1. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΕΦ. 7 Η ΕΥΡΩΠΗ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΤΕΡΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ
Η ΤΈΧΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ
Στοιχεία εκπαιδευτικών: Βιτωράκη Κατερίνα, Ταρενίδου Ευγενία
Τάξη: Β΄ Γυμνασίου
Αριθμός μαθητών: 23
 ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ (ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ)
• ΕΚΘΕΣΗ-ΕΚΦΡΑΣΗ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΝΌΤΗΤΑ 7η Τέχνη),
Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ (Βιογραφία, Παρουσίαση και κριτική άλλων
μορφών τέχνης)
• ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
• ΑΙΣΘΗΤΙΚΉ ΑΓΩΓΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Γνωστικοί στόχοι
1) Να γνωρίσουν οι μαθητές αντιπροσωπευτικά δείγματα της τέχνης από την περίοδο
της Αναγέννησης και να μπορούν να κατανοήσουν και να εμβαθύνουν πάνω στα
βασικά χαρακτηριστικά και την τεχνοτροπία τους.
2) Να συσχετίσουν τα έργα τέχνης της Αναγεννησιακής περιόδου με τις ιδέες και τις
αντιλήψεις της εποχής τους (στροφή στην κλασική αρχαιότητα, πρότυπο του
καθολικού ανθρώπου κ.ά.).
3) Να διακρίνουν στα έργα της παραπάνω περιόδου τις επιδράσεις του ελληνικού
πολιτισμού και να συνειδητοποιήσουν τη διαχρονικότητά του.
4) Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία του κινήματος της Αναγέννησης στην ανάπτυξη
της Ευρώπης και στην πορεία προς το κίνημα του Διαφωτισμού.
6) Να ασκηθούν στην παραγωγή γραπτού λόγου.
Στόχοι τεχνογραμματισμού
1) Να αναπτύξουν οι μαθητές δεξιότητες τεχνογραμματισμού (εξοικείωση με τα
πληροφορικά εργαλεία π.χ. επεξεργαστές κειμένου, βάσεις δεδομένων κ. ά).
2) Να εξοικειωθούν οι μαθητές με την αναζήτηση υλικού στο διαδίκτυο και να
συνειδητοποιήσουν την πληθώρα των πληροφοριών και την εύκολη πρόσβαση σ’
αυτές.
Παιδαγωγικοί στόχοι
1) Να ασκηθούν οι μαθητές σε ομαδοκεντρικές μορφές διδασκαλίας και σε συνθήκες
συνεργατικής και διερευνητικής μάθησης.
Συγκεκριμένα, με την εφαρμογή της ομαδικής διδασκαλίας ο εκπαιδευτικός χάνει πια
το ρόλο του εντολοδόχου και απόλυτου φορέα της γνώσης και αναλαμβάνει το ρόλο του
βοηθού, του συνεργάτη και του συντονιστή των δραστηριοτήτων των μαθητών. Έτσι, οι
τελευταίοι συνεργάζονται, επικοινωνούν, αλληλοσυμπληρώνονται και προσφέρουν
βοήθεια ο ένας στον άλλον, ενώ παράλληλα καλλιεργούν δεξιότητες επικοινωνίας,
αναλαμβάνουν περισσότερες πρωτοβουλίες και γίνονται πιο δραστήριοι, μαθαίνουν να
δέχονται και να ασκούν εποικοδομητική κριτική, αποκτούν αυτοεκτίμηση και αίσθημα
ατομικής και συλλογικής ευθύνης. Η ομαδική διδασκαλία λοιπόν προάγει την
ακαδημαϊκή επίδοση των μαθητών, οδηγεί στη νοητική, γλωσσική και κοινωνική τους
ανάπτυξη ενώ επιδρά και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους, με συνέπεια να
αλλάξει η στάση και συμπεριφορά τους στη διαδικασία της μάθησης.
 ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

2.  Έργα τέχνης, κυρίως πίνακες ζωγραφικής της Αναγεννησιακής περιόδου.
 Σχολικό εγχειρίδιο Β΄ Γυμνασίου
 Επεξεργαστής κειμένου
 Λογισμικό παρουσίασης
 Σύνδεση με διαδίκτυο
Χρόνος : 2η διδακτικές ώρες
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΟΡΕΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
1ο ΣΤΑΔΙΟ
Ο διδάσκων βρίσκει τα σχετικά έργα τέχνης στο διαδίκτυο στις ακόλουθες
διευθύνσεις:
http://el.wikipedia.org/wiki/Λεονάρντο_ντα_Βίντσι
http://el.wikipedia.org/wiki/Μιχαήλ_Άγγελος
http://el.wikipedia.org/wiki/Ραφαήλ
www.wga.hu/html/l/leonardo/index.html
http://www.netschoolbook.gr/rengiokmyst.html
http://www.leonet.it/comuni/vinci/
www.physics4u.gr/blog/?p=1105
http://el.wikipedia.org/wiki/Δομήνικος_Θεοτοκόπουλος
http://www.historical-museum.gr/html/sylloges/greco/xronologio.html
www.peri-grafis.com/ergo.php?id=176
http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/r/raphael/index.html
www.ibiblio.org/wm/paint/auth/raphael
2ο ΣΤΑΔΙΟ
Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός έχει εντοπίσει από πριν, ύστερα από αναζήτηση στο
διαδίκτυο, χρήσιμες πληροφορίες σχετικές με το υπό πραγμάτευση θέμα και τις οποίες
εντάσσει στα φύλλα εργασίας, προκειμένου οι μαθητές να τις αξιοποιήσουν και να
διευκολυνθούν, ώστε να φέρουν σε πέρας αποτελεσματικά την εργασία τους. Επίσης, αν οι
μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με την ομαδική διδασκαλία, καλό είναι ο εκπαιδευτικός να
έχει εφαρμόσει σε προηγούμενα του μαθήματα κάποιες δραστηριότητες στην τάξη που θα
βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν τις αναγκαίες δεξιότητες (συνεργατικότητα, πειθαρχία,
αυτενέργεια, ικανότητα για συντονισμό κ.ά.) ώστε να συμμετάσχουν με επιτυχία στις ομάδες.
Οι μαθητές, χωρίζονται σε 6 ετερογενείς, ως προς την επίδοση των μαθητών, ομάδες
των 3-4 ατόμων, ώστε ο επιμερισμός να δώσει σε όλους τη δυνατότητα προόδου, μέσα από
την εξατομίκευση της μελέτης του (καλό είναι να παρέμβει ο εκπαιδευτικός στη σύνθεση των
ομάδων ώστε η κάθε ομάδα, όπως προτείνει και ο Meyer, να αποτελείται σίγουρα από: ένα
παιδί δυνατό, ένα αδύνατο, ένα μέτριο /δυνατό και ένα μέτριο αδύνατο).
Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός διατυπώνει στους μαθητές τους διδακτικούς στόχους,
επεξηγεί την κοινή εργασία που αναθέτει στην κάθε ομάδα και καταμερίζονται οι ρόλοι των
μαθητών μέσα σ΄ αυτήν (ηγέτης, συντονιστής, βοηθός, χειριστής, αναγνώστης κ.λ.π.).
Οι μαθητές χρησιμοποιούν τα πληροφορικά εργαλεία (επεξεργαστές κειμένου,
μηχανές αναζήτησης, κ.ά.) ερευνούν, συσχετίζουν, συγκρίνουν και αναλύουν τα δεδομένα,
προκειμένου να εξάγουν συμπεράσματα (το θέμα χωρίζεται σε επιμέρους τμήματα, ώστε
ανατίθεται σε κάθε ομάδα να επεξεργαστεί διαφορετικό φύλλο εργασίας που αφορά σε έναν
καλλιτέχνη της Αναγέννησης). Ο διδάσκων είναι καθοδηγητής, διευκολυντής και αρωγός
στην όλη διαδικασία. Συμβουλεύει και παρεμβαίνει για να λύσει απορίες, να προωθήσει τη
συζήτηση και να βοηθήσει όταν προκύπτουν προβλήματα συμπεριφοράς στην ομάδα. Οι
μαθητές εκφράζουν τις σκέψεις και τις ιδέες τους στην τάξη, συνεργάζονται μεταξύ τους και
συμπληρώνουν το Φύλλο Εργασίας που τους δίνει ο διδάσκων.
Στο τέλος, όλες οι ομάδες παρουσιάζουν τα αποτελέσματά τους (γραπτά ή
προφορικά) στην τάξη, για να ολοκληρωθεί η σύνθεση του όλου θέματος και συνοψίζονται

3. τα αποτελέσματα. Προαιρετικά, οι μαθητές μπορούν να αξιολογήσουν την παραπάνω
διαδικασία, να σχολιάσουν τις ενέργειές τους και να διαπιστώσουν τι πήγε καλά και τι όχι,
ώστε η κάθε ομάδα να βελτιωθεί και να λειτουργήσει πιο αποτελεσματικά στο μέλλον.
1ο Φύλλο εργασίας
1. Αναζητήστε τον πίνακα «Μόνα Λίζα»1 του Λεονάρντο_ντα_Βίντσι στην ηλεκτρονική
γκαλερί της τέχνης. Χρήσιμες πληροφορίες, επίσης, θα βρείτε στις παρακάτω ιστοσελίδες:
• http://www.netschoolbook.gr/rengiokmyst.html
• http://el.wikipedia.org/wiki/Λεονάρντο_ντα_Βίντσι
Να παρατηρήσετε τον πίνακα και στη συνέχεια να δημιουργήσετε ένα λογισμικό
παρουσίασης για να πληροφορήσετε τους συμμαθητές σας σχετικά με τον παραπάνω πίνακα.
Στην εργασία σας μπορείτε να εντάξετε και τις απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:
Α. Ποιο είναι το θέμα που έχει επιλέξει να απεικονίσει ο ζωγράφος; Πώς αυτό σχετίζεται με
την ιδέα που επικρατούσε την περίοδο της Αναγέννησης ότι ο άνθρωπος, η ομορφιά και η
επίγεια ζωή είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος;
Β. Ποια είναι, σύμφωνα με την επικρατέστερη άποψη, η γυναίκα που απεικονίζεται στο
συγκεκριμένο πίνακα. Να την περιγράψετε (χαρακτηριστικά προσώπου, έκφραση και ύφος,
θέση χεριών και σώματος).
Γ. Ποια συναισθήματα και σκέψεις σάς προκαλεί η θέα του πορτρέτου;
Δ. Πώς αλλιώς ονομάζεται ο πίνακας και γιατί;
Ε. Σε ποιο μουσείο φυλάσσεται;
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………..
2ο Φύλλο εργασίας Λεονάρντο_ντα_Βίντσι
1. Να πληκτρολογήσετε τις διευθύνσεις www.physics4u.gr/blog/?p=1105
http://www.matia.gr/7/73/7304/7304_1_5.html και www.leonet.it/comuni/vinci/. Να
ταξινομήσετε τις εφευρέσεις και γενικότερα τις σπουδές του Λεονάρντο_ντα_Βίντσι στους
1
H πλοήγηση που ακολουθείται είναι η παρακάτω: www.wga.hu/index1.htmlArtist index λήμμα L
(Leonardo) ζωγραφική στα (1501-20) Mona Lisa (La Gioconda) και στο www.louvre.com

4. διάφορους τομείς και στη συνέχεια, μέσω των ευρημάτων και των στοιχείων που θα
συλλέξετε να δικαιολογήσετε το χαρακτηρισμό του ως πρότυπο οικουμενικού ανθρώπου.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………….
3ο Φύλλο εργασίας ζωγράφοι -Μιχαήλ Άγγελος
1. Αναζητήστε τη ζωγραφική σύνθεση στη διακόσμηση του θόλου του Παπικού
Παρεκκλησίου (Καπέλα Σιξτίνα) και συγκεκριμένα τη δημιουργία του Αδάμ2. Στη συνέχεια
σε ένα λογισμικό παρουσίασης που θα δημιουργήσετε προκειμένου να ενημερώσετε τους
συμμαθητές σας, απαντήστε στην παρακάτω ερώτηση:
Ποιο είναι το θέμα που επέλεξε ο ζωγράφος στο συγκεκριμένο έργο (Κάπελα Σιξτίνα-
Δημιουργία του Αδάμ); Πώς αυτό σχετίζεται με την ιδέα που επικρατούσε την περίοδο της
Αναγέννησης ότι ο άνθρωπος, η ομορφιά και η επίγεια ζωή είναι το επίκεντρο του
ενδιαφέροντος;
Μπορείτε να συνοδεύετε το κείμενο σας με τις ανάλογες εικόνες. Χρήσιμες πληροφορίες,
επίσης, μπορείτε να βρείτε και στις παρακάτω διευθύνσεις:
http://el.wikipedia.org/wiki/Μιχαήλ_Άγγελος
http://www.wga.hu/index1.html στο λήμμα Michelangelo
4ο Φύλλο εργασίας (Ραφαήλ)
1. Περιηγηθείτε στις ιστοσελίδες:
http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/r/raphael/index.html
www.ibiblio.org/wm/paint/auth/raphael
www.peri-grafis.com/ergo.php?id=176.
Με βάση τις πληροφορίες που συγκεντρώσατε, να γράψετε σε ένα λογισμικό παρουσίασης
ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα του καλλιτέχνη και να παρουσιάσετε τα πιο
αντιπροσωπευτικά του έργα. Μπορείτε να εντάξετε στο λογισμικό σας και τις σχετικές
εικόνες.
2
H πλοήγηση που ακολουθείται (στην αγγλική γλώσσα) είναι η παρακάτω:
http://michelangelo.com/buon/bio-index2.html mid years (1505-1535)  ceiling of the Sistine
Chapel Genesis Creation of Adam

5. Χρήσιμες πληροφορίες επίσης θα βρείτε και στην ιστοσελίδα
http://el.wikipedia.org/wiki/Ραφαήλ.
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
….
5ο Φύλλο εργασίας (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος) EL GRECO
1. Περιηγηθείτε στην ιστοσελίδα του ιστορικού μουσείου της Κρήτης:
http://www.historical-museum.gr/html/sylloges/greco/xronologio.html. Συμβουλευτείτε το
χρονολόγιο, δείτε την πορεία που ακολούθησε ο καλλιτέχνης και τους πίνακες του που
βρίσκονται στην Ελλάδα. Στη συνέχεια να παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας σε ένα
λογισμικό παρουσίασης ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα του καλλιτέχνη, τα μέρη που
έζησε και έδρασε καθώς και τα πιο αντιπροσωπευτικά του έργα.
Χρήσιμες πληροφορίες επίσης θα βρείτε και στην ιστοσελίδα
http://el.wikipedia.org/wiki/Δομήνικος_Θεοτοκόπουλος
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
….
6ο Φύλλο εργασίας Μποτιτσέλι
1. Επισκεφτείτε τη διεύθυνση http://www.wga.hu στο λήμμα Botticelli.
Αναζητήστε τον πίνακα η «Αλληγορία της Άνοιξης»3 και στη συνέχεια σε ένα λογισμικό
παρουσίασης που θα δημιουργήσετε ενημερώστε τους συμμαθητές σας αναφορικά με τον
πίνακα. Εντάξτε στην παρουσίασή σας και τις απαντήσεις σας στα παρακάτω ερωτήματα:
Α. Από πού άντλησε το θέμα του ο καλλιτέχνης; Πώς αυτό σχετίζεται με την ιδέα που
επικρατούσε την περίοδο της Αναγέννησης ότι ο άνθρωπος, η ομορφιά και η επίγεια ζωή
είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος;
Β. Ποιες μορφές απεικονίζονται στο συγκεκριμένο πίνακα; Γιατί νομίζετε ότι τις επέλεξε ο
καλλιτέχνης;
Γ. Να περιγράψετε την Άνοιξη του Μποτιτσέλι.
3
Η πλήρης πλοήγηση είναι: www.wga.hu/index1.html Artist index λήμμα Βαλληγορικά έργα ζωγραφικής

6. Xρήσιμες πληροφορίες θα βρείτε επίσης στην ιστοσελίδα
http://pi-schools.sch.gr/gymnasio/eikastika_b/math/s_81_90.pdf
http://el.wikipedia.org/wiki/Σάντρο_Μποτιτσέλι.