1. ชื่ออาชีพ
นักเทคนิคการแพทย์
Medical Technologist
รหัสอาชีพ
2212.50 (TSCO)
นิยามอาชีพ
ตรวจ ทดสอบ วิเคราะห์ วิจัยสิ่งส่งตรวจที่ได้มาจากร่างกายมนุษย์ โดยใช้วิธีการทาง
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีทางห้องปฏิบัติการที่ครอบคลุมด้านเคมีคลินิก จุลทรรศนศาสตร์คลินิก
จุลชีววิทยาคลินิก โลหิตวิทยา คลังเลือด ภูมิคุ้มกันวิทยาคลินิก พิษวิทยาคลินิก ฯลฯ เพื่อนำาผลมา
ใช้ในการวินิจฉัย ค้นหาสาเหตุ วิเคราะห์ความรุนแรงและติดตามการรักษาโรค การประเมินสภาวะ
สุขภาพ การป้องกันโรค การส่งเสริมสุขภาพรวมถึงการควบคุมคุณภาพ การกำาหนดคุณลักษณะ
และการควบคุมการใช้เครื่องมือรวมทั้งนำ้ายาต่าง ๆ
นักเทคนิคการแพทย์

2. ห้องปฏบัติการทางเทคนิคการแพทย์ การให้คำาปรึกษาแนะนำาและฝึกอบรมเกี่ยวกับวิทยาการทาง
เทคนิคการแพทย์ และปฏิบัติหน้าที่อื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
ลักษณะของงานที่ทำา
ทำาการวิเคราะห์ทางเคมีทั้งด้านคุณภาพ และปริมาณ เกี่ยวกับของเหลวและการไหลซึมใน
ร่างกายมนุษย์เพื่อหาข้อมูลสำาหรับใช้ในการวินิจฉัยและการรักษาโรค ทดสอบตัวอย่างที่ได้จาก
ร่างกายมนุษย์ เช่น ปัสสาวะ เลือด ของเหลวจากไขสันหลัง นำ้าย่อยในกระเพาะอาหาร เป็นต้น เพื่อให้
ทราบถึงสารที่เกิดขึ้นและปริมาณของสารซึ่งอาจเปลี่ยนแปลงได้ภายในร่างกายมนุษย์ และสัตว์ ตล
อดจนสิ่งพลอยได้อื่นๆ เช่น นำ้าตาล ธาตุไข่ขาว และอซิโทน เป็นต้น
ทดสอบสารเคมี ยารักษาโรค และยาพิษ ใส่ตัวกระทำาลงในสิ่งที่จะ ทดสอบให้ความร้อนกรอง
หรือเขย่าสารละลายตามวิธีการ และบันทึกลักษณะการเปลี่ยนแปลงของสี หรือการตกตะกอนผสมสิ่งที่จะ
ทดสอบกับสารมาตรฐาน หรือตรวจสอบสารละลายเคมี โดยใช้ โฟโตมิเตอร์สเปกโตรก
ราฟ หรือเครื่องวัดสี เพื่อพิจารณาหาปริมาณของสารทำาหน้าที่วิเคราะห์ วิจัย
โดยใช้เทคโนโลยีทางห้องปฏิบัติการ เพื่อนำาผลการวิเคราะห์ไปใช้ประโยชน์ในการประเมิน
สุขภาพ การวินิจฉัยโรค การทำานายความรุนแรงของโรค การติดตามผลการรักษาการป้องกันโรค
และความพิการการสนับสนุนการรักษา การวิเคราะห์
2

3. สารพิษสารปนเปื้อนต่างๆ ในร่างกายมนุษย์และสิ่งแวดล้อมรวมทั้งการควบคุม คุณภาพการพัฒนา
และวิเคราะห์ลักษณะงานเทคนิคการแพทย์สาขาต่าง ๆ ได้แก่
1.เคมีคลีนิก
2. จุลชีววิทยาคลีนิก
3. ภูมิคุ้มกันวิทยาคลีนิกและธนาคารเลือด
4.จุลทรรศนศาสตร์คลีนิกและโลหิตวิทยา
นักเทคนิคการแพทย์จะเป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างใน 4
สาขาดังกล่าว ได้แก่ การเก็บสิ่งส่งตรวจที่ได้มาจากร่างกายมนุษย์ เก็บรักษาสิ่งส่งตรวจ จัด
เตรียมวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในกระบวนการตรวจวิเคราะห์เพื่อทราบชนิดและปริมาณของสิ่งที่ส่ง
ตรวจ โดยใช้วิธีการที่เป็นมาตรฐานในห้องปฏิบัติการทั่วไป เพื่อนำาผลที่ได้ไปใช้ประโยชน์กับผู้
ป่วย
นอกจากนี้ยังรับผิดชอบในการรวบรวมข้อมูล จัดทำารายงานผลการตรวจวิเคราะห์ และ
การทดสอบต่างๆ ควบคุมดูแลการใช้งานและการเก็บรักษาเครื่องมือ ตลอดจนการตรวจสอบการ
ประกันคุณภาพ และสามารถถ่ายทอดความรู้ ให้ คำาปรึกษาแก่ผู้ร่วมงาน บุคลากรสาขา
อื่น และประชาชนทั่วไปได้อย่างถูกต้อง
สภาพการจ้างงาน
นักเทคนิคการแพทย์ได้รับค่าตอบแทนเป็นเงินรายเดือน ซึ่งแตกต่างกันไปตามความรู้และ
ความชำานาญ สำาหรับผู้สำาเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรี ไม่มีประสบการณ์จะมีรายได้ ดังนี้
3

4. ประเภทองค์กร เงินเดือน
ราชการ 6,360
เอกชน 12,000 –
15,000
ส่วนใหญ่ทำางานสัปดาห์ละ 40 ชั่วโมง อาจต้องมาทำางานวันเสาร์ วันอาทิตย์ และวัน
หยุดหรือทำางานล่วงเวลา อาจต้องมีการจัดเวรอยู่ประจำา โรงพยาบาล นอกจากผลตอบแทนในรูปเงินเดือน
แล้วในภาครัฐวิสาหกิจและเอกชนอาจได้รับผลตอบแทนในรูปอื่น เช่น ค่ารักษาพยาบาล เงินสะสม เงิน
ช่วยเหลือ สวัสดิการในรูปต่างๆ เงินโบนัส เป็นต้น สำาหรับผู้ที่สำาเร็จเทคนิคการแพทย์ที่มีเงินทุน
สามารถประกอบธุรกิจส่วนตัวด้วยการเปิดห้องแล็ปเพื่อตรวจ และวิเคราะห์สิ่งส่งตรวจรายได้ที่
ได้รับขึ้นอยู่กับความสามารถ และความอุตสาหะ
สภาพการทำางาน
นักเทคนิคการแพทย์ต้องทำางานในห้องทดลอง ต้องอยู่กับสารเคมีที่ต้องใช้ในการทดสอบ
กับสิ่งส่งตรวจซึ่งอาจจะเป็น ปัสสาวะ อุจจาระ เลือด เป็นต้น ซึ่งผู้ที่จะประกอบอาชีพนี้ต้องไม่
รังเกียจต่อการที่ต้องทดสอบสิ่งส่งตรวจดังกล่าวในข้างต้น นักเทคนิคการแพทย์ต้องระมัดระวัง การ
4

5. ติดเชื้อที่ปนเปื้อนมากับสิ่งส่งตรวจ รวมทั้งสารเคมีใน ห้องปฏิบัติการทดลองอาจจะมีปฏิกิริยาที่ทำาให้
เป็นอันตรายได้ ดังนั้นจึงต้องทำางานตามขั้นตอนและการป้องกันตามระเบียบที่กำาหนดไว้
คุณสมบัติของผู้ประกอบอาชีพ
1. สำาเร็จการศึกษาระดับปริญญาวิทยาศาสตร์บัณฑิต สาขาเทคนิค การแพทย์
2. เป็นผู้ใฝ่รู้ ติดตามการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีที่พัฒนาไปอย่าง รวดเร็ว
3. ฝึกฝนตนให้มีความชำานาญในการตรวจวินิจฉัยที่ตัวผู้ตรวจเองต้องมีความรู้ในการ
ตัดสินใจ
4.รู้จักเลือกใช้เทคโนโลยี่ที่ทันสมัยและมีความสามารถในการพัฒนาเทคโนโลยีที่จะนำา
มาใช้ให้เหมาะสม
5. เป็นผู้ที่มีความรับผิดชอบในการออกรายงานผลการตรวจ
6.เป็นผู้มีมนุษยสัมพันธ์ดี ทั้งกับผู้ที่มารับการตรวจและผู้ร่วมงานทั้งภายในและภายนอก
7.มีความสามารถในการแก้ปัญหาในการปฏิบัติงานในทุกกรณีด้วยการใช้ปัญญา
8.มีคุณธรรมและจริยธรรมมีจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ
9.มีความสุขุมรอบคอบเยือกเย็น อดทน ชอบช่วยเหลือเสียสละ
10. ทำางานมีระเบียบแบบแผนและสามารถพัฒนาความรู้ในการทำางานให้มีความทันสมัย
อยู่เสมอ
11. ไม่มีความพิการหรือโรคที่เป็นอุปสรรคต่อการศึ กษาและการประกอบ
วิ ชาชี พ เช่ น ตาบอดสี เป็นต้น
12. มีพื้นฐานความรู้ทางวิทยาศาสตร์ในด้านเคมี ฟิสิกส์ ชีววิทยา รวมทั้งคณิตศาสตร์
และภาษาอังกฤษเป็นอย่างดี
5

6. 13. มีบุคลิกดี มีความเชื่อมั่นในตนเอง สามารถปรับตัวในการทำางานและการให้
ความร่วมมือกับบุคลากรทางการแพทย์ทุกระดับ
ผู้ที่จะประกอบอาชีพนี้ ควรเตรียมความพร้อมดังต่อไปนี้ : ผู้ที่ต้องการจะเป็นนัก
เทคนิคการแพทย์ต้องสำาเร็จการศึกษามัธยมศึกษาตอนปลายสายวิทยาศาสตร์ และสมัครสอบใน
การคัดเลือกบุคคลเข้าศึกษาในสถาบันอุดมศึกษาโดยทบวงมหาวิทยาลัยจะต้องศึกษาระดับปริญญา
วิทยาศาสตร์บัณฑิต สาขาวิชาเทคนิคการแพทย์ จากมหาวิทยาลัยของรัฐและเอกชนที่เปิดสอน
หลักสูตรนี้ เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัย
หัวเฉียวเฉลิม พระเกียรติ มหาวิทยาลัยรังสิต เป็นต้น ใช้เวลาการศึกษาตามหลักสูตร 4 ปี
เมื่อ
สำาเร็จการศึกษาแล้วต้องขอขึ้นทะเบียนประกอบโรคศิลป์สาขาเทคนิคการแพทย์ สำาหรับค่าใช้จ่ายในการ
ศึกษาของมหาวิทยาลัยของรัฐ ปีละประมาณ 55,000 - 60,000 บาท
โอกาสในการมีงานทำา
ผู้ที่สำาเร็จปริญญาตรีวิทยาศาสตร์บัณฑิต(เทคนิคการแพทย์) และได้ขอรับใบอนุญาตประกอบ
โรคศิลป์สาขาเทคนิคการแพทย์ สามารถสมัครงานในภาครัฐในตำาแหน่งนักเทคนิคการแพทย์ โดย
ปฏิบัติหน้าที่ในห้องปฏิบัติการชันสูตรใน โรงพยาบาลต่างๆในสังกัดกระทรวง
สาธารณสุข มหาวิทยาลัย กองทัพ องค์การและสถาบันวิจัยต่างๆ
6

7. สำำหรับผู้ที่สนใจทำำงำนในภำคเอกชนสำมำรถสมัครงำน ตำมโรงพยำบำล เอกชนห้อง
ปฏิบัติกำรศูนย์แล็ปต่ำงๆ บริษัทจำำหน่ำยผลิตภัณฑ์และเครื่องมือทำงกำรแพทย์ ตลอดจนโรงงำน
อุตสำหกรรม อำชีพนี้ยังเป็นที่ต้องกำรในตลำดแรงงำนเนื่องจำกยังขำดแคลนบุคลำกรด้ำนนี้ โดยเฉพำะ
ในระดับภูมิภำคที่ไกลควำมเจริญ
ปัจจุบัน ทบวงมหำวิทยำลัยได้จัดให้สำขำเทคนิคกำรแพทย์ เป็นสำขำวิชำชีพขำดแคลน
ซึ่งสถำบันต่ำงๆทั้งภำครัฐและเอกชนต้องเพิ่มจำำนวนกำรผลิตนักเทคนิคกำรแพทย์ และผู้ประกอบ
วิชำชีพนี้ จะได้รับเงินเพิ่มพิเศษนอกเหนือจำกเงินเดือน
7

8. โอกำสควำมก้ำวหน้ำในอำชีพ
ผู้ประกอบอำชีพนี้สำมำรถได้รับกำรเลื่อนขั้นและเลื่อนตำำแหน่งได้ตำม
ผลงำน ประสบกำรณ์และอำยุงำนที่ปฏิบัติ โดยตำำแหน่งสูงสุดสำมำรถ
ขึ้นได้ถึงระดับบริหำรในหน่วยงำนนั้น นักเทคนิคกำรแพทย์สำมำรถหำรำยได้
พิเศษ โดยปฏิบัติงำนในห้องทดลองในศูนย์แล็ปต่ำง ๆ และสำมำรถ
ศึกษำต่อระดับปริญญำโทและปริญญำเอก ทั้งในและต่ำงประเทศได้
หลำยสำขำ เช่น สำขำเทคนิคกำรแพทย์ พยำธิวิทยำคลีนิค จุล
ชีววิทยำ ชีวเคมี พยำธิชีววิทยำ สรีรวิทยำ พิษวิทยำ นิติวิทยำศำต
ร์ เทคโนโลยีชีวภำพ อำยุรศำสตร์เขตร้อน วิทยำศำสตร์สิ่งแวดล้อม
เป็นต้น หรืออำจจะเปลี่ยนไปเรียนสำขำอื่นเช่น ปริญญำโททำงธุรกิจ ห
รือเข้ำศึกษำแพทย์ เมื่อสำำเร็จกำรศึกษำสำมำรถประกอบอำชีพเป็น
อำจำรย์สอนในสถำบันที่เปิดสอนหลักสูตรเทคโนโลยีกำรแพทย์ได้
อำชีพที่เกี่ยวเนื่อง
นักเทคโนโลยีเกี่ยวกับเนื้อ
นักวิเครำะห์เมล็ดพืช
นักผสมเทียม
8

9. แหล่งข้อมูลอื่นๆ
สมำคมเทคนิคกำรแพทย์
กำรจัดประเภทมำตรฐำนอำชีพ (ประเทศไทย)

9

10. แหล่งข้อมูลอื่นๆ
สมาคมเทคนิคการแพทย์
การจัดประเภทมาตรฐานอาชีพ (ประเทศไทย)

9