧ‬ ‫در‬‫ﻼﻣ‬‫اﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭼ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ی‬‫رح‬‫ﺷ‬ ‫ز‬‫ﺟ‬‫و‬ ‫ﺑ‬‫ط‬ ‫ﺳ‬‫ﺧ‬ ‫ﺗﺷ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ص‬‫ﺎم‬ ‫اﺣﻛ‬‫ره‬ ‫روزﻣ‬‫دﮔ‬ ‫زﻧ‬‫ﯽ‬‫وده‬ ‫ﻧﺑ‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫ط‬ ‫رواﺑ‬‫ر‬ ‫ﺑﺷ‬ ‫راد‬ ‫اﻓ‬‫ی‬‫دوﺟﻧﺑ‬ ‫در‬ ‫را‬‫ﮥ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬ ‫ﻌ‬‫ﮫ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫و‬ ‫ﺑرﻧﺎﻣﮫ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ی‬‫ﻧﻣوده‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻛﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻣرﺑوط‬ ‫اﻣور‬‫ﺑﮫ‬‫ﻋﻣﻠﻛردﻏرا‬‫ﯾ‬‫ﻋواطف‬ ‫و‬ ‫ز‬‫ﺷﺎﻣل‬ ‫را‬‫اﺳت‬. ‫واﺿﺢ‬ ‫ﻟذا‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬"‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫م‬‫ﻛ‬ُ‫ﺣ‬‫ر‬‫اﻣ‬ ‫ر‬‫ھ‬‫ی‬‫درك‬ ‫را‬‫وده‬‫ﻧﻣ‬‫ردم‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫و‬‫ﺑﺳ‬ ‫را‬‫ی‬‫روش‬ ‫ﺳﺎﻟم‬‫دﮔ‬‫زﻧ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫دا‬‫ھ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﭼﻧ‬ .‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ادراﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑدون‬‫ك‬‫ﺷ‬‫وط‬‫ﻣرﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺧودﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬‫از‬‫ﺧداﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ﯾ‬‫طﺑﻖ‬ ‫را‬‫ﻣﻌﺎرف‬‫اﺳﻼﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﯽ‬‫ﺷﻧﺎﺳد‬‫ﺳﺎﺋر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھم‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺷﻧﺎﺳد‬ ‫دردھﺎ‬ ‫و‬‫رﻧﺞ‬ ‫و‬‫ﻣﺷﻛﻼت‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫آﻧﺎن‬‫درك‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫راه‬ ‫و‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﻋﻼج‬‫ﻣ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫ﭘ‬ ‫و‬ ‫ﺷﻧﺎﺳد‬‫ﯾ‬‫ش‬‫رو‬‫ی‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬ّ‫ب‬‫ط‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ .‫ﻧﮭد‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎء‬ ‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﺧداﺷﻧﺎﺳ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫ﺣﻘوق‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫ﻓطرت‬ ‫از‬ ‫و‬‫ﻣذھﺑ‬‫ﯽ‬‫ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎﭘذ‬‫ﯾ‬‫ﺑوده‬ ‫ر‬‫اﺳت‬. ‫ﻛﮫ‬ ‫آﻧﺟﺎ‬ ‫از‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫واﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ارﺗﺑﺎط‬ ً‫ا‬‫د‬‫ﯽ‬‫ﺎﻋ‬‫اﺟﺗﻣ‬ ‫ـ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ش‬‫رواﺑط‬ ‫در‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫ﮫ‬‫ﺟﺎﻣﻌ‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫راط‬‫اﻓ‬ ‫ﺎر‬‫دﭼ‬ ‫ز‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ھﻣ‬ ‫و‬ ‫ﮔردد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﺳﺋﻠﮫ‬‫ﻋﻠت‬‫اﻣراض‬‫و‬‫ﻧﺎھﻧﺟﺎر‬‫ﯾ‬‫ﮭﺎ‬‫ی‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﻋﺻ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫او‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫ر‬‫ﻣﮕ‬ ‫ود‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻛ‬‫ت‬‫ﺗﺣ‬ ‫ﻓرﻣﺎن‬‫ﺣﻘوﻗ‬‫ﯽ‬‫ﮔ‬ ‫ﻗرار‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫رد‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫درﺳت‬ .‫ﺷود‬‫ﺑﮫ‬‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻓﻘط‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﻣﺣﺗﺎج‬ ،‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎد‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫ﻣﺎﺑﻘ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣوﺟودات‬‫د‬ ‫در‬ ً‫ﺎ‬‫ﻓطرﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻗرار‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫دارﻧ‬‫ﺣ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗﻧﮭ‬‫ﯾ‬‫واﻧ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ر‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ض‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫را‬ ‫ﻣوﺟود‬‫ی‬‫ﺣر‬‫ﯾ‬‫ص‬‫و‬‫ﺷد‬‫ﯾ‬ّ‫ﺑ‬‫ﻣﺗﻛ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﺎﻧﺧوار‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ .‫ھﻣ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ل‬‫ﻛ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ر‬‫ﺑ‬‫ﺎس‬‫اﺳ‬‫و‬‫ﺗﻘ‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺗن‬‫ﺷ‬ ‫دار‬‫ی‬‫ﺷده‬ ‫ﺑﻧﺎ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﺣﻛﻣت‬‫طﺑﺎ‬ ‫و‬‫ﺑت‬‫ھم‬‫ذاﺗش‬ ‫در‬‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬ ‫وا‬‫ﺗﻘ‬‫ﯽ‬‫ز‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫را‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫از‬ ‫ﺧﺎرج‬ ‫ﺗﻘوا‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻔس‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬‫رھﺎ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫و‬ ‫رﻧﺟور‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫واﻧ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ردد‬‫ﮔ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺗﻼ‬‫اﺑ‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ر‬‫و‬ ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻧﻔس‬‫ﻏ‬ ‫را‬ ‫ﺑﺷر‬‫ﯾ‬‫رزداﺋ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺗزﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫)ﭘﺎك‬‫ﻣ‬ (‫ﯽ‬.‫ﻛﻧد‬ ‫روا‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ت‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫روز‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ﭘزﺷﻛﺎن‬ ‫از‬‫ا‬‫ﯾ‬‫راﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫اﺳﻼم‬‫آورده‬‫ﺣﺟﺎز‬ ‫در‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﻛﺎ‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬ ‫رم‬‫اﻛ‬(‫)ص‬‫وع‬‫رﺟ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ﺎن‬‫ﻣؤﻣﻧ‬ ‫را‬‫ﭼ‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﮭ‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫وع‬‫رﺟ‬ ‫او‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋﺟﻣ‬ ‫را‬ ‫او‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫د‬‫ﺧواﻧﻧ‬ ‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑرص‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻓرﻣودﻧد‬‫ت‬ّ‫ﻠ‬‫ﻋ‬‫ﻋدم‬‫رﺟوع‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫ﺑﮫ‬‫د‬ ‫اﻣر‬ ‫او‬‫ﯾ‬‫ﮕر‬‫ی‬‫اﺳت‬‫آن‬ ‫و‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎز‬‫ی‬‫ﺎن‬‫آﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫را‬ ‫ﺳﺎﻟم‬ ً‫ا‬‫اﻛﺛر‬‫ﺑرا‬ ‫و‬ ‫ھﺳﺗﻧد‬‫ی‬‫ﺑرﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻣﺷﻛﻼت‬ ‫از‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﺧود‬‫ﺎﺋر‬‫ﺳ‬‫ﺎن‬‫ﻣؤﻣﻧ‬‫و‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺧص‬‫ﺷ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫وع‬‫رﺟ‬ ‫ﺎﻣﺑر‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫از‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬ ‫ﺑ‬ ‫دارو‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺷﺎﺑﮫ‬ .‫ﺎزﻧد‬‫ﭼﻧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﺷﻛﻠ‬‫ﯽ‬‫ﺣﺿرت‬ ‫ﻋﺻر‬ ‫در‬‫ﻣوﺳ‬‫ﯽ‬(‫)ع‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﺳﺎﻣر‬‫ی‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫آﻣد‬ ‫د‬‫ﻓ‬ ‫ﺧود‬‫رد‬‫ی‬‫داﻧﺷﻣﻧد‬‫و‬ ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ز‬ ‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫د‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫ﻣﻌﺎﻟﺟﮫ‬‫ﺑﮫ‬‫رﺟوع‬ ‫او‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﻛﻧد‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫واﻗﻌ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻧﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﻖ‬‫طﺑ‬‫ﺎت‬‫ﮔزارﺷ‬‫ﺎر‬‫ﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬، ‫ھﻣﮫ‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫اطراف‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑران‬‫اﻣﺎﻣﺎن‬ ‫و‬‫و‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺑﻧدرت‬ ،‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎز‬‫ی‬‫ﺑﮫ‬‫اطﺑﺎء‬ ‫ﺳﺎﺋر‬ ‫و‬ ‫دارو‬ ‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫وآﻧﺎﻧﻛﮫ‬ .‫ﻛﻧﻧد‬ ‫دا‬‫رﻧﺟ‬ ‫و‬ ‫درد‬ ‫دﭼﺎر‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻖ‬‫طﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ ‫دﻧد‬‫ﺷ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫ت‬‫ﻣﻌرﻓ‬ ‫و‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ﭘ‬ ‫ﺑر‬‫ﺻ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺷ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻧﻣودﻧ‬ ‫ﺗزﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮥ‬‫ﻧﻔس‬‫اﺻﻼح‬ ‫و‬‫اﻋﻣﺎل‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬ ‫ﭘرداﺧﺗﻧد‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫ﺑر‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑودﻧد‬ ‫ﺑﺎور‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫اﻣراض‬‫اﻣﺗﺣﺎﻧﺎت‬ ‫و‬ ‫ﺑﻼھﺎ‬ ،‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫و‬
  • 8. ٨ ‫دﻋوت‬‫ﺑﮫ‬‫ﺗوﺑﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﮫ‬ ‫ﺑﺎﺷد‬‫رﺟوع‬‫ﺑﮫ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻣ‬ ‫در‬ .‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣﺧﻠﺻ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫واره‬‫ھﻣ‬‫ﻛ‬‫ﺗﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫و‬ ‫درد‬‫طﮫ‬‫ﺑواﺳ‬‫و‬ ‫دارو‬ ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫اﻣر‬‫ی‬‫ﻣﺷرﻛﺎﻧﮫ‬ّ‫ﺗ‬‫ﺣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﺣﺳوب‬ ‫ﻛﻔر‬‫ﺷده‬‫اﺳت‬‫ﺑﻠﻛﮫ‬ ‫و‬‫ﻛﮫ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬‫ﺎ‬‫دﻋﺎھ‬ ‫در‬‫ی‬‫ﮫ‬‫اﺋﻣ‬‫ﺎر‬‫اطﮭ‬(‫)ع‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫واﻧ‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫م‬ ‫ﯾ‬‫ك‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﻣؤﻣن‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫اﺧﻼﺻش‬‫د‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺟﺎﻧب‬ ‫از‬ ،‫ﺧداوﻧد‬‫طﻠب‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﺑﻼ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫س‬‫ﻧﻔ‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﺎك‬‫ﭘ‬ ‫او‬‫ردد‬‫ﮔ‬‫ﻼ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫اﻟطﺎف‬ ‫را‬ ‫ﮭﺎ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫داﻧد‬‫ﻣوﺟب‬‫ﺎك‬‫ﭘ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ودﮔ‬‫ﺑﺧﺷ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬.‫ﻊ‬‫درواﻗ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ؤﻣن‬‫ﻣ‬‫ل‬‫اھ‬‫ت‬‫ﻣﻌرﻓ‬‫و‬ ‫ﺣﻛﻣت‬‫ﻋﻠت‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬ ،‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﮭﺎ‬‫ی‬‫ﻣ‬ ‫ﺧود‬‫ﯽ‬‫رﺟوع‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫داﻧد‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫رك‬‫ﺷ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫و‬‫م‬‫ﻓﮭ‬ ‫ر‬‫ﻛﻔ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ .‫ردد‬‫ﮔ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬ ‫وھر‬ ‫ﮔ‬‫ۀ‬‫ت‬ ‫طﺑﺎﺑ‬‫اﻧﺑ‬ ‫زد‬ ‫ﻧ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬ ‫ﺎء‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﻣ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫در‬ ‫ﺑﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫طﮫ‬ ‫ﺑواﺳ‬‫رك‬ ‫ﺷ‬ ‫د‬ ‫رﺷ‬‫ﻛﻔران‬ ‫و‬‫ﺎل‬ ‫ﺣ‬ ‫در‬ ‫ﺎ‬ ‫ھ‬ ‫ﻓراﻣوﺷ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬ ‫اﻧﻛﺎر‬ ‫و‬‫و‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻛﻔران‬ ‫و‬‫ﻋﻠت‬ ‫ھﻣﺎﻧﺎ‬‫ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫از‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫آﻧﺟﺎﻛ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫اﻣروزه‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﻣردﻣﺎن‬ ‫اﻛﺛر‬ ‫و‬ ‫اطﺑﺎء‬ ‫و‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﺑﺗﻼ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫د‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﻛ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ن‬‫وﻻن‬‫رﺳ‬‫وق‬‫ﺣﻘ‬ ‫و‬‫اﺧﻼﻗ‬‫ﯽ‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ﺎﺑ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻛﮫ‬‫ﻧﻘطﮫ‬ ‫در‬‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫ﺣﻛﻣت‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﮔرﻓﺗﮫ‬ ‫ﻗرار‬‫ﺑﺎآن‬ ‫و‬‫ﺟﻧﮓ‬ ‫ﺳر‬.‫دارﻧد‬ ‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬‫طب‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫و‬‫از‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺗﺎن‬‫ﺑﺎﺳ‬‫ﮔرد‬ ‫ﺎز‬‫آﻏ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎ‬‫اطﺑ‬‫ی‬‫ﺗﻘل‬‫ﻣﺳ‬‫د‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ﺑﺎﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻋﻠم‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫ﻣﺣﺳوب‬‫ﺷده‬‫از‬ ‫اﻧد‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺗﮫ‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫اﻧد‬‫ﮭورﺗر‬‫ﻣﺷ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راط‬‫ﺑﻘ‬ ‫ﺎ‬‫آﻧﮭ‬‫)ھ‬‫ﯾ‬‫وﻛرات‬‫ﭘ‬‫ت‬‫اﺳ‬ ( ‫ﻛﮫ‬‫طﺑﻖ‬‫ﺳوﮔﻧد‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻣﻌروﻓ‬‫ش‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﺗﺎ‬‫ﺳرﻟوﺣﮫ‬ ‫اﻣروز‬‫ﺣرﻓ‬‫ﮥ‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫درك‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫و‬ ‫ﺎﻓر‬‫ﻛ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫ﻣﻌﺗﻘد‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺑﺎﺳﺗﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫آﭘوﻟون‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬‫ﻣ‬ ‫را‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫ﭘرﺳﺗد‬‫ﺧدا‬ ‫را‬ ‫او‬‫ی‬‫طب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎ‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﻣد‬‫ﻧﺎم‬‫ﺳوﮔﻧد‬ ‫او‬‫ﯾ‬‫ﺎد‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑﻘراط‬ .‫ﻛﻧد‬‫ﻛﮫ‬‫ﭘ‬ ‫و‬ ‫ﭘدر‬‫ﯾ‬‫طب‬ ‫ﻐﻣﺑر‬‫ﻣدرن‬‫اﺳت‬ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻣ‬ ‫ﻛﺎﻓر‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ّ‫ﺗ‬‫ﺣ‬‫ﯽ‬‫ﺎل‬‫ﻗﺑ‬ ‫در‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ﺗوﺣ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬ ‫اﻟﺋﺎت‬‫ﭼون‬‫ﺳﻘراط‬‫ﻋداوت‬ ،‫ورز‬‫ﯾ‬‫ده‬‫اﺳت‬‫ا‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻛ‬‫رورش‬‫ﭘ‬ ‫او‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺎﻓﺗ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﺎن‬‫آﻧ‬ ‫از‬‫ﻌﺎب‬‫اﻧﺷ‬ ‫ﻧﻣوده‬‫ا‬‫ﺳت‬‫ﺗﻼش‬ ‫و‬‫ﻛرده‬‫ﻋﻠم‬ ‫ﺗﺎ‬‫طب‬‫ﻧﻘط‬ ‫در‬ ‫را‬‫ﮥ‬‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﻣﺎ‬ ‫ﺑرﭘﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻣﻧﮭﺎ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ی‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫راه‬‫روش‬ ‫و‬‫ﺳﻼﻣت‬‫و‬‫ﺳﻌﺎدت‬‫اﺑداع‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﻛﻧد‬‫اﺻطﻼح‬‫د‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ﺑﺷر‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬ّ‫ر‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ا‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫در‬ ‫و‬ ‫ﺎزد‬‫ﺳ‬ ‫ﺎز‬‫ﻊ‬‫واﻗ‬‫را‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬ ‫ﻓطرت‬ ‫از‬‫ﺧودش‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﮕﺎﻧﮫ‬‫ﺎﺧﺗﮫ‬‫ﺳ‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫و‬‫ﻋﺎرﺿ‬ ‫را‬‫ﮫ‬‫ا‬‫ی‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫از‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑداﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫و‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺣﻣﻠ‬‫ﻣ‬ ‫ور‬‫ﯽ‬.‫وﻧد‬‫ﺷ‬ ‫درواﻗﻊ‬‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﮔﻔت‬ ‫د‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻘط‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﺟدا‬‫ﮥ‬‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬ ،‫ﯾ‬‫ن‬‫را‬‫ﮔ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ﻣﺎﺗر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬ ‫ﻧﺎﺗوراﻟ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫)طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﭘرﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺑوده‬ (‫ﻛﮫ‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫در‬‫ﻛﺎﻣل‬ ‫ﺑطور‬ ‫ارﺳطو‬‫ﺗﺑ‬‫ﯾﯾ‬‫ن‬‫اﻟﮭ‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫طب‬ ‫و‬‫وق‬‫ﺣﻘ‬ ‫و‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬ ‫ھﻣد‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﻣﺳﺗﻘل‬ ‫و‬ ‫ﺟدا‬ ‫ﮕر‬‫ﻼن‬‫اﻋ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ص‬‫ﺗﺧﺻ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﮔراﺋ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﺷ‬ ‫ﺎز‬‫آﻏ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫از‬ ‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺟ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﮕﺎﻧ‬ ‫ﮔﺷت‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳرآﻏﺎز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻧﻔﺎق‬‫ﻓﻠﺳﻔ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬‫ﺳﻧﮓ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫رﺑﻧﺎ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫در‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﻧﮭﺎده‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ﮫ‬‫اداﻣ‬ ‫روز‬‫اﻣ‬ .‫دارد‬ ‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧﻔﺎق‬‫)ﺟداﺋ‬‫ﯽ‬(‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺟﮭﺎن‬‫ﻼم‬‫اﺳ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫راه‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫از‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺑﻠﻛ‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺟ‬ ‫ﮕر‬‫د‬‫ﺿ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ﮕر‬ ‫ﺳﺎﺧت‬.‫درواﻗﻊ‬ّ‫د‬‫ﻣ‬ ‫ﺑﺷر‬‫ﻋ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﻌﺎدت‬‫وﺳ‬‫ﻧ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎز‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫د‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫و‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫دارد‬‫ﻧ‬ ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑرا‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ﻛﻔﺎ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫از‬ ‫و‬ .‫ﻛﻧد‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬ ‫ﻧﺟﺎ‬‫ﮔ‬‫ﯾ‬‫ﺎه‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﭘرﺳﺗ‬ ‫دارو‬‫ﯽ‬‫طب‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﺟد‬‫ﯾ‬‫ﮔرد‬ ‫آﻏﺎز‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫د‬‫ﺎء‬‫اطﺑ‬ ‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎن‬‫از‬‫ﯾ‬‫ﻛد‬‫ﯾ‬‫در‬ ‫و‬ .‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫دا‬‫ﺟ‬ ‫ﮕر‬‫ﻊ‬‫واﻗ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫روح‬ ‫از‬‫رت‬‫ﻓط‬ ‫و‬‫ذھﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اش‬‫ﺑ‬ ،‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﮕﺎﻧ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ﻣن‬‫دﺷ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓت‬‫ﻋﻠم‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫طب‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑرﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫اﻣراض‬‫ﻓﻌﺎﻟ‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫در‬ ‫ﻛﻧد‬‫واﻗﻊ‬‫ﺑرﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫ﻓﻌﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛ‬‫و‬ ‫د‬‫ﻧ‬ ‫ا‬ ‫ﻟذا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠم‬‫اﺳﺎس‬‫ﻋﻠوم‬ ‫ﺳﺎﺋر‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ز‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﻋﻠم‬ ‫را‬‫طب‬‫ﻧﺧﺳﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﻣﮭد‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﺑود‬‫ھﻣﮫ‬‫ﻋﻠوم‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺷ‬ ‫ﺑرﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣﺑﺎرزه‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﻛﻧد‬‫آﻓﺎت‬ ‫از‬ ‫را‬‫و‬‫ﺧطرات‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣﺻون‬‫ا‬ ‫و‬ ‫دارد‬‫ﯾ‬‫ﻣن‬‫ﺟﺎﻟب‬ ‫و‬ .‫ﻛﻧد‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬ ‫ﺟﻧﮓ‬‫طﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑواﺳطﮫ‬‫طﺑ‬ ‫ﺧود‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬ ‫آﻏﺎز‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﭘرﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫ﮔرد‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﺟ‬‫ﯾ‬‫ا‬ .‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎق‬‫ﻧﻔ‬‫و‬‫ﺎﻗض‬‫ﺗﻧ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟﻛﺗ‬‫ﯾ‬‫ك‬ ‫ﺑزرگ‬‫ذات‬ ‫در‬‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠوم‬‫ﺑﺷر‬‫ی‬.‫دارد‬ ‫ﺣﺿور‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬‫آﻧﭼﮫ‬ ً‫ﻼ‬‫ﻛﺎﻓرﻋﻣ‬‫ﻛﮫ‬ ‫را‬‫دﺷﻣن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫ﭘﻧدارد‬‫ﯽ‬‫ﺑﮫ‬ ‫و‬ ‫ﭘرﺳﺗد‬
  • 9. ٩ ‫آن‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺑﺗﻼ‬‫ﯽ‬‫ا‬ .‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬‫ﺑﺎطﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ﺑ‬ ‫ﺄ‬‫ﻣﻧﺷ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫دﺑﺧﺗ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫ﺎ‬‫ﮭ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ھﺎ‬‫ر‬‫ﻊ‬‫واﻗ‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﺑ‬ ‫دا‬‫ﺧ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫دارا‬‫ی‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬‫ﻗرون‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫اﺧ‬‫ﯾ‬‫دارا‬ ‫ر‬‫ی‬‫ﻣﻛﺎﺗﺑ‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫د‬‫ﺧط‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫ﺑطﻼن‬‫د‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻘوق‬ ‫و‬‫ر‬‫ﻓط‬‫ی‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻛﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺑﻧﺎﺑرا‬ .‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫درك‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻛﮫ‬‫ﭼﮕوﻧﮫ‬‫ﻋﻠم‬‫طب‬‫ھﻣﮫ‬ ‫ظﮭور‬ ‫ﻣﮭد‬‫ﻋﻠوم‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﺷد‬ ‫دﮔر‬‫ﻗﺑﺎل‬ ‫در‬ ‫را‬‫و‬ ‫ﺎ‬‫ﺑﻼھ‬ ‫ﻣﺻﺎﺋب‬‫اﻣراض‬ ‫و‬‫ﻛﮫ‬‫طﺑ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣ‬ ‫او‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫رﺳد‬‫ﯾ‬‫ﻣن‬‫درواﻗﻊ‬ .‫ﺳﺎزد‬‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻋﻠوم‬‫ﻓﻧون‬ ‫و‬‫ﻣدرن‬ً‫ﺎ‬‫ﻣﺧﺻوﺻ‬ ‫و‬‫ش‬‫داﻧ‬ ‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬ ‫از‬‫داوت‬‫ﻋ‬ ‫و‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧﮕ‬‫ﮕ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫از‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧﮕ‬‫ﮕ‬‫ﯽ‬‫ﮓ‬‫ﺟﻧ‬ ‫و‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫د‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻓطرت‬ ‫و‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺧواﺳت‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ر‬‫اﻋﻠت‬‫ﺧودش‬‫ﻣﺳﺋول‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﺳﺎزد‬‫ﺳرﻧوﺷت‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ .‫ﻛﻧد‬ ‫ﺧود‬ ‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ت‬‫ﻧﺧواﺳ‬‫ﺧودش‬‫ت‬‫ﻋﻠ‬ ‫را‬‫اﻣ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑﺧواھ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑداﻧ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯾ‬‫ﺎل‬‫ﺎﻟش‬‫اﻋﻣ‬ ‫و‬‫ﻼح‬‫اﺻ‬ ‫را‬‫ﻣن‬‫دﺷ‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬‫و‬ ‫ﺧﺎﻟﻖ‬ِ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺑطرز‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ی‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫رت‬‫ﺑﮫ‬ ‫آور‬‫ﺗش‬‫ﭘرﺳ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ود‬‫ﺧ‬ ‫از‬‫رﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫رون‬‫ت‬ّ‫ﻠ‬‫ﻋ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎﻓ‬‫و‬ ‫ﺧودش‬‫ﻣﻌﻠول‬ ‫را‬‫ﻣﻌﻠول‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬ ‫ﻧﻣود‬‫)ﻋﻠ‬‫ﯾ‬‫ل‬(.‫ﺷد‬ ‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ّ‫ﻠ‬‫ﻋ‬ ‫را‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ت‬‫ت‬‫ﺳرﻧوﺷ‬‫ﻣ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫و‬ ‫د‬‫داﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬ ‫د‬‫ﺧواھ‬‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬‫ﺧودﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫رﺳ‬ ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣﻌﻠول‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬.‫ﺎﺑد‬ ‫ھﻣ‬‫ﮥ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬‫داﻧش‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﺎ‬‫ھ‬‫ی‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﻛ‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ت‬‫ﻋﻠ‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫واه‬‫ﺧ‬ ،‫ﺎﺧواه‬‫ﻧ‬‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫را‬‫ﺟﺑرﮔ‬‫ﺎ‬‫ﺟﺑرھ‬ ‫و‬‫ی‬‫ﻋﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫ﻔ‬‫ﻓﻠﺳ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫س‬‫ﭘ‬‫د‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ﮕ‬‫ی‬‫رخ‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬ .‫د‬‫ﻧﻣودﻧ‬‫ب‬‫ط‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫طﺑ‬ ‫ر‬‫ﺟﺑ‬ ‫روز‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫ﺗﮫ‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬‫از‬ ‫ﭘرﺳﺗش‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫اﺳﺎط‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ی‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺑود‬‫ﺟﻣﻠﮕ‬‫ﯽ‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺗزو‬ ‫و‬ ‫زور‬ ‫و‬ ‫زر‬‫ﯾ‬‫ﺳﻠطﮫ‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﮭوت‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫د‬‫وﻗﺻ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬ ‫ﻛﺷ‬ ‫ﺑﻧد‬‫ﯾ‬‫دن‬‫ﻋﻠم‬ .‫داﺷﺗﻧد‬ ‫را‬ ‫ﺑﺷر‬‫طب‬‫اﻋﻼن‬ ،‫ﺟﻧﮓ‬‫ﻋﻠ‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺧدا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫دا‬‫ﺧ‬ ،‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫وھم‬‫ﺗ‬ ‫ود‬‫ﻣوﻟ‬‫ل‬‫ﺟﮭ‬ ‫و‬‫و‬ ‫ﭘرﺳﺗ‬ ‫و‬ ‫ﺑودﻧد‬ ‫ﻛﻔر‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬!‫ﺷدﻧد‬ ‫زﺑﺎن‬ ‫در‬‫اروﭘﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫اﻧﮕﻠ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣﺧﺻوﺻ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫را‬physician‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻧﺎﻣﻧد‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ﯽ‬"‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫دان‬"‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻧﻘط‬ ‫در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑل‬‫روح‬‫روان‬ ‫و‬‫ﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ھﻣ‬ ‫از‬ ‫و‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫واژه‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺗوان‬‫درك‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫رد‬‫ﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫رب‬‫ﻏ‬ ‫در‬‫ﺎس‬‫ﺑراﺳ‬‫ﺗﻔﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎده‬‫ﻣ‬‫و‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫واﻗﻊ‬‫ﺗﻔﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺟداﺳﺎز‬ ‫و‬‫ی‬‫ﺗن‬‫روح‬ ‫و‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫آﻣد‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬‫ﻧﺟ‬‫ﯽ‬‫وان‬‫ﺗ‬‫ذات‬‫و‬ ‫ﺎﻓر‬‫ﻛ‬‫ﻧﻔﺎق‬‫ﭘ‬ ‫داز‬‫اﻧ‬‫ﯾ‬‫دا‬‫ﯾ‬‫ش‬ ‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠم‬‫ﻓﮭم‬ ‫را‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻛرد‬‫روح‬ ‫اﻧﻛﺎر‬ ‫از‬‫ﺑرﺧﺎﺳﺗﮫ‬ ‫ﺑﺷر‬‫اﺳت‬. ‫وﻟ‬‫ﯽ‬‫ﺎم‬‫ﻧ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫وﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ﺑﮭﺗ‬‫ﯽ‬‫وان‬‫ﺗ‬‫ﻖ‬‫ﺣ‬‫م‬‫ﻓﮭ‬ ‫را‬‫آﻧ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺷ‬‫در‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ﺗوﺣ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫دارد‬‫در‬‫ﺑﺗ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬ ‫ﻣﻧﻘرض‬‫آن‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫واژ‬‫ۀ‬medicine‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ھﻣﺎن‬"‫طب‬"‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ر‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ﯾ‬‫ﺷ‬‫ﮥ‬media‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ی‬"‫ﺎط‬‫ارﺗﺑ‬"‫ت‬‫اﺳ‬ ‫ﻛﮫ‬‫ھﻣﺎن‬ ‫ﻣﻧظور‬‫ارﺗﺑﺎط‬‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺑوده‬ ‫ﺧدا‬ ‫ﺑﺎ‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ھﻣﺎﻧطور‬meditation‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ی‬‫ﺎدت‬‫ﻋﺑ‬‫و‬ ‫راز‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫ﺎز‬ ‫ﻣ‬ ‫ﺧدا‬‫ﯽ‬‫ﺑﺎﺷد‬‫ھﻣ‬ ‫از‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺷ‬‫ﮥ‬‫و‬‫ﻟﻐ‬‫ی‬‫وح‬‫ﺑوﺿ‬‫ﺎ‬‫ﻣﻌﻧ‬‫ی‬‫ﺗ‬‫ﻧﺧﺳ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ب‬‫ط‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺟﻧﺑ‬‫ا‬‫ی‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫از‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬ ‫درك‬ ،‫ﺧدا‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺷود‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫در‬‫ﺗوﺣ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫وﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺧﺎﺻ‬ ‫و‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬ ‫در‬‫ﺎﺋ‬‫اﻟﺋ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫داﺷ‬ ‫ور‬‫ﺣﺿ‬‫ﮫ‬‫ھﻣ‬ ‫و‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬ ‫ﻣﻛﺗب‬‫ﺳوﻓ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﻣرداﻧ‬ ‫و‬ ‫ﺑودﻧد‬‫ﯽ‬‫ﭘرھ‬‫ﯾ‬‫ﺻوﻓ‬ ‫و‬ ‫زﮔﺎر‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﺧداﭘرﺳ‬ ‫و‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ش‬‫ﺑﺧ‬ ‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫راض‬‫اﻣ‬‫ﺎن‬‫ﻣردﻣ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫وب‬‫ﻣﺣﺳ‬ ‫ز‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﻛﺗب‬‫ب‬‫ﺟﺎﻧ‬ ‫از‬ ً‫ا‬‫ﻣﺳﺗﻣر‬‫وران‬‫اﻣﭘراط‬‫رﻛوب‬‫ﺳ‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧش‬‫ﻣ‬‫ﺗﺑﻌ‬‫ﯾ‬‫ول‬‫ﻣﻘﺗ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺎن‬‫آﺛﺎرﺷ‬ ‫و‬ ‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﺳوزاﻧده‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ﺑﺗدر‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺗوﺳط‬‫ﻓﻼﺳﻔ‬‫ﮥ‬‫ﻣﺎﺗر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﮔرا‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﺗﺣر‬‫ﯾ‬‫ف‬‫ﻣﺳﺦ‬ ‫و‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫د‬‫طو‬‫ارﺳ‬ ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫از‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﻣﺎھ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮭ‬ ‫ﺧود‬‫ﯽ‬‫ﺑرﻋﻠ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬ ‫ارﺳطو‬ ‫ﺧود‬ ‫و‬ ‫ﺷد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺗﺎدش‬‫اﺳ‬‫ون‬‫اﻓﻼط‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ت‬‫ﺑرﺧﺎﺳ‬ ‫رد‬‫ﻧﺑ‬‫ش‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫را‬ ‫د‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳﺎﺧت‬ ‫ﺟدا‬‫ﺣﻛ‬ .‫ﯾ‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﭼون‬‫ﺳﻘراط‬‫ﻛﮫ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻗﺗل‬‫رﺳ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺟﻣﻠ‬ ‫از‬ ‫دﻧد‬‫ر‬‫آﺧ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬ّ‫ﺣ‬‫ﻣو‬‫د‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﺑودﻧ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫و‬ ‫ش‬‫داﻧ‬‫و‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ب‬‫ط‬ ‫و‬‫ر‬‫اﻣ‬ ‫را‬‫ی‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫واﺣ‬‫ﯽ‬‫ﺣﻛ‬ .‫ﺗﻧد‬‫داﻧﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ر‬‫ﮕ‬‫ی‬‫ون‬‫ﭼ‬‫ون‬‫زﻧ‬‫ﺎﻧس‬‫اﮔزﻧوﻓ‬ ‫و‬‫و‬‫ﺟورﺟ‬‫ﯾ‬‫ﺎس‬‫و‬
  • 10. ١٠ ‫ﭘﺎرﻣﻧ‬‫ﯾ‬‫ﭘروﺗﺎﮔوراس‬ ‫و‬ ‫دز‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺟﻣﻠﮕ‬ ‫ز‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﺗﺣ‬‫دان‬‫زﻧ‬ ‫و‬ ‫آزار‬‫ﺗﺑﻌ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫رار‬‫ﻗ‬ ‫د‬‫ﻣﺳ‬ ‫ﺎز‬‫آﻏ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫و‬ ‫ﺗﻧد‬‫داﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫ت‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺎﺑود‬‫ﻧ‬ ‫آﻧﮕﺎه‬ ‫ﺗﺎ‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺢ‬‫ﺑﻌﻧوان‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻣﺑر‬‫ﺣﻛ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫م‬‫طﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻛﺎ‬‫ﻣل‬‫ﺧط‬ ‫ﺑﺎز‬ ‫و‬ ‫ﻛرد‬ ‫ظﮭور‬‫ﺑطﻼن‬‫ﻓﻠﺳﻔﮫ‬ ‫ﺑر‬‫ﺿد‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬ ‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﻛﺷ‬‫ﯾ‬‫د‬‫دت‬‫ﺑﻣ‬ ‫و‬‫ﺎل‬‫ﺳ‬ ‫زار‬‫ھ‬ ‫دو‬‫رد‬‫ﻧﺑ‬‫ی‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫و‬‫ﻣﺎﺗر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫و‬‫ﻧﺎﺗوراﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫رخ‬‫و‬ ‫ود‬‫ﻧﻣ‬ ‫ﻧﮭﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻋﻠم‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗ‬‫طب‬‫دل‬‫ﻣﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﻋﻠﻧ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻌﺑﮫ‬‫ﺷ‬‫ا‬‫ی‬‫ﻓ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫و‬‫ﻣﻛﺎﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬‫روزه‬‫اﻣ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﺷ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫اﻟﻛﺗر‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬‫وﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫و‬ ‫ﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫اﺗﻣ‬‫ﯽ‬‫راه‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﺷﻌﺑﮫ‬ ‫و‬‫ا‬‫ی‬‫ا‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫ﮔﺷﺗﮫ‬ً‫ﻼ‬‫ﻋﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺗﻛﻧوﻟوژ‬‫ی‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬‫را‬‫وش‬‫ﻣ‬ ‫آزﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺷﮕﺎھ‬‫ﯽ‬‫ﻟوﻟﮫ‬ ‫و‬‫آزﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ھﻣﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻠوم‬‫ﻓﻧون‬ ‫و‬‫ﻛﺎﻓراﻧﮫ‬‫ﺳﺎﺧﺗﮫ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺗﺎآﻧﺟﺎ‬‫راد‬‫ﯾ‬‫اﻛﺗ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫درﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻟ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫زر‬ ‫درﻣﺎﻧ‬‫ﯽ‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﺛﺎﺑ‬‫ﮥ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫ﺷرﻓﺗﮫ‬‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﺧش‬‫طب‬‫ﻣدرن‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫ھﺳ‬‫ا‬‫ی‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫در‬ ‫و‬ .‫ود‬‫ﺷ‬ ‫ا‬‫ﯾ‬‫ﻧﺟﺎﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﭘزﺷك‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫ﺎﻣﻠش‬‫ﻛ‬‫ﯾ‬‫ك‬physician‫)ﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫دان‬‫ت‬‫اﺳ‬ (‫ش‬‫داﻧ‬ ‫و‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﺷ‬‫ﻔﮫ‬‫ﻓﻠﺳ‬ ‫در‬ ‫اﺗوﻣ‬‫ﯾ‬‫زم‬‫ﯾ‬‫وﻧﺎن‬‫ﺑﺎﺳﺗﺎن‬‫ﺑﺎﻻﺧره‬ ‫دارد‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺳوژه‬‫ا‬‫ی‬‫ﻓ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫اﺗﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎل‬‫ﻛﻣ‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ﻣﻛﺎﻧ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﭘد‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫آورد‬ ‫د‬‫ﺗﺎ‬ .‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬ ‫ﻣدﺗﮭﺎ‬‫ا‬ ‫ر‬‫ﻣﻧظ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬‫داﻧ‬ّ‫ﻛ‬‫ﻣﺗﺷ‬‫ل‬‫ﺎت‬‫ﻗطﻌ‬ ‫از‬‫ﻣﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻧ‬ ‫ﻣﺗﺷﻛل‬‫ﻣ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﻠ‬‫ﯾ‬‫اﺗم‬ ‫ﺎردھﺎ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺳﺗ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﻣﺑﺎران‬ ‫را‬ ‫اﺗﻣﮭﺎ‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ‫ﻧﻣود‬‫ﺑﺧﺷ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﺑد‬ ‫و‬ .‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﮕوﻧ‬‫ود‬‫ﺑ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ش‬‫داﻧ‬ ‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫روح‬ ‫از‬ ‫را‬‫ﭘس‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺎﻗط‬‫ﺳ‬‫ﺎﺧت‬‫ﺳ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫م‬‫ﻋﻠ‬‫ﺎد‬‫ﺟﻣ‬‫ی‬‫ض‬‫ﻣﺣ‬‫ﺎھش‬‫ﻛ‬‫وﺋ‬‫ﮔ‬ .‫داد‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ﻣرﺿ‬‫ﯽ‬‫روح‬ ‫ﺟز‬‫ﺟﺎن‬ ‫و‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫در‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻧﺑود‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫دﻓﻊ‬‫ﻧﻔ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬.‫د‬
  • 11. ١١ ٢‫وﺟﻮد‬ ‫ﻣﻨﺸﺄ‬ ‫ـ‬‫ی‬‫اﻣﺮاض‬ ‫ر‬ ‫ﻣﻧظ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺣﻛ‬‫ﯾ‬‫م‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬ ‫اﻧﺳ‬ ،‫ود‬ ‫ﻣوﺟ‬‫ی‬‫ﺎﺣب‬ ‫ﺻ‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫واﺣ‬‫روح‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻧ‬‫ود‬ ‫ﻣوﺟ‬‫ی‬‫ﻛل‬ ‫ﻣﺗﺷ‬‫ﺎﺋ‬ ‫اﻋﺿ‬ ‫از‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬ ‫ﺑواﺳط‬‫ﮫ‬‫رگ‬‫ﭘ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫اﻋﺻﺎب‬ ‫و‬‫ﺧون‬ ‫و‬‫ﺑﮭم‬‫ﻣﺗﺻل‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ل‬‫ﻻاﻗ‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫و‬‫ﻋﺿ‬ ‫و‬‫ﭼ‬‫ی‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫آورد‬ ‫درد‬ ‫را‬ ‫ﻋﺿوھﺎ‬ ‫دﮔر‬ ‫روزﮔﺎر‬‫ﻗرار‬ ‫ﻧﻣﺎﻧد‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﻧﮕرش‬‫ﻣﺗﺎﻓ‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ژه‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﺑﻠﻛﮫ‬‫ﺣﺎﺻل‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺗﺟرﺑ‬‫ﮥ‬ً‫ﻼ‬‫ﺎﻣ‬‫ﻛ‬‫ﺣﺳ‬‫ﯽ‬ ‫ﻣﻌﻘول‬ ‫و‬‫اﺳت‬‫ﻧﮕرش‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫دان‬‫ﺑ‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ط‬‫ﻏﻠ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫و‬ ‫دا‬‫ﺧ‬‫روح‬‫ﻣﺗﺎﻓ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫را‬‫ﺎده‬‫ﻧﮭ‬ ‫ﺎر‬‫ﻛﻧ‬ ‫ﺑﻠﻛﮫ‬‫ﺑﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫دﻟ‬‫ﯾ‬‫ل‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣﺣﺳوس‬ ً‫ﻼ‬‫اﺻ‬‫ﻣﻌﻘول‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺳت‬‫ﻧﺗﺎ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻧوع‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫دال‬ ‫ز‬‫ط‬‫ﻏﻠ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬‫ودن‬‫ﺑ‬‫رش‬‫ﻧﮕ‬‫آن‬ ‫اﺳت‬ّ‫ل‬‫ﻛ‬ .‫ﺗﺟرﺑ‬‫ﮥ‬‫داﻧش‬‫ﻣدرن‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎﻣﻌﻘول‬‫ﺑودن‬‫آن‬‫ﺣ‬ ‫ھر‬ ‫از‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ث‬‫ﺎت‬‫اﺛﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯾ‬‫ﻏ‬ ‫ز‬‫ﯾ‬‫ﻋﻠﻣ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ودن‬‫ﺑ‬‫آن‬ ‫ﺑﮭﻣﺎن‬ ‫را‬ّ‫د‬‫ﺷ‬‫ت‬‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ودن‬‫ﺑ‬‫آن‬‫ش‬‫داﻧ‬ .‫را‬‫درن‬‫ﻣ‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ر‬‫ﻋﻣ‬‫ی‬‫ﺎﻟﮫ‬‫ھزارﺳ‬ ‫دو‬ ‫دود‬‫ﺣ‬‫ﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬،‫دارد‬ ‫ﺗر‬‫ﺷ‬ ‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫ﺑﮭﻣﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫زان‬‫ﻛﮫ‬‫د‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣﻌﻧو‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺎرج‬‫ﺧ‬‫ده‬‫ﺷ‬‫ل‬‫ﻋﻘ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬ ‫از‬‫ﻋﻠ‬ ‫و‬‫م‬‫و‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ﺎرج‬‫ﺧ‬ ‫ز‬‫ده‬‫ﺷ‬ ‫اﺳت‬‫آن‬ ‫ﺗﺎ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺣد‬‫ﭘزﺷﻛﺎن‬‫اﻣروزه‬ّ‫د‬‫رﺣ‬‫ﺳ‬ ‫ﺎ‬‫ﺗ‬ ً‫ا‬‫ر‬‫اﻛﺛ‬‫ﺎزﺗر‬‫دﻏﻠﺑ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎﺟران‬‫ﺗ‬‫ﺎﺋ‬‫ﺧودﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ﺎن‬‫ﺟ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ھﺎ‬ ‫ﺎرت‬ ‫ﺗﺟ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ﺟ‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ﻧ‬‫ّل‬‫د‬ ‫ﻣﺑ‬ ‫را‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬‫ﺣﻘ‬‫ﯾ‬‫ر‬ ‫رﺗ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎﻻ‬ ‫ﻛ‬‫ی‬‫ﺎر‬ ‫ﺗﺟ‬‫ی‬‫ﺎﺧﺗﮫ‬ ‫ﺳ‬‫اﻧد‬‫ﻧ‬ ‫ود‬ ‫ﺧ‬ ‫ذا‬ ‫ﻟ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬ ‫ز‬‫ﺎظ‬ ‫ﻟﺣ‬‫اﺧﻼﻗ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬ ‫ﻧﺎزﻟﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳطﺢ‬‫ﺟﺎﻣﻌﮫ‬‫ﺳﻘوط‬‫ﻛرده‬ّ‫د‬‫اﺷ‬ ‫د‬‫ﻣﮭ‬ ‫و‬‫راض‬‫اﻣ‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬‫ﻋﺻ‬ ‫ز‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﺗﮫ‬‫ﮔﺷ‬‫ﺑد‬ ‫و‬ .‫اﻧد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻧﮕوﻧ‬ ‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑﮫ‬‫ﻣر‬‫ﯾ‬‫ض‬‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛﺎن‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ھم‬‫ّل‬‫د‬‫ﻣﺑ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺑدﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎران‬‫طﺑﻘﺎت‬‫ﺟﺎﻣﻌﮫ‬‫ﮔرد‬‫ﯾ‬‫ده‬.‫اﻧد‬ ‫ﻧﮕرش‬‫ﻧﺑﺎﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺟﺎﻧور‬ ‫و‬‫ی‬‫ﺟﻣﺎد‬ ‫و‬‫ی‬‫ﻣﻛﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫ﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ ‫ود‬‫وﺟ‬‫ود‬‫ﺧ‬ ،‫ﺑ‬ ‫ﺄ‬‫ﻣﻧﺷ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎه‬‫ﻧﮕ‬ ‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬ ‫ر‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫د‬ّ‫ﻟ‬‫ﻣو‬ ،‫ت‬‫اﺳ‬‫ﺎه‬‫ﻧﮕ‬ ،‫ﻏ‬‫ﯾ‬‫ر‬‫داﺋ‬‫ﺧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬ .‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﺎﺣﻖ‬‫ﻧ‬‫ﻧﮕر‬‫ﯾ‬‫ﺗﮫ‬‫ﺳ‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯽ‬‫ﺷود‬.‫اﻧﺳﺎن‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺣﻘ‬‫ﯾ‬‫ﺗﺑﺎه‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﺷوﻧده‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻧﮕر‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ﺳﺗﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫ﺷود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﯽ‬‫ھرﻛﺳ‬ .‫ﺷود‬‫ﯽ‬ ‫ﺗﺣت‬‫اﻟﺷﻌﺎع‬‫ﻧﮕﺎه‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺷﺗن‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ھو‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫د‬‫ﺎﺑ‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫س‬‫ﻛ‬ ‫ر‬‫ھ‬ .‫د‬‫ﺎﺑ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬ِ ‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ﺎه‬‫ﻧﮕ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ود‬‫ﺧ‬ ‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺷﺗن‬‫اﺳت‬. ‫ﻋﻠ‬‫ﯽ‬(‫)ع‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻓرﻣﺎ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ﻛﮫ‬:"‫ﻛﮫ‬ ‫ھر‬‫ﻧﺎﺧت‬‫ﺷ‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﻛﻠش‬‫ﻣﺷ‬‫ل‬‫ﺣ‬.‫د‬‫ﺷ‬"‫ز‬‫ﯾ‬‫در‬ ‫را‬‫ﺧودﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫درك‬ ‫د‬‫ﺧداوﻧ‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫وﺟود‬ ‫و‬ ‫ﺷود‬‫ﺗﻌﺎﻟ‬‫ﯽ‬‫روح‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫ﺎﺑد‬‫ﻗدﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭘﺎك‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻋﻠم‬ .‫ﺷود‬‫طب‬‫ﺑﮫ‬‫ﺎظ‬‫ﻟﺣ‬‫ت‬‫ﻟﻐ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫ز‬‫ﺎز‬‫ﭘﺎﻛﺳ‬‫ی‬ ‫طﮭﺎرت‬ ‫و‬‫وﺟود‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫را‬ ‫وﺟود‬"‫ط‬ّ‫ﯾ‬‫ب‬"‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﺳﺎزد‬ ‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬ ‫ھﻣ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﮭ‬‫ﻧﺎﭘﺎﻛ‬ ‫و‬ ‫ﺎد‬ ‫ﻓﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺎ‬ ‫ھ‬‫ﯾ‬‫ﺎھ‬‫ﯽ‬‫ل‬ ‫ﺛﻘ‬ ‫و‬ ‫ھﺎ‬‫ﺗﻧد‬ ‫ھﺳ‬ ‫ود‬ ‫وﺟ‬‫م‬ ‫ﻋﻠ‬ .‫ب‬ ‫ط‬‫درك‬ ً‫ﺎ‬ ‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﺑررﺳ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ل‬ ‫ﻋﻠ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬ ‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ﯾ‬‫راﺑطﮫ‬ ‫در‬ ‫ﮭﺎ‬‫ﺟﮭﺎن‬ ‫ﺑﺎ‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ﺟﮭ‬‫دو‬‫و‬‫ﺟﻠ‬‫ۀ‬‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ﺎﻋ‬‫اﺟﺗﻣ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫دارد‬ّ‫ﻟ‬‫ﻣو‬‫راض‬‫اﻣ‬ ‫د‬‫ﻣﺎﻧ‬‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫رواﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬‫در‬ .‫واﻗﻊ‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫راﺑط‬‫ﮥ‬‫طﺑ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﻓرد‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﻣردم‬ ‫و‬‫ﺑرﺧﻼف‬‫ﺣﻖ‬‫ﻋﻣل‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫رﻧﺟور‬ ‫را‬ ‫ﻓرد‬ ‫ﻛﻧد‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫ﺳﺎزد‬ ‫اﺣﻛﺎم‬‫د‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻋﻘل‬ ‫و‬‫ﺣﻘوق‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راﺑطﮫ‬‫ﺗﻌ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫وق‬‫ﺣﻘ‬‫ﺎﻧﻊ‬‫ﻣ‬‫ﺎھ‬‫ﺗﺑ‬ ‫ورود‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎھ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ود‬‫وﺟ‬ ‫اﻧﺳﺎن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬ ‫ﺷوﻧد‬‫ﺟﮭﺎن‬ ‫در‬ ‫را‬‫راﺑطﮫ‬‫ھﺎ‬‫ﻣﺻون‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻣﺎ‬‫ﯾ‬.‫ﻧد‬ ‫ﺎن‬ ‫اﻧﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﺑ‬‫ﺎظ‬ ‫ﻟﺣ‬‫ﻣﺎﻧ‬ ‫ﺟﺳ‬‫ﯽ‬‫رواﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ول‬ ‫ﻣﺣﺻ‬ ً‫ﺎ‬ ‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﮫ‬ ‫راﺑط‬‫ﺎن‬ ‫ﺟﮭ‬ ‫ﺎ‬ ‫ﺑ‬‫ﺟﮭﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ھﻣ‬ ‫و‬‫وق‬ ‫ﺣﻘ‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫وق‬ ‫ﺣﻘ‬ ‫ز‬ ‫راﺑطﮫ‬‫ﮫ‬ ‫ﻟﻘﻣ‬ .‫د‬‫اﻧ‬‫ا‬‫ی‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫ﺎﻧ‬‫اﻧﺳ‬‫ﯽ‬‫ﺎ‬‫دھ‬ ‫در‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫د‬‫ﻧﮭ‬‫ﻛﻼﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ﮫ‬ ‫ﻣﺑﺎدﻟ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬ ‫دو‬ ‫ر‬‫ھ‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯽ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬ ‫د‬‫ﺗواﻧ‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬ ‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫آﻧﭼﮫ‬ .‫ﺑﺎﺷد‬‫ﻛﮫ‬‫ت‬ّ‫ﯾ‬‫ﻣﺎھ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﮫ‬‫ﻟﻘﻣ‬‫ﮫ‬‫ﻛﻠﻣ‬ ‫و‬‫ﺗﻌ‬ ‫را‬‫ﯾ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫رﺑط‬ ً‫ﺎ‬‫ﻣطﻠﻘ‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫رم‬‫ﻓ‬‫وع‬‫ﻧ‬ ‫و‬‫ﻓ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫وژ‬‫وﻟ‬‫ی‬‫و‬ ‫ﻣﻧطﻖ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﻛﺎﻻھﺎ‬‫ﺋ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﻣ‬ ‫وارد‬ ‫وﺟود‬ ‫ﺑر‬‫ﯽ‬‫ﻧدارد‬ ‫ﺷوﻧد‬‫ﻣﺻرف‬ ً‫ﻼ‬‫ﻣﺛ‬ .‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺗ‬‫واﻧد‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬‫م‬‫ھ‬ ،‫د‬‫واﺣ‬
  • 12. ١٢ ‫ھم‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎﺷد‬ ّ‫ﻣﺿر‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑﺳﺗﮕ‬‫ﯽ‬‫ﺑدان‬‫ﻛﮫ‬ ‫دارد‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﭼﮫ‬ ‫را‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭼﮫ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫و‬‫ﻧ‬ّ‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬ ‫و‬ ‫دھد‬‫ﯾ‬‫ھم‬ ‫ﻣﺎر‬‫ﺑﺎ‬ ‫ﭼﮫ‬‫ﻧ‬ّ‫ﯾ‬‫ﺗ‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺧورد‬.‫ﻣﻌﻧﺎ‬‫ی‬‫اﻣر‬ ‫ﺷﻔﺎ‬‫ی‬‫ﻣﻌﻧو‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ی‬‫روﺣﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻗﻠﺑ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫اﻧﺳﺎﻧ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣﻌرﻓﺗ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫اﺳت‬. ‫ﺑﻧﺎﺑرا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺳ‬ ‫اﮔر‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫ی‬‫ﯾ‬‫ك‬‫دل‬‫رﺑط‬ ‫د‬‫ﺷ‬ ‫درد‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫آن‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬.‫دارد‬‫ﻧ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ون‬‫ﺟﻧ‬‫ﺗﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫د‬‫ی‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ﺑراﺳﺎس‬‫آن‬‫داروﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫ﭘزﺷﻛ‬ ‫و‬‫ﯽ‬‫ﻣدرن‬‫ﺑﺗدر‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫طول‬ ‫در‬‫ﺗﺎر‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﺷﻛل‬‫ﮔرﻓﺗﮫ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﺣﻛ‬ .‫ﯾ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ﺑ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫را‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ی‬ ‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫و‬ ‫د‬‫دھ‬‫ﻣ‬‫ب‬‫وﺟ‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﭘس‬‫ﺳ‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬ّ‫د‬‫ﻋ‬‫ه‬‫ا‬‫ی‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺋﻠﮫ‬‫ﻣﺳ‬‫دال‬ ‫را‬‫ﺧﺎﺻ‬ ‫ر‬‫ﺑ‬ّ‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺟﺎوداﻧ‬‫ﮥ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫ﻔﺎ‬‫ﺷ‬‫ی‬ ‫دل‬‫ﺗﻠﻘ‬ ‫درد‬‫ﯽ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ ‫ﻛﻧﻧد‬‫ﯽ‬‫ﻛﻣﺎل‬ ‫ﺑﺎ‬ّ‫ﺟ‬‫ﺗﻌ‬‫ب‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﻧﻧد‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﭘﺎﺳﺧ‬ ‫ﮕر‬‫ﯽ‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ .‫دھد‬‫ﯽ‬‫ﻛﺳ‬‫ﯽ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺋﻠﮫ‬‫ﻣﺳ‬ ‫درك‬ ‫را‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫ﺎﺋ‬‫ﺑﮭ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﻛﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻧﻣ‬‫ﯽ‬‫وﻟ‬ ‫د‬‫دھ‬‫ﯽ‬‫ﺳ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫وان‬‫ﺑﻌﻧ‬‫دوا‬‫ی‬‫دل‬‫م‬‫ﻋﻠ‬ ‫در‬ ‫درد‬‫ﻛ‬‫ﭘزﺷ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫ﺛﺑ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ود‬‫ﺷ‬‫ا‬ .‫ﯾ‬‫ن‬‫ﯾ‬‫ك‬‫ﺎل‬‫ﻣﺛ‬ ‫ﺳﺎده‬‫ﺑرا‬‫ی‬‫درك‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫دا‬‫ﯾ‬‫ش‬‫داروﺷﻧﺎﺳ‬‫ﯽ‬‫طب‬ ‫در‬‫اﺳت‬. ‫ﻋﻠم‬ ً‫ﻻ‬‫اﺻو‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫آﻧﮕوﻧﮫ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺗﺎر‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺦ‬‫ﺗط‬ّ‫و‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﻓﺗﮫ‬‫ﺣﺎﺻل‬‫ﺗﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫ﻛورﻛوراﻧﮫ‬ ‫د‬‫و‬‫ﮫ‬‫ﻛﺎﻓراﻧ‬‫ﺣﻛ‬ ‫رد‬‫ﻋﻣﻠﻛ‬ ‫از‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫ﻣ‬‫وده‬‫ﺑ‬ ‫ت‬ ‫اﺳ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﺷ‬‫زات‬ ‫ﻣﻌﺟ‬ ‫در‬‫ﺎت‬ ‫ﻛراﻣ‬ ‫و‬‫اﻧﺑ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫ﺎء‬‫اوﻟ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫اﻟﮭ‬‫ﯽ‬‫ا‬ .‫دارد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬ ‫داﻧ‬‫د‬ ‫ﻣ‬‫رن‬‫ل‬ ‫ﺣﺎﺻ‬‫ﺗﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬ ‫ﻛﺎﻓراﻧ‬ ‫د‬‫و‬ ‫ﻣﻧﻛراﻧﮫ‬‫ﺣﻛﻣت‬ ‫از‬‫و‬‫ﻛراﻣت‬ ‫و‬ ‫ﺷﻔﺎ‬‫ﻣردان‬‫ﺣﻖ‬‫وده‬‫ﺑ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬ ‫ﺎﻧطور‬‫ھﻣ‬ .‫ﻼق‬‫اﺧ‬‫ر‬‫ﯾ‬‫ﺎﺋ‬‫ﯽ‬‫ﺎق‬‫ﻧﻔ‬ ‫و‬‫م‬‫ھ‬‫ل‬‫ﺣﺎﺻ‬‫ﺗ‬‫ﻘﻠ‬‫ﯾ‬‫د‬ ‫ﻛﺎﻓران‬‫ﻣﺧﻠﺻﺎن‬ ‫از‬‫ﺑوده‬‫اﺳت‬. "‫ﺳﻼم‬"‫و‬"‫ﺳﻠ‬‫ﯾ‬‫م‬"‫ﺻﻔﺎت‬ ‫و‬ ‫ﺧداوﻧد‬ ‫اﺳﻣﺎء‬ ‫از‬‫اوﺳت‬‫اﻧﺳﺎن‬ ‫و‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫رو‬‫ی‬‫ﺑﮫ‬‫ﻠ‬‫ﺗﺳ‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫او‬‫ﯾ‬‫م‬‫ت‬‫اوﺳ‬ ‫ر‬‫اﻣ‬ ‫اﻧﺑ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫اوﻟ‬ ‫و‬ ‫ﺎء‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﯾ‬‫ش‬‫اطﺎﻋت‬ ‫را‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫رو‬ ‫ﻛﻧد‬‫ی‬‫ﺑﮫ‬‫ﺳﻼﻣت‬‫راض‬‫اﻣ‬ .‫دارد‬‫ذاب‬‫ﻋ‬‫ﺟﻣﻠﮕ‬ ‫آور‬‫ﯽ‬‫ﺎق‬‫ﻧﻔ‬ ‫و‬ ‫ر‬‫ﻛﻔ‬ ‫از‬.‫رﻧد‬‫ﺑﺷ‬ ‫ﻣرض‬ ‫ھر‬‫دﻋوﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺑﮫ‬‫ﺗوﺑﮫ‬‫و‬‫اﻧﺎﺑﮫ‬‫اﺻﻼح‬ ‫و‬‫زﻧدﮔ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﺳ‬‫رض‬‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ھ‬ .‫وﻋ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫واﻧ‬‫ﻓراﺧ‬‫ﯽ‬‫ب‬‫ﺟﺎﻧ‬ ‫از‬‫ت‬‫ﺧداﺳ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ذا‬‫ﻟ‬ ‫و‬ ‫د‬‫ﯾ‬‫دار‬‫ﻣؤﻣﻧﺎن‬‫رﻓﺗن‬‫ﺟﻣﻠﮫ‬ ‫از‬‫واﺿﺢ‬‫ﺗر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺗﺟرﺑ‬‫ﮥ‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬‫ﻣ‬ ‫در‬‫ﯾ‬‫ﺎن‬‫وده‬‫ﺑ‬ ‫ر‬‫ﺑﺷ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫را‬‫ول‬‫ﺑﻘ‬‫ول‬‫رﺳ‬‫رم‬‫اﻛ‬)‫ص‬( "‫ﭼون‬‫ﻣؤﻣﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑﮫ‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻣؤﻣﻧ‬ ‫دار‬‫ﯽ‬‫د‬ ‫ﺧداوﻧد‬ ‫رود‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫دار‬‫ﯽ‬.‫ﺷود‬"‫ؤﻣﻧ‬‫ﻣ‬ ‫ھر‬‫ﯽ‬‫ﺎت‬‫درﺟ‬ ‫در‬‫ت‬‫ﺣﻛﻣ‬‫ﻔﺎﻋت‬‫ﺷ‬ ‫و‬‫دارد‬ ‫رار‬‫ﻗ‬ ‫ﺣﻛ‬ ‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫م‬‫ﺷﻔﺎﺑﺧش‬ ‫و‬‫اﺳت‬.‫آﻧﭼﮫ‬‫ﻛﮫ‬‫ﺷﻔﺎﻋت‬‫ﺑﺧﺷوده‬ ‫و‬‫ﮔ‬‫ﯽ‬‫ﻧﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ده‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬ ‫ﺷود‬‫ﺎظ‬‫ﻟﺣ‬‫ود‬‫وﺟ‬‫ی‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺎك‬‫ﭘ‬‫دن‬‫ﺷ‬ ‫اﻣراض‬‫ﺗن‬‫روان‬ ‫و‬‫رو‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﻛرد‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ت‬‫ﺑﮭﺷ‬ .‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﻼﻣﺗ‬‫ﺳ‬ ‫رو‬‫ﻗﻠﻣ‬‫ﯽ‬‫ﻖ‬‫ﻣطﻠ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫رزق‬ .‫ﻼل‬‫ﺣ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬ ‫ﺳﻼﻣت‬‫ﺗن‬‫اﺳت‬‫رواﺑط‬ ‫و‬‫ﭘﺎﻛﺎن‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﺎن‬‫ﻣؤﻣﻧ‬ ‫و‬‫ﻧ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﻣوﺟ‬ ‫ز‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫دل‬‫روان‬ ‫و‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ود‬‫ﺷ‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راﺑط‬ ‫دو‬‫ﮥ‬‫ﺎﻟم‬‫ﺳ‬‫ﺎ‬‫ﺑ‬ ‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌت‬‫ﺟﺎﻣﻌﮫ‬ ‫و‬‫اﺳت‬‫و‬‫ﻛل‬‫ﺣﻘوق‬‫د‬‫ﯾ‬‫ﻧ‬‫ﯽ‬‫ا‬ ‫ﺑر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫راﺑطﮫ‬ ‫دو‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫اﺳت‬‫ﻛﮫ‬‫اﻧﺳﺎن‬‫دﻋوت‬ ‫را‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫د‬‫ﻛﻧ‬ ‫ﺑﮫ‬ ‫و‬‫ﺣ‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺑﮭﺷﺗ‬‫ﯽ‬‫ﺳوق‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬.‫دھد‬ ‫آدم‬‫ﺑﮭﺷت‬ ‫در‬ ‫ﺣوا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻼﻣت‬‫ﺳ‬ ‫ﻗﻠﻣرو‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ز‬‫ﯾ‬‫وﻟ‬ ‫ﺗﻧد‬‫ﺳ‬‫ﯽ‬‫ط‬‫ﺑواﺳ‬‫ﮥ‬‫ت‬‫ﻏﻔﻠ‬‫از‬‫ﺧو‬‫ﯾ‬‫ﺗن‬‫ﺷ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫وءظن‬‫ﺳ‬ ‫د‬‫ﺧداوﻧ‬‫ﭘ‬‫ﯾ‬‫دا‬ ‫ﻛﮫ‬ ‫ﻛردﻧد‬‫ﺑﺻورت‬‫ﺗرد‬‫ﯾ‬‫ﺟﺎوداﻧﮕ‬ ‫در‬ ‫د‬‫ﯽ‬‫ﺧود‬‫ﺗﻼش‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ﻛرد‬ ‫ﺑروز‬‫را‬‫ﺑ‬‫ی‬‫اﺣ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ی‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎوداﻧﮕ‬‫ﺟ‬‫ﯽ‬‫ﮫ‬‫ﺑ‬‫و‬‫ﺳ‬‫ی‬‫اﺑﻠ‬‫ﯾ‬‫س‬ ‫وﺳوﺳﮫ‬‫از‬ ‫و‬ ‫ﺷدﻧد‬‫ﻣ‬‫ﯾ‬‫وه‬‫ا‬‫ی‬‫ﻛﮫ‬‫ﻧﺑﺎ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫د‬‫ﯽ‬‫ﻣﺻرف‬ ‫ﺧوردﻧد‬‫ﺷﮭوت‬ ‫دﭼﺎر‬ ‫و‬ ‫ﻧﻣودﻧد‬‫ﺣرص‬ ‫و‬‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﺣﺳد‬ ‫و‬‫ﺑت‬‫ﻧﺳ‬ ‫و‬ ‫ﺑﮫ‬‫ھﻣد‬‫ﯾ‬‫ﺑدﺑ‬ ‫ﮕر‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺑد‬ ‫و‬ ‫ﮔﺷﺗﻧد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺗرﺗ‬‫ﯾ‬‫ب‬‫ﺳﻼﻣت‬‫ﺣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ﺎت‬‫ﺑﮭﺷﺗ‬‫ﯽ‬‫ازدﺳت‬ ‫را‬.‫دادﻧد‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫راﺑط‬‫ﮥ‬‫ﻧﺎدرﺳت‬‫طﺑ‬ ‫ﺎ‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ت‬‫ﻌ‬ ‫)رزق‬‫ﺑﺎ‬ ‫و‬ (‫ﯾ‬‫ﻛد‬‫ﯾ‬‫ﻣوﺟب‬ ‫ﮕر‬‫ﺧروج‬‫از‬‫ﺑﮭﺷت‬‫ﻛﮫ‬ ‫ﺷد‬‫اﻟﺑﺗﮫ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ول‬‫ﻣﻌﻠ‬ ‫دو‬ ‫ھر‬‫وء‬‫ﺳ‬‫ن‬‫ظ‬‫ك‬‫ﺷ‬ ‫و‬ ‫دا‬‫ﺑﺧ‬‫ﺎر‬‫درﺑ‬‫ۀ‬‫روح‬ ‫ﺟﺎوداﻧ‬‫ﮥ‬‫ﺧودﺷﺎن‬.‫ﺑود‬‫ﯾ‬‫ﻌﻧ‬‫ﯽ‬‫ﺑﻣ‬‫ﯾ‬‫زاﻧ‬‫ﯽ‬‫ﻛﮫ‬‫ﭘﺳت‬ ‫را‬ ‫ﺧود‬‫ﻣ‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫را‬‫ﯾ‬‫ﺑﮫ‬ ‫ﺎﻓﺗﻧد‬‫ﮔﻧﺎه‬‫ﮔراﺋ‬‫ﯾ‬‫و‬ ‫دﻧد‬‫ﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻣ‬ ‫و‬ .‫دﻧد‬‫ﺷ‬ ‫ﺎر‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫داﻧ‬‫ﯾ‬‫م‬ ‫ﻛﮫ‬ّ‫ل‬‫ﻛ‬‫داﻧش‬‫ﭘزﺷﻛ‬‫ﯽ‬‫ﺑر‬‫ذات‬‫ﺑرﻋﻠ‬ ‫ﻧﺑرد‬‫ﯾ‬‫ﮫ‬‫ﻣرگ‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫و‬‫اداﻣﮫ‬‫ﻣ‬‫ﯽ‬‫ﯾ‬‫ا‬ ‫و‬ ‫ﺎﺑد‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ھﻣﺎن‬‫ﻛﻔر‬‫ی‬‫اﺳت‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ش‬‫داﻧ‬ ‫ﺑر‬‫اﺳﺎﺳش‬‫ﭘد‬‫ﯾ‬‫آﻣده‬ ‫د‬‫ﻟذا‬ ‫و‬‫ﻧﺗﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺞ‬‫آن‬‫ﺑ‬ ً‫ﺎ‬‫ﺗﻣﺎﻣ‬‫ﯾ‬‫ﻣﺎر‬‫ی‬‫ﻋذاب‬ ‫و‬ ‫زا‬‫ﺗﺑﺎه‬ ‫و‬ ‫آور‬‫ده‬‫ﻛﻧﻧ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫س‬‫ﭘ‬ .‫طﺑ‬‫ﯾ‬‫ﻌ‬‫ﯽ‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ﮫ‬‫ﻛ‬‫ا‬‫ﯾ‬‫ن‬ ‫داﻧش‬ّ‫ﻠ‬‫ﺑﻛ‬‫ﯽ‬‫روح‬ ‫ر‬‫ﻣﻧﻛ‬‫ز‬ ‫د‬‫ﺑﺎﺷ‬‫ﯾ‬‫روح‬ ‫ﺎر‬‫اﻧﻛ‬ ‫از‬ ‫را‬‫ﺑ‬‫وان‬‫ﻌﻧ‬‫ﺎوداﻧﮕ‬‫ﺟ‬‫ﯽ‬‫ﺎن‬‫اﻧﺳ‬‫ﭘد‬ ،‫ﯾ‬‫ده‬‫آﻣ‬ ‫د‬‫ت‬‫اﺳ‬‫ا‬ ‫و‬‫ﯾ‬‫ن‬‫ﺎن‬‫ھﻣ‬‫ﺎر‬‫اﻧﻛ‬