เ็นแนวทางให้ อาจจะไม่ถูกทั้งหมด แต่คิดว่าน่าจะมีประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ

1. วิชา 241 302 การวัดและประเมินผลการศึกษา
คาถามเพื่อการเรียนรู้

2. คาถามเพื่อการเรียนรู้
oการทดสอบและใช้แบบทดสอบเป็นเครื่องมือ เป็นเพียงวิธีการ หนึ่งในการวัดผลการเรียนรู้ นอกจากวิธีการทดสอบแล้ว ยังมีการ วัดผลการเรียนรู้ด้วยวิธีการใดอีกบ้าง และใช้เครื่องมือแบบใดบ้าง o ตลอดการเรียนรู้ 1 ภาคเรียน มีการวัดผลการเรียนรู้ ช่วงเวลา ใดบ้าง และมีวัตถุประสงค์ในการวัดอย่างไร
oผลของการวัดคือจานวนหรือปริมาณของสิ่งที่ถูกวัดใช่หรือไม่ เพราะเหตุใด

3. การทดสอบและใช้แบบทดสอบเป็นเครื่องมือ เป็นเพียงวิธีการ หนึ่งในการวัดผลการเรียนรู้ นอกจากวิธีการทดสอบแล้ว ยังมีการวัดผล การเรียนรู้ด้วยวิธีการใดอีกบ้าง และใช้เครื่องมือแบบใดบ้าง
นอกจากวิธีการทดสอบแล้ว เครื่องมือที่ใช้ในการวัดผลที่นิยมใช้ มีดังนี้
 แบบสอบถาม
 การจัดอันดับคุณภาพ
 การสังเกต
 การสัมภาษณ์
 การให้ปฏิบัติจริง
 การประเมินโดยใช้แฟ้มสะสมงาน

4. แบบสอบถาม (Questionaire) เป็นชุดของคำถำมที่ใช้รวบรวมข้อมูลต่ำง ๆ ที่ต้องกำรทรำบ โดยผู้ตอบจะต้องเขียน ตอบลงในแบบสอบถำมด้วยตัวเอง ครูใช้แบบสอบถำมเก็บข้อมูลลักษณะเดียวกับกำรสัมภำษณ์ เช่น ข้อเท็จจริง ควำมคิดเห็น เจตคติ และ ควำมรู้สึก ของนักเรียน แต่จะใช้ได้ดีในกรณีที่นักเรียน อ่ำนออกเขียนได้ แบบสอบถามมีรูปแบบที่นิยมใช้ 3 แบบ คือ 1. แบบสอบถามชนิดปลายเปิด (Open Form) 2. แบบสอบถามชนิดปลายปิด (Close Form) แบ่งได้ 3 แบบ ดังนี้ 2.1 แบบสำรวจรำยกำร(Check List) 2.2 แบบมำตรำส่วนประมำณค่ำ (Rating Scale) 3. แบบจัดอันดับความสาคัญ แบบสอบถำมชนิดนี้ต้องกำรให้ผู้ตอบจัดเรียงอันดับควำมสำคัญของข้อคำถำมตำม ควำมรู้สึกของผู้ตอบ เช่น ท่ำนมีควำมต้องกำรอุปกรณ์กำรเรียนมำก (โปรดเรียงอันดับ ตำมควำมต้องกำร)

5. แบบสอบถาม (Questionaire) ข้อเสียของแบบสอบถาม 1. ไม่อำจหวังในควำมร่วมมือจำกผู้ตอบได้เต็มที่ 2. ข้อคำถำมมีโอกำสตีควำมได้หลำยแง่หลำยมุมอยู่บ่อย ๆ 3. บำงครั้งอำจต้องใช้คำถำมยำว ๆ หลำย ๆ ข้อจึงจะครอบคลุมเนื้อหำที่ต้องกำร ซึ่งทำให้เกิดควำมรำคำญแก่ผู้ตอบและเสียเวลำในกำรตอบ 4. กำรตอบคำถำมขึ้นอยู่กับควำมจริงใจของผู้ตอบ ถ้ำผู้ตอบตอบด้วยควำมไม่จริงใจ ก็จะได้ข้อมูลที่เชื่อถือไม่ได้ ข้อดีและประโยชน์ที่ได้จากแบบสอบถาม 1. สิ้นเปลืองเวลำน้อย โดยสำมำรถใช้ถำมคนจำนวนมำก ๆ ในเวลำเดียวกันได้ 2. สำมำรถให้ผู้ตอบเลือกตอบได้ตำมเหตุผลของตนเองมีทำงที่จะปรับปรุง แบบสอบถำมให้ดีขึ้นได้โดยใช้เทคนิคทำงสถิติ

6. การจัดอันดับคุณภาพ เป็นเครื่องมือชนิดหนึ่งที่ใช้ประกอบกับเครื่องมือชนิดอื่น ในกำรจำแนกแจกแจง ควำมแตกต่ำงของคุณลักษณะหรือควำมสำมำรถของผู้เรียน เช่น กำรตรวจ แบบทดสอบวิชำ วำดเขียน กำรฝีมือ พลศึกษำ หรือกำรประเมินผลทำงด้ำนบุคลิกภำพ เพื่อเป็นกำรแก้ไขให้ ยุติธรรมขึ้นโดยใช้วิธีนำเอำผลงำนของแต่ละคนมำเปรียบเทียบกันทั้งหมด แล้วจัดอันดับ คุณภำพของงำนแต่ละชิ้น แล้วจึงหำทำงเปลี่ยนมำเป็นคะแนน โดยวิธีกำรง่ำย ๆ ต่อไปนี้ ขั้นที่ 1 จัดผลงำนทั้งหมดออกเป็น 3 กอง คือ ดี ปำนกลำง ด้อย ขั้นที่ 2 ในแต่ละกองจำกขั้นที่ 1 ให้แบ่งเป็นกองย่อย ๆ อีกกองละ 3 กองย่อย จะ ได้กองย่อย 9 กอง ขั้นที่ 3 ในบรรดำกองย่อยก็ยังแบ่งออกอีกพวกละ 3 กองย่อย ๆ ทั้งหมด 27กอง และถ้ำเรำต้องกำรแจงอันดับให้ครบกับจำนวนผู้สอบก็แบ่งกองต่อไปตำมวิธีดังกล่ำวจนเรำได้ ผลงำน เรียงอันดับติดต่อกันไปจำกดีมำกไปยังด้อยมำกโดยไม่ซ้ำที่กันเลยแล้วจึงให้คะแนน ตำมลำดับ

7. ข้อดีของการจัดอันดับคุณภาพ กำรจัดอันดับคุณภำพสำมำรถให้คะแนนเกี่ยวกับผลงำนที่เป็นผลผลิตหรือ กระบวนกำรที่เกี่ยวกับคุณค่ำหรือคุณภำพของงำน มีลักษณะเป็นนำมธรรม ซึ่งยำกแก่กำรวัด ออกมำเป็นตัวเลขโดยตรงได้
ข้อจากัดของการจัดอันดับคุณภาพ 1. กำรจัดอันดับที่เป็นเพียงแต่งำนไม่ใช่พฤติกรรมจริงที่เกิดขึ้นมำจำกกำรทำงำนชิ้น นั้น ครูไม่สำมำรถที่จะล่วงรู้พฤติกรรมของนักเรียนแต่ละคนได้ 2. คุณลักษณะงำนขึ้นอยู่กับลักษณะและธรรมชำติของกลุ่มผู้เรียนในแต่ละชั้น เรียน ซึ่งลำดับที่ของแต่ละชั้นเรียนจะแตกต่ำงกัน คนที่ได้ลำดับที่น้อยที่สุดของห้องหนึ่ง อำจจะมีคุณภำพอยู่ในระดับกลำงของอีกห้องหนึ่งก็ได้

8. การสังเกต (Observation) หมำยถึง กำรเฝ้ำดูพฤติกรรมที่ต้องกำรสังเกตอย่ำงมีจุดมุ่งหมำย โดยอำศัยประสำทสัมผัส แล้วจดบันทึกสิ่งที่สังเกตได้ไว้เป็นหลักฐำนเพื่อใช้เป็นข้อมูลในกำรลงสรุปสิ่งที่ทำกำรสังเกตได้ เครื่องมือ ที่ใช้จดบันทึกผลกำรสังเกต เช่น แบบสำรวจรำยกำร มำตรประมำณค่ำ หรือแบบบันทึก ครูใช้กำรสังเกตในกำรวัดพฤติกรรมจิตพิสัยและทักษะพิสัย ของนักเรียน ประเภทของการสังเกต 1. แบ่งตามการเข้าร่วมในการสังเกต ได้แก่ 1.1 การสังเกตแบบมีส่วนร่วม (กำรสังเกตที่ผู้สังเกตเข้ำไปอยู่ร่วมในกิจกรรม) 1.2 การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม (กำรสังเกตที่ผู้สังเกตไม่ได้เข้ำไปร่วมในกิจกรรมเฝ้ำดูอยู่ห่ำงๆ 2. แบ่งตามการวางโครงสร้างการสังเกต แบ่งได้ 2 ประเภท คือ 2.1 การสังเกตแบบไม่มีโครงสร้างล่วงหน้า (Unstructured Observation) 2.2 การสังเกตแบบมีโครงสร้างล่วงหน้า (Structured Observation)

9. หลักการสังเกต การสังเกตเป็นวิธีการที่จะช่วยให้ได้ข้อมูลเกี่ยวกับตัวบุคคลที่เชื่อถือได้นั้น ต้องมี กระบวนการในการดาเนินการ โดยยึดหลักดังนี้ 1. มีจุดมุ่งหมาย ผู้สังเกตต้องทรำบว่ำจะสังเกตพฤติกรรมในเรื่องใด 2. การรับรู้รวดเร็ว ผู้สังเกตสำมำรถมองเห็นพฤติกรรมที่เด็กแสดงออกมำ ได้อย่ำงรวดเร็ว 3. สังเกตหลายคนหรือหลายครั้ง จะทำให้ผลกำรสังเกตที่ได้เชื่อถือได้สูง 4. สังเกตให้ตรงความจริง 5. มีการบันทึกผล เพื่อจะทำให้ข้อมูลไม่ผิดพลำดคลำดเคลื่อน วิธีบันทึกผลกำร สังเกตอำจมีสัญลักษณ์แทนข้อควำมยำว ๆ

10. การสัมภาษณ์ (Interview)
เป็นกำรพูดคุยกันอย่ำงมีจุดมุ่งหมำยระหว่ำงบุคคล 2 ฝ่ำย คือ ผู้สัมภำษณ์กับผู้ถูก สัมภำษณ์ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ต้องกำร ครูใช้กำรสัมภำษณ์นักเรียนเพื่อเก็บข้อมูลเกี่ยวกับข้อเท็จจริง ควำมคิดเห็น เจตคติ และ ควำมรู้สึก ของนักเรียน หรืออำจสัมภำษณ์ผู้ปกครองเพื่อเก็บข้อมูลที่ เกี่ยวข้องกับตัวนักเรียน
ประเภทของการสัมภาษณ์ 1. การสัมภาษณ์แบบเป็นทางการ เป็นกำรสัมภำษณ์ที่ผู้สัมภำษณ์ต้องเตรียมคำถำมหรือแบบ สัมภำษณ์ล่วงหน้ำให้ครอบคลุมเนื้อหำหรือเรื่องรำวที่ต้องกำรทรำบจำกผู้ถูกสัมภำษณ์ 2. การสัมภาษณ์แบบไม่เป็นทางการ เป็นกำรสัมภำษณ์ที่ผู้สัมภำษณ์เตรียมแต่จุดมุ่งหมำยไว้ แล้วใช้วิธีกำรสนทนำซักถำมแลกเปลี่ยนควำมคิดเห็น โดยผู้สัมภำษณ์ต้องพยำยำมให้ผู้ถูก สัมภำษณ์รู้สึกว่ำมีบรรยำกำศที่เป็นกันเอง

11. การสัมภาษณ์ในการเรียนการสอน ในกำรเรียนกำรสอนสำมำรถนำกำรสัมภำษณ์ไปใช้ได้ 4 ลักษณะ ดังนี้ 1. ใช้ในการทดสอบ ในกรณีที่นักเรียนยังเขียนไม่เป็น ครูอำจนำข้อสอบมำถำมให้ นักเรียนตอบด้วยวำจำ ก็ถือเป็นกำรสัมภำษณ์ 2. ใช้ประกอบการสังเกต ถ้ำครูใช้กำรสังเกตแล้วยังพบว่ำได้ข้อมูลไม่ครบถ้วนก็อำจ จำเป็นต้องสัมภำษณ์เพิ่มเติม 3. ใช้แทนการสังเกต ในบำงครั้งครูอำจไม่สำมำรถสังเกตนักเรียนได้ทั่วถึงทุกคน ก็ อำจใช้วิธีกำรซักถำมจำกเพื่อนครูคนอื่น หรือบุคคลอื่นที่เชื่อถือได้ เพื่อนำข้อมูลมำตัดสิน 4. ใช้การสัมภาษณ์ซักถามนักเรียนโดยตรงเพื่อหาข้อเท็จจริง

12. ข้อดีของการสัมภาษณ์ 1. ใช้ได้กับคนทุกเพศ ทุกวัย แม้ผู้ที่อ่ำนหนังสือไม่ออก หรือเขียนไม่ได้ก็สำมำรถให้ข้อมูล โดยกำรสัมภำษณ์ได้ 2. กำรสัมภำษณ์เป็นกำรสร้ำงควำมเป็นกันเองกับผู้สัมภำษณ์โดยตรง 3. ข้อมูลที่ได้มีควำมเชื่อถือได้มำกกว่ำแบบสอบถำม 4. ผู้ถูกสัมภำษณ์มีโอกำสแสดงควำมคิดเห็นและซักถำมเมื่อไม่เข้ำใจได้ ผู้สัมภำษณ์ สำมำรถอ่ำนควำมรู้สึกนึกคิดของผู้ให้สัมภำษณ์ในเรื่องต่ำง ๆ ได้ ข้อเสียของการสัมภาษณ์ 1. ข้อมูลที่ได้ขึ้นอยู่กับผู้สัมภำษณ์โดยตรงได้แก่คุณสมบัติของผู้สัมภำษณ์ เช่น บุคลิกภำพ มนุษยสัมพันธ์ ไหวพริบ กำรตัดสินใจ เป็นต้น 2. กำรสัมภำษณ์ต้องใช้เวลำมำกเพรำะต้องสัมภำษณ์เป็นรำยบุคคล 3. ข้อมูลที่ได้ขึ้นอยู่กับอิทธิพลของสิ่งแวดล้อม เช่น สภำพอำกำศ แสง เสียง เป็นต้น

13. การให้ปฏิบัติจริง เป็นวิธีกำรวัดผลที่เหมำะสำหรับกำรวัดพฤติกรรมที่เป็นทักษะ ภำคปฏิบัติ เป็นกำรทดสอบเพื่อพิจำรณำควำมสำมำรถในกำรทำงำนได้ตำม จุดมุ่งหมำย กำรวัดผลภำคปฏิบัติกับควำมสำมำรถด้ำนทักษะพิสัยมีควำมสัมพันธ์ กัน เพรำะทักษะพิสัยเป็นควำมสำมำรถพื้นฐำนของกำรปฏิบัติงำน กำรวัดผลภำคปฏิบัติในกำรทำงำน เป็นกำรที่จะตรวจสอบควำมสำมำรถ ในกำรดำเนินงำนทั้งในส่วนที่เป็นวิธีกำรดำเนินงำน และผลงำนที่เกิดขึ้น ว่ำสำเร็จอย่ำงมีประสิทธิภำพหรือไม่ และทักษะ สะท้อนให้เห็นได้จำกผลงำน

14. การประเมินผลโดยใช้แฟ้มสะสมงาน (Portfolios) เป็นแนวทำงกำรประเมินผลโดยกำรรวมข้อมูลที่ครูและผู้เรียนทำกิจกรรม ต่ำง ๆ ร่วมกัน โดยกระทำอย่ำงต่อเนื่องตลอดภำคเรียน ดังนั้นกำรวัดผลและ ประเมินผลโดยใช้แฟ้มสะสมงำนส่วนหนึ่ง จะเป็นกิจกรรมที่สอดแทรกอยู่ใสภำพกำร เรียนประจำวัน โดยกิจกรรมที่สอดแทรกเหล่ำนี้จะวัด เนื้อหำที่เกี่ยวข้องกับ สภำพชีวิตประจำวัน

15. ตลอดการเรียนรู้ 1 ภาคเรียน มีการวัดผลการเรียนรู้ ช่วงเวลา ใดบ้าง และมีวัตถุประสงค์ในการวัดอย่างไร
กำรเรียนรู้ใน 1 ภำคเรียน มีกำรวัดและประเมิน 3 ช่วงเวลำ คือ การวัดผลก่อนเรียน ระหว่างเรียน และหลังเรียน 3 คำนี้มีควำม เกี่ยวเนื่องกัน แต่ต่ำงกันที่ระยะเวลำและจุดประสงค์ของกำรวัดและประเมิน

16. ช่วงที่ 1 การวัดและประเมินผลก่อนการเรียนการสอน มีจุดมุ่งหมำยเพื่อที่จะตรวจสอบพฤติกรรมพื้นฐำนของผู้เรียนว่ำมีควำม พร้อม และมีควำมสำมำรถพอที่จะเรียนรู้ในเรื่องที่จะสอนต่อไปมำกน้อยเพียงใด ควรที่จะเพิ่มเติมควำมรู้หรือทักษะพื้นฐำนในเรื่องใดก่อนหรือไม่ หรืออำจจะใช้ผล จำกกำรวัดนี้เป็นเกณฑ์ในกำรแบ่งกลุ่มนักเรียนเพื่อจะได้เลือกใช้วิธีสอน กิจกรรม และอุปกรณ์ให้เหมำะสม ซึ่งจะทำให้กำรเรียนกำรสอนมีประสิทธิภำพ ยิ่งขึ้น

17. ช่วงที่ 2 วัดผลและประเมินผลในขณะทาการเรียนการสอน
มีจุดมุ่งหมำยเพื่อปรับปรุงกำรเรียนกำรสอนให้มีประสิทธิภำพสูงสุด
นั่นคือในขณะที่ครูกำลังดำเนินกำรสอนในแต่ละขั้นตอนตำมลำดับนั้น ครูจำเป็นต้องมี กำรทดสอบย่อยควบคู่ไปด้วยตลอดเวลำ หรือ“สอนไป สอบไป”
ทั้งนี้ก็เพื่อจะดูว่ำในแต่ละเนื้อหำย่อยที่ครูกำลังดำเนินกำรสอนอยู่นั้น
นักเรียนประสบควำมสำเร็จเพียงใดจะสอนในหน่วยต่อไปได้หรือไม่ หรือจำเป็นต้อง สอนซ่อมเสริมหน่วยย่อยเดิมเสียก่อนกำรสอบวัดในช่วงนี้จัดเป็นกำรสอบวัด
ที่เรียกว่ำกำรประเมินผลย่อย

18. ช่วงที่ 3 วัดผลและประเมินผลเมื่อสิ้นสุดการเรียนการสอน มีจุดมุ่งหมำยเพื่อตรวจสอบโดยสรุปของผลกำรเรียนกำรสอนทั้งหมดว่ำเมื่อ ครบตำมระยะเวลำที่กำหนดไว้แล้ว นักเรียนมีควำมสำเร็จในกำรเรียนรู้ทั้งสิ้นอย่ำงไร ลักษณะของกำรประเมินผลจึงเป็น กำรประเมินผลรวม (Summative Evaluation) กล่ำวคือจะเป็นกำรสอบวัดในลักษณะสรุปรวมทุกหน่วยกำรเรียนที่เรียนไปแล้ว

19. ผลของการวัดคือจานวนหรือปริมาณของสิ่งที่ถูก วัดใช่หรือไม่ เพราะเหตุใด
ใช่ เพราะ การวัดผล หมายถึง ขบวนกำรที่จะนำมำซึ่งตัวเลข จำนวน ปริมำณ โดยจำนวนหรือ ปริมำณนั้นมีควำมหมำยแทนพฤติกรรมอย่ำงหนึ่งหรือแทนผลงำนที่แต่ละคนแสดงปฏิกิริยำโต้ตอบสิ่ง เร้ำออกมำ (วิเชียร เกตุสิงห์. 2514 : 5) การวัดผล หมายถึง กำรใช้เครื่องมืออย่ำงใดอย่ำงหนึ่ง ที่จะค้นหำ หรือกำรตรวจสอบ เพื่อให้ได้ปริมำณ จำนวน หรือคุณภำพ ที่มีควำมหมำยแทนพฤติกรรม หรือผลงำน ที่แต่ละคนแสดง ออกมำ (ภัทรำ นิคมำนนท์. 2522 : 1) สรุปว่ำ กำรวัดผล หมำยถึง กระบวนกำรเพื่อให้ได้มำซึ่งตัวเลข หรือสัญลักษณ์ ที่มี ควำมหมำยแทนคุณลักษณะ หรือคุณภำพของสิ่งที่วัด โดยใช้เครื่องมือที่มีประสิทธิภำพหำรำยละเอียด สิ่งที่วัดว่ำมีจำนวนหรือปริมำณเท่ำใด เช่น นักเรียนสอบวิชาคณิตศาสตร์ได้ 20 คะแนน ก็เป็นการแปลงคุณภาพด้านความสามารถใน วิชาคณิตศาสตร์ออกมาเป็นตัวเลข โดยใช้แบบทดสอบ

20. อ้างอิง ปรีชำญ เดชศรี. (2554). การสร้างข้อสอบตามแนวการวัด ในโครงการวิจัยนานาชาติ PISA. สืบค้นhttp://pisathailand.ipst.ac.th/ ทิวัตถ์ มณีโชติ. การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์ศูนย์ส่งเสริมวิชำกำร. 2549 Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H., & Krathwohl, D. R.(1956). Taxonomy of educational objectives: the classification of educational goals; Handbook I: Cognitive Domain. New York, Longmans, Green

21. จัดทาโดย
•นางสาวนวภัสสร บุญโทแสง รหัส 553050136-6
•นักศึกษาสาขาคอมพิวเตอร์ศึกษา ชั้นปีที่ 3
•คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น