ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΟΗΤΙΚΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ.

1. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ - ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΟΙΗΣΗ
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-
ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Η προεπαναστατική ποίηση (18ος αιώνας)
Κρητική Λογοτεχνία
Η επτανησιακή ποίηση (19ος αιώνας)
Ευρωπαϊκός Ρομαντισμός
Η μετεπαναστατική ποίηση (1830-1880)
Αθηναϊκός Ρομαντισμός
Παρνασσισμός
Η ποίηση στο μεταίχμιο δύο αιώνων (1880-1918)
Συμβολισμός
Η μεσοπολεμική ποίηση (1919-1944)
Μοντερνισμός
Υπερρεαλισμός
Η μεταπολεμική ποίηση (1945-2000)
Μετα-συμβολισμός, Μετα-υπερρεαλισμός

3. ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ -ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΠΟΙΗΣΗΣ
Παραδοσιακή ποίηση:
• Έμμετρος στίχος
• Ποιητικό λεξιλόγιο
• Στίξη κανονική
• Διατήρηση των κοινών
νοημάτων των λέξεων
• Λογική ανάπτυξη του θέματος
• Έλλογη νοηματική αλληλουχία
• Τίτλος προϊδεαστικός,
δηλωτικός του περιεχομένου
• Λυρισμός
Μοντέρνα ποίηση:
• Ελεύθερος στίχος
• Καθημερινό λεξιλόγιο
• Ακανόνιστη στίξη
• Πολυσημία, νέα νοηματική
φόρτιση λέξεων- πρωτότυπη
χρήση συμβόλων
• Υποδήλωση ή απόκρυψη του
θεματικού κέντρου
• Δυσνόητη ποίηση-άλογο
στοιχείο
• Τίτλος προβληματικός
• Δραματικότητα

4. ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΡΕΥΜΑΤΑ
• ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
• ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ
• ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
• ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ
• ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

5. ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
• Η πίστη στην απελευθερωτική και δημιουργική δύναμη της
φαντασίας και του συναισθήματος
• Η αποθέωση της ελευθερίας
• Το πάθος και ο λυρισμός
• Η τάση προς τον οραματισμό, την αναπόληση και τη νοσταλγία
• Βαθιά εκτίμηση της ομορφιάς της φύσης και θέασή της
ως πνευματικής δύναμης που παρακινεί σε υψηλές υπερβάσεις.
• Η προτίμηση ορισμένων «σκηνικών», όπως φεγγαρόλουστων
τόπων και θαλασσινών τοπίων κ.ά.
• Ο χειμαρρώδης λόγος και ο πλούτος των εκφραστικών μέσων,
ιδιαίτερα των εικόνων.

6. ΠΑΡΝΑΣΣΙΣΜΟΣ
• Η στροφή προς τον αρχαίο κόσμο
• Η χαλιναγώγηση του πάθους και του συναισθήματος
• Η έντεχνη επεξεργασία των στίχων, η προσεγμένη ομοιοκαταληξία
και την ακρίβεια στην έκφραση (προσπάθεια ποιητών να δώσουν
στα ποιήματά τους την ομορφιά ενός αρχαίου αγάλματος)
• Ο ηχηρός και ρωμαλέος στίχος
• Η προσπάθεια αποτύπωσης του εξωτερικού κόσμου
• Η συμπύκνωση των νοημάτων.

7. ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
• Διακριτική και υποβλητική έκφραση συναισθημάτων
• Ποιητικός ρεμβασμός,
• Θολές και ακαθόριστες εικόνες,
• Κλίμα μελαγχολίας
• Μουσικότητα του στίχου.

8. ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ
• Η επιθυμία για απελευθέρωση της ατομικότητας του ανθρώπου
• Η συνειρμική λειτουργία της μνήμης
• Η ερμητικότητα, η σκοτεινότητα, η αφαίρεση και το δραματικό στοιχείο της
γραφής.
• Η ενσωμάτωση στο μοντέρνο ποιητικό λόγο ζωντανών στοιχείων της
παράδοσης (ποιητικού ρυθμού, υιοθέτηση της γλώσσας της δημοτικής
ποίησης κ.ά.)
• Η συμφιλίωση του θέματος με την απόλυτη καθαρότητα της εικόνας.
• Μια εγγενής μουσικότητα, που αναβρύζει απ’ ευθείας από τον ποιητικό
λόγο.
• Η χρήση μυθικών υπαινιγμών και αναφορών στο αρχαίο παρελθόν.
• Η έμφαση στο τοπίο και στο φως
• Η αναπόληση του παρελθόντος με ένα αίσθημα μελαγχολίας, που οφείλεται
στο βάθεμα της αυτογνωσίας και στην αναζήτηση μιας αυθεντικής ζωής.
• Η κυριαρχία της έννοιας του τραγικού, της τραγικής θεώρησης της ιστορίας.
• Η επιλογή μορφικών ελευθεριών.

9. ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
• Συνειρμική σύνθεση σκηνών, όπως ακριβώς γίνεται στην
κατάσταση του ονείρου.
• Απουσία αισθητικής επεξεργασίας του στίχου
• Γλωσσικές ανατροπές
• Καταγραφή μιας ψυχικής πραγματικότητας.
• Οι λέξεις αποκτούν μια δική τους ακριβολογία και αυτοδυναμία και
παραπέμπουν στο μυστικό κόσμο του ασυνειδήτου.
• Εικονοπλαστική φαντασία
• Υποτυπώδης στίξη
• Αποθέωση των αισθήσεων

10. ΚΕΙΜΕΝΑ
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΠΟΙΗΣΗ
Λήθη (Λ. Μαβίλης)
Καλότυχοι οἱ νεκροὶ ποὺ λησμονᾶνε
τὴν πίκρια τῆς ζωῆς. Ὅντας βυθίσει
ὁ ἥλιος καὶ τὸ σούρουπο ἀκλουθήσει,
μὴν τοὺς κλαῖς, ὁ καημός σου ὅσος καὶ νἆναι.
Τέτοιαν ὥρα οἱ ψυχὲς διψοῦν καὶ πᾶνε
στῆς λησμονιᾶς τὴν κρουσταλλένια βρύση·
μὰ βοῦρκος τὸ νεράκι θὰ μαυρίσει,
ἂ στάξει γι᾿ αὐτὲς δάκρυ ὅθε ἀγαπᾶνε.
Κι ἂν πιοῦν θολὸ νερὸ ξαναθυμοῦνται.
Διαβαίνοντας λιβάδια ἀπὸ ἀσφοδύλι,
πόνους παλιούς, ποὺ μέσα τους κοιμοῦνται.
Ἂ δὲ μπορεῖς παρὰ νὰ κλαῖς τὸ δείλι,
τοὺς ζωντανοὺς τὰ μάτια σου ἂς θρηνήσουν:
Θέλουν μὰ δὲ βολεῖ νὰ λησμονήσουν.

11. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Το ποίημα ξεκινά από μια ιδέα : οι νεκροί είναι καλότυχοι γιατί
λησμονούν, με το θάνατό τους, τις πίκρες και τα βάσανα της ζωής. Το
λεξιλόγιο είναι απλό και κατανοητό. Το θέμα, που αναπτύσσεται λογικά,
εντοπίζεται εύκολα. Υπάρχει νοηματική αλληλουχία και ο τίτλος
αποκαλύπτει το περιεχόμενο του ποιήματος. Ο μουσικός τόνος του
ποιήματος εξασφαλίζεται από τον ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο και την
ύπαρξη ομοιοκαταληξίας. Ο λυρισμός είναι διάχυτος και εκφράζονται τα
συναισθήματα της μελαγχολίας και της απαισιοδοξίας.

12. (ΝΕΟ)ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
Τα δώρα, Μίλτος Σαχτούρης
Σήμερα φόρεσα ένα
ζεστό κόκκινο αίμα
σήμερα οι άνθρωποι μ' αγαπούν
μια γυναίκα μού χαμογέλασε
ένα κορίτσι μού χάρισε ένα κοχύλι
ένα παιδί μού χάρισε ένα σφυρί
Σήμερα γονατίζω στο πεζοδρόμιο
καρφώνω πάνω στις πλάκες
τα γυμνά άσπρα ποδάρια των περαστικών
είναι όλοι τους δακρυσμένοι
όμως κανείς δεν τρομάζει
όλοι μείναν στις θέσεις που πρόφτασα
είναι όλοι τους δακρυσμένοι
όμως κοιτάζουν τις ουράνιες ρεκλάμες
και μια ζητιάνα που πουλάει τσουρέκια
στον ουρανό

13. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
Το ποίημα συγκεντρώνει αρκετά χαρακτηριστικά της νεωτερικής
ποίησης: ο στίχος είναι ελεύθερος, χωρίς μέτρο και ομοιοκαταληξία.Δεν
υπάρχουν σημεία στίξης με εξαίρεση ένα ερωτηματικό στο τέλος, δεν
υπάρχουν στροφές και το ποίημα γράφεται με τέτοιο τρόπο που θυμίζει
περισσότερο πεζό λόγο.
Η γλώσσα είναι καθημερινή, απαλλαγμένη από ηχηρά και εντυπωσιακά
εκφραστικά μέσα και οι λέξεις δε λειτουργούν με την κυριολεκτική αλλά
με τη μεταφορική, συμβολική σημασία τους. Ο τίτλος δεν αποκαλύπτει
το περιεχόμενο του ποιήματος και τα νοήματα του ποιήματος δεν
ερμηνεύονται εύκολα με την απλή, συμβατική λογική ούτε γίνονται
άμεσα κατανοητά.