Όλες οι ερωτήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων του Ι.Ε.Π. μαζί με τις απαντήσεις για την εισαγωγή του Ξενοφώντα από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία της Α΄Λυκείου
Όλες οι ερωτήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων του Ι.Ε.Π. μαζί με τις απαντήσεις για την εισαγωγή του Ξενοφώντα από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία της Α΄Λυκείου
Ο Κωνσταντίνος, η σχέση του με τη μάνα και την Αρετή και τα μεγαλύτερα αδέρφια.
Ο Κωνσταντίνος όπως καταλαβαίνουμε από το ποίημα φροντίζει για την οικογένεια του, κυρίως για την Αρετή και την μάνα. Ο Κωνσταντίνος ως ο μικρότερος αδελφός είναι αυτός στον οποίο δεν χαλάνε τα χατίρια, το χαϊδεμένο της μάνας, τον οποίο πιστεύει και στον οποίο έχει μεγάλη αδυναμία. Αυτός είναι και ο λόγος που η μάνα ακούει τον Κωσταντή και στέλνει την Αρετή στα ξένα. Κάπως έτσι είναι και η σχέση του Κωσταντή και της Αρετής. Η Αρετή δεν του χαλάει χατίρια και όπως φαίνεται και στο ποίημα τον αγαπάει πολύ. Τα μεγαλύτερα αδέλφια δεν θέλουν να παντρευτεί η Αρετή στα ξένα, γιατί αν λείπει η Αρετή τότε ποιος θα φροντίζει την μάνα; Επομένως τα αδέλφια της την θέλουν εκεί ώστε να έχουν κάποιον για να φροντίζει τη μάνα.
Γιατί ο Κωνσταντίνος θέλει να παντρευτεί η Αρετή στα ξένα; Εξασφάλισε η μάνα ένα καλό μέλλον για την κόρη της;
Ο Κωνσταντίνος αρχικά σκέφτεται τον εαυτό του λέγοντας πως θέλει να παντρευτεί η Αρετή στα ξένα, ώστε όταν πηγαίνει αυτός στα ξένα μόνος του ή με την οικογένειά του να μην νιώθουν ξένοι, αλλά να έχουν εκεί έναν δικό τους άνθρωπο. Όμως ο Κωνσταντίνος θέλει να φύγει η Αρετή στα ξένα επειδή την αγαπάει και θέλει το καλό της. Δηλαδή θέλει να μην είναι μπροστά στις άσχημες καταστάσεις που συνέβησαν στη μάνα και στα αδέρφια της. Επίσης ο Κωσταντής δίνει έναν όρκο στη μάνα του που δεν τον τηρεί, αλλά τον χρησιμοποιεί για να κατευνάσει την μάνα και στέλνοντας την Αρετή στα ξένα την γλιτώνει από πολλές δυστυχίες. Όπως βλέπουμε η μάνα εξασφάλισε ένα καλό μέλλον για την κόρη της, αφού την έστειλε στα ξένα να παντρευτεί και να περάσει μια
Του νεκρού αδελφού, της νύφης που κακοποιήθηκε Βίκη Πολυζωίδηpemptoussia
• ΜΑΘΗΜΑ:ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
• ΜΑΘΗΤΡΙΑ:ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΖΩΙΔΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ:ΣΧΩΡΤΣΙΑΝΙΤΗ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ
• ΤΑΞΗ:Γ2
«Του νεκρού αδερφού»
Ποιός είναι ο ρόλος του Κωστάντη και η σχέση του με τη μάνα του και με την Αρετή;Γιατί ο Κωσταντίνος θέλει να παντρευτεί η Αρετή;
Ο ρόλος του Κωσταντή είναι πολύ σημαντικός. Όταν βλέπουμε ότι προκρίνεται η άποψη του Κωσταντή παρά την άρνηση των οχτώ μεγαλυτέρων αδερφών καταλαβαίνουμε τη σχέση που είχε με την μητέρα του, ήταν ο μικρότερος και η μάνα ίσως του έκανε το χατίρι. Φαίνεται όμως και η σχέση του Κωσταντή και της Αρετής. Ίσως η Αρετή σαν μεγαλύτερη του τον φρόντιζε επειδή ήταν μικρότερος και έτσι είχαν αναπτύξει ισχυρό δεσμό μεταξύ τους. Η μάνα και η Αρετή φαίνεται ότι είχαν μεγάλη αδυναμία στον Κωσταντή, ως το μικρότερο μέλος της οικογένειας. Ο Κωσταντίνος αρχικά φαίνεται ότι θέλει να παντρευτεί η Αρετή για δικό του συμφέρον. Όμως μετά φαίνεται ότι το μόνο που θέλει είναι ένα καλό μέλλον για την αδερφή του και όχι να μείνει στο σπίτι και να φροντίζει τη μητέρα τους, όπως ήθελε και έλεγε η μάνα και τα υπόλοιπα αδέρφια. Όταν προσπαθεί να πείσει τη μάνα, να πάει η Αρετή στα ξένα μας δείχνει το ενδιαφέρον του για την αδερφή του και ότι το μόνο που θέλει είναι η Αρετή να περάσει καλά. Ο Κωσταντής στο ποίημα είναι η φωνή θέλησης της Αρετής.
Εξασφάλισε η μάνα ένα καλό μέλλον για την κόρη της;
Η σχέση της μάνας και της Αρετής είναι πολύ καλή. Μάνα και κόρη είναι πολύ δεμένες μεταξύ τους. Η μάνα αγαπάει πολύ τη μοναχοκόρη της, Αρετή, την φροντίζει ,την περιποιείται και την προστατεύει από τα βλέμματα των ξένων. Όταν η μάνα παντρεύει την Αρετή, η οποία πάει στα ξένα, εξασφαλίζει όπ
2. ΥΠΌΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΟΓΉΣ
Την Αρετή, μια δωδεκάχρονη, μονάκριβη και πολυαγαπημένη
κόρη αποφασίζουν οι εννιά αδερφοί και η μάνα της να την
παντρέψουν πολύ μακριά, στη Βαβυλώνα. Η απόφαση
πάρθηκε ύστερα από πίεση του Κωνσταντή, ο οποίος έπεισε
τελικά τη μάνα και τους οκτώ αδερφούς δίνοντας όρκο ότι θα
φέρει την Αρετή από τα ξένα στη μάνα, αν συμβεί κανένα
δυσάρεστο ή ευχάριστο οικογενειακό γεγονός. Αργότερα, μετά
το γάμο της Aρετής, όλοι οι αδερφοί της πέθαναν και η μάνα,
μόνη και έρημη, αναθεμάτιζε το νεκρό Κωνσταντή, επειδή δεν
τήρησε τον όρκο του.
3. Τότε αυτός βγήκε μια νύχτα από τον τάφο του και με
καταπληκτική ταχύτητα έφτασε στην αδερφή του, την πήρε
και καβάλα στο άλογο έφυγαν για το πατρικό τους. Ο
Κωσταντής απέφευγε να απαντήσει στις ερωτήσεις της
Αρετής, κατά τη διάρκεια της διαδρομής, που υποψιάζονταν
ότι είναι πεθαμένος. Όταν έφτασαν στον τόπο τους, ο
Κωσταντής ξαφνικά μπήκε στον τάφο του και μόνη της
πήγε στο σπίτι που το βρήκε ερημωμένο. Η μάνα της
αρχικά αρνήθηκε να δεχτεί τον επισκέπτη. Όταν όμως
άκουσε ότι πρόκειται για την Αρετή, της άνοιξε,
αγκαλιάστηκαν και πέθαναν και οι δύο.
4. ΣΎΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΜΎΘΟΥ ΤΗΣ ΠΑΡΑΛΟΓΉΣ ΜΕ ΤΗΝ
ΑΡΧΑΊΑ ΜΥΘΟΛΟΓΊΑ
Η παραλογή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αρχαία
μυθολογία καθώς έχει πολλά κοινά στοιχεία τόσο με το μύθο
του Άδωνη όσο και με αυτόν της Δήμητρας. Κυρίαρχη
ομοιότητα του δεύτερου μύθου με την παραλογή που
εξετάζουμε είναι η σχέση ανάμεσα σε μητέρα και κόρη. Και
στις δύο περιπτώσεις υπάρχει έμπρακτη και ανιδιοτελής
αγάπη που προκαλεί το θαυμασμό των αναγνωστών.
Μάλιστα ένα ξαφνικό-δυσάρεστο περιστατικό οδηγεί στην
κορύφωση αυτών των συναισθημάτων. Επομένως
καταλαβαίνουμε ότι η παραλογή μας χαρακτηρίζεται από τα
πολλά κοινά στοιχεία της με την αρχαία μυθολογία μας.
5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΏΝ ΗΡΏΩΝ
Αρετή: στο τραγούδι είναι ξεκάθαρο ότι η Αρετή λόγω του φύλου
και της ηλικίας της δεν έχει την ελευθερία βούλησης, και η γνώμη
της δεν λαμβάνεται υπόψη. Είναι αναγκασμένη να υποτάσσεται
στις επιθυμίες της μάνας και του αδερφού της. Αυτό φαίνεται κι
από το ότι η Αρετή δεν λαμβάνει μέρος στην απόφαση για το αν
θα παντρευτεί στην ξενιτιά, αλλά η συζήτηση φαίνεται να
περιορίζεται ανάμεσα στον αδερφό και την μάνα. Παράλληλα, το
όνομα της Αρετής μας παραπέμπει στην ταπεινότητα, τη
σεμνότητα και τις αρετές που την διακρίνουν.
6. Στους πρώτους στίχους γίνεται φανερή η καταπίεση που
δεχόταν ήδη από τα παιδικά της χρόνια, αφού ήταν
περιορισμένη μέσα στο σπίτι, και δεν της επιτρεπόταν να
βγαίνει από την οικία της. Παρόλα αυτά, η ηρωίδα δέχεται
το ρόλο της χωρίς να φέρνει αντιρρήσεις, όπως την
υποχρεώνουν τα στερεότυπα και οι αντιλήψεις της εποχής
σχετικά με το γυναικείο φύλο. Έτσι έχει την υποχρέωση να
υπακούει στις εντολές της μητέρας και του αδερφού της,
χωρίς όμως να εμφανίζει κανένα δικαίωμα. Παρά το
γεγονός ότι ίσως νιώθει καταπιεσμένη, η Αρετή έχει
εμπιστοσύνη στον αδερφό της, αφού δεν πιστεύει τα
πουλάκια, αλλά εκείνον, και επιπλέον έχει κάποιες
αναμνήσεις από τη μητέρα της, αφού χτενίζεται στο φως
του φεγγαριού, όπως και με την μάνα της.
7. Κωνσταντής: Ο Κωνσταντής ως άντρας της οικογένειας, μετά
το θάνατο του πατέρα του, λαμβάνει πρωτοβουλίες και
παίρνει μέρος στις αποφάσεις που παίρνονται. Αυτό φαίνεται
και από το γεγονός ότι τα υπόλοιπα αδέρφια και η μάνα
τελικά συναινούν στην απόφαση του να παντρέψει την
αδερφή του στα ξένα. Όλα τα μέλη της οικογένειας
προσδοκούν από τον Κωνσταντή να είναι υπεύθυνος και να
αναλαμβάνει τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις του. Αυτό
εξηγεί και την συμπεριφορά της μάνας απέναντι στον νεκρό
γιο της, η οποία απαιτεί από αυτόν να εκπληρώσει την
υπόσχεση του. Παρά το γεγονός ότι ο Κωνσταντής είναι
νεκρός, σηκώνεται μέχρι κι από τον τάφο, για να πάει να βρει
την αδερφή του και να εκπληρώσει την υποχρέωση του. Αυτό
μας δείχνει ότι είναι έντιμος και ότι έχει πάρει στα σοβαρά
τον ρόλο που έχει αναλάβει στην οικογένεια.
8. Μάνα: Στο κείμενο γίνεται αισθητή η απουσία του πατέρα.
Αυτός είναι και ο λόγος που η μάνα καθίσταται υπεύθυνη να
αναλάβει δυο ρόλους, της μάνας και του πατέρα. Αυτό
φαίνεται κι από το γεγονός ότι συνεργάζεται με το γιο της,
τον Κωνσταντή, στην λήψη της τελικής απόφασης για τον
γάμο της Αρετής στην ξενιτιά. Ως μητέρα έχει το δικαίωμα να
επιβάλλεται στα παιδιά της, αλλά λόγω της απουσίας του
συζύγου της είναι υποχρεωμένη να αναλάβει και τον δικό του
ρόλο. Αν και είναι γυναίκα παρουσιάζεται να έχει
περισσότερη ελευθερία και δικαιώματα, αφού μπορεί μαζί
με τον Κωνσταντή να χαρακτηρισθούν ως οι κεφαλές της
οικογένειας.
9. ΤΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΌ ΣΥΜΒΟΎΛΙΟ -ΤΎΠΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑΣ -
ΑΝΤΙΛΉΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΛΏΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑΣ
Η συζήτηση του οικογενειακού συμβουλίου αναδεικνύει τη
διάθεση των μελών της οικογένειας να λάβουν από κοινού μιαν
απόφαση για το μέλλον της Αρετής. Σ’ αυτή τη συζήτηση, βέβαια,
δε συμμετέχει η ίδια η Αρετή, εφόσον ως γυναίκα δεν έχει
δικαίωμα να εκφέρει άποψη για το μέλλον της. Η οικογένεια
αυτή παρουσιάζει μια σημαντική έλλειψη, καθώς δεν υπάρχει ο
πατέρας, οπότε η μητέρα αναλαμβάνει να αναπληρώσει τη θέση
του, όχι όμως λαμβάνοντας η ίδια την απόφαση, ως αρχηγός της
οικογένειας, αλλά συμβουλευόμενη τη γνώμη των γιων της.
10. Η οικογένεια διαφοροποιείται, έτσι, από τις αμιγώς
ανδροκρατούμενες οικογένειες εκείνης της εποχής, λόγω της
απουσίας του πατέρα. Σε περίπτωση που ο πατέρας ήταν παρών,
θα έπαιρνε μόνος του την απόφαση, μιας και η τότε κοινωνία του
αναγνώριζε το δικαίωμα να ελέγχει τη μοίρα των παιδιών του.
11. ΗΜΕΡΟΛΌΓΙΟ ΑΡΕΤΉΣ
Αγαπητό ημερολόγιο. Άλλη μια μέρα στην
ξενιτιά. Δε μ αρέσει αυτή η κατάσταση αλλά
σίγουρα ο αδερφός μου θέλει το καλό μου.
Μου λείπει πολύ η μητέρα και όλα τα αδέρφια
μου. Ο άντρας μου δε μπορεί να με
καταλάβει. Ελπίζω κάποια στιγμή να γυρίσω
στο σπίτι μου και εύχομαι όλοι τους να είναι
καλά.
12. ΣΧΈΣΗ ΜΗΤΈΡΑΣ ΚΌΡΗΣ
Στο κείμενο μας υπάρχουν πολλά στοιχεία σχετικά με τη σχέση κόρης-
μητέρας.
Α) Μόλις στο δεύτερο στίχο η κόρη χαρακτηρίζεται από τον αφηγητή ως
μονάκριβη για την μητέρα της.
Β) Η μητέρα είναι διστακτική με την απόφαση του Κωσταντή και ζητά
εγγύηση από εκείνον ότι η κόρη της θα επιστρέψει σε περίπτωση
κάποιου σημαντικού γεγονότος
Γ) Κυριότερο στοιχείο που επιβεβαιώνει αυτή την αξιοθαύμαστη αγάπη
μητέρας κόρης είναι η αντίδραση τους τη στιγμή της συνάντησης. Τόσο
έντονα ήταν τα συναισθήματα ώστε και οι δύο πέθαναν η μια στην
αγκαλιά της άλλης
Καταλαβαίνουμε βέβαια ότι αυτή η αγάπη πηγάζει και από το γεγονός ότι
εκείνη την περίοδο τα κορίτσια που δεν είχαν την δυνατότητα και την
ευκαιρία να μορφωθούν περνούσαν πολύ χρόνο στο σπίτι με τη μητέρα
τους ασχολούμενες με τα οικιακά
13. ΜΗΤΈΡΑ-ΠΡΌΣΩΠΟ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΊ ΤΗΝ
ΣΥΜΠΆΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΓΝΏΣΤΗ
Η μητέρα προκαλεί τη συμπάθεια για τους εξής λόγους
Αρχικά βλέπουμε ότι χάνει χωρίς τη θέληση της την
αγαπημένη της Αρετή. Συμπάσχουμε με την γυναίκα αυτή
λοιπόν η οποία δε μπορεί παρά να υποταχθεί στη θέληση
του πρωτότοκου.
Δικαιώνεται η πρόβλεψη της καθώς έρχεται η καταστροφή
και εκείνη μένει μόνη της στον κόσμο, γεγονός που
προκαλεί τη λύπη του αναγνώστη.
Η αγάπη για την κόρη της είναι άξια θαυμασμού διότι τελικά
από τα έντονα συναισθήματα της τη στιγμή της συνάντησης
με την κόρη της ξεψύχησε.