Φυσική Στ΄ δημοτικού https://users.sch.gr/dimylonaki/mathimata_fisiki_st_xaraktiristika_tis_zois.htm

1. Ποια είναι η πιο σημαντική αιτία
για την ύπαρξη ζωής στη Γη;

2. Η πιο σημαντική αιτία για την ύπαρξη ζωής στη Γη είναι το νερό. Περίπου τα
τρία τέταρτα της επιφάνειας της Γης καλύπτονται από νερό με τη μορφή πα-
γετώνων, ωκεανών, λιμνών και ποταμών. Η ζωή τουλάχιστον με τη μορφή
που τη γνωρίζουμε, δε θα μπορούσε να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί χω-
ρίς την ύπαρξη νερού. Γι' αυτό εξάλλου κάθε προσπάθεια των επιστημόνων
να ανακαλύψουν αν υπάρχει ζωή σε άλλους πλανήτες ξεκινά από το απλό
ερώτημα αν ο πλανήτης αυτός έχει νερό!

3. Η ύπαρξη άφθονου οξυγόνου στην ατμόσφαιρα της Γης είναι ο δεύτερος
παράγοντας που ευνοεί καθοριστικά την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη μας.
Όλοι σχεδόν οι ζωντανοί οργανισμοί, τόσο αυτοί που ζουν στην ξηρά, όσο
και οι υδρόβιοι χρειάζονται οξυγόνο για τις λειτουργίες τους.

4. https://blogs.sch.gr/dimfanon
Το πολύτιμο αυτό αέριο προέρχεται από τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης,
που αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο των φυτών. Χάρη στη φωτοσύνθεση η
ποσότητα του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα παραμένει σταθερή, παρά τη
συνεχή κατανάλωσή του από τους ζωντανούς οργανισμούς.
Δίκαια, λοιπόν, τα φυτά
χαρακτηρίζονται ως
«πνεύμονες ζωής»!

5. Στο σύμπαν υπάρχουν
δισεκατομμύρια αστέρια. Γύρω
τους περιστρέφονται
αναρίθμητοι πλανήτες.
Υπάρχει ζωή σε κάποιον
από αυτούς;
Αν ναι, είναι κάποιος από
τους πλανήτες στον οποίο
κατοικούν ζωντανοί
οργανισμοί αρκετά «κοντά»
μας, ώστε να τον
επισκεφτούμε κάποτε, όταν
η τεχνολογία μας εξελιχτεί;
Τα ερωτήματα αυτά βασάνιζαν
και βασανίζουν την
ανθρωπότητα, αφού
δυσκολευόμαστε να
συμφιλιωθούμε με την ιδέα ότι
μπορεί να είμαστε μόνοι στο
σύμπαν.
https://physicsgg.files.wordpress.com/

6. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα να υπάρχει ζωή σε κάποιον
πλανήτη. Αν όντως αυτό συμβαίνει, δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι οι
οργανισμοί αυτού του πλανήτη θα μοιάζουν με τους ζωντανούς οργανισμούς
του δικού μας πλανήτη, ούτε βέβαια με εμάς.

7. Μπορεί σε αυτή, τη φανταστική με τα σημερινά δεδομένα, συνάντηση, να
βρεθούμε απέναντι σε όντα τελείως διαφορετικά από αυτά που γνωρίζουμε
ή από αυτά που μπορούμε να φανταστούμε.

8. Ποια είναι, λοιπόν, τα κριτήρια
που καθορίζουν τη ζωή;
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά
που μας βεβαιώνουν χωρίς
αμφιβολία ότι ένας οργανισμός
μπορεί να χαρακτηριστεί
«ζωντανός οργανισμός»;

9. Τι σημαίνουν αυτές
οι δύο λέξεις;
ΦΕ1: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΤΗΣ ΖΩΗΣ

10. «βίος = ζωή»
Έμβια είναι τα όντα που έχουν ζωή, δηλαδή οι
ζωντανοί οργανισμοί.
είναι τα αντικείμενα, που δεν έχουν ζωή.
Άβια

11. Μπορείτε να
διακρίνετε τους
ζωντανούς
οργανισμούς σε αυτή
τη φωτογραφία;
Ποια πιστεύετε ότι
είναι τα βασικά
χαρακτηριστικά
σύμφωνα με τα
οποία διακρίνουμε τα
έμβια από τα άβια;

12. ΤΡΟΦΗ
ΚΙΝΗΣΗ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ
ΑΝΑΠΝΟΗ
ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ
ΣΕ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

13. Ποιες λειτουργίες της ζωής το χαρακτηρίζουν; Είναι έμβιο ή άβιο;

14. Ποιες λειτουργίες
της ζωής
το χαρακτηρίζουν;
Είναι έμβιο ή άβιο;

15. Ποιες λειτουργίες της ζωής
το χαρακτηρίζουν;
Είναι έμβιο ή άβιο;
https://gr.dreamstime.com/

16. Μπορείτε να ξεχωρίσετε τα έμβια από τα άβια; ΠΟΝΤΟΣ

17. Ποιες λειτουργίες ζωής έχουν τα έμβια και ποιες τα άβια;
Τι μπορούμε λοιπόν να συμπεράνουμε;
ΠΟΝΤΟΣ

18. Οι ζωντανοί οργανισμοί εμφανίζουν χαρακτηριστικές
λειτουργίες: αναπνέουν, τρέφονται, αναπτύσσονται, κινούνται,
αντιδρούν σε ερεθίσματα και αναπαράγονται. Τα άβια
αντικείμενα μπορεί να εμφανίζουν κάποιες απ' αυτές ή και καμία.
ΔΙΔΑΞΤΕ ΤΟ

19. ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ: Τόσο τα έμβια
όντα όσο και τα άβια αντικείμενα
αποτελούνται από τα ίδια
στοιχειώδη σωματίδια της ύλης,
τα ηλεκτρόνια και τα δύο
διαφορετικά κουάρκ από τα οποία
αποτελούνται τα άτομα και από τα
οποία συγκροτούνται τα μόρια...
Τι είναι, λοιπόν, αυτό που
διακρίνει τους ζωντανούς
οργανισμούς από τα άβια
αντικείμενα;
http://www.physics.ntua.gr/

20. Τα έμβια όντα ενώ
αποτελούνται από τα ίδια
μόρια, κάποια από αυτά
συνδυάστηκαν και συνέθεσαν
πολυπλοκότερα μόρια, από
τα οποία αποτελούνται τα
«ζωντανά» κύτταρα.

21. Με βάση τις χαρακτηριστικές λειτουργίες των ζωντανών οργανισμών μπορoύ-
με εύκολα να αποφασίσουμε αν κάτι είναι ζωντανό ή όχι. Κάποια άβια αντικεί-
μενα ωστόσο παρουσιάζουν μία ιδιοτυπία. Η ξύλινη καρέκλα, για παράδειγ-
μα, είναι άβιο. Έχει κατασκευαστεί όμως από ένα δέντρο που κάποτε ολοζώ-
ντανο στεκόταν σε ένα δάσος. Όμοια, το μάλλινο πουλόβερ σου έχει κατα-
σκευαστεί από το μαλλί ενός ζώου, το χαρτί του βι-
βλίου σου από ένα δέντρο, όπως και ο φελλός στο
μπουκάλι του κρασιού, τα δερμάτινα παπούτσια σου
από το δέρμα ενός ζώου... Τα αντικείμενα που απο-
τελούν νεκρά τμήματα ζωντανών οργανισμών
αποτελούν ειδική υποκατηγορία των άβιων.

22. ΕΡΩΤΗΣΗ ΤΟΥ 1 ΠΟΝΤΟΥ
Πώς θα ήταν η Γη, αν δεν είχαν εμφανιστεί ποτέ τα έμβια, δηλαδή οι
ζωντανοί οργανισμοί;

23. Αν δεν είχαν ποτέ εμφανιστεί τα έμβια, η Γη θα ήταν πολύ διαφορετική.
Αφού δεν θα υπήρχαν φυτά, που είναι έμβια, δε θα υπήρχε οξυγόνο και ο
πλανήτης θα ήταν ένα πολύ πιο απλό οικοσύστημα με διαφορετική και
περιορισμένη ποικιλία ειδών.

24. Ξεχωρίστε τα έμβια από τα άβια. Σε κά-
ποιες εικόνες βλέπετε άβια που είναι όμως
νεκρά τμήματα έμβιων. Τα σώματα αυτά
αποτελούν μια ειδική κατηγορία. Ποιες
εικόνες δείχνουν νεκρά τμήματα ζωντανών
οργανισμών;
Έμβια:
Άβια:
Νεκρά τμήματα ζωντανών οργανισμών:
ΠΟΝΤΟΣ

25. Έμβια: σκουλήκι
Άβια: μπριζόλα, φύλλα, πέτρες, ξύλα, κέρμα
Νεκρά τμήματα ζωντανών οργανισμών: μπριζόλα, φύλλα, ξύλα

26. 2. Ποια από τα χαρακτηριστικά της ζωής διαπιστώνεις παρατηρώντας
τις εικόνες;

27. 2. Ποια από τα χαρακτηριστικά της ζωής διαπιστώνεις παρατηρώντας
τις εικόνες;
αναπνέουν
τρέφονται
αναπτύσσονται
κινούνται
αντιδρούν σε ερεθίσματα
αναπαράγονται

28. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ