Sound, rhythm and creative

1. เสียงกับการสร้างสรรค์ (จังหวะ)
สมประสงค์ น่วมบุญลือ
สื่อประกอบการบรรยาย แก่ นักศึกษาสาขาการศึกษาตลอดชีวิต
ณ ภาควิชาพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
วันพฤหัสที่ ๘ ตุลาคม ๒๕๕๗ เวลา ๑๐.๐๐ น – ๑๒.๐๐ น

2. สร้างสรรค์
ประกอบด้วยองค์ ๓ คือ
ความรู้
 หลักการ ทฤษฎี สาระ
 วิธีการ ขั้นตอน ทักษะ
เจตคติ – มองสิ่งที่เกิดขึ้นในทางบวก
รู้จริง
ไม่มองทางลบ
กระบวนการ – แปลกใหม่ ริเริ่ม ปฏิบัติได้ ให้ประโยชน์
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 2 ๘ ต.ค.๕๗

3.  ประกอบด้วยองค์ ๓ คือ
 ความรู้ - หลักการ ทฤษฎี สาระ รู้จริง
- ทักษะ
 เจตคติ – มองสิ่งที่เกิดขึ้นในทางบวก ไม่มองทางลบ คิดมุมใหม่
 กระบวนการ – แปลกใหม่ ริเริ่ม ปฏิบัติได้ ให้ประโยชน์
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 3 ๘ ต.ค.๕๗

4. โครงสร้างของมนุษยศาสตร์
องค์ความรู้ที่เป็นสาระเนื้อหาในสาขาศึกษาศาสตร์ ส่วนใหญ่เลือกสรรเลือกสรรมาจาก
สังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์
สังคมศาสตร์ให้กระบวนการแสวงหาคาตอบในเชิงวิทยาศาสตร์
ส่วนมนุษยศาสตร์เป็นการพัฒนาด้านความประณีตของจิต
เนื่องจากมนุษย์ศาสตร์เป็นการพัฒนาเกี่ยวกับความรู้สึกนึกคิดอันละเอียดอ่อนท้งัในด้านคิดเสรี
จินตนาการ สร้างสรรค์ สื่อความคิดความรู้สึก สั่นสะเทือนอารมณ์ อิสระในการแสดงออก ด้วย
ความพิถีพิถัน ใคร่ครวญ
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 4 ๘ ต.ค.๕๗

5. โครงสร้างของมนุษยศาสตร์
มนุษย์ศาสตร์ เป็นการศึกษาความรู้สึกนึกคดิและอารมณ์ของมนุษย์ วัดได้จากความรู้สึกหรือ
การสัมผัสที่แสดงออกมาเท่านั้น
มนุษย์ศาสตร์กระจัดกระจายอยู่ในหลักสูตร และให้ความสา คัญกับวิชาเหล่านี้น้อย ทั้ง ๆ ที่เป็น
วิชาการพัฒนาคุณลักษณะและคุณภาพของมนุษย์
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 5 ๘ ต.ค.๕๗

6. โครงสร้างของมนุษยศาสตร์
 มนุษยศาสตร์ ส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับการศึกษาเกี่ยวกับการแสดงออกทางความคดิโดยอาศัยสื่อใน
รูปแบบต่าง ๆ สื่ออาจอยู่ในรูปภาษาพูด ภาษาเขียน ภาษาท่าทาง จุด เส้น แสง สี น้าหนัก พื้นผิว ที่ว่าง
เสียง ท่วงที ลีลา
 ในการศึกษามนุษยศาสตร์ มีระบบเรื่องราวที่เป็นแนวในการศึกษาได้ ดังนี้
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 6 ๘ ต.ค.๕๗

7. มนุษย์ศาสตร์พัฒนาอะไร
 มนุษย์ศาสตร์พัฒนาคุณสมบัติความเป็นมนุษย์
 สังคมศาสตร์พัฒนาคุณลักษณะมนุษย์
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 7 ๘ ต.ค.๕๗

8. สาขาย่อยของมนุษย์ศาสตร์
ปรัชญา
มนุษยศาสตร์
ทัศนศิลป์
ภาษา วรรณคดี
ดนตรี
อื่น ๆ
นาฏศิลป์
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 8 ๘ ต.ค.๕๗

9. ระบบคา ถามในมนุษย์ศาสตร์
 ภูมิหลัง (Background)
 สาระเรื่องราว (Subject)
 แหล่งที่มาของสาระทางศิลปะ (Sources of Art Subjects) “อารมณ์
ความรู้สึก นึก คิด”
 หน้าที่(Function)
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 9 ๘ ต.ค.๕๗

10. สื่อ พิจารณาจากทัว่ ๆ ไป
สื่อ (Medium)
สื่อของทัศนศิลป์ (เห็น)
สื่อของดนตรี สังคีต (ได้ยิน)
วรรณคดแีละศิลปะประสม (เห็น ได้ยิน)
สื่อด้านนาฏศิลป์และการแสดง (เห็น ได้ยิน กลิ่น สัมผัส)
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 10 ๘ ต.ค.๕๗

11. การจัดระเบียบ (Organization)
 องค์ประกอบของทัศนศิลป์ - ตา
 องค์ประกอบของดนตรี – หู
 องค์ประกอบของวรรณกรรม_ตา – หู
 การจัดองค์ประกอบในทัศนศิลป์ – ตา
 การจัดองค์ประกอบในสถาปัตยกรรม – ตา หูกาย
 การจัดองค์ประกอบในนาฏศิลป์ – ตา หูกาย กลิ่น
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 11 ๘ ต.ค.๕๗

12. ลีลา (ดนตรี)
 สุขกรรม สุข
 โศกกรรม โศก
 หัสกรรม ตลก
ลีลา (Style)
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 12 ๘ ต.ค.๕๗

13. ภูมิหลัง (Background)
 สาระเรื่องราว (Subject) เป็นโครง
ความคิดสา หรับสิ่งใดก็ตามท่นีาเสนอ
ในงานศิลปะ เช่น ในงานจิตรกรรม
ของปรีชา เถาทอง เป็นเรื่องแสงและ
เงา วรรณกรรมลิลิตตะเลงพ่ายเป็น
เรื่องประวัติศาสตร์ เพลงตับพรหม
มาศเป็นเรื่องกองทัพของอินทรชิต
ดังนั้น สาระเรื่องราวของงานศิลปะ
เป็นการตอบปัญหาว่า “เป็นเรื่อง
เกี่ยวกับอะไร”
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 13 ๘ ต.ค.๕๗

14. สาระเรื่องราวในดนตรี
 ดนตรีสมบูรณ์ คือ ดนตรีที่ปราศจากเรื่องราว
 ดนตรีโปรแกรม คือ ดนตรีที่มีสาระเรื่องราว
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 14 ๘ ต.ค.๕๗

15. แหล่งท่มีาของสาระทางศิลปะ (Sources of Art Subjects)
 ประวัติศาสตร์
 เทพตา นาน เรื่องเล่า นิทานปรัมปรา
 ศาสนา
 ธรรมชาติ ปรากฏการณ์ธรรมชาติ
 จิตนาการและ
 งานศิลปะอื่น ๆ
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 15 ๘ ต.ค.๕๗

16. หน้าที่(Function)
หน้าที่ (Function) หน้าที่เป็นการตอบคา ถามว่า “เพื่ออะไร” หน้าที่เป็นการสงวนสา หรับศิลปะซึ่ง
เป็นสื่อโดยตรงในทางปฏิบัติและเป็นประโยชน์ ศิลปะแบ่งตามหน้าที่เป็น ๒ ประเภท คือ ศิลปะมี
หน้าที่ (ประยกุต์ศิลป์) ศิลปะไม่มีหน้าที่ (ประณีตศิลป์)
 หน้าที่ของดนตรี สร้างอารมณ์
 หน้าที่ดนตรีกับทัศนศิลป์
 หน้าดนตรีกับนาฏศิลป์
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 16 ๘ ต.ค.๕๗

17. สื่อ (Medium)
Medium มาจากภาษา Latin หมายถึง สื่อ (means) สื่อในที่นี้หมายถึงสิ่งที่ศิลปินสื่อสารความคิด
ออกมา ดูได้จากผลการสร้างสรรค์งานศิลปะ เช่น อุปกรณด์ีด สี ตี เป่า หรือ เครื่องสาย เครื่องเป่า
ไม้ เครื่องทองเหลือง เครื่องตีเคาะ
 ศิลปินกับสื่อ
 ลักษณะเด่นของสื่อ
 อิทธิพลของสื่อในการเลือกสาระเนื้อหา
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 17 ๘ ต.ค.๕๗

18. o อิทธิพลของสื่อในการเลือกสาระเนื้อหา
o ข้อจา กัดของสื่อ
o การอนุรักษ์ศิลปะ
o การอนุรักษ์โสตศิลป์
o ความรุกคืบหน้าและไม่คืบหน้าของสัญลักษณ์
o เทคนิควิธี ความสา คัญของเทคนิค มีลักษณะเฉพาะอะไร
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 18 ๘ ต.ค.๕๗

19. สื่อของดนตรี
 อุปกรณ์ที่ใช้ในการสื่อเสียง
 การเกิดเสียงของอุปกรณ์
 ช่วงเสียง
 คู่แปด (Timbre)
 เครื่องสาย
 เครื่องเป่า
 เครื่องโลหะ (ทองเหลือง)
 เครื่องตี เคาะ
 การผสมผสานของอุปกรณ์
 วาทยกร (ควบคุมการเกิดเสียง)
 น้าเสียง (Vocal Timbre)
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 19 ๘ ต.ค.๕๗

20. การจัดระเบียบ (Organization)
 องค์ประกอบของดนตรี
 จังหวะ (rhythm)
 มาตร
 มาตรอิสระ
 ความหลายหลากในจังหวะ
 ทานอง
 การนับจังหวะ
 การประสานเสียง
 การลงตัว (Consonance) และ ไม่ลงตัว
(dissonance)
 การประสานเสียงทางการฟัง
 การเคลื่อนไหว
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 20 ๘ ต.ค.๕๗

21. FOLI original version
by Thomas Roebers and Floris Leeuwenberg
 “there is no movement without rhythm”
 ไม่มีการเคลื่อนไหวใดที่ไร้จังหวะ”
 ทุกขั้นที่เราใช้ คือ จังหวะ
 ทุกคา ที่เราพูด คือ จังหวะ
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 21 ๘ ต.ค.๕๗

22. “จังหวะ คือ จุดที่เกิดเสียง (ในช่วงระยะเท่ากัน)”
 ไม่มีข้าวพอสา หรับคนงานและหัวหน้า
 ท่นีั่น งานใกล้จะเสร็จแล้ว ทีน่นั
 ฉันกา ลังมา ฉันกา ลังมา
 ฉันกา ลังมา ฉันกา ลังมา ท่นีั่น
 หัวหน้าต้องการน้าจิ้มกับข้าวของเขา
 ก้มลง สร้างแผ่นดิน
 ไม่มีข้าวพอสา หรับคนงานและหัวหน้า
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 22 ๘ ต.ค.๕๗

23. FOLI
ตัวอย่าง
เรื่องของจังหวะ
http://www.youtube.com/watch?v=lVPLIuBy9CY คลิกที่นี่ (ต่อ net ก่อนคลิก)
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 23 ๘ ต.ค.๕๗

24.  ดังนั้น เราทุกคนอยู่ในจังหวะนี้ ขณะนี้
 ทุกสิ่งเป็นจังหวะ
 เราไม่ได้ออกไปนอกคอของวัฒนธรรมเรา
 เรากา ลังคงรักษามันไว้
 เราจะอาศัยอยู่กับมัน
 ข้าเชื่อมัน่ว่า วัฒนธรรมจะดา รงอยู่ต่อไป
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 24 ๘ ต.ค.๕๗

25. จังหวะท่จีัดระเบียบเป็นเสียงดนตรี
คลิกที่URL
 จังหวะเสียงท่เีกิดจากกาย Hand Clap Skit - The Original!
 http://www.youtube.com/watch?v=IDvIo_LRIZ4
 จังหวะที่เกิดจากสิ่งรอบกาย water drumming
 http://www.youtube.com/watch?v=pEgJhfWKq4A
 จังหวะเสียงท่เีกิดจากถ้วย Fun Music with Cups, Coffee Break
 http://www.youtube.com/watch?v=2QhQR-AofPQ
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 25 ๘ ต.ค.๕๗

26. จังหวะท่จีัดระเบียบเป็นเสียงดนตรี
 จังหวะจากสิ่งของเหลือใช้Best Drummer Ever [HD]
 http://www.youtube.com/watch?v=FqJdzYY_Fas
 จังหวะจากสิ่งของเหลือใช้Incredible street drummer in Rome (Dario Rossi)
 http://www.youtube.com/watch?v=OqQ0OYaXLhM
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 26 ๘ ต.ค.๕๗

27. จังหวะดนตรีกับการสร้างสรรค์
 ความพร้อมเพรียง Chinese Beautiful Pink Army March
 http://www.youtube.com/watch?v=S4DZQhfrl5Y
 นันทนาการ Zambezi Express - The Amazing New African Dance Musical..
 http://www.youtube.com/watch?v=fxfTx5uotq4
 อาชีพ Phil Collins drum Solo @ Bercy HD
 http://www.youtube.com/watch?v=wdebGzgS3Rg
 หน่วยงาน-องค์กร Top Secret Drum Corps Edinburgh Military Tattoo 2009
 http://www.youtube.com/watch?v=YJVdnMAGIt8
 ฯลฯ
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 27 ๘ ต.ค.๕๗

28.  Stomp Live - Part 2 – Matchsticks http://www.youtube.com/watch?v=93t6bCnAvk4
 Stomp Live - Part 3 - Just clap your hands (11:32) http://www.youtube.com/watch?v=l0XdDKwFe3k
 Stomp Live - Part 4 - Little Brooms & Hosepipes http://www.youtube.com/watch?v=5-0lrHhpvGM
 Stomp Live - Part 5 - Dishwashers are crazy. http://www.youtube.com/watch?v=EULpbJQLzSg
 African Drum Beat - there is no movement without rhythm
 http://www.youtube.com/watch?v=501NGexFTyM
 Traditional Dance Troupe, Tlokweng Botswana
 http://www.youtube.com/watch?v=xf1fgCe0Aig
 集団行動group action 2011年Japanese Precision Walking Competition (13:54)
 http://www.youtube.com/watch?v=jINuX_Hort8
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 28 ๘ ต.ค.๕๗

29. ขอขอบพระคณุแหล่งที่นามาอ้างอิง
 集団行動group action 2011年Japanese Precision Walking Competition (13:54)
 http://www.youtube.com/watch?v=jINuX_Hort8
 Antigua Carnival 2013: Panorama: Lime Hells Gate Steel Orchestra
 http://www.youtube.com/watch?v=PO1iiucwZDI
 "Somewhere in Tobago" - Carib Dixieland (2010 Panorama Semi-Finals) (9:23)
 http://www.youtube.com/watch?v=hZx0JxnSP94
 Silver Birds Steel Drum Band in Ocho Rios, Jamaica
 http://www.youtube.com/watch?v=DwVo1pgCbto
 Amazing Snare Drum Solo Dylan Elise 2011 Part 8/10 (9:57)
 http://www.youtube.com/watch?v=b4n6CZYoDS0
 http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1353639259
 http://www.oknation.net/blog/mindhand/2008/04/12/entry-1
สมประสงค์ น่วมบุญลือ 29 ๘ ต.ค.๕๗