ชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์ เพื่อพัฒนาวิชาชีพครู Virtual learning community

1. ชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์
เพื่อพัฒนาครูคุณภาพ
ผศ.ดร.สุภาณี เส็งศรี
ดร.เชาวฤทธิ์ จั่นจีน
ดร.นเรศวร์ เศรษฐสิงห์
ดร.อัญชุลี ทองเงิน

2. VIRTUAL LEARNING COMMUNITY
ได้รับความรู้เกี่ยวกับแนวทางการพัฒนาชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์
เพื่อพัฒนาครูคุณภาพ
บอกแนวทางการพัฒนาและใช้ชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์
เพื่อพัฒนาครูคุณภาพของท่านได้

3. พบปัญหาแบบเดียวกัน ...ทาอย่างไร
ต้องการระดมความคิด แลกเปลี่ยนประสบการณ์ความรู้...ทาอย่างไร
ต้องการบริหารจัดการข้อมูลความรู้ ...ทาอย่างไร
ต้องการเผยแพร่ ถ่ายโอนความรู้ ...ทาอย่างไร
ต้องการประเมินองค์ความรู้ ...ทาอย่างไร
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

4. Care & Share
 ลักษณะของชุมชน
 มีความสนใจเรื่องเดียวกัน (Knowledge Domain)
 ต้องการแลกเปลี่ยน แบ่งปันประสบการณ์ความรู้
 เชื่อมโยง เผยแพร่ และการประยุกต์ใช้ความรู้
เพื่อวัตถุประสงค์ทางวิชาชีพหรือสังคม
 มีพัฒนาการและยกระดับความสามารถของสมาชิก
 กลุ่มคน
 มีความสัมพันธ์อันดี
 เอื้ออาทร ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
 ปรารถนาที่จะทาให้ทุกอย่างดีขึ้น
 สถานที่ (พื้นที่)
 นัดพบ (face to face)
 ประชุม (Meeting)
 สร้างและประยุกต์ใช้ความรู้
 AAR : After Action Review
 Story Telling
 Best Practice
 Knowledge Assets
ปัจจัยที่ทาการเกิดชุมชนการเรียนรู้
สภาพแวดล้อม สิ่งอานวยความสะดวก

5. *** Change is a process, not an event.***
ความเปลี่ยนแปลง
ของ
สังคมโลก
- แรงขับเคลื่อนทาให้เกิดการเปลี่ยนแปลง (Change Drivers)
- ข้อมูล ความรู้ (Information/Knowledge)
- ลักษณะของมนุษย์ (Individual Consideration)
- เครือข่ายทางสังคม (social Network)
- เทคโนโลยี/นวัตกรรมทันสมัย (Technology/Innovation)
- ทุกคนต้องได้รับการพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
เทคโนโลยีสารสนเทศและโทรคมนาคม
(Information and Communication Technologies: ICT)
การเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 (ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช) และ
การเปลี่ยนแปลงของกระแสโลกในศตวรรษที่ 21และ
การพัฒนาสู่ครูมืออาชีพ (ศ.นพ.สุทธิพร จิตต์มิตรภาพ)
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

6. การก้าวเข้าสู่โลกเสมือนจริง (Virtual World)
จึงเป็นทางเลือกใหม่สาหรับมนุษย์แห่งศตวรรษที่ 21
(Anywhere Anytime Anybody)
Care Share
ICT
Tool/Innovation
พัฒนาการที่เกิดขึ้นในศตวรรษที่ 21 ทาให้เกิดการเปลี่ยนแปลง

7. เราในฐานะ ครูแกนนา
คุณ คือ ผู้นาการเปลี่ยนแปลง
เพื่อนครู
เพื่อนครู
ผอ.เขตพื้นที่การศึกษา
ผู้บริหารโรงเรียน
CEO โครงการฯ/
วิทยากร
ศึกษานิเทศก์
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

8.  เป็นการบ่งชี้ความรู้
 คิด วิเคราะห์ สังเคราะห์
ปัญหาที่เกิดขึ้นอย่างเป็นระบบ
 จัดลาดับความสาคัญของปัญหา
 ต้องการแก้ไขอย่างเร่งด่วน
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

9. ประเด็นคุณภาพ
ความถี่ร้อยละ
เป้าหมาย ???
ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
ปัจจัยต่าง ๆ
ความต้องการ
ทักษะการเรียนรู้ของผู้เรียน
ผู้เรียนพึงประสงค์
ผลสัมฤทธิ์
กระบวนการจัดการเรียนการสอน
แผนการสอน
สื่อ/เทคโนโลยี
สภาพแวดล้อม
ภาษา
ครูมืออาชีพ
 ปัญหาหน้างาน
 ปัญหาระบบ
 กระบวนการ
 ผลสัมฤทธิ์ ประสิทธิภาพ ประสิทธิผล
 คุณภาพการศึกษา
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

10.  ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง (People)
 กระบวนการแลกเปลี่ยน
เรียนรู้ (KM Process)
 พันธะทางสังคม
(Social Bond)
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

11. >> Sponsor หรือคุณเอื้อ เป็นผู้บริหารระดับสูง
ทาหน้าที่
>>> ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง/คน (People)
 ให้แนวคิดอย่างมีส่วนร่วมกับสมาชิก เพื่อกาหนดทิศทาง สร้างเป้าหมาย
ของชุมชนการเรียนรู้
 ให้การสนับสนุนทรัพยากร
 สร้างการยอมรับชุมชนการเรียนรู้ในองค์กร
 สร้างแรงจูงใจให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในรูปแบบต่าง ๆ
 เป็นตัวอย่างที่ดีในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

12. >> Facilitator หรือ คุณอานวย หรือ ผู้นาการเสวนา
ทาหน้าที่
>>> ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง/คน (People)
 บริหารจัดการการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของสมาชิก
 จุดประกายและกระตุ้นความคิดอย่างเป็นระบบ
 สนับสนุนให้สมาชิกวางแผนการดาเนินงานและนาความรู้ไปประยุกต์ใช้
 สร้างแรงจูงใจให้สมาชิก
 อบรม/ช่วยเหลือสมาชิกในด้านเทคนิคต่าง ๆ
 ประสานงานกับทุกฝ่าย
 ประเมินผลทุกขั้นตอน
 สื่อสารและเผยแพร่ความสาเร็จ
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

13. >> Communities Historian หรือ คนจดบันทึก/คุณลิขิต
ทาหน้าที่
>>> ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง/คน (People)
 จดบันทึกเนื้อหาความรู้ที่ได้จากการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ความรู้ในกลุ่ม
 บันทึกความรู้อื่น ๆ ที่ได้รับมอบหมายที่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อกลุ่ม
 อาจเป็นผู้บันทึกความรู้ลงในฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์ด้วย
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

14. >> Community Members หรือ สมาชิก/คุณกิจ
ทาหน้าที่
>>> ผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง/คน (People)
 ร่วมกาหนดหัวข้อความรู้
 เป็นผู้ปฏิบัติงานหรือผู้ที่มีความรู้ในเรื่องที่แลกเปลี่ยนกัน
 ร่วมประชุมแสดงความคิดเห็น
 สื่อสารภายในกลุ่ม
 ประสานงานกับภายนอก
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

15. กพร.&สถาบันเพิ่มผลผลิต
แห่งชาติ (2549)
>>> กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (KM Process)
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

16. การประยุกต์หลักการ PDCA กับ KM Process
(องค์กรแห่งการเรียนรู้ รศ.ดร.เทียมจันทร์ พานิชย์ผลินไชย.)
>>> กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (KM Process)
ความรู้ในการลงมือปฏิบัติ
ให้บรรลุตามเป้าหมายความรู้ที่จาเป็นตามเป้าหมาย
นาความรู้ที่ได้ ไปจัดการตามระบบ
หรือกลับไปวางแผน
เพื่อให้ได้ความรู้ ที่ต้องการ
ตรวจสอบว่าปฏิบัติบรรลุตามเป้าหมาย
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

17. 1. กาหนด
ทิศทาง/
ค้นหาปัญหา
2. สร้าง
แรงจูงใจ
3.สนับสนุน
แหล่งเรียนรู้
4.รวมรวม
และวิเคราะห์
ข้อมูล5.
วางแผนการ
ดาเนินงาน
6.
ดาเนินงาน/
ประยุกต์
ใช้งาน
7. สรุปผล
การทางาน
8.
ประเมินผล
การเรียนรู้
>>> กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (KM Process)
กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

18. ยึดเหนี่ยวสมาชิกเข้าไว้ด้วยกันภายใต้ประเด็นความรู้และแรงปรารถนาเดียวกัน
ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบ ได้แก่
1. การยึดเหนี่ยว >> ความสัมพันธ์ ความปรารถนาดี ความเป็นกัลยาณมิตร
2. การมีพันธะ >> เวลา อุทิศแรงกาย และความพยายามในการปฏิบัติหน้าที่รับผิดชอบ
3. การมีส่วนเกี่ยวข้อง >> ความสนใจ วินัยในตนเอง
4. ความเชื่อ >> กฎเกณฑ์ ระเบียบ และการเคารพสิทธิ์ และกติกาสังคม
>>> พันธะทางสังคม/ความผูกพันทางสังคม (Social Bond)
Travis Hirschi ผู้เสนอทฤษฎีทางพันธะสังคม (social bonding theory)
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

19.  Communication Technology
 Collaboration Technology
 Storage Technology
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

20. >>> Communication Technology
 Hardware
 ความพร้อมใช้ของระบบสัญญาณสื่อ
 ขนาด Bandwidth
 จุดเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ต
 WiFi Zone
>>>

21. >>> Collaboration Technology
>>>  Learning Management System : LMS >> Moodle
 Web Technology >> Workpress ,MySQL, Microsoft.net, joomla …
 e-Conference >> Skype, Line, Webex, Microsoft Lync
 Google Apps >> google site, google
 Social Media >> Facebook, YouTube, Line …
 Blogger, Web board
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

22.  Storage Area Network(SAN)
 Network Attached Storage (NAS)
 Storage Cloud Computing
>>> Storage Technology
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

23.  Explicit Knowledge
 Best Practices
 พิสูจน์ ยอมรับ และเชื่อถือได้
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

24. • การทบทวนหลังปฏิบัติการหรือการถอดบทเรียน (After action review: AAR)
• บันทึกเรื่องเล่า (Story Telling)
• แนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ (Best Practice)
• ฐานข้อมูลองค์ความรู้ (Knowledge Asset Database)
>>>
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

25. ขั้น
เริ่ม
 ขั้น
เปิดตัว
 ขั้น
เติบโต
 ขั้น
การสลายตัว

VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

26. VIRTUAL ONLINE COMMUNITY
1. กาหนด Sponsor/ Leader ทีมนา
2. กาหนดประเด็นความรู้ และขอบเขตที่สนใจ
3. กาหนดวัตถุประสงค์และเป้าหมายของกลุ่มร่วมกัน
4. ออกแบบโครงสร้าง วางแผน กาหนดกิจกรรม และการวัดผล
5. เชิญชวนและรับสมัครสมาชิกเพื่อจัดตั้งชุมชนการเรียนรู้
6. กาหนดและทาความเข้าใจกับหน้าที่ที่รับผิดชอบของสมาชิก
7. เตรียมทรัพยากรและขอสนับสนุนจากผู้ที่เกี่ยวข้อง
8. พัฒนาเครื่องมือที่ใช้งานร่วมกัน เช่น website

27. 1. เปิดตัว KM Team ของชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์
2. ประชาสัมพันธ์และทาการเปิดตัวชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์
ชี้แจงนโยบาย เป้าหมายชุมชนการเรียนรู้ออนไลน์
ชี้แจงกติกาและช่องทางการมีส่วนร่วม
3. กาหนดเครื่องมือที่เหมาะสมต่อการทากิจกรรมในแต่ละช่วง
4. กาหนดวัน,เวลา และช่องทางสื่อสารที่แน่นอนในแต่ละช่วงการลปรร.
5. อบรมและให้ความรู้ที่เกี่ยวข้องต่าง ๆ
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

28. 1. ประชุมแลกเปลี่ยน แบ่งปันความรู้ ตามปฏิทินที่กาหนดสมาชิกร่วมกัน
2. สร้างแรงจูงใจ จุดประกายและกระตุ้นการทางานของชุมชนให้มีชีวิต
3. ช่วยกันสะท้อนปัญหา แชร์แหล่งการเรียนรู้ และรวบรวมความรู้
4. วิเคราะห์ สังเคราะห์องค์ความรู้ที่รวบรวมได้และแสดงความคิดเห็น
5. วางแผนและลงมือปฎิบัติ (นาไปใช้)
6. ปรับปรุงเทคนิค/วิธีการการทางานของชุมชนฯ ให้เหมาะสม
7. สรุปผลการทางาน พร้อมเผยแพร่เพื่อขยายกลุ่ม
8. ประเมินผลรอบด้านอย่างต่อเนื่องและสม่าเสมอ
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

29. 1. ตกลงใจระหว่างสมาชิก เพื่อปิดตัว
2. เก็บรวบรวมความรู้ที่ได้สร้างร่วมกัน
3. สุดท้าย อาจมีการแสวงหาประเด็นความรู้ใหม่
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

30. ดร. ประพนธ์ ผาสุกยืด การจัดการความรู้ฉบับขับเคลื่อน. สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม.2550
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

31. ปัจจัยแห่ง
ความสาเร็จ
สมาชิกคือ
ผู้ปฏิบัติ
พลวัต
ความรู้
มีแหล่ง
ทรัพยากร
นโยบาย
เทคโนโลยี
สนับสนุน
ประเด็น
ความรู้ตอบ
โจทย์
มีแผนงานดี
ระบบวัด
และ
ประเมินผล
กาหนดเวลา
ที่แน่นอน
สร้าง
แรงจูงใจ
พันธะสังคม
ผู้นาเป็น
แบบอย่าง วัฒนธรรม
องค์กร
เหมาะสม
การบริหาร
การปลี่ยน
แปลง
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

32.  ครูมีทักษะด้านการสื่อสาร การถ่ายทอดความรู้ (Knowledge) และแลกเปลี่ยน
แบ่งปันความรู้ (Tacit/Explicit Knowledge) และ จัดเก็บความรู้ (Best
Practice/Knowledge Asset ด้วยการเทคโนโลยีสื่อสารและ ICT ที่หลากหลาย
 มีการทางานเป็นทีม (Term work) ผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์ จากทั่วทุกมุมโลก
 ตกผลึกความรู้ จากการสังเคราะห์ และนาใช้จริงตามบริบท
 กระตุ้นความคิดครูให้เป็นผู้ใฝ่รู้และแสวงหาวิธีการความรู้ใหม่ ๆ เพื่อพัฒนา
วิชาชีพครู
 เกิดจิตสานึกต่อการพัฒนาและการมีส่วนร่วมในการพัฒนางาน
 ครูมีเครือข่ายกัลยาณมิตรสาหรับพัฒนาวิชาชีพครู คือ ร่วมกันสร้างสรรค์
(Co-Creation) ขยาย (Extend) และเชื่อมโยงความสัมพันธ์ (Connect)
ระหว่างสมาชิกด้วยกัน (Coaching and Mentoring)
VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

33. VIRTUAL LEARNING COMMUNITY

34. ผศ.ดร.สุภาณี เส็งศรี
supanees@nu.ac.th
ช่องทางติดต่อกับทีมวิทยากร :
ดร.เชาวฤทธิ์ จั่นจีน
chaowarit.edu@gmail.com
ดร.นเรศวร์ เศรษฐสิงห์
sing.sett007@gmail.com
ดร.อัญชุลี ทองเงิน
anchuleet@gmail.com