1. ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
Ιστορική αναδρομή
ΝΤΙΝΑ ΡΕΠΠΑ
ΑΝΝΑ ΡΟΔΗ
ΑΠΡΙΛΙΟΣ 20121

2. 2
ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΤΟΥ 19ΟΥ ΑΙ. Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΖΟΥΣΕ ΣΤΗΝ ΑΠΟΛΥΤΗ
ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΚΑΙ ΒΙΩΝΕ ΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ.
Παιδιά που δουλεύουν σε εργοστάσιο, 19ος αιώνας

3. 3
ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ: ΟΙ ΠΑΤΑΤΟΦΑΓΟΙ
Ο πίνακας του Βαν Γκόνγκ: «Οι Πατατοφάγοι» (1885)
αποτυπώνουν τη φτώχεια αλλά και την αξιοπρέπεια του
εργαζόμενου κόσμου στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.

4. 4

5. Την Πρωτομαγιά του 1884 στο συνέδριο της Αμερικάνικης Ομοσπονδίας
Εργασίας, μετά από θυελλώδη συνεδρίαση, πάρθηκε η απόφαση να γίνουν
κινητοποιήσεις για το πολυπόθητο οχτάωρο, κατάκτηση που κερδήθηκε πολύ
αργότερα με θυσίες, για να γίνει συντρίμμια στη σημερινή εποχή.
5

6. 8 ΩΡΕΣ ΔΟΥΛΕΙΑ
8 ΩΡΕΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
8 ΩΡΕΣ ΥΠΝΟΣ
6

7. Χιλιάδες εργαζόμενοι κατέβηκαν σε απεργίες. Η πρόταση ήταν για 8ωρο
στη δουλειά. Μέχρι τότε η εργάσιμη μέρα ήταν 10, 12 ή ακόμα και 14
ώρες, ενώ πολλές φορές οι εργαζόμενοι/ες στα εργοστάσια, τα
ανθρακωρυχεία και αλλού υποχρεώνονταν να δουλεύουν και Κυριακές.
7

8. Δύο χρόνια αργότερα, στις αρχές του Μάη του 1886, στο Σικάγο
εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες με τις οικογένειές τους συγκεντρώθηκαν
στην πλατεία Haymarket, για να διαδηλώσουν και να διεκδικήσουν με
ειρηνικό τρόπο καλύτερες συνθήκες δουλειάς, ψηλότερα μεροκάματα,
για να μπορούν να συντηρήσουν τα σπίτια τους, και λιγότερες ώρες
δουλειάς, για να μην «εξοντώνεται» το μυαλό και το σώμα τους.
Η τεράστια διαδήλωση χτυπήθηκε απρόκλητα και ανελέητα από τις
αστυνομικές δυνάμεις και πνίγηκε στο αίμα. Άφησε, όμως, χωρίς άλλο, το
μεστωμένο πια σπόρο της ως παρακαταθήκη για τη συνέχεια. Από τότε
κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι και απ’ άκρη σ’ άκρη φλογίστηκε η γη από
το δίκαιο αγώνα που βάδιζε με πισωγυρίσματα, βιαιότητες από τους
κατασταλτικούς μηχανισμούς και αμέτρητα θύματα (βλ. την περίπτωση
της ματωμένης ρωσικής Πρωτομαγιάς του 1905 με εκατοντάδες αθώα
θύματα, κ.ά.) αλλά παράλληλα με νίκες και αισιοδοξία.
8

9. Σκηνή από τη ρώσικη πρωτομαγιά του 1905
9

10. Τα στρατεύματα του τσάρου απέναντι
στους διαδηλωτές
10

11. Η 1η του Μάη του 1886 εξελίχθηκε σε ένα μαζικό απεργιακό κίνημα. 400.000
εργάτες κινητοποιήθηκαν με απεργίες και διαδηλώσεις σε μεγάλες και μικρές
πόλεις. Το Σικάγο έκανε την πιο εντυπωσιακή Πρωτομαγιά, με 90.000 διαδηλωτές
στους δρόμους. Η κινητοποίηση συνεχίστηκε και τις επόμενες μέρες.
11

12. Στις 3 Μαΐου, στο εργοστάσιο των θεριστικών μηχανών Μακ Κόρμικ στο
Σικάγο εργάζονταν απεργοσπάστες. Απ’ έξω 6.000 φορτοεκφορτωτές, κυρίως
μετανάστες, τους αποδοκίμαζαν, αναγκάζοντάς τους να υποχωρήσουν προς το
εργοστάσιο. Η αστυνομία πυροβόλησε, σκοτώνοντας τέσσερις απεργούς.
12

13. Με πρωτοβουλία του Αύγουστου Σπάις, εκ μέρους του Διεθνούς
Συνδέσμου Εργαζομένων, διοργανώθηκε την επομένη ημέρα νέα
κινητοποίηση. Κατά τη διάρκεια των ομιλιών πλήθος ήταν ειρηνικό.
13

14. Ήταν κοντά στις δέκα το βράδυ
όταν έκλεινε τη συνάντηση. Έβρεχε
δυνατά και περίπου 200 άνθρωποι
είχαν παραμείνει στη πλατεία.
Ξαφνικά μια αστυνομική δύναμη
180 ατόμων, εισέβαλε και διέταξε
τους ανθρώπους να
διασκορπιστούν αμέσως. Ο Fielden
διαμαρτυρήθηκε λέγοντας
«είμαστε ειρηνικοί».
Εκείνη τη στιγμή μια βόμβα ρίχτηκε
στις τάξεις της αστυνομίας.
Σκότωσε έναν, τραυμάτισε
θανάσιμα έξι ακόμη και
τραυμάτισε περίπου εβδομήντα
άλλους. Η αστυνομία άνοιξε πυρ
στους παρευρισκόμενους. Πόσοι
ακριβώς σκοτώθηκαν από τις
σφαίρες της αστυνομίας δεν
εξακριβώθηκε ποτέ.
14

15. Η κυριαρχία του τρόμου πέρασε πέρα από το Σικάγο. Ο τύπος και οι
ιεροκήρυκες καλούσαν για εκδίκηση. Οι αίθουσες συνεδριάσεων, τα γραφεία
των ενώσεων, οι έντυπες εργασίες και ιδιωτικά σπίτια δέχτηκαν επίθεση.
15

16. Όλοι οι γνωστοί συνδικαλιστές συνελήφθησαν. Ακόμη και
πολλοί ανίδεοι συνελήφθησαν και βασανίστηκαν. «Κάντε τις
επιδρομές πρώτα και κοιτάξτε το νόμο μετά» ήταν η δημόσια
δήλωση του Julius Grinnell, κρατικού πληρεξούσιου.
16

17. Στις 19 Αυγούστου εφτά από τους κατηγορούμενους
καταδικάστηκαν σε θάνατο και ένας σε 15 χρόνια
φυλάκιση. Μετά από μια μαζική διεθνή εκστρατεία για
την απελευθέρωσή τους, το κράτος «συμβιβάστηκε» και
μετέτρεψε κάποιες ποινές σε ισόβια φυλάκιση. Ο Lingg
αυτοκτόνησε στο κελί του την ημέρα πριν από τις
εκτελέσεις. Στις 11 Νοεμβρίου 1887 οι Parsons, Engel,
Spies και Fischer κρεμάστηκαν . 600.000 εργάτες βγήκαν
στο δρόμο για την κηδεία τους.
Οι αρχές θεωρούσαν κατά την διάρκεια της δίκης ότι
μια τέτοια δίωξη θα έσπαζε τη ραχοκοκαλιά του
κινήματος για το 8ωρο. Πράγματι, αργότερα ήρθαν στο
φως στοιχεία ότι η βόμβα ίσως είχε ριχτεί από έναν
πράκτορα της αστυνομίας που εργάζονταν για τον
καπετάνιο Bonfield, σαν μέρος μιας συνωμοσίας στην
οποία ήταν μπλεγμένοι ορισμένοι ατσάλινοι
προϊστάμενοι για να δυσφημήσει το εργατικό κίνημα.
17

18. Η εκστρατεία για την απελευθέρωση των Neebe, Schwab και Fielden συνεχίστηκε. Στις
26 Ιουνίου 1893 ο κυβερνήτης Altgeld τους απελευθέρωσε. Ξεκαθάρισε ότι δεν έδωσε
τη χάρη επειδή πίστευε ότι τα άτομα είχαν υποφέρει αρκετά, αλλά επειδή ήταν αθώοι
για το έγκλημα για το οποίο είχαν δικαστεί. Αυτοί και οι κρεμασμένοι ήταν τα θύματα
της «υστερίας, ενός τσούρμου ενόρκων και ενός προκατειλημμένου δικαστή».
18

19. Ήταν μέρες διεθνισμού.
Διαφορετικές κοινότητες
ενώθηκαν στον ίδιο στόχο (στο
Σικάγο 10.000 Βοημοί, Πολωνοί
και Γερμανοί διαδήλωσαν με
μουσική και σημαίες). Ήταν
μέρες που έσπασε ο ρατσισμός.
Για πρώτη φορά, σε πάρκα που
ήταν κλειστά για τους μαύρους,
όλοι οι απεργοί, λευκοί και
μαύροι, κατέληγαν τις
διαδηλώσεις μέσα σ’ αυτά. Ήταν
μέρες όπου οι γυναίκες (πολλές
φορές και σαν οργανώτριες)
έμπαιναν στον αγώνα,
σπάζοντας τις διακρίσεις. Οι
εφημερίδες αποκαλούσαν
«φωνακλούδες αμαζόνες» τις
ράπτριες που οργάνωναν
απεργιακές παρελάσεις. «Μετανάστης» του Παντελή Ψαρρά
19

20. Έτσι γεννήθηκε η εργατική πρωτομαγιά
Στις 20 Ιούλη του 1889, το ιδρυτικό συνέδριο της Δεύτερης
Διεθνούς κατέληξε σε μια απόφαση που σφράγισε την ιστορία
του εργατικού κινήματος σε ολόκληρο τον κόσμο.
«Σκοπός μας - έλεγε η απόφαση- είναι να οργανωθεί μια
μεγαλειώδης διαδήλωση σε συγκεκριμένη ημερομηνία, με
τέτοιο τρόπο ώστε ταυτόχρονα σ’ όλες τις χώρες και σ’ όλες τις
πόλεις, την ίδια συμφωνημένη ημέρα, οι εργάτες να
απαιτήσουν απ’ τις δημόσιες αρχές να μειώσουν με νόμο την
εργάσιμη ημέρα στις οκτώ ώρες και να εφαρμόσουν στην
πράξη τις υπόλοιπες αποφάσεις του Συνεδρίου του Παρισιού».
20

21. Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ
ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
21

22. Η πρώτη συγκέντρωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στην πρωτεύουσα
της χώρας μας διοργανώθηκε το 1893 από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του
Σταύρου Καλλέργη στο Παναθηναϊκό Στάδιο, με συμμετοχή 2.000
ατόμων, όπως έγραψε η εφημερίδα του που ονομαζόταν ο Σοσιαλιστής».
Το Παναθηναϊκό Στάδιο
(Καλλιμάρμαρο)

23. Το όραμα του πρωτεργάτη του σοσιαλιστικού κινήματος στην Ελλάδα
θα μπορούσε να πει κανείς ότι περικλείεται στη φράση του:
«Παν άτομον δια της 3ώρου εργασίας του ημερησίως θα απολαμβάνει
δικαιωματικώς όλων των απολαύσεων και των αγαθών, άτινα
απολαμβάνουσι σήμερον άτομα αποκαλούμενα πλούσιοι».
Ο Σταύρος Καλλέργης
(Μυλοπόταμος Κρήτης 1865 – Κρήτη 1926)
23

24. Ακολούθησε ο δεύτερος
εορτασμός τον αμέσως
επόμενο χρόνο (1894) με
μπροστάρηδες και πάλι
τον Καλλέργη και τον
Πλάτωνα Δρακούλη.
24Οι Στύλοι του Ολυμπίου Διός

25. Κατά τη διάρκειά του,
οι 2000 περίπου
διαδηλωτές ζητούσαν
οχτάωρο, Κυριακή
αργία και κρατική
μέριμνα για τα θύματα
των εργατικών
ατυχημάτων. Οι
εορτασμοί
συνεχίστηκαν όπως και
οι εργατικοί αγώνες
που γεμίζουν
ολόκληρα βιβλία με
την ιστορία του
ελληνικού εργατικού
κινήματος.
Ο Πλάτων Δρακούλης
(Ιθάκη 1858 - Αγγλία 1934)
25

26. 26
Φύλλο της εφημερίδας «Ο Σοσιαλιστής» που εικονίζει τον Πλάτωνα
Δρακούλη (αριστερά) και το Σταύρο Καλλέργη (δεξιά).

27. Η Πρωτομαγιά, ως διεθνής μέρα της εργατικής τάξης και αλληλεγγύης των εργατών
όλου του κόσμου, ουσιαστικά καθιερώθηκε στη χώρα μας το 1919, οπότε
γιορτάστηκε και η πρώτη οργανωμένη και μαζική εργατική Πρωτομαγιά.
Στα 1924, έκτακτα μέτρα του στρατού και της αστυνομίας την Πρωτομαγιά στην
πλατεία Κοτζιά είχαν ως αποτέλεσμα έναν νεκρό εργάτη.
27

28. 28
Η πιο χαρακτηριστική όμως Εργατική Πρωτομαγιά που έμεινε στην
ιστορία τόσο για το δυναμισμό όσο και για τα γεγονότα που τη
σημάδεψαν είναι εκείνη του ματωμένου Μάη του 1936.
Ακολούθησαν πολλές εργατικές πρωτομαγιές. Εδώ βλέπουμε μια σκηνή από
το γιορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς στο Αγρίνιο το 1926.

29. ΜΑΗΣ 1936 : Μήνας - ορόσημο στην πάλη της
εργατικής τάξης της Ελλάδας
Το Μάη του 1936 40.000 καπνεργάτες της
Θεσσαλονίκης, του Βόλου, της Ξάνθης, της Δράμας και της
Καβάλας κατέβηκαν σε απεργία, διεκδικώντας την
εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης εργασίας. Η απεργία
απλώνεται και μέσα σε λίγες μέρες παίρνει
χαρακτηριστικά γενικού ξεσηκωμού αφού στο πλευρό
των εργατών σπεύδουν τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα.
29

30. Ο γιορτασμός τη Πρωτομαγιάς από τους καπνεργάτες,
και όχι μόνο, το 1936 στη Θεσσαλονίκη
30

31. Πραγματική λαοθάλασσα…
31

32. Καπνεργάτες με υψωμένες τις γροθιές
32

33. Πολεμικά πλοία αγκυροβόλησαν στο λιμάνι της
Θεσσαλονίκης, έτοιμα για βομβαρδισμό. Οι κινητοποιήσεις
καταλήγουν σε σφαγή από την αστυνομία του Μεταξά.
33

34. 34
Δημοσίευμα της εφημερίδας ‘’Μακεδονία’’

35. Ο πρώτος νεκρός (9 Μαΐου) από τους τριάντα είναι ο εικοσιπεντάχρονος Τάσος Τούσης.
Η φωτογραφία της μάνας πάνω από το νεαρό δολοφονημένο εργάτη
35

36. 36
Ο Τάσος Τούσης (όρθιος αριστερά) με την οικογένειά του

37. 37
Δημοσίευμα της εφημερίδας ‘’Μακεδονία’’

38. 38
Ο χαμός του μαζί με το μοιρολόι της μάνας του Κατίνας
αποτυπώθηκαν σε μια συγκλονιστική φωτογραφία ενέπνευσαν
στον μεγάλο μας ποιητή Γιάννη Ρίτσο το συγκλονιστικό Επιτάφιο.
Ο Γιάννης Ρίτσος και η πρώτη έκδοση του «Επιτάφιος»

39. 39
Γιέ μου, σπλάχνο τῶν σπλάχνων μου, καρδούλα τῆς καρδιᾶς μου,
πουλάκι τῆς φτωχιᾶς αὐλῆς, ἀνθὲ τῆς ἐρημιᾶς μου,

40. 40
Σ’ αυτό το σημείο δολοφονήθηκε η εργάτρια Αναστασία Καρανικόλα και δεν
βρίσκεται πολύ μακριά από κει που σκοτώθηκε ο Τούσης.
Έντεκα άνθρωποι σκοτώθηκαν συνολικά στα γεγονότα εκείνων των ημερών,
ενώ πολύ μεγάλος ήταν και ο αριθμός των τραυματιών.

41. Το 1944 το ναζιστικό κτήνος βάφει την εργατική Πρωτομαγιά
στο αίμα. Οι Γερμανοί κατακτητές εκτελούν 200 Έλληνες
αγωνιστές στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Έργο του χαράκτη Τάσσου αφιερωμένο στους 200 της Καισαριανής
41

42. Άλλο έργο του ίδιου χαράκτη με το ίδιο θέμα
42

43. Ο Νίκος Μαριακάκης
Ένας απ’ αυτούς, ο Κρητικός Νίκος Μαριακάκης
άφησε πίσω του το εξής σημείωμα:
«Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα
για τη λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος».
43

44. Κατά τη διάρκεια της Χούντας
των Συνταγματαρχών
απαγορεύτηκε, όπως ήταν
αναμενόμενο, κάθε εκδήλωση για
την Εργατική Πρωτομαγιά.
Στα 1975, μετά την πτώση της
δικτατορίας, ο υπουργός
εργασίας Κ. Λάσκαρης μετέτρεψε
την απεργία σε αργία,
προσπαθώντας να κάνει πράξη τη
διακήρυξή του περί κατάργησης
της ταξικής πάλης, ενώ το 1976,
ανήμερα Πρωτομαγιάς,
σκοτώθηκε ο αγωνιστής του
αντιδικτατορικού αγώνα Αλέκος
Παναγούλης, σ’ ένα πολύ ύποπτο
αυτοκινητιστικό δυστύχημα.
Αλέκος Παναγούλης
(1939 - 1976)
44

45. Σκηνή από το γιορτασμό της Πρωτομαγιάς το Μάη του 1981 στην Αθήνα.
Η μεταπολίτευση έφερε κλίμα ευφορίας και αισιοδοξίας στους
εργαζόμενους, που έσπευδαν να συμμετάσχουν αθρόα στους γιορτασμούς
της Πρωτομαγιάς και να πυκνώσουν τις γραμμές των σωματείων τους, όπως
φαίνεται από τη μαζικότατη πρωτομαγιάτικη εκδήλωση του 1981. Τα
συνθήματα για ειρήνη, δουλειά, δημιουργία και κοινωνική προσφορά είχαν
την τιμητική τους, για να ακολουθήσει μια πορεία κατακόρυφης πτώσης.
45

46. Οι εργαζόμενοι συνεχίζουν και σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς να
διεκδικούν τα δικαιώματά τους. Ενάντια στις μειώσεις μισθών, στην
ανεργία, στη μείωση των δαπανών για την εκπαίδευση, την υγεία., κ.τ.λ..
46

47. ΣΗΜΕΡΑ ΟΜΩΣ ΟΛΕΣ ΤΟΥΤΕΣ ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΑΝ ΤΟΣΟΥΣ
ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΘΥΣΙΕΣ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ, ΛΟΓΩ ΤΩΝ ΔΥΣΚΟΛΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, ΠΟΥ
ΠΕΡΝΑ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ. Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΑ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΝΑ ΚΡΑΤΑ ΨΗΛΑ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ, ΓΙΑ
ΝΑ ΠΡΟΑΣΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΤΟΥ.
47

48. 48
Βιβλιογραφία – πηγές
1. Εφημερίδα Ελευθεροτυπία (αφιέρωμα): Πρωτομαγιά – από την
απεργία στην αργία και την ανεργία, Παρασκευή 30 Απριλίου 1999.
2. Εφημερίδα Η Καθημερινή, περιοδικό Επτά Ημέρες: Εργατική
Πρωτομαγιά, Κυριακή 28 Απριλίου 2002.
3. Μοσκώφ Κωστής: Εισαγωγικά στην ιστορία του κινήματος της
εργατικής τάξης – Η διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής
συνείδησης στην Ελλάδα, Θεσσαλονίκη 1970.
4. Μπεναρόγια Αβραάμ: Η πρώτη σταδιοδρομία του ελληνικού
προλεταριάτου, εκδ. Κομμούνα, Μάιος 1986.
5. Παπαϊωάννου Κώστας: Πολιτική Δολοφονία – υπόθεση Λαμπράκη,
Θεσσαλονίκη 1963, εκδ. Το Ποντίκι, γ΄ έκδοση, Μάρτιος 1995.
6. Π.Ε.Τ. – Ο.Τ.Ε. (Πανελλήνια Ένωση Τεχνικών Ο.Τ.Ε.): Στιγμές του
Εργατικού Κινήματος, ημερολόγιο 2009.
7. http://www.gsee.gr
8. http://el.wikipedia.org
Κείμενα: Ντίνα Ρέππα – Άννα Ρόδη

49. 49
Πηγές εικόνων (1)
1η διαφ.:http://www.kolivas.de/archives/102317/prvtomagia1
2η διαφ.: http://toixossimos.wordpress.com/2013/06/
3η διαφ.: ilesxi.wordpress.com
4η διαφ. : poetrybar.blogspot.com
5η διαφ.: paratiritis-news.com
6η διαφ.: www2.rizospastis.gr
7η διαφ.: meganisitimes.gr
9η διαφ.: kokkinosfakelos.blogspot.com
10η διαφ.: kokkinosfakelos.blogspot.com
11η διαφ. :arcadiaportal.gr
12η διαφ.: kokkinometerizi.blogspot.com
13η διαφ.: ntelalides8ou.blogspot.com
14η διαφ.: 3 Responses to Σικάγο 1886 – Πώς “γεννήθηκε” η εργατική
Πρωτομαγιά 174.120.190.5
15η διαφ.: p-tk.blogspot.com
16η διαφ.: kelaidismata.wordpress.com
18η διαφ.: erodotos.wordpress.com
19η διαφ.: http://athens.cafebabel.com
21η διαφ.: phorum.gr

50. 50
Πηγές εικόνων (2)
22η διαφ.: arthrosyllektis.blogspot.com
23η διαφ.: ant1online.gr
24η διαφ.: Έργο του Βικέντιου Λάντσα, πηγή εικόνας: fourakis-kea.com
25η διαφ. : sami-roupaki.blogspot.com
26η διαφ.: alfavita.gr
27η διαφ.: ethnos.gr
28η διαφ.: e-oikodomos.blogspot.com
30η διαφ.: vrahokipos.netdas
31η διαφ.: istor-tasoula.blogspot.com
32η διαφ.: www1.rizospastis.gr
33η διαφ.: kokkinosfakelos.blogspot.com
34η διαφ.: tanea.gr
35η διαφ.: asyntaxtostypos.wordpress.com
36η διαφ.: http://users.sch.gr/pchaloul/metaxas-ellas.htm
37η διαφ.: http://www.lifo.gr/team/sansimera/38137
38η διαφ.: http://2.bp.blogspot.com και http://www.rizospastis.gr
39η διαφ.: www.exitnews.gr
40η διαφ.: http://images.google.gr/imgres

51. 51
Πηγές εικόνων (3)
41η διαφ.:www1.rizospastis.gr
42η διαφ.:www1.rizospastis.gr
43η διαφ.: www1.rizospastis.gr
44η διαφ.: maga.gr
45η διαφ.: erodotos.wordpress.com
46η διαφ.: tvxs.gr
47η διαφ.: erodotos.wordpress.com

52. 52
ΤΕΛΟΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ