HMERIDA 7 NOEMBRIOY

1. Πώς ταξιδεύει μια ιστορία…
ΧαρίκλειαΤερζητάνου
Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων
Δ/νσης Π.Ε. Αν. Θεσσαλονίκης

2. Η αρχή του ταξιδιού…
με αφορμή ένα Πολιτιστικό Πρόγραμμα της Β’ Αθηνών
2007:
Πολιτιστικό Πρόγραμμα: «Ένα παραμύθι ταξιδεύει»
Τα συμμετέχοντα τμήματα εκπόνησαν Πολιτιστικό Πρόγραμμα με θέμα «Το
παραμύθι » στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης ή στα πλαίσια της Γλώσσας και
της Αισθητικής Αγωγής.
Τον τελευταίο μήνα του Προγράμματος ξεκίνησε το ταξίδι του παραμυθιού
από τμήμα σε τμήμα διαφορετικών σχολείων. Το πρώτο τμήμα συνέγραψε
και εικονογράφησε την αρχή ενός πρωτότυπου παραμυθιού, ενώ τα
υπόλοιπα είχαν κάποιες ημέρες στη διάθεσή τους για να το συνεχίσουν.
Αποτέλεσμα:Το παραμύθι δεν ολοκληρώθηκε.
Αυτοαξιολόγηση: Η προκαθορισμένη από εμένα σειρά των τμημάτων, ο
πιεστικός χρόνος συγγραφής και η έμφαση που έδωσα στην τελική
συγγραφή.
2008 – 2010:
Το παραμύθι ταξιδεύει με πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών:
α) μέσα στην τάξη από ομάδα σε ομάδα, β)μέσα στο σχολείο από
τμήμα σε τμήμα και γ) εκτός σχολείου σε συνεργασία με τμήμα/τα άλου/ων
σχολείου/ων. Αποτέλεσμα: Εξαιρετικές δουλειές

3. Προτάσεις δραστηριοτήτων και υποστηρικτικό υλικό
Δραστηριότητες Γλώσσας
• Ορθογραφικά παιχνίδια, σταυρόλεξα, συμπλήρωση κενών
• Δημιουργία ιστοριών με εικόνες και λόγια
• «Τι θα γινόταν αν…» Παραγωγή γραπτού λόγου
• Αλλαγή τέλος παραμυθιού
• Αναποδογυρίζω παραμύθια
• Ολοκληρώνοντας ένα παραμύθι
• Οι ήρωες των παραμυθιών σε διαφορετικές καταστάσεις ή ιστορίες
• Παραμυθοσαλάτα ή ανακατεύοντας παραμύθια
• Δημιουργία δικού μας παραμυθιού (υποστηρικτικό υλικό:
«Δημιουργούμε ιστορίες», τράπουλα του Προπ)
Δραστηριότητες ΑισθητικήςΑγωγής
• Εικονογράφηση
• Ζωγραφίζω επιλεγμένες σκηνές
• Απόδοση με κόμικς
• Κατασκευές ( μάσκες, κούκλες…)
• Μουσική και ηχητική επένδυση
• Τραγούδια

5. 2010: Πολιτιστικό Πρόγραμμα
«Μια βαλίτσα ταξιδεύει…»
Σκοπός του προγράμματος ήταν
 να γνωρίσουν οι μαθητές έργα
επώνυμων ζωγράφων μέσα από
δραστηριότητες δημιουργικής
προσέγγισης και
 να δημιουργήσουν μια ιστορία
ταξιδεύοντας «με» και «μέσα» από
επιλεγμένα έργα.
Περιορισμοί:
Ο τίτλος και το πρώτο έργο ζωγραφικής του βιβλίου ήταν
προκαθορισμένα: «Μια βαλίτσα ταξιδεύει», Η «Κόκκινη
βαλίτσα» τουΤσόκλη
Έπρεπε να χρησιμοποιηθούν επιλεγμένα έργα.
Η συνέχεια του ταξιδιού…
με αφορμή ένα νέο Πολιτιστικό Πρόγραμμα της Β’ Αθηνών

8. 2010-σήμερα: Πολιτιστικό Πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας
«Πώς ν΄αγαπήσω το βιβλίο;» - Σχεδιασμός: Χ.Τερζητάνου
Τα στάδια του προγράμματος με δραστηριότητες
1. Διερεύνηση στάσεων και προτιμήσεων της τάξης μου
2. Θεατρικά παιχνίδια προετοιμασίας
3. Παιχνίδια-δραστηριότητες με αφορμή το βιβλίο ως αντικείμενο
4. Δημιουργία κινήτρων για ανάγνωση
5. Τρόποι και τεχνικές ανάγνωσης
6. Ερωτήσεις μετά την ανάγνωση
7. Δραστηριότητες μετά την ανάγνωση
8. Δημιουργία βιβλιοθήκης
9. Δημιουργική γραφή

9. 2010-σήμερα: Πολιτιστικό Πρόγραμμα Φιλαναγνωσίας
«Πώς ν΄αγαπήσω το βιβλίο;»
Οι προτεινόμενες από εμένα δραστηριότητες Δημιουργικής Γραφής το
πρώτο έτος (2010-2011) αφορούσαν κυρίως δραστηριότητες με λέξεις,
φράσεις, αφηγηματικά κείμενα και βιβλία μυθοπλασίας, ενώ από το
2011 συμπεριέλαβα δραστηριότητες «για» και «με» ποιήματα, στατική και
κινούμενη εικόνα (φωτογραφία, ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική,
κινηματογράφο, διαφήμιση, ΤΠΕ), ήχους, μουσική και ραδιόφωνο,
καθώς και τις αισθήσεις μας. Παράλληλα έδωσα ιδιαίτερη έμφαση στη
χρήση θεατρικών τεχνικών (δραματοποίηση της στιγμής, ιστορίες του
λεπτού, αυτοσχεδιασμοί, δραματοποίηση, θέατρο Forum, εκπαιδευτικό
δράμα κλπ.) για την παραγωγή ποικίλων προϊόντων δημιουργικής γραφής.

10. Ο τρίτος σταθμός του ταξιδιού…
2011 – έως σήμερα:
Πολιτιστικό Πρόγραμμα: «Μια ιστορία ταξιδεύει…»
Στάδια – πορεία προγράμματος:
1.«Ανάγνωση» ιστοριών (λογοτεχνικών, εικαστικών,
οπτικοακουστικών κλπ.)
2.Δραστηριότητες μετά το «διάβασμα»
3.Δραστηριότητες δημιουργικής γραφής
4.Συνεργασία με άλλα τμήματα
Αποτέλεσμα:
https://www.dropbox.com/sh/l5edlfg1nc6rhkd/AADY1SKGe1S9OV8pHP
LmAk7Ca?dl=0
Αξιολόγηση εκπαιδευτικών: Πολλαπλά οφέλη για εκπαιδευτικούς
και μαθητές.Ένα πρόγραμμα χαράς και δημιουργίας.

11. Σχ. έτος 2011-2012
Μυθοπλασία
και
Τοπική ιστορία
με αφορμή το βιβλίο
του Σ. Σερέφα
«Ένας δεινόσαυρος
στο μπαλκόνι μου…»
http://dipe-
a.thess.sch.gr/news/an
akoin/2012/Book.swf

12. Ερμηνεία λέξεων
Πληροφορίες
τοπικής ιστορίας
Πρωταγωνιστές:
Πέτρος, Φώτης,
Άννα, Δινόρα

13. Χάρτης

15. «Το παραμύθι που ταξιδεύει στον κόσμο»
Ο Δήμος Λαρισαίων σε συνεργασία με την Περιφερειακή
Διεύθυνση Εκπαίδευσης Θεσσαλίας και την Εφορεία Αρχαιοτήτων
Λάρισας Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Π.Ε.&Δ.Ε.: «Πολιτιστικές
εκπαιδευτικές δραστηριότητες στον Δήμο Λαρισαίων με διαδραστικό
χαρακτήρα».
Στόχοι:
 Οι μαθητές μέσω της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων του
έργου θα γνωρίσουν το πολιτιστικό απόθεμα της πόλης.
 Οι εκπαιδευτικοί θα μπορέσουν μέσα από εργαλεία που θα
δημιουργηθούν στα πλαίσια του έργου να βοηθηθούν στο
εκπαιδευτικό τους έργο
 Το ευρύ κοινό και επισκέπτες της πόλης θα ενημερωθούν και
πληροφορηθούν μέσω του υλικού και εφαρμογών που θα
αναπτυχθούν για την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης
Επισκέψεις μαθητών των Δημοτικών Σχολείων, των Γυμνασίων και
των Λυκείων της πόλης στο Α΄ και Β΄ Αρχαίο Θέατρο, την Βασιλική
Αγίου Αχιλλείου Λάρισας, το Μπεζεστένι και τον Μύλο του Παπά.

16. «Το παραμύθι που ταξιδεύει στον κόσμο»
 Π.Ε.: Εκπαιδευτική δραστηριότητα με τίτλο «Ένα παραμύθι
ταξιδεύει στο χρόνο». Το κοινό αυτό παραμύθι ξεκίνησε από
ένα σχολείο, όπου γράφηκε ένα μέρος και εικονογραφήθηκε από
τα παιδιά, μεταφέρονταν στο επόμενο σχολείο και
ολοκληρώθηκε τέλος με τη συγγραφή του τελευταίου μέρους σε
άλλο σχολείο του Δήμου Λαρισαίων. Έτσι, παιδιά διαφορετικών
σχολείων της πόλης ήρθαν σε επαφή και δημιούργησαν από
κοινού και μέσω των ιστορικών μνημείων της πόλης.
 Δ.Ε.: Λειτούργησε ως βοηθός της Π.Ε. για τη συλλογή
στοιχείων για τα μνημεία της πόλης, τη δημιουργία σκίτσου -
λογότυπου του προγράμματος, τη φωτογράφηση των
μνημείων και τη δημιουργία συγγραφικών ομάδων των
κειμένων για την ιστορικο-τουριστική ηλεκτρονική έκδοση και
την παρουσίαση των μνημείων της πόλης.
http://tinyurl.com/oovxx28

17. Ο τέταρτος σταθμός του ταξιδιού…
2014-2015 : Περιφερειακό Δίκτυο Δημιουργικής Γραφής
«Μια ιστορία ταξιδεύει…»
Συνεργασία Σχ. Συμβούλων (Αικατερίνη Σουσαμίδου, Σταύρος
Γρόσδος, Αρμόδιος Τσιβάς, Όλγα Μούσιου, Νίκος Ακριτίδης) και
Υπευθύνων Πολιτιστικών Θεμάτων (Χαρίκλεια Τερζητάνου) και
Σχολικών Δραστηριοτήτων (Ιωάννης Πούλιος)
Συνεργασία σχολείων τριών εκπαιδευτικών
περιφερειών της Κ. Μακεδονίας:
2ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Ν. Θεσσαλονίκης
5ης Ν. Πέλλας
3ης Ν. Σερρών
και της
1ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Ν. Φλώρινας
ως «φιλοξενούμενη» περιφέρεια.

18. Στάδια ανάπτυξης του Δικτύου
Πρώτο στάδιο (Νοέμβριος – Ιανουάριος):
Πραγματοποιήθηκε μία επιμορφωτική συνάντηση σε κάθε
Περιφέρεια, η οποία στο πρώτο μέρος περιλάμβανε την παράθεση
της στοχοθεσίας και την επεξήγηση της πορείας υλοποίησης του
Δικτύου, ενώ στο δεύτερο μέρος παρείχε προτάσεις
δραστηριοτήτων δημιουργικής γραφής.
Το σχετικό υλικό των επιμορφωτικών συναντήσεων, καθώς και
επιπρόσθετο βοηθητικό υλικό αναρτήθηκε στο blog του Δικτύου
http://perdikdimgrakenmak.blogspot.gr/
Κάθε τμήμα πραγματοποίησε μόνο του μια παιδαγωγική-
δημιουργική προσέγγιση και επεξεργασία ποικίλων κειμενικών
ειδών ή/και έργων τέχνης και οδηγήθηκε μέσα από αυτά στην
παραγωγή των δικών του γραπτών κειμένων. Ενδεικτικές
δραστηριότητες του σταδίου αυτού περιλαμβάνονται στο πρώτο
μέρος του τόμου.

19. Δεύτερο στάδιο (Φεβρουάριος – Μάιος/Ιούνιος):
Ορίστηκαν από τη Συντονιστική Επιτροπή τα ζευγάρια και οι τριάδες
των τμημάτων, που θα συνεργάζονταν σε αυτό το στάδιο. Η
ανάπτυξη ενός γόνιμου διαλόγου μεταξύ των μερών του κάθε
ζευγαριού ή τριάδας τμημάτων, αποτέλεσε βασική προϋπόθεση για
τον από κοινού σχεδιασμό δημιουργικών συνεργατικών
δραστηριοτήτων.
Οι εκπαιδευτικοί υποστηρίχτηκαν με μία επιμορφωτική συνάντηση
σε κάθε περιφέρεια, η οποία περιλάμβανε επιπρόσθετες προτάσεις
δημιουργικής γραφής και προτάσεις συνεργατικών δράσεων για
την παραγωγή ενός κοινού αποτελέσματος.

20. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ
Μια ιστορία μπορεί να αποτελεί προϊόν ομαδικής συγγραφής,
ταξιδεύοντας
 από παιδί σε παιδί
 από ομάδα σε ομάδα
 από τάξη σε τάξη
 από σχολείο σε σχολείο
 από παιδί σε γονιό
Βασικά πλεονεκτήματα:
 η ανάπτυξη ισχυρών κινήτρων αναμονής ενός αποτελέσματος
(πώς θα τη συνεχίσει ο άλλος, ποια θα είναι η εξέλιξη)
 οι συγγράφοντες δε φέρουν την υποχρέωση – ευθύνη της
επινόησης και καταγραφής μιας ιστορίας με αρχή-μέση-τέλος,
αλλά μόνο ενός αποσπάσματος.

21. Για την ομαδική συγγραφή δύναται να χρησιμοποιηθούν όλες οι
τεχνικές δημιουργικής γραφής.
Πριν από την έναρξη της ομαδικής συγγραφής ορίζονται κάποιες
συγκεκριμένες προδιαγραφές, που πρέπει να πληρεί το κάθε
απόσπασμα της ιστορίας. Π.χ.
1. Έκταση κειμένου: μία σελίδα Α4 χειρόγραφη, μία
παράγραφο 10 σειρών, 300 λέξεις κλπ.
2. Προδιαγραφές κειμένου αν γραφεί στον Η/Υ:
γραμματοσειρά, μέγεθος γραμμάτων, εσοχές κλπ.
3. Εικονογράφηση: υποχρεωτική ή μη, μισή/μια σελίδα κλπ.
4. Χρονικό διάστημα συγγραφής: 1 εβδομάδα, 1 μήνας …
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ

22. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ
Επίσης, πρέπει να προκαθοριστεί εάν τα άτομα / οι ομάδες / οι
τάξεις, θα έχουν το δικαίωμα (ναι ή όχι, υπό ποιων προϋποθέσεων)
1. της προσθαφαίρεσης ηρώων
2. της αποστολής του κειμένου στην προηγηθείσα ομάδα για
αναθεώρηση/βελτίωση: Συνιστάται η ενέργεια αυτή να
επιτρέπεται αρχικά, μόνο όταν η ομάδα συγγραφής δε λαμβάνει
κανένα ερέθισμα από την προηγούμενη, ενώ αργότερα, όταν τα
παιδιά έχουν μυηθεί σε τρόπους παράθεσης προτάσεων
βελτίωσης των γραπτών παραγώγων, να επιτρέπεται χωρίς
όρους.
Προσοχή:
Η αποστολή στην προηγούμενη ομάδα δεν αφορά σε εντολές
(αλλάξτε αυτό, βγάλτε αυτόν τον ήρωα), αλλά στην παροχή
ερεθισμάτων για προβληματισμό (το σημείο αυτό θεωρούμε ότι
θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αν αναπτυσσόταν
υπό μορφή διαλόγου) με σκοπό τη λήψη απόφασης για
αναθεώρηση ή μη.

23. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ
Πριν ξεκινήσετε ορίστε μία κατεύθυνση για την ιστορία σας, ώστε να
επιλέξετε τις κατάλληλες δράσεις για τη δημιουργία κινήτρων. Π.χ.
1. Το είδος της ιστορίας: Παραμύθι, ποίημα, θεατρικό κείμενο…
2. Με ή χωρίς προκαθορισμένα ερεθίσματα (π.χ. έργα τέχνης)
3. Ιστορίες με κάποιον περιορισμό (π.χ. να περιέχει στοιχεία τοπικής
ιστορίας)
Για να μη μένουν ανενεργά/ές τα παιδιά/ οι ομάδες/οι τάξεις κατά τη
διάρκεια συγγραφής του αποσπάσματος από άλλο παιδί/άλλη
ομάδα/άλλη τάξη, μπορούμε να ξεκινήσουμε πολλές ιστορίες
ταυτόχρονα. Π.χ. μέσα στην τάξη, κάθε ομάδα επιλέγει ένα έργο
τέχνης και ξεκινά μια ιστορία με αφορμή αυτό. Στη συνέχεια και σε
προκαθορισμένο χρονικό διάστημα παραδίδει την ιστορία της στην
επόμενη ομάδα, ενώ ταυτόχρονα παραλαμβάνει την ιστορία της
προηγούμενης, για να τη συνεχίσει.Το αποτέλεσμα είναι η
δημιουργία πολλών ιστοριών.

24. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ
Εμπλέξτε τους εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων:
 για την εικογράφηση
 για τη συγγραφή ή μετάφραση των ιστοριών σε ξένη γλώσσα
 για τη δραματοποίηση των ιστοριών ή για τη χρήση
αυτοσχεδιασμών ως ερεθίσματα ΔΓ
 για την ηχητική επένδυση των ιστοριών ή τη δημιουργία
ηχοϊστορίας
 για τον εμπλουτισμό των ιστοριών με κινητικά παιχνίδια ή
χορογραφίες
 για τη χρήση λογισμικών παρουσίασης
Εμπλέξτε και τους γονείς:
 Ενημερώστε τους γονείς για τα οφέλη, που αποκομίζουν
τα παιδιά τους από τις δραστηριότητες ΔΓ.
 Οργανώστε μια ημερίδα και παρουσιάστε παραδείγματα
ισχυρών ερεθισμάτων και δραστηριοτήτων ΔΓ.
 Προτρέψτε τους να παίξουν με τα παιδιά τους, δημιουργώντας
από κοινού ευφάνταστες ιστορίες.
 Διοργανώστε ημέρα κοινών δράσεων ΔΓ γονέων και μαθητών.

25. ΠΩΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
Μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας και ηλεκτρονικής
αλληλογραφίας συναποφάσισαν για
 το «ερέθισμα» για τη δημιουργία της ιστορίας (βιβλία,
μύθοι, τοπικά στοιχεία, έργα ζωγραφικής, φωτογραφίες κλπ.)
 το «πώς», «πότε» και «για πόσο χρόνο» θα ταξιδέψει η
ιστορία
Πολλά τμήματα επέλεξαν ως ερέθισμα κάποιο/α έργο/α τέχνης
Για το «ταξίδι», τα περισσότερα επέλεξαν το σχήμα
«Συγγράφω και εικονογραφώ το πρώτο μέρος
συγγράφεις το και εικονογραφείς το δεύτερο και ολοκληρώνεις»

26. ΠΩΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
 Το Δ.Σ. Βαλτοτοπίου Σερρών άρχισε μια ιστορία (κείμενο και
εικονογράφηση) και την απέστειλε σε ηλεκτρονική μορφή
(jpg) στο ΠΠΔΣ Φλώρινας, του οποίου οι μαθητές/τριες
κλήθηκαν να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν.Διάρκεια 12
διδακτικές ώρες.
 Οι μαθητές του Δ.Σ. Κάτω Κλεινών Φλώρινας έστειλαν στα
παιδιά του 1ου Δημοτικού Σχολείου Καλαμαριάς την ιστορία
που έγραψαν με θέμα την Ευρώπη και τις Πρέσπες και
ζήτησαν να τη συνεχίσουν και να την επιστρέψουν για να την
ολοκληρώσουν.Διάρκεια 20 διδακτικές ώρες

27. ΠΩΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
 Τα παιδιά του 94ου Δ.Σ. Θεσσαλονίκης έγραψαν κατά ομάδες
από μία ιστορία βασισμένη σε εικόνες (τέσσερις συνολικά) και
τις έστειλαν στο 7ο Δ.Σ. Γιαννιτσών. Τα παιδιά τις διόρθωσαν,
τις διαφοροποίησαν και τις έστειλαν πίσω στο 94ο Δ.Σ.
Θεσσαλονίκης. Αφού έκαναν και αυτά την παρέμβασή τους,
ξαναέστειλαν τις τέσσερις ιστορίες στο 7ο Δ.Σ. Γιαννιτσών,
όπου διορθώθηκαν οι ιστορίες και στη συνέχεια τις ένωσαν
όλες σε μία κοινή ιστορία. Διάρκεια 16 διδακτικές ώρες.

28. ΠΩΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
Τα παιδιά του 7ου Δ.Σ. Γιαννιτσών και του Δ.Σ. Κρύας Βρύσης
επέλεξαν εικόνες και τις έστειλαν στα παιδιά του άλλου
σχολείου, για να γράψουν μία εικονοϊστορία. Επιπλέον
συνέγραψαν και τα ίδια μία εικονοϊστορία με τις ίδιες εικόνες και
στη συνέχεια συνέκριναν τα δύο δημιουργήματα. Διάρκεια 4
διδακτικές ώρες
Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Βαλτοτοπίου ξεκίνησαν με
αφορμή δύο τυχαίες εικόνες να γράφουν μια ιστορία. Στη
συνέχεια στάλθηκε η ιστορία με τις εικόνες στα παιδιά του
Πρότυπου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας για να
τη συνεχίσουν. Η ιστορία αυτή ταξίδεψε 2-3 φορές στα δύο
σχολεία μέχρι να ολοκληρωθεί. Διάρκεια 8 διδακτικές ώρες

29. ΠΩΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ - ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
 Οι μαθητές του 17ου Δ.Σ. Καλαμαριάς και του 24ου Δ.Σ. Σερρών
έγραψαν δύο ιστορίες χρησιμοποιώντας το παιχνίδι
παραγωγής λόγου "Ταχυδρόμος". Σύμφωνα με το παιχνίδι
αυτό δόθηκαν εναλλάξ στις ομάδες οι ερωτήσεις: "Ποιος;",
"Πού;". "Πότε;", "Με ποιους;", "Τι έγινε;", "Πώς ένιωσαν;",
"Ποιο ήταν το τέλος;" και χωρίς να γνωρίζουν τις
προηγούμενες απαντήσεις, τα παιδιά από τα δύο
σχολεία, απάντησαν σε όλες τις ερωτήσεις εναλλάξ. Στη
συνέχεια, χρησιμοποιώντας η μία ομάδα τις απαντήσεις της
άλλης και δουλεύοντας εναλλάξ, έγραψαν δύο ιστορίες και
στη συνέχεια τις εικονογράφησαν. Διάρκεια 16 διδακτικές
ώρες
Χ2

30. Εκτός από τις κοινές δραστηριότητες, τα συμμετέχοντα σχολεία είχαν
τη δυνατότητα να εντάξουν μία εκπαιδευτική επίσκεψη στον τόπο
του/των συνεργαζόμενου/ων σχολείων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
αποτελεί η επίσκεψη που πραγματοποίησε το Δημοτικό Σχολείο
Παλαιφύτου Πέλλας στο Δημοτικό Σχολείο Αγίου Γερμανού
Φλώρινας.
Η επίτευξη του ζητούμενου τελικού αποτελέσματος, μιας ιστορίας
μυθοπλασίας, πραγματοποιήθηκε στις περισσότερες συνεργασίες το
Μάιο, ενώ κάποιες ολοκληρώθηκαν το πρώτο δεκαπενθήμερο του
Ιουνίου. Όλες οι ιστορίες περιλαμβάνονται στο δεύτερο μέρος του
τόμου.

31. Τρίτο στάδιο (Ιούνιος – Οκτώβριος):
Στο τρίτο και τελευταίο στάδιο πραγματοποιήθηκε στοχοκεντρική
αξιολόγηση του Δικτύου από τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς με
τη χρήση ερωτηματολογίων.
Η Συντονιστική Επιτροπή ανέλαβε τη στατιστική επεξεργασία
αυτών, καθώς και την επιμέλεια των υλοποιημένων
δραστηριοτήτων και παραχθέντων κειμένων για την έκδοση του
ψηφιακού τόμου (http://perdikdimgrakenmak.blogspot.gr/p/blog-
page_12.html )
Επιπρόσθετα, το Νοέμβριο του 2015 κάθε Περιφέρεια οργανώνει
ημερίδες παρουσίασης των δράσεων του Δικτύου.

32. Αξιολόγηση
1) Βαθμός, στον οποίο πέτυχαν ο σκοπός και οι στόχοι του
προγράμματος:
Καθόλου: 0%
Λίγο: 3,3%
Πολύ: 66,7 %
Πάρα πολύ: 30 %
2) Βαθμός, στον οποίο ήταν πετυχημένη η συνεργασία με τα
τμήματα των σχολείων :
Καθόλου: 0%
Λίγο: 3,3%
Πολύ: 50%
Πάρα πολύ: 46,7%

33. 3)Βαθμός ανταπόκρισης των μαθητών στο πρόγραμμα:
Καθόλου: 0%
Λίγο: 6,6%
Πολύ: 36,7%
Πάρα πολύ: 56,7%
4)Απόψεις εκπαιδευτικών σχετικά με τη χρησιμότητα του
εκπαιδευτικού υλικού, που παρέλαβαν οι εκπαιδευτικοί και το οποίο
περιλάμβανε προτάσεις δραστηριοτήτων δημιουργικής γραφής.
Αρνητικές:
• Μη επαρκές για τις μικρότερες τάξεις (6%)
Θετικές:
•Εύχρηστο και κατατοπιστικό
•Πολυπληθείς και ποικίλες δράσεις,
•Οδηγός με χρήσιμες πληροφορίες και προτάσεις για το σχεδιασμό
και την πορεία υλοποίησης του προγράμματος και για την επίτευξη
των προσδοκώμενων στόχων και αποτελεσμάτων
•Πρότυπο για την οργάνωση δραστηριοτήτων

34. •Σημαντική βοήθεια με πληροφορίες για όλα τα στάδια του
προγράμματος και κυρίως για τα αρχικά
•Άντληση ιδεών και γενικών κατευθύνσεων
•Έναυσμα για παραγωγή νέων ιδεών και δραστηριοτήτων στην
τάξη
•Πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό για άμεση χρήση στην τάξη
•Πολύτιμη βοήθεια στην καλλιέργεια και ανάπτυξη ιδεών γα
παραγωγή γραπτού κειμένου και δραματοποίησης αυτού
•Ενημερωτικό όσον αφορά τα τεχνικά χαρακτηριστικά συγγραφής
καθώς και τους παιδαγωγικούς και μεθοδολογικούς χειρισμούς
•Βοηθητικό για θεατρική διασκευή λογοτεχνικών κειμένων
•Βοηθητικό για υλοποίηση πληθώρας δράσεων τέχνης (εικόνα,
μουσική, ήχος)
•Βάση για δραστηριότητες και δημιουργία νέου υλικού από τους
μαθητές
•Οδήγησε τα παιδιά στην καλλιέργεια της αγάπης για το βιβλίο

35. 5)Απόψεις εκπαιδευτικών σχετικά με τη χρησιμότητα των
επιμορφωτικών συναντήσεων, που συμμετείχαν οι
εκπαιδευτικοί
Αρνητικές: Καμία
Θετικές:
•Απαραίτητες, εποικοδομητικές και πολύ ενδιαφέρουσες
•Έναυσμα για προβληματισμό πάνω σε απαιτητικά θέματα,
σχετικών με την υλοποίηση του προγράμματος
•Ιδιαίτερα διαφωτιστικές και κατατοπιστικές, έθεσαν το πλαίσιο
του προγράμματος και έδωσαν πολλές και διαφορετικές
κατευθυντήριες οδούς μέσα από έναν πλουραλισμό πληροφοριών
(ιδέες, βιβλιογραφία, υλικό) για το σχεδιασμό και την υλοποίηση
των δράσεων στην τάξη
•Συνέβαλλαν στην οργάνωση του υλικού και στη διαχείρισή του
•Ουσιαστική συνδρομή στην αποτελεσματικότερη αξιοποίηση του
εκπαιδευτικού υλικού.
•Παροχή βασικών κατευθύνσεων για συγγραφή και
δραματοποίηση θεατρικών κειμένων.

36. •Αφύπνιση της δημιουργικότητας και φαντασίας των
συμμετεχόντων εκπαιδευτικών.
•Αποτέλεσαν την έμπνευση για όλες τις δημιουργικές δράσεις
•Επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων, ιδεών αλλά και ανησυχιών
με συναδέλφους, που έχουν κοινούς στόχους
•Ανατροφοδότηση
6)Οφέλη που αποκόμισαν οι εκπαιδευτικοί από την υλοποίηση
του προγράμματος:
•Γνώσεις και βιωματικές εμπειρίες
•Βελτίωση διδακτικών προσεγγίσεων
•Προσωπική ικανοποίηση από την επίτευξη των στόχων
•Δέσιμο με τους μαθητές
•Πειραματισμός μαζί με τους μαθητές
•Λειτουργία της τάξης σε ένα πιο ελεύθερο μαθησιακό πλαίσιο,
απαλλαγμένο από αυστηρές αξιολογικές διαδικασίες και
υποχρεωτικής μελέτης
•Ανταλλαγή απόψεων και αλληλεπίδραση με άλλους
εκπαιδευτικούς.

37. 7)Οφέλη που αποκόμισαν οι μαθητές από την υλοποίηση του
προγράμματος :
•Ανάπτυξη δημιουργικής έκφρασης, κριτικής σκέψης και
φαντασίας
•Καλλιέργεια αισθητικής έκφρασης
•Ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας και συνεργασίας
•Ικανότητα μετατροπής αφηγηματικού κειμένου σε θεατρικό
•Ικανότητα συγγραφής νέου θεατρικού κειμένου
•Παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου με τρόπο ευχάριστο
και αβίαστο
•Απελευθέρωση της έκφρασης ακόμα και των πιο συνεσταλμένων
μαθητών
•Εμπλουτισμός λεξιλογίου
•Θετική στάση απέναντι στην εξωσχολική ανάγνωση
•Αγάπη για το βιβλίο και εξοικείωση με αυτό
•Ανάδυση ταλέντων

38. 8)Δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι εκπαιδευτικοί στη διάρκεια
υλοποίησης του προγράμματος:
•Καμία δυσκολία (22%)
•Δυσκολία στη συνεργασία μεταξύ σχολείων (11%)
•Δυσκολία στην έγκαιρη αποστολή ή ανταλλαγή υλικού για την
συνέχιση της ιστορίας (8%)
•Πίεση χρόνου για έγκαιρη ολοκλήρωση (6%)
•Αργοπορία στην έναρξη του προγράμματος (4%)
•Δυσκολία στο συντονισμό των μαθητών (4%)
•Ο μικρός αριθμός των διδακτικών ωρών για την υλοποίηση του
προγράμματος (2%)
•Μη πραγματοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων λόγω
οικονομικών προβλημάτων (2%)
•Προβλήματα οικονομικά και τεχνικού εξοπλισμού (2%)
•Δυσκολία στη χρήση ηλεκτρονικών μέσων (2%)
Επιπρόσθετος θετικός αξιολογικός δείκτης: Το 46,7% των
προγραμμάτων που πραγματοποιήθηκαν, παρουσιάστηκαν και σε
εκδηλώσεις εντός κι εκτός της σχολικής μονάδας

39. Η ιστορία συνεχίζει το ταξίδι της…
2015-2016 : Περιφερειακό Δίκτυο Δημιουργικής Γραφής
«Μια ιστορία ταξιδεύει… στο μέλλον»
Σκοπός: Η συνεργασία τμημάτων σχολείων διαφορετικών
εκπαιδευτικών περιφερειών για την από κοινού δημιουργία
παραγώγων δημιουργικής γραφής.
Εμπλουτισμός – διαφοροποίηση στόχων:
•Να προσεγγίσουν παιδαγωγικά και δημιουργικά έργα του γραπτού
ή/και οπτικού ή/και οπτικοακουστικού πολιτισμού (ποίηση, κόμικς,
ζωγραφική, μουσική, θέατρο, φωτογραφία, κινηματογράφος,
διαφήμιση, ραδιόφωνο κλπ.)
•Να δημιουργήσουν τα δικά τους πρωτότυπα γραπτά, οπτικά,
ακουστικά ή/και οπτικοακουστικά προϊόντα.
Τα στάδια ακολουθούν την πορεία του 1ου έτους.

40. Στο στάδιο της συνεργατικής δημιουργίας (Μάρτιος – Ιούνιος)
προβλέπεται η πραγματοποίηση του ταξιδιού του συνεργατικού
προϊόντος με θέμα το μέλλον. Η μορφή του τελικού αυτού
προϊόντος μπορεί να είναι:
 Κόμικς
 Περιοδικό
 Εφημερίδα
 Θεατρικό κείμενο
 Ραδιοφωνική εκπομπή ή σκριπτ εκπομπής
 Ταινία μικρού μήκους ή σενάριο ταινίας
 Διαφήμιση έντυπη, οπτικοακουστική ή ψηφιακή
 Συλλογή ποιημάτων/ τραγουδιών
 Συλλογή φωτογραφιών με λεζάντες
 Φωτοϊστορίες με φωτογραφίες ή έργα ζωγραφικής
 Οτιδήποτε άλλο εκτός από ιστορίες μυθοπλασίας (θα
χρησιμοποιηθούν ως σενάρια στις παραπάνω μορφές έκφρασης)

41. ΜΕ ΛΙΓΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΒΡΙΣΚΕΤΕ ΑΦΟΡΜΗ ΓΙΑ ΔΓ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ
Παράδειγμα:
Αντί να ζητήσουμε, με αφορμή τη βροχή (Μελέτη Περιβάλλοντος,
Γεωγραφία κλπ.), να αναφέρουν οι μαθητές τα προβλήματα που
δύναται αυτή να δημιουργήσει και τους πιθανούς τρόπους
προστασίας, προβάλλουμε εικόνες υπό τους ήχους έντονης βροχής
Ήχοι Προγράμματος «ΜΕΛΙΝΑ»
http://www.iema.gr/data/EducationalProjects/Melina/Tracks/Hxoi/Pe
rivallon_Dynath%20Vroxh.mp3

43. Στη συνέχεια, καλούμε τα παιδιά να δημιουργήσουν συννεφόλεξα,
που θα αναδεικνύουν τις σκέψεις ή τα συναισθήματα του κάθε ζώου
για τη βροχή. Εναλλακτικά, αναπαριστούμε τις φωτογραφίες με
παγωμένες εικόνες. Με ένα παλαμάκι ζωντανεύει η κάθε εικόνα και
το αντίστοιχο ζώο εκφράζει κάποια σκέψη ή κάποιο συναίσθημα.

44. Ακολούθως, ανακοινώνουμε ότι θα πραγματοποιηθεί μία
ραδιοφωνική εκπομπή με θέμα τα «υπέρ» και τα «κατά» της
βροχής και με προσκεκλημένους το σαλιγκάρι και το βάτραχο ως
υπέρμαχους της βροχής και τα τρία πουλιά ως αντίμαχους.
Ζητούμε από τους μαθητές να καταγράψουν ένα απόσπασμα των
διαλόγων (ταξίδι από μαθητή σε μαθητή ή από ομάδα σε ομάδα)

45. Η βροχή είναι απαίσια. Μουσκεύει τα
φτερά μου και από πούπουλα γίνονται
βαρίδια.
Περπάτα και λίγο! Δε χρειάζεται
συνέχεια να πετάς. Ξέρεις τι ωραία που
είναι να πηδάς από λακκούβα σε
λακκούβα και να ακούγεται το «πλατς –
πλατς»;

46. Nαι, πολύ ωραία! Ακόμη και ομπρέλα
να έχεις, μουσκεύουν τα πόδια σου και
την άλλη μέρα είσαι «αψού» και
«αψού». Άσε που υπάρχει και ο
κίνδυνος να σε χτυπήσει κάποιος
κεραυνός.
Σκέτη γκρίνια είστε! Ξέρετε ότι χωρίς τη
βροχή θα ξεραίνονταν όλα και δε θα
βρίσκατε τίποτα να φάτε; Ξεπλένονται
και τα μικρόβια από τους δρόμους και
κυκλοφορούμε με μεγαλύτερη
ασφάλεια.

47. Σας ευχαριστώ για
την προσοχή σας
και σας
εύχομαι …
καλό ταξίδι!