2. 1o ΘΕΑΤΡΙΚΟ
ΔΟΜΝΑ ΒΙΣΒΙΖΗ Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ
ΠΡΟΣΩΠΑ
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ ΒΙΣΒΙΖΗ
ΑΓΓΕΛΙΝΑ ΝΙΚΗΤΑΡΑ
ΔΟΜΝΑ ΒΙΣΒΙΖΗ
ΝΙΚΟΛΗΣ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΙΣΒΙΖΗΣ
ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑΣ
ΠΑΤΕΡΑΣ ΔΟΜΝΑΣ
ΜΑΝΑ ΔΟΜΝΑΣ
ΕΥΑΝΘΙΑ ΚΑΪΡΗ
ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΑΪΡΗΣ
ΑΓΝΩΣΤΟΣ
ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ
ΓΙΩΡΓΗΣ ΔΗΜΟΥΛΙΤΣΑΣ ἬΠΑΤΑΤΟΥΚΟΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ
ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΕΣ 2-3
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
Σὲ μιὰ γωνιὰ τῆς σκηνῆς. Αὐλὴ σπιτιοῦ. Γλάστρες μὲ λουλούδια. Ἡ
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ κάθεται σὲ χαμηλὸ σκαμνὶ καὶ κεντάει. Κάποια στιγμή ἀφήνει
τὸ κέντημα στὰ πόδια της κι ἀπομένει μὲ τὸ βλέμμα νὰ κοιτᾶ τὸ κενό, σὰν νὰ
ὀνειροπολεῖ.

3. Μπαίνει ἡ ΑΓΓΕΛΙΝΑ, τὴν κοιτάζει , πλησιάζει κοντά της καὶ τῆς λέει:
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Ἔ, καπετάνισσα, τί συλλογιέσαι; Τὰ καράβια σου; (κάθεται κοντά
της)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Νοστάλγησα τὸν τόπο μου, Ἀγγελίνα! Φαίνεται πὼς γερνάω!
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Δὲν γερνᾶς, μωρέ Δόμνα! Εἶναι ποὺ δὲν μπορεῖς νὰ πᾶς ἐκεῖ ποὺ
μεγάλωσες, νὰ δῇς τα μέρη ποὺ ἀγάπησες, τοὺς ἀνθρώπους σου ποὺ σοῦ
λείπουν…
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Νὰ ἀνάψω ἕνα κεράκι στοὺς τάφους τῶν δικῶν μου, νὰ
σεργιανίσω στὸ ποτάμι μας, τὸν Ἔβρο, νὰ βρεθῶ ξανὰ στὴ Δρακοντίνα, στὸ
λιμάνι μας μὲ τὰ τριακόσια Αἰνίτικα καράβια, νὰ ξανανταμώσω τὶς ἀδερφές
μου, τὶς παιδικές μου φίλες, τὸν Ἀντώνη …
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Τὸν Ἀντώνη σου μοῦ ‘λεγες πὼς τὸν ἔχεις πάντα στὴν ψυχή σου…
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Ναὶ, μὰ τὸν θυμᾶμαι ὄπως ἦταν σὰν τὸν ἔχασα. Ἐγὼ σοῦ
μιλάω γιὰ τότε ποὺ μὲ ζήτησε γυναῖκα του. Ὀμορφάντρας! Κι ἐγὼ τοῦ ’κανα τὴν
δύσκολη, ὅπως σ’ ὅλους ποὺ μὲ ζητούσαν.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Θὰ ‘σουν ὄμορφη πολύ!
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Μπά, τρομάρα μου! Ὄμορφη! Ἀγοροκόριτσο ἤμουνα! Μὲ τὴν
θάλασσα νὰ κυλάει στὸ αἷμα μου. Ὄχι πὼς δὲν μ’ ἔλεγες θηλυκό, ἀλλὰ τὸ 1807
ποὺ μὲ ζήτησε ὁ Ἀντώνης, δὲν μ’ἔκανες εἴκοσι τριῶν ποὺ ἤμουνα τότε. ( Τὰ λέει
γελῶντας) Θυμᾶμαι πὼς ἡ Φωτεινή, ἡ οἰκονόμος μας ἦρθε στὴν κάμαρά μου καὶ
μοῦ ’πε νὰ χτενιστῶ , νὰ φτιαχτῶ, νὰ γίνω ὅσο γινόταν πιὸ ὄμορφη, γιατὶ στὴν
σάλα ἦρθε ἕνας νέος γιὰ νὰ μὲ γνωρίσῃ.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Κι ἐσύ, τί ἔκανες;
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Ἔβγαλα ἐπίτηδες τὸ τσουλοῦφι μου ἔξω ἀπ’ τὸ μαντήλι, πῆρα
κι ἕνα ἄγριο ὕφος καὶ κατέβηκα στὴν σάλα νὰ τὸν τρομάξω , νὰ φύγῃ, νὰ
ἡσυχάσω. Νὰ σὰν τώρα δὰ μοῦ φαίνεται…( Κοκαλώνουν κι οἱ δύο, ἐνῶ στὴν
ὑπόλοιπη σκηνή, στήνεται μπροστὰ στὰ μάτια τῶν θεατῶν τὸ σαλόνι τοῦ
πατρικοῦ τῆς Δόμνας, ὅπου βρίσκονται ὁ Πατέρας μὲ τὴν Μάνα της, ὁ Ἀντώνης
Βισβίζης κι ὁ Νικολῆς, κοινὸς γνωστὸς καὶ προξενητής.
ΝΙΚΟΛΗΣ Ὁ καπετὰν-Ἀντώνης , ἄρχοντα εἶναι ξακουστὸς στὰ πέρατα τῆς
Μαύρης Θἀλασσας. Μὲ πλοῖο γερὸ καὶ τσοῦρμο διαλεχτό, ὅλοι Αἰνῖτες.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Κι ἂν πᾶνε τὰ πράγματα ὅπως τὰ περιμένω, σύντομα θὰ ἀποκτήσω
ἄλλο καράβι, μεγαλύτερο.

4. ΠΑΤΕΡΑΣ ΔΟΜΝΑΣ :Ἡ ὥρα ἡ καλή, καπετάν Ἀντώνη! ( Βλέπει τὴν ΔΟΜΝΑ νὰ
μπαίνῃ στὴν σάλα). Ἄ, ἔλα ἐπιτέλους , Δόμνα! Ὁ καπετάν -Ἀντώνης Βισβίζης
ζήτησε τὸ χέρι σου, κι ἐμεῖς τοῦ τὸ δώκαμε μὲ τὴν εὐχή μας.
ΔΟΜΝΑ: ( Μουτρωμένη)Δίχως νὰ μὲ ῥωτήσετε; ( Ὁ Βισβίζης κοιτᾶ τὴν Δόμνα
και χαμογελάει πλατιά)
ΠΑΤΕΡΑΣ ΔΟΜΝΑΣ : Αὐτὸ δὰ ἔλειπε, νὰ πάρουμε καὶ τὴν γνώμη τῆς ἀφεντιᾶς
σου! Ἀπὸ ἐδῶ καὶ μπρὸς εἶσαι ἀρραβωνιασμένη μὲ τὸν Ἀντώνη καὶ λόγος δὲν
σοῦ πέφτει.
ΜΑΝΑ: Καλά σοῦ λέει ὁ Κύρης σου, κόρη μου! ( Τὴν παίρνει παράμερα καὶ τῆς
μιλᾶ χαμηλά, νὰ μὴν τὴν ἀκοῦν οἱ ἄλλοι) : Τί θαρρεῖς πὼς θὰ μᾶς μείνῃς στὸ
ῥάφι; Ἄλλες στὴν ἡλικία σου ταχταρίζουν μωρά, ἐσὺ ἀκόμα θὰ σεργιανᾶς στὶς
ῥοῦγες; Τῆρα τον καλὰ κακομοίρα μου, γιατὶ μαζί του ἀπὸ δῶ κι ἐμπρὸς θὰ δέσῃς
τὴν ζωή σου. (Κοκαλώνουν καὶ φεύγουν. ἀκοῦμε πάλι τὶς ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ καὶ
ΑΓΓΕΛΙΝΑ
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Ἔτσι μοῦ δώσαν τὸν Ἀντώνη, μὰ μοῦ βγῆκε σὲ καλό! Τὸ πρῶτο
σκαρὶ ποὺ ἔφτιαξε μετὰ τὸν ἀρραβῶνα μας, Δόμνα τὸ ἔβγαλε δίχως σὲ κανέναν
νὰ τὸ πῇ.Μέχρι καὶ κάμαρη γιὰ τοὺς δυό μας ἔφτιασε ἐκεὶ. Καὶ σὰν βρεθήκαμε
μόνοι πρώτη φορὰ στὸ λιμάνι μοῦ ‘πε: (Κοκαλώνουν καὶ βλέπουμε τὸν Ἀντώνη
καὶ τὴν Δόμνα νὰ βαδίζουν χέρι-χέρι στὴν σκηνή, σὰν νὰ εἶναι στὸ λιμάνι)
ΑΝΤΩΝΗΣ: Μὰ σοβαρὰ δὲν μὲ θυμόσουν;
ΔΟΜΝΑ: Ὄχι βέβαια! Ὄταν ἔπεσες μὲ τὴν βάρκα σου πάνω στὴν δική μου, μὲ
ἔσπρωξες ἀγνάντια στὸν ἥλιο καὶ δὲν μποροῦσα νὰ δῶ τὸ πρόσωπό σου.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Ἐγὼ ὅμως εἶδα γιὰ καλὰ τὴν θυμωμένη ὄψη σου! Τὴν ἴδια ἀκριβῶς
ποὺ συνάντησα καὶ τὴν πρώτη φορά ποὺ ἤρθα στὸ σπίτι σου νὰ σὲ ζητήσω.
ΔΟΜΝΑ: Μ’ ἀρέσει ποὺ γιὰ νὰ σὲ διώξω ἔκανα ἐκεῖνα τὰ μοῦτρα.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Καὶ γιὰ κεῖνα τὰ μοῦτρα σ’ ἀγάπησα πιότερο ἀπὸ πρίν. Μοῦ ἀρέσει
ποὺ θυμώνεις καὶ πολεμᾶς!
ΔΟΜΝΑ: Τὴν ἀδικία θέλω πιὸ πολὺ ἀπ’ ὅλα νὰ πολεμήσω! Τὴν ἀδικία καὶ τὴν
σκλαβιά!
ΑΝΤΩΝΗΣ: Καὶ πῶς σκοπεύεις νὰ τὸ πράξῃς, σκληροτράχηλό μου;
ΔΟΜΝΑ: Πάνω στὸ καράβι, μαζί σου.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Αὐτό, κυρά μου , βγάλ’το ἀπ’ τὸν νοῦ σου. Δὲν σὲ παντρεύτηκα γιὰ
νὰ μοῦ γίνῃς μαρινέρος! Γυναῖκα μου σὲ θέλω καὶ μάνα τῶν παιδιῶν μου. Θὰ

5. μένῃς τὸ λοιπὸν στὸ σπίτι καὶ στὸ καράβι θὰ ’ρχεσαι μόνο γιὰ νὰ μοῦ κουνᾶς τὸ
μαντήλι. Τελεῖα καὶ παῦλα! ( Ἀποχωροῦν καὶ μένουν ξανὰ οἱ δύο γερόντισσες)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Μεγάλη μπουκιὰ φᾶε, μεγάλη κουβέντα μῆν λὲς, λέει μιὰ
παροιμία, Ἀγγελίνα. Ὁ Ἀντώνης δὲν ἔλεγε πὼς δὲν θὰ ἀνέβαινα στὸ πλοῖο;
Μωρὲ ὁ ἴδιος μοῦ ’πε νὰ πάω μαζί του,σὰν πλάκωσε ἡ πανούκλα ποὺ θέριζε
στὴν στεριά. Ἤμουν ἔγκυος στὸν Θεμιστοκλῆ μου, θυμᾶμαι.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Ποῦ τὸν γέννησες, ἀθεόφοβη;
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τὸν γέννησα σὰν πιάσαμε λιμάνι στὴν Χιό. Θὰ παίρναμε
κάργο ξυλεία, γιὰ τὸν Καπετάν-Γιαννίτση ἀπ’ τὰ Ψαρά, φίλο τοῦ Ἀντώνη.
Πηγαίνοντας στὸ νησί, ἀνταμώσαμε μὲ καράβι ἄλλου Ψαριανοῦ, τοῦ καπετάν –
Κούτουκα, ποὺ ἔφερνε μᾶς εἶπε καρύδια ἀπὸ τὴν Τρωάδα. Ὁ Ἀντώνης τρόμαξε.
Στὴν Τρωάδα τὸ θανατικὸ θέριζε, μοῦ ’πε. Στὸ λαιμὸ τοῦ ἔπεσα νὰ μῆν πᾶμε στὰ
Ψαρά, νὰ πετάξουμε τὸ φορτίο στὴν θαλασσα νὰ γλυτώσουμε. Μέχρι καὶ πὼς
δὲν νοιαζόταν τὸ παιδί του, τοῦ πέταξα.Δὲν ἄκουγε κουβέντα. Πῆγε μονάχος
στὰ Ψαρά, ἐμᾶς μᾶς ἄφησε ἀρόδο, παρέδωσε τὴν ξυλεία καὶ γύρισε. Σὰν κάνω
μιὰ συμφωνία , μοῦ ’πε, αὐτὴ εἶναι πάνω ἀπ’ ὅλα. Ξέρεις ἂν καὶ πόσο σᾶς
ἀγαπῶ, μὰ ὁ λόγοςμου εἶναι συμβόλαιο. Μὲ ἔπιασε ἀπ’ τὴν μέση, πήγαμε στὴν
κάμαρα καὶ μοῦ ‘σπειρε τὸν Γιωργή.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Μὴ μοῦν πεῖς πὼς τὸν γέννησες κι ἐκεῖνον σὲ λιμάνι!
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Αὐτὸν τὸν ἔκανα μεσοπέλαγα, μὲ φουρτοῦνα.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Εἶσαι τελείως τρελή!
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τί νὰ ’κανα; Ἑφταμηνήτικος μοῦ βγῆκε ἀνάμεσα Πᾶτμο καὶ
Σᾶμο. Ὁ Ἀντώνης μὲ τὸν Σταυρῆ, τὸν δεύτερο, παλεύαν μὲ τὰ κύματα. Κι ὁ
Θεμιστοκλῆς ,χρονιάρικο μωρό, νὰ κλαίει σὲ μιὰ γωνιὰ τῆς κάμαρας. Σὰν
πέρασε ὁ χαλασμὸς, ἦρθε ὁ Ἀντώνης καὶ βρῆκε τὸν Γιωργὴ ἔτοιμο.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Τοῦ ἔκανες τὸ καλύτερο δῶρο ποὺ σᾶς γλύτωσε ἀπ’ τὸ κακό.
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Ἐγὼ τοῦ χάρισα παιδί, αὐτὸς μοῦ πρόσφερε καράβι. Κίνησε σὲ
λιγάκι γιὰ τὴν Ὀντέσσα, νὰ ναυπηγήσῃ τὴν «Καλομοῖρα».
(Ἐπανέρχονται ΑΝΤΩΝΗΣ –ΔΟΜΝΑ)
ΑΝΤΩΝΗΣ: Μπρίκι δίστηλο τὸ ὀνειρεύομαι, Δόμνα μου τὸ καράβι μας. Τὰ
τρίστηλα εἶναι βαριά, ἐγὼ τὸ θέλω νὰ σχίζῃ τὸ κῦμα σὰν δελφίνι. Δίστηλο τὸ
λοιπόν, μὲ ὀγδόντα γεμιτζῆδες καὶ δεκαοχτὼ κανόνια. Νὰ μὴν μπορῇ πειρατικὸ
νὰ βγῇ ποτὲ μπροστά του. ( Ἀπὸ τὴν ἀπέναντι πλευρά ἔρχεται πρὸς τὸ μέρος
τους ὁ Ἐμμανουὴλ Ππππᾶς)

6. ΕΜ. ΠΑΠΠΑΣ: Ὁ καπετάν -Ἀντώνης Βισβίζης;
ΑΝΤΩΝΗΣ: Ὁ ἴδιος , κι ἀπὸ δῶ ἡ γυναῖκα μου, καπετάνισσα Δόμνα.
ΕΜ. ΠΑΠΠΑΣ: Καπετάνισσα;
ΔΟΜΝΑ: Τὰ παραλέει ὁ Ἀντώνης. Ἔκανα ἁπλῶς κάποια ταξίδια
μαζί του
κύριε…
ΕΜ. ΠΑΠΠΑΣ: Συγγνώμην, παράλειψίς μου,
δὲν συστήθηκα.
Ἐμμανουὴλ
Παππᾶς, ἔμπορος ἐκ Σερρῶν. Ἔφτασα στὴν Αἶνο ἂπὸ τὸν Ἄθω. Καπετάνιε, θὰ
σᾶς ἤμην ὑπόχρεος ἂν μὲ παίρνατε μαζί σας εἰς Ὀδησσόν, ὅπου ἐπιχειρήσεις
σοβαραὶ μὲ περιμένουν. Θὰ πληρωθεῖτε καλά.
ΑΝΤΩΝΗΣ:
Δὲν
τίθεται
θέμα
χρημάτων.
Ἐφ’
ὅσον
μοῦ
ἐμπνεύσατε
ἐμπιστοσύνη, μὲ χαρὰ θὰ σᾶς ὁδηγήσω στὸν προορισμό σας. Κι ἀπ’ αὐτὴν τὴν
στιγμή, εἶμαι γιὰ σένα ὁ Ἀντώνης κι εἶσαι γιὰ μένα ὁ Μανώλης. Κι ὅ, τι
χρειαστεῖς, ἀδερφέ μου, μὴν διστάσῃς νὰ τὸ ζητήσῃς. (Τοῦ σφίγγει τὸ χέρι κι
ἔπειτα ἀγκαλιάζονται).( Ἀποχωροῦν)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Ἕνα κομμάτι μάλαμα στάθηκε τοῦτος ὁ ἄνθρωπος γιὰ μᾶς καὶ
τὸν ἀγῶνα. Καὶ οἱ ἀδυναμίες τῶν Κυβερνητῶν τὸν ὀδήγησαν πρὶν τῆς ὥρας του
στὸν Θάνατο. Κι αὐτὸν κι ἄλλους πολλοὺς ἀκόμα!
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Τί μοῦ τὰ λές, δὲν τὰ ξέρω θαρρεῖς; Τὰ χάλια τῶν Κυβερνητῶν μᾶς
γδάραν τὸ πετσί μας. Ἄλλαξε κουβέντα. Γιὰ τὸ καράβι σας πές μου.
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τέτοιο πλεούμενο δὲν εἶχα ματαδεῖ. Σὰν ἔφτασε, ὅλη ἡ Αἶνος
βγῆκε στὴ Δρακοντίνα νὰ τὸ ὑποδεχτεῖ. Βελοῦδα, καθρέφτες, πίνακες, ἀσημένιες
κοῦπες, ὅλα πολυτελῆ. Ἐγὼ ὅμως κάτι ἔνιωθα στὴν ἀτμόσφαιρα ποὺ μὲ φόβιζε.
( Ἐσωτερικὸ πλοίου. ΑΝΤΩΝΗΣ, ΔΟΜΝΑ)
ΑΝΤΩΝΗΣ: Πῶς σοῦ φαίνεται , κυρά μου , τὸ πλοῖο μας;
ΔΟΜΝΑ: Δὲν ἤξερα πὼς μπορεῖ νὰ ὑπάρχῃ στὸν κόσμο τέτοια πολυτέλεια.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Καὶ ποῦ νὰ δῇς τὴν κάμαρά μας! Σὰν βρεθῇς έκεῖ, θὰ θελήσῃς
σίγουρα νὰ μεγαλώσουμε τὴν οἰκογένεια.
ΔΟΜΝΑ: Ξέρεις τί μοῦ ἄρεσε περισσότερο στὸ καράβι μας, Ἀντώνη; Τὸ ὄνομά
του.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Τέτοιο ὄνομα χρειάζεται σ’ αὐτοὺς τοὺς καιρούς. Μακάρι νὰ φέρῃ
γούρι σ’ὅ, τι σχεδιάζουμε.
ΔΟΜΝΑ: Σὰν τί ,δηλαδή; Μὲ τρομάζουν τὰ λόγια σου.

7. ΑΝΤΩΝΗΣ: Ἄκου, Δόμνα! Θυμᾶσαι ποὺ μοῦ’λεγες κάποτε πὼς θὲς νὰ
πολεμήσῃς τὴν ἀδικία καὶ τὴν σκλαβιά; Ἔφτασε ἡ ὥρα! Στὴν Ὀντέσσα ὑπάρχει
ὀργάνωση ποὺ προετοιμάζει τὸ ποθούμενο!
ΔΟΜΝΑ: Ἐννοεῖς δηλαδή, ἐπανάσταση; Μὰ αὐτὸ θὰ ἔχει συνέπειες!
ΑΝΤΩΝΗΣ: Σίγουρα, μὰ τίποτα δὲν κερδίζεται δίχως ἀγῶνες καὶ θυσίες. Δὲν θὲς
νὰ δῇς μιὰ μέρα τὰ παιδιά μας λεύτερα;
ΔΟΜΝΑ: Θέλω νὰ μᾶς βλέπω ὅλους μας γερούς!
ΑΝΤΩΝΗΣ: Δὲν μπορῶ νὰ στὸ ὑποσχεθῶ αὐτό! Σὲ πόλεμο μπαίνουμε. Καὶ στὸ
δηλώνω ἐξ ἀρχῆς. Μὲ τὸ πρῶτο μπὰμ, τὸ καράβι θὰ μπῇ στὸν ἀγῶνα. Ἐσὺ καὶ τὰ
παιδιὰ θὰ μείνετε στὴν Αἶνο.
ΔΟΜΝΑ: Ἀντώνη Βισβίζη, σὲ γελάσανε! Ἂν εἶναι νὰ κάνουμε κάτι, θὰ τὸ
κάνουμε μαζί! Καὶ τὰ παιδιὰ κι ἐμεῖς! Ὅλοι πάνω στὸ καράβι μας.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Γειὰ σου, καπετάνισσα. Αὐτὴ εἶναι ἡ γυναῖκα ποὺ ἀγαπάω.
(Ξανὰ κόκαλο. Μιλοῦν πάλι οἱ δυὸ γυναῖκες)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Έκεῖνο τὸ βράδυ μοῦ σκάρωσε τὴν Μαριορή. Καὶ στὸν χρόνο
πάνω, νὰ καὶ τὸ παιδί μου ὁ Χριστόδουλος.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Χρόνος καὶ παιδί ὁ Ἀντώνης!
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Σχεδόν! Σὲ πέντε χρόνια τέσσερα παιδιά. Καὶ τὰ ταξίδια
ταξίδια! Μαζί του πάντα!
Ἔτσι γνώρισα τόσους καὶ τόσους ἀξιολο-γότατους
ἀνθρώπους, ὅπως τὰ ἀδέρφια Καΐρη, γιὰ παράδειγμα. Θυμᾶμαι σὰν τώρα τὴν
μέρα ποὺ τοὺς πρωτοεῖδα , στὰ Ψαρά…(κοκαλώνουν καὶ βλέπουμε στὴν σκηνὴ
τὸν Ἀντώνη, τὴν Δόμνα , τὸν Θεόφιλο καὶ τὴν Εὐανθία Καΐρη σὲ πολὺ νεαρή
ἠλικία, κοντὰ δεκαπέντε χρόνων. )
ΘΕΟΦΙΛΟΣ: Τίποτα δὲν θὰ προχωρήσῃ, φίλτατοι, χωρὶς παιδεία. Δι’ αὐτὸ καὶ ἡ
ἀδερφή μου, Εὐανθία ἐζήτησε παρὰ τοῦ σοφοῦ Κοραῆ ὁλίγα βιβλία ἴνα τὰ
μεταφράσῃ ἐκ τῆς γαλλικῆς εἰς τὴν ἡμετέραν γλῶσσαν καὶ τοιουτοτρόπως νὰ
ὠφεληθῶσιν πλεῖστοι ὅσοι συμπατριῶται.
ΔΟΜΝΑ: Μὰ ἡ Εὐανθία εἶναι κοριτσάκι σχεδόν.
ΕΥΑΝΘΙΑ:Ὁμιλῶ παρὰ ταῦτα τὴν γαλλικήν!
ΘΕΟΦΙΛΟΣ : Καὶ τὴν ἰταλικήν! Ἐρμηνεύει δὲ μὲ ἰδιαιτέραν ἄνεσιν τὰ ἀρχαῖα
ἑλληνικὰ κείμενα, παρακολουθεῖ ἀνώτερα μαθηματικὰ καὶ φιλοσοφικὲς θεωρίες
ὑψηλοῦ ἐπιπέδου.

8. ΑΝΤΩΝΗΣ : Σὲ τόσο μικρὴ ἡλικία! Δεσποινίς, εἶσθε ἀξιοθαύμαστη!
ΕΥΑΝΘΙΑ: Ἔχω ἁπλῶς ἐξαίρετο διδάσκαλο, τὸν ἀδερφό μου.
ΘΕΟΦΙΛΟΣ :Ὑπερβολές! Ὁ διδάσκαλος μεταδίδει ἀπλῶς τὰς γνώσεις του. Στὸν
μαθητὴ ἐναπόκειται νὰ τὰς ἀξιοποιήσῃ ἐπ’ὠφελείᾳ δική του καὶ τοῦ συνόλου.
Ὅσο δι’ ἐμέ, τὸ μόνο ποὺ κάνω εἶναι νὰ προετοιμάζω ἅπαντας διὰ τὸν
ἐπερχόμενον ἀγῶνα. (Φεύγουν)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Ὁ Καΐρης πράγματι προσέφερε τὰ πάντα στὸ Γένος. Φιλικὸς
ἤδη
ἀπὸ τὸ 1819, κήρυξε μόνος τὴν ἐπανάσταση σὸ νησί του τὴν Ἄνδρο,
πολέμησε τοὺς Τούρκους στὸν Ὄλυμπο ,ὅπου καὶ τραυματίστηκε καὶ στὸν τῦφο
ποὺ σκότωσε τὴν θυγατέρα μου, ταν συνάντησα στὸ νοσοκομεῖο νὰ βοηθᾶ τοὺς
ἀρρώστους. Εἶχε βλέπεις καὶ γνώσεις ἱατρικῆς. Ἔδωσε ὅσο λίγοι στὴν ὑπόθεση
τῆς Ἐπανάστασης .
ΑΓΓΕΛΙΝΑ:Ἐν ἀντιθέσει με κάποιους ποὺ σήμερα εἶναι μεγάλοι καὶ τρανοί .
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Καὶ μὲ κάποιους ποὺ ἦταν , ἀπὸ ὑπολογισμό, ἀντίθετοι στὸν
ἀγῶνα. Δὲν θὰ ξεχάσω πῶς ὁ ἴδιος μου ὁ πατέρας σκεφτόταν γιὰ τὸν ἀγῶνα
μας…( Ξανά τὸ σαλόνι τοῦ πατρικοῦ τῆς Δόμνας, Πατέρας, Δόμνα, Ἀντώνης)
ΠΑΤΕΡΑΣ: Θὰ χάσουμε τὶς δουλειὲς καὶ τὰ καλά μας! Τώρα τί μᾶς λείπει; Ἀπ’
ὅλα ἔχουμε. Ὅλοι πλουτίζουμε. Τότε ὅλοι θὰ φτωχύνουμε.
ΔΟΜΝΑ: Τὸ χρῆμα δὲν εἶναι τὸ πᾶν, πατέρα. Στὴν Καλλίπολη ἡ Θεώνη, ἡ φίλη
μου, ἀναγκάζεται νὰ κολακεύῃ καὶ νὰ πληρώνῃ ἀδρὰ τοὺς Τούρκους γιὰ νὰ
σώζῃ ὅσα περισσότερα παιδιὰ ποὺ τὰ παίρνουν γιὰ γενιτσάρους.
ΠΑΤΕΡΑΣ: Βλέπεις λοιπὸν πὼς κι ἐδῶ τὸ χρῆμα ἔχει δύναμη;
ΑΝΤΩΝΗΣ: Ἡ Δόμνα , πατέρα , θέλει νὰ πῇ πὼς ὁ δοῦλος, ὅσα χρήματα κι ἂν
ἔχῃ, δοῦλος εἶναι. Ἡ Θεώνη γνωρίζει τὴν δύναμη ποὺ τῆς δίνει τὸ χρῆμα. Ξέρει
ὅμως καὶ τὴν θέση στὴν ὁποία ἠ σκλαβιὰ τὴν ἔχει βάλει. Γιὰ αὐτό, ἐπειδὴ
θέλουμε νὰ ἀνασαίνουμε ἐλεύθεροι, εἴπαμε νὰ πουλήσουμε τὸ σπίτι , νὰ μποῦμε
ὅλοι μαζὶ στὸ πλοῖο μας καὶ νὰ ἀγωνιστοῦμε τὰ παιδιά μας τουλάχιστον νὰ
μεγαλώσουν ἐλεύθερα, ὅπως τοὺς πρέπει.
ΠΑΤΕΡΑΣ: Ἐγὼ μιὰ φορὰ σᾶς λέω πὼς τοῦτο ποὺ ξεκινᾶτε θὰ ἔχει πολλὴ πίκρα
καὶ δάκρυα. Ἴσως , φεύγοντας ἀπὸ δῶ, νὰ μὴν μπορέσετε νὰ ξαναγυρίσετε στὸν
τόπο σας ποτέ. Ἂν πάλι εἶστε ἀποφασισμένοι… κάμετε ὅ, τι σᾶς φωτίσει ὁ Θεός.
( Ὁ Πατέρας φεύγει) .
ΔΟΜΝΑ: Ἀντώνη, τί ἦταν πάλι αὐτὸ , πὼς ἴσως καὶ νὰ μὴν ξαναδοῦμε τὸν τόπο
μας;

9. ΑΝΤΩΝΗΣ: Ἴσως νὰ ’ναι κι ἔτσι. Μὰ τί πειράζει; Στήνουμε τὸ σπιτικό μας ὅποια
ὥρα νὰ ’ναι, σ’ ὅποιον τόπο νὰ ’ναι.
ΔΟΜΝΑ: Μὰ τούτη εἶν’ἡ πατρίδα μας, ἡ ῥίζα μας, Ἀντώνη!
ΑΝΤΩΝΗΣ: Σὰν πατήσῃς στεριά, κι αὐτὴ ἡ στεριὰ θὰ ’ναι ἐλεύθερη, θὰ δῇς πὼς
ὁ ἄνεμος ποὺ θὰ πνέῃ ἐκεῖ, θὰ ’ναι ἀλλιώτικος, πιὸ ὡραῖος. Ἐκεῖ, Δόμνα , θὰ
στήσουμε τὸ σπιτικό μας! ( Κοκαλώνουν καὶ φεύγουν).
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Κι εἶχε δίκιο ὁ πατέρας. Ἀπὸ τὸ ’21 ποὺ φύγαμε ἀπὸ τὴν Αἶνο,
δὲν ξανάδαμε τὴν πατρίδα
μας. Μὰ δίκιο εἶχε κι ὁ Ἀντώνης. Ἐδῶ ποὺ
στεκόμαστε παρέα καὶ μιλᾶμε λεύτερα οἰ δυό μας, μοῦ φαίνεται καλλίτερα ἀπὸ
παντοῦ!
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Κι ἂς μὴν ἔχεις τὰ πλούτη, τὸ καράβι, τοὺς δικούς σου,…τὸν
Ἀντώνη;
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τὰ πλούτη θὰ μποροῦσε ὁ Τοῦρκος νὰ τὰ πάρῃ ὅποτε ἤθελε. Τὰ
εἶχα , μὰ δικά μου δὲν ἦταν. Τώρα τὸ καλύβι μου τὸ ὁρίζω ἐγώ! Τὸ πλοῖο ἦταν τῆς
πατρίδας ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ μπήκαμε στὸν ἀγῶνα. Οἱ δικοί μου εἶναι τὰ παιδιά
μου καὶ δόξα τῷ Θεῷ εἶναι μαζί μου. Ὅσο γιὰ τὸν Ἀντώνη, αὐτὸς ποτὲ δὲν ἔφυγε
ἀπὸ κοντά μου. Ὅποτε θέλω τὸν καλῶ καὶ μιλοῦμε, τοῦ κουβεντιάζω καὶ μ’
ἀποκρίνεται. Ἄχ, Ἀγγελίνα, τοὺς ἀγαπημένους μας μέσα μας τοὺς κουβαλοῦμε
ἴσαμε τὴν στερνὴ πνοή μας κι ἂς μὴν τὸ καταλαβαίνουμε. Ἡ ἀγάπη ὅλα τὰ
γεφυρώνει. Κάποτε ἔκανα μιὰ κουβέντα μὲ τὸν Ἀντώνη( Ἐμφανίζονται Ἀντώνης
καὶ Δόμνα. Οἱ γερόντισσες κοκαλώνουν)
ΔΟΜΝΑ: Πόσο θὰ πρέπει νὰ μισῇ κάποιος γιὰ νὰ πολεμήσῃ, Ἀντώνη;
ΑΝΤΩΝΗΣ :Πὲς καλλλίτερα πόσο θὰ πρέπει νὰ ἀγαπᾶ.
ΔΟΜΝΑ: Ὅταν πολεμᾶς τὸν Τοῦρκο, δὲν τὸν μισεῖς;
ΑΝΤΩΝΗΣ : Σκέφτομαι μονάχα πὼς σκοτώνοντας τὸν ἐχθρό, θὰ βοηθήσω τὴν
πατρίδα νὰ λευτερωθῇ, τὰ παιδιά μας νὰ ζήσουν λεύτερα, κι ἐμεῖς ν’
ἀποκτήσουμε ὅσα μᾶς στέρησε ἡ σκλαβιά. Πρέπει νὰ σκέφτομαι κάτι ὄμορφο
σὰν πολεμῶ, ἀλλιῶς δὲν μπορῶ ν’ ἀντέξω τὴν βία τοῦ πολέμου. ( Φεύγουν)
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Πρέπει νὰ ἦταν πολὺ σπουδαῖος ἄνθρωπος ὁ Ἀντώνης σου.
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Γιὰ τοῦτο τὸν ἀγαπῶ μέχρι σήμερα. Προσέφερε τὰ πάντα γιὰ
τὸν σκοπό μας, δίχως ὑστεροβουλίες. Τὸ πλήρωσε βέβαια μὲ τὴν ζωή του…Καὶ τὸ
πλοῖο ἀναγκάστηκα νὰ τὸ δώσω γιὰ πυρπολικό, μπᾶς κι ἀνασάνω οἰκονομικά,
μὰ ποῦ! ¨Η κυβέρνηση θέλει μόνο νὰ σοῦ πάρῃ, κι ἂν εἶναι νὰ δώσῃ αὐτὰ ποὺ

10. χρωστᾶ, ζητᾶ ἕνα κάρο χαρτιά καὶ σὲ ταλαιπωρεῖ γιὰ νὰ ἀπελπιστῆς καὶ νὰ μὴν
διεκδικήσῃς ὅ, τι δικαιοῦσαι.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Τί ίδέα ὅμως κι αὐτὴ μὲ τὰ πυρπολικά!
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τὴν πρωτοσκέφτηκαν στὰ Ψαρά, καὶ μάλιστα ἔνας ποὺ δὲν
ἦταν Ψαριανός, μὰ ἀπὸ τὴν Πάργα. Κάπως ἔτσι ἐγινε:( Μπαίνουν στὴν σκηνὴ
ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ, ΑΓΝΩΣΤΟΣ, ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ, ΓΙΩΡΓΗΣ ΔΗΜΟΥΛΙΤΣΑΣ Ἤ
ΠΑΤΑΤΟΥΚΟΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΙΣΒΙΖΗΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ)
ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ: Μὲ τὰ δίκροτα καὶ τρίκροτα τῶν Τούρκων πῶς θὰ τὰ βγάλουμε
πέρα;
ΑΓΝΩΣΤΟΣ:ἂς περιμένουμε νὰ δοῦμε τί γνώμη ἔχει ἡ Διοίκηση.
ΣΚΑΝΔΑΛΗΣ: Ὥσπου νὰ μᾶς πῇ τὴν γνώμη της ἡ Διοίκηση, ἐμεῖς θὰ ’μαστε οἱ
πρῶτοι ποὺ θ’ἀναμετρηθοῦμε μὲ τὰ θεριά.
ΓΙΩΡΓΗΣ ΔΗΜΟΥΛΙΤΣΑΣ Ἤ ΠΑΤΑΤΟΥΚΟΣ: Ὅταν ἤμουν στὴν Τουλών, εἶδα
νὰ φτιάνουν ἡφαίστεια. Θὰ ’ναι τὸ πιὸ καλὸ ὅπλο ἐνάντια στὰ τούρκικα πλοῖα.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΙΣΒΙΖΗΣ : Εἶναι δοκιμασμένα κι ἀπ’ τοὺς Ῥώσους.
ΠΑΤΑΤΟΥΚΟΣ: Τὰ δούλεψα καὶ γνωρίζω πῶς νὰ γυρίζω σκαφίδια σὲ
μπουρλότα. Δῶστε μου καράβια καὶ δυὸ βοηθοὺς καὶ τί σᾶς μέλει;
ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ : Τὰ καράβια θὰ βρεθοῦν αὐτοὶ ποὺ θὰ πάρουν τὸ ῥίσκο νὰ τὰ
κολλήσουν στὰ τούρκικα ποῦ θὰ βρεθοῦν;
ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ: Θὰ ἀμειφθοῦν! Καὶ γιὰ νὰ τοὺς δελεάσουμε, καὶ γιατὶ εἶναι
δίκαιο.
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Κάποιοι ἄνθρωποι, ἐνῶ προσέφεραν πολλὰ στὴν ἐπανάσταση,
δὲν ἀκούστηκαν πολύ. Οὔτε κι ἀργότερα τοὺς δόθηκε ἡ ἀξία ποὺ τοὺς ἔπρεπε.
Ἕνας ἀπ’ αὐτοὺς ἦταν κι ὁ Πατατοῦκος. ἀπὸ τὴν Πάργα ἦρθε στὰ Ψαρά. Ἔγινε
μετατροπέας πλοίων σὲ πυρπολικά. Αὐτὸς μετέτρεψε καὶ τὴν «Καλομοίρα» μου.
Λιγόλογος, σπάνια χαμογελοῦσε , καὶ τότε μόνο στὰ παιδιά. Δίδαξε τὴν τέχνη
του καὶ σὲ ἄλλους. Ἡ προσφορά του στὸν ἀγῶν ἦταν πολὺ σπουδαῖα.
Δὲν
ζήτησε ποτέ του ἄλλη ἀμοιβὴ γιὰ τὶς ὐπηρεσίες του, ἔξω ἀπὸ πλοῖα ποὺ τὰ ἔκανε
πυρπολικὰ γιὰ τὸν ἀγῶνα. Σήμερα δὲν τὸν θυμᾶται κανεῖς . Τί κρίμα!
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Μήπως εἶναι ὁ μόνος; Καημένη Ἑλλάδα, πόσα παιδιά σου ἔδωσαν τὰ
πάντα γιὰ σένα γιὰ νὰ πεθάνουν φτωχὰ καὶ ξεχασμένα ἀπ’ ὅλους; Καὶ κάποιοι
ἄλλοι νὰ ἀπολαμβάνουν τὶς τιμὲς καὶ τὰ ἀξιώματα! Ποιὸς θυμᾶται σήμερα τὸν
Ἐμμανουὴλ Παππᾶ, αὐτὸν τὸν τίμιο πατριώτη;

11. ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Πέθανε πάνω στο καράβι μας. Ἐγκαταλελειμμένος ἀπὸ ὅλους!
Ἀπὸ τὸν Μάη τοῦ ’21 ἐμεῖς κινήσαμε γιὰ τὰ Ψαρὰ νὰ μποῦμε στὸν ψαριανὸ
στόλο κι ἐκεῖνος σήκωσε μπαϊράκι στὸν Ἄθω. Μὰ μετὰ τὶς πρῶτες ἐπιτυχίες, ὁ
Γιουσούφ-Μπεης τῆς Θεσσαλονίκης ἐνισχυμένος μὲ στρατεύματα ἀπὸ τὴν
Θράκη, ἔπεσε πάνω στοὺς ἐπαναστᾶτες καὶ τοὺς λιάνισε. Ἔστελνε ὁ Παππᾶς
μηνύματα στὴν Διοίκηση νὰ τὸν συνδράμῃ, μὰ γιὰ ἄλλα νοιάζονταν οἱ κεφαλές.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Ἡ ἔγνοια τους νὰ μὴν ξοδέψουν γρόσια! Κι ἂς χαθοῦν ἄδικα τόσες
ψυχές!
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Ἔτσι ὁ Παππᾶς ἔμεινε μόνος! Τὸν ἐγκατέλειψαν ὡς κι οἱ
στρατιῶτες του. Κι αὐτὸς μέχρι τέλευταῖα στιγμή πάσχιζε νὰ σώσῃ τοὺς
ἐλάχιστους ποὺ τοῦ ἀπέμειναν , μαζί μὲ τὰ γυναικόπαιδα ποὺ ζήτησαν κοντά
του καταφύγιο. Πήγαμε νὰ τοὺς παραλάβουμε ἀπὸ τὸν Ἄθω. ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Καλὰ
τοὺς ἄνδρες, μὰ οἱ γυναῖκες πῶς βρέθηκαν στὸ ἄδυτο;
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Οἱ καλόγεροι ἀποφάσισαν νὰ παράσχουν ἄσυλο σὲ ὅσους
εἶχανν ἀνάγκη. Εἶπαν πὼς καὶ ἡ Παναγία αὐτὸ θὰ ἔκανε. Ἐξ ἄλλου δὲν ἦταν γιὰ
καιρό. Τοὺς φορτώσαμε στὸ πλοῖο καὶ κινήσαμε γιὰ τὴν Ὕδρα. Ἔπρεπε νὰ
ἐνημερωθεῖ ἡ Διοίκησις γιὰ τὰ διατρέξαντα, εἶπε ὁ Ἐμμανουήλ. Δὲν πρόλαβε
ὅμως. ( Ἐμμανουήλ Παππᾶς ,Βισβίζης, Δόμνα)
ΠΑΠΠΑΣ: Ἀντώνη, ἀργοῦμε! Νὰ φτάσω στὴν Ὕδρα, νὰ ἐξηγήσω πῶς ἔχουν τὰ
πράγματα στὴν Κασσάνδρα, νὰ καταλάβουν τὰ προβλήματα, νᾶ νιώσουν γιατὶ ἡ
βοήθεια πρέπει νὰ φτάσῃ ταχιά.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Μὰ οἱ ἄνεμοι εἶναι ἐνάντιοι. Ἑκατόν σαράντα ἄνθρωποι δὲν πρέπει
νὰ διακινδυνεύσουν. Μὴ χολώνεσαι! Ἐγὼ σὲ πῆγα στὴν Ὀντέσσα, ἐγὼ στὸν Ἄθω,
ἐγὼ θὰ σὲ πάω καὶ στὴν Ὕδρα.
ΠΑΠΠΑΣ: Φτάνει νὰ προλάβω νᾶ φτάσω ζωντανός! ( μὲ τὰ χέρια του στὸ
στῆθος, κάνει προσπάθεια γιὰ ἀέρα, , σὰν νὰ πνίγεται, παραπατᾶ καὶ πέφτει
νεκρός στὴν ἀγκαλιὰ τῆς Δόμνας)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ:Στὰ χέρια μου ξεψύχησε! Πήγαμε τὸ νεκρό του σῶμα στὴν
Ὕδρα , ὅπως τὸ ὑποσχεθήκαμε. Δὲν πρόλαβε νὰ τοὺς τὰ πῇ , νὰ τοὺς
ταρακουνήσῃ.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Σιγὰ καὶ μὴν πάθαινε ἡ ὑγεία τους! Τοὺς τὰ ’πε κι ὁ Νικήτας μου,
τοὺς τὰ ’πε κι ὁ Δυσσέας!
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τὸ θυμᾶμαι! Τότε γνωριστήκαμε μὲ τὸν Νικῆτα . Ἔβραζε κατὰ
τῆς διοικήσεως. ( Παρουσιάζεται ὁ Νικηταρᾶς μὲ τὸν Ἀντώνη καὶ τὴν Δόμνα)

12. ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ: ( Συνεχίζοντας μιὰ ἤδη ἀρχινισμένη συζήτηση) Τοὺς γυρεύουμε
τσαπιὰ καὶ φτυάρια, ψωμὶ κι ἀλεύρι, κονταξῆδες γιὰ τὰ τουφέκια, γιατρό, πετσιὰ
γιὰ τσαρούχια, δὲν στέλνουν. Στρογγυλο-κάθησαν στήν Λιθάδα καὶ τρῶν καὶ
πίνουν καὶ καλοπερνοῦν καὶ γιὰ μᾶς ποὺ σκοτωνόμαστε ἀπέναντί τους δὲν
ἔχουν. Ἤ κάνουν κουμάντο, ἤ νὰ σηκωθοῦν νὰ φύγουν. Τὸ ἀσκέρι ἔχει ἀγριέψει.
Ὅλη ὥρα φωνάζουν: «Θὰ ῥιχτοῦμε κατὰ πάνω τους».Ἐμεῖς τοὺς κρατοῦμε μὲ τὸ
ζόρι κι ἐκεῖνοι στέλνουν εὐχὲς καὶ νουθεσίες.
ΑΝΤΩΝΗΣ: Θὰ πάω νὰ τοὺς τὰ πῶ στοματικῶς. Ἴσως κὰὶ τοὺς συνετί σω.
(Φεύγουν οἱ ἄντρες, ἡ Δόμνα πλάτη)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τί ἦταν νὰ πάῃ;Μπαροῦτι γύρισε.( Δόμνα πρὸςν τὸ κοινό
,μπαίνει ὁ Ἀντώνης )
ΔΟΜΝΑ :Τί ἔγινε , τοὺς τὰ εἶπες;
ΑΝΤΩΝΗΣ: Τί νὰ τοὺς πῶ, Δόμνα; Τί νὰ καταλάβουν; Σάστισα μὲ δαύτους. Τοὺς
μίλησα ὁ ἴδιος τοὺς πῆγα καὶ γραφὴ τοῦ Δυσσέα ,. Τὴν διάβασαν μπροστά μου.
Μόνο ποὺ δὲν γελοῦσαν. «Μὰ τί θαρρεῖ ὁ Ὀδυσσεύς; Ὅτι ἔχουμε ἐδῶ κάποια
ἀποθήκη γεμάτη μόνο καὶ μόνο γιὰ τροφοδοτοῦμε τὸ δικό του σῶμα; Τρόφιμα!
Ἂς περιμένῃ! Ταᾶπες. Ἂς γυρέψῃ ἀπ’τοὺς χωριανούς. Ὅπλα, μπᾶλες. Ἄλλο
τίποτα; Πεῖτε του πὼς θὰ ἀποσταλλοῦν τὰ ὅσα γυρεύει ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ». Καὶ οἱ
μᾶχες μαίνονται! Τὰ ἴδια κάναν καὶ τοῦ Παππᾶ! Κι ἂν ἐκεῖ δικαιολογία ἦταν ἡ
ἀπόσταση, ἐδῶ δὲν εἶναι. Θὰ τοῦ δώσουμε ἐμεῖς καὶ τὰ γυρεύουμε ὕστερα.
ΔΟΜΝΑ: Δὲν μᾶς ἔδωσαν λουφέδες, θὰ μᾶς δώσουν ὅσα θὰ στείλουμεν στὸν
Δυσσέα;
ΑΝΤΩΝΗΣ: Ὁ πόλεμος αὐτὸς ζητᾶ ἀπὸ ἐμᾶς ὄχι ὅ, τι ἔχουμε, μὰ ἀκριβῶς αὐτὸ
ποὺ μᾶς λείπει. Καὶ μόνο ἂν τὸ προσφέρουμε θυσία, θὰ ἀξιωθοῦμε μιὰ μέρα τὴν
λευτεριά! (φεύγουν)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Αὐτὸς ἦταν ὁ Ἀντώνης μου Καὶ ὁ ἴδιος ἔμεινε μέχρι τέλους.
Ἤρθανε οἱ Ἀρεοπαγίτες στὸ πλοῖο μας. Ἐκεῖ κάλεσαν τὸν Δυσσέα, ὄχι γιὰ νὰ
τοῦ προσφέρουν τὴν ἀπαιτούμενη βοήθεια, μὰ γιὰ νὰ τὸν ἐρεθίσουν πιότερο μὲ
τὰ λόγια καὶ τὴν στάση τους. Ἔχω ἀκόμα στ’αὐτιὰ μου τὴν φωνή του.( Δωμάτιο
πλοίου. Δυσσέας Νικηταρᾶς καὶ ἀρεοπαγῖτες)
ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Τί σκατὰ μοῦ μηνᾶτε νὰ κρατήσω τὶς θέσεις μου; Μὲ τί στρατό;Τὸν
ἔχετε ἀπαρατήσει πεινασμένο ,πληγωμένο , χωρίς γιατρό, χωρίς φαΐ, χωρίς
ὅπλα. Νὰ πᾶτε τοῦ λόγου σας νὰ πολεμήσετε τέτοιον πόλεμο! Παρατήσατε τὰ
παλικάρια μου στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Στὴνν μάνητα τῶν Τούρκων. Ἀχρηστοι!

13. ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 1 Χαμήλωσε τὴν φωνή σου, Δυσσέα! Μὲ ξεφωνητὰ δὲν γίνονται
πόλεμοι! Οὔτε μπορεῖς νὰ ὁμιλῇς ἔτσι στὴν Ἀνωτέρα Πολιτικὴ Ἀρχή.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Τὴν ἔχω χεσμένη τὴν Ἀνωτέρα Πολιτικὴ Ἀρχή τέτοια ποὺ ’ναι.
ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ: Ἂς ἀφήσουμε τὰ πολλὰ λόγια. Γιὰ νὰδοῦμε τὰ πράγματα πῶς
ἔχουν. Μᾶς λέτε νὰ πᾶμε ἀπὸ τὴν στεριὰ καὶ νὰ χτυπήσουμε τὸ Πατρατζίκι. Μὰ
τότες θὰ πέσουμε στοῦ λύκου τὸ στόμα. Δὲν γίνεται!
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 2: Γίνεται, πῶς δὲν γίνεται! Θὰ περάσετε τὸ στράτευμα ἀπὸ τὸ
γεφύρι τῆς Ἀλαμάνας.
ΟΔΥΣΣΕΑΣ:Μωρέ, ξέρετε τοῦ λόγου σας καὶ τὸ γεφύρι τῆς Ἀλαμάνας! Καὶ
ποῦθε τὸ μάθατε; Ἀπὸ τούτους τοὺς χάρτες ὁποὺ ’χετε χώσει τὴν μύτη σας καὶ
κοιτᾶτε; Σᾶς δείχνουν ἐτοῦτοι τὰ βαλτοτόπια; Θὰ πάρω ἐγὼ τοὺς ἄντρες μου νὰ
τοὺς πνίξω στοὺς βάλτους; Φαίνονται ἐδῶ ποὺ κοιτᾶτε τ μιλιούνια τῶν Τούρκων,
ἔ; Ἄντε ντέ! Γιὰ πεῖτε. Δὲν μιλᾶτε;
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 1 Πῶς νὰ μιλήσουμε; Ποῦ νὰ φανταστοῦμε πὼς ὁ γιὸς τοῦ
Ἀνδρίτσου κι ὁ Νικῆτας ὁ Τουρκοφάγος τρέμουν τοὺς Τούρκους!
ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Ῥέ, ἄι σιχτίρι ποὺ θὰ μᾶς πεῖτε κι ἄνανδρους ἀπὸ πάνω , ποιοί; Τοῦ
λόγου σας ποὺ δὲν ἔχετε πιάσει τουφέκι κι ἔτσι καὶ τὸ δεῖτε ἀπὸ κοντὰ νὰ βαράει
θὰ χεστεῖτε πατόκορφα ἀπ’ τὸν φόβο σας!
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 3 Μὰ ἡμεῖς εἴμεθα μορφωμένοι, πράγμα ποὺ ἐσεῖς…
ΟΔΥΣΣΕΑΣ: Τί νὰ κάνουμε; Ὅταν ἐσεῖς σπουδάζατε στὶς Εὐρῶπες, μὲ τίνος
ἄραγε τὰ λεφτά, ὁ Ἀλὴς κι οἱ Τουρκαλᾶδες ἔσπαγαν τοὺς βούρδουλές τους πάνω
στὰ τομάρια μας.Γνωρίζετε, λέει γράμματα. Καί; Γιὰ τὸν πόλεμο ντὶπ ἄχρηστοι
εἶστε! Θὰ ἔρθουνε τώρα οἱ καλαμαρᾶδες νὰ μᾶς ποῦνε πῶς θὰ τουφεκᾶμε!
Τελείωσε! Ἄλλος δρόμος δὲν εἶναι. Μόνο ἀπὸ τὴν θάλασσα. Νὰ τσακιστεῖτε νὰ
μᾶς στείλετε καράβια νὰ μᾶς πάρουν, εἰ δὲ μὴ θὰ σᾶς παραδώσω στὰ παλικάρια
μου νὰ σᾶς περιποιηθοῦν ἐκεῖνα ὅπως ξέρουν. Πᾶμε, ὠρὲ Νικῆτα, τὶ ὁ ἀέρας ἐδῶ
μέσα ἄρχισε ξαφνικὰ νὰ βρομάῃ. ( Φεύγει μὲ τὸν Νικηταρᾶ)
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 3 : Ἄ, Δυσσέα, μεγάλο ἀγκάθι μᾶς ἔγινες κι ἐμεῖς τὰ ἀγκαθια…
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 1 : …ξέρουμε νὰ τὰ βγάζουμε πρὶν μᾶς τρυπήσουν.
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 2 : Καπετάν –Βισβίζη! Ἔλα δυὸ λεπτὰ ποὺ θέλουμε κάτι νὰ σοῦ
ποῦμε!( Ὁ Ἀντώνης παρουσιάζεται. Οἱ Ἀρεοπαγῖτες τὸν κυκλώνουν καὶ κάτι
συζητοῦν. Ὁ Ἀντώνης τοὺς κοιτᾶ μὲ γουρλωμένα μάτια, σὰν νὰ βλέπει φίδια
φαρμακερὰ. ἀπομακρύνεται ἀπὸ κοντά τους καὶ λέει:)

14. ΑΝΤΩΝΗΣ: Τί μοῦ ζητᾶτε;Ξέρετε τί μοῦ ζητᾶτε; Δὲν μὲ κάλεσε ἡ Πατρίδα γιὰ
τέτοιες πράξεις! Ἐγὼ ἄφησα τὸν τόπο μου καὶ μπῆκα στὴν ὑπηρεσία τῆς
πατρίδας γιὰ ἄλλον σκοπό, ἱερό! Δὲν τὰ θαρροῦσα ἔτσι! Ἄλλον ἀγῶνα τὸν
ἤθελα, ἄλλον βρίσκω ἐδῶ. Πῶς τολμᾶτε καὶ νὰ σκεφτεῖτε ἕνα τέτοιο πράγμα;
(Φεύγει)
ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ 2 : Ἀντώνη Βισβίζη, μιὰ κι ἔμαθες , ἔπρεπε νὰ ἔρθῃς μαζί μας.
Δὲν τὸ ’πραξες; Κακὸ τοῦ κεφαλιοῦ σου.(Κοκαλώνουν καὶ φεύγουν)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Τὸ ἴδιο βράδυ ἕνα βόλι μοῦ πῆρε τὸν ἄνθρωπό μου. ἬμοΥν
ἔγγυος
ἕξι
μηνῶν στὸ πέμπτο μου παιδί. Ἀνέλαβα τὸ καράβι μὲ δεύτερο
καπετάνιο τὸν Σταυρῆ ἀπὸ τὴν Αἶνο, ὅπως τὸν εἶχε κι ὁ Ἀντώνης. Πέρασα τὴν
ζωή μας ἀπὸ σαράντα κύματα καὶ πορεύτηκα μ ’ἐνάντιους ἀνέμους. Πρὶν ἔρθω
σ’αὐτὴ τα
γειτονιὰ τοῦ Πειραιᾶ, ἔκανα ἕνα διάστημα στὴ Σύρα. Ἐκεῖ
ξαναντάμωσα τὴν Εὐανθία Καΐρη, ὥριμη γυναῖκα πιὰ. Στὸ θέατρο παιζόταν ἕνα
δρᾶμα ποὺ εἶχε φτιάσει ἐκείνη. Ἦταν ὁ «Νικήρατος» κι
ἀναφερόταν στὸ
Μεσολόγγι καὶ στὴν ἔξοδο. Τὸ εἶδα καὶ τὴν θαύμασα! Περισσότερο ὅμως
θαύμασα τὸν κοφτερό της νοῦ, σὰν βρέθηκα ἕνα βράδυ στὸ σπίτι της μαζί μὲ τὸν
ἔμπορο σταφίδας τὸν Πετρόπουλο καὶ τὴν ἄκουσα νὰ συζητάει, (Στὴν σκηνὴ
ἐσωτερικὸ σπιτιοῦ. Εὐανθία, Καΐρης, Δόμνα , Πετρόπουλος)
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ἩἙλλὰς οὐδὲν ἠμπορεῖνὰ ἐπιτύχῃ, ἀγαπητοί, ἄνευ τῆς ἔξωθεν
βοηθείας. Εὐτυχῶς αἱ Μεγάλαι Εὐρωπαϊκαὶ Δυνάμεις εἶναι παρὰ τὸ πλευρόνμας.
ΕΥΑΝΘΙΑ: Αὐτὸ πρεσβεύετε σεῖς; Τουναντίον δὲν βοηθοῦν καθόλου.
ΔΟΜΝΑ : Ἔ πῶς , κυρά μου, μιὰ βοήθεια μᾶς τὴν δίνουν. Τὸν Θεμιστοκλῆ μου,
τὸν πρωτότοκο, δὲν τὸν πῆραν ἔξω οἱ φιλέλληνες νὰ τὸν σπουδάσουν; Μοῦ
ἔγραφε πὼς μέχρι καὶ τὸν Κυβερνήτη μας τὸν Καποδίστρια γνώρισε στὸ Παρίσι.
Αὐτὸς τὸν συμβούλευσε νὰ σπουδάσῃ οἰκονομία καὶ διοίκηση. Κι ἕνας Γάλλος
ποιητής Οὐγκὼ μοῦ ἔγραφε τὸν λένε , ἔγραψε ἕνα ποίημα γιὰ τὴν καταστροφὴ
ποὺ πάθαμε στὴν Χιό, βάζοντας τὸ παιδί μου ὡς ἥρωα , νὰ ζητᾶ βόλια καὶ
μπαρούτη γιὰ νὰ τὴν ἐκδικηθῇ. Τὸ ποίημα λέγεται «Τὸ Ἑλληνόπουλο». Κι εἶναι
κι ἄλλα παιδιὰ ἀγωνιστῶν ποὺ σπουδάζουν ἔξω . Χώρια τὰ δάνεια ποὺ μᾶς
ἔστειλαν.
ΕΥΑΝΘΙΑ: Νὰ τὰ ἐξετάσουμε ἕνα πρὸς ἕνα. Φιλέλληνες. Κάποια ἄτομα μὲ
ὀράματα, εὐαισθησία , αἴσθημα δικαίου. Οὐδεῖς ἀρνεῖται τὴν προσφορά τους, μὰ
πρόκειται γιὰ μεμονωμένες περιπτώσεις, ὄχι γιὰ ἐπίσημη κρατικὴ θέση. Ταὰ
δάνεια. Μόλις τὸ εἶπες, Δόμνα. ἶναι δάνεια, δὲν εἶναι δωρεαί. Μᾶς κάνουν
ὑποχείριο τῶν ξένων. Ἡ ἀδυναμία μας νὰ τὰ ἐξοφλήσωμεν εἶναι μὶα ἄλλη
μορφὴ ὑποδουλώσεως´

15. ΚΑΪΡΗΣ:Τὰ δάνεια μᾶς ὁδηγοῦν εἰς τὴν πλήρην ἐξαθλίωσιν. Προσφέρουνμίαν
προσωρινήν , φαινομενικὴν ἀνακούφισην, διὰ νὰ ἔλθῃ κατόπιν ἡ ἀπόγνωσις καὶ
ἡ ἐξάρτησις τῆς χώρας ἀπὸ τοὺς δανειστάς.
ΕΥΑΝΘΙΑ: Ὅσο γιὰ τὶς σπουδὲς τῶν νέων, εἶναι στάχτη στὰ μάτια, εἶναι χρέος!
Μᾶς ὀφείλει πολλὰ ἡ Εὐρώπη καὶ ἐξοφλεῖ κατὰ τὸ ἐλάχιστον.Ἡ μικρή μας
πατρίδα αἱματοκυλίστηκε γιὰ τὴν ἀπελευθέρωσή της,ὅμως ἔτσι ἀναχαιτίζει τὴν
ἐξάπλωση τὼν Ὀθωμανῶν.Χάρη σ’ ἐμᾶς ζεῖ ἀνέμελη ἡ Εὐρώπη.
ΔΟΜΝΑ: Ὅμως ὁ ξεσηκωμὸς ἦταν δική μας ἀπόφαση, δὲν ἦταν;
ΕΥΑΝΘΙΑ: Συμφωνῶ, ἀλλὰ ἐπωφελεῖται ἠ Εὐρώπη. Εἶναι ψευδὲς ὅτι Γάλλοι καὶ
Αὐστριακοὶ βοήθησαν καὶ ἐκπαίδευσαν τοὺς Ὀθωμανούς ; Ποιὸς εἶναι
ὑπεύθυνος
γιὰ
τὸν
θάνατο
τοῦ
Ῥῆγα;
Μία
λέξις
ἁρμόζει
εἰς
τὴν
Εὐρώπη:Ὑποκρισία!
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ: Μὰ ἡ τοιαύτη ἄποψις ἀκούγεται , τολμῶ νὰ εἴπω, αἰρετική!
ΕΥΑΝΘΙΑ: Καὶ αὐτὴ ἴσως νὰ εἶναι ἡ λέξις ποὺ ἀρμόζει στὴν οἰκογένειά μας. (
Κοκαλώνουν καὶ φεύγουν)
ΓΙΑΓΙΑ ΔΟΜΝΑ: Σ’αὐτὴν τὴν χῶρα, ὅποιος τολμᾶ νὰ πῇ κάτι διαφορετικὸ ἀπὸ
τὴν ἐπίσημη ἄποψη στιγματίζεται αὐτομάτως ὡς αἰρετικός.
ΑΓΓΕΛΙΝΑ: Ὅμως ὁ Λαὸς νιώθει καὶ ἀργὰ ἤ γρήγορα ἀποδίδει στὸν καθένα
ἐκεῖνο ποὺ τοῦ πρέπει. Ψύχρανε. Πᾶμε κι ἐμεῖς μέσα τώρα (Φεύγουν, ἐνῶ
ἀκούγεται ἀπόμακρα τὸ τραγοῦδι τῆς Δόμνας)
Πουλάκι,πόθεν ἔρχεσαι, πουλάκι, γι’ ἀποκρίσου
Μὴν εἶδες καὶ μὴν ἄκουσες γιὰ τὴν κυρά-Δομνίτσα
Τὴν ὄμορφη, τὴ δυνατή, τὴν ἀρχικαπετάνα
Ποὺ ’χει καράβι ἀτίμητο καὶ πρῶτο μὲς στὰ πρῶτα
Καράβι γοργοτάξιδο, καράβι τιμημένο
Καράβι ποὺ πολέμησε στῆς ἴμπρος τὸ μπουγάζι;

16. 2ο ΘΕΑΤΡΙΚΟ
Η ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
ΠΡΟΣΩΠΑ:
Ἀφηγήτρια ΙΟΥΛΙΑ ΜΠΟΓΡΗ
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΕΛΛΕΣ ,
Μιχαὴλ Μούρτζης ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ,
Κυριᾶκος Μούρτζης, (ὁπλαρχηγὸς Πέρδικας.) ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΛΗΣ
Κύριλλος Λαμπαδάριος ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΕΣΗΣ
Χορὸς Αἰγινητῶν ΡΑΚΙ ΤΑΜΖΙΤ, ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΤΙΚΑ, ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΝΑΚΗ, ΜΑΡΙΑ
ΧΕΛΙΩΤΗ,
ΓΩΓΩ
ΓΚΑΡΓΚΑΝΙΤΗ,
ΦΛΩΡΙΤΑ
ΜΠΟΥΖΙ,
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Γεώργιος Λογιοτατίδης ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΡΟΔΑΚΗΣ
Γεώργιος Τσελεπῆς ἤ Τσελέπης ΕΛΕΑΝΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥ
Ἕνας Αἰγινήτης: ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΝΑΚΗ
Στρατιώτης ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗΣ
Γέροντας: ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΛΟΡΕΝΤΖΟΥ
Ψαριανοί
πρόσφυγες
ΕΙΡΗΝΗ
ΚΑΝΑΚΗ
ΜΑΡΙΑ
ΧΕΛΙΩΤΗ,
ΓΩΓΩ
ΓΚΑΡΓΚΑΝΙΤΗ
Πολεμιστής: ΚΥΡΙΑΚΙΑΝΝΑ ΚΟΤΣΗ
(Ὅλη ἡ δράση γίνεται στὴν πλατεία μπροστὰ ἀπὸ τὸν Πύργο τοῦ Μαρκέλλου. Ἡ
σκηνὴ ἀνοίγει καὶ βλέπουμε τὸν Πύργο, ὁ ὁποῖος καλλίτερα νὰ εἶναι στημένος
καὶ ὄχι ζωγραφιστὸς. Μπροστὰ του ὑπάρχει μιὰ πλατειὰ πέτρα, σὰν τὸ βῆμα τῆς
Πνύκας. Ἡ σκηνὴ κενή. Στὸν ἐμπρός της χῶρο ἐμφανίζεται ὁ ΑΦΗΓΗΤΗΣ/ἡ
ΑΦΗΓΗΤΡΙΑ ποὺ κινεῖται μόνον ἐκεῖ καὶ στὰ σκαλοπάτια ἑκατέρωθεν.
ΑΦΗΓΗΤΡΙΑ( ΜΟΥΣΙΚΗ 1 ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ ΝΟ 1)
Θὰ σᾶς πῶ μιὰ ἱστορία κι ἂς μὲ βλέπετε μικρή,
ποὺ συνέβη στὸ νησί μας τὴν παλιὰ τὴν ἐποχή.

17. Τότε Τοῦρκοι κυβερνοῦσαν κι ὁ ἑλληνικὸς λαὸς
ἀπὸ τ’ ἄξια παιδιά του καρτεροῦσε λίγο φῶς.
Καὶ σὰν ἔφτασεν ἡ ὥρα ὅλη ἡ Δημογεροντία
συγκεντρώνει τοὺς πολῖτες σὲ ἐτούτη τὴν πλατεία…
(Μπαίνουν οἱ : Κύριλλος Λαμπαδάριος, Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος, Γεώργιος
Τσελεπῆς, χωρὸς Αἰγινητῶν μὲ κορυφαίους τοὺς ἀδερφοὺς Μιχαὴλ καὶ Κυριᾶκο
Μούρτζη. Ὁ Λαὸς θορυβεῖ, ἐνῶ οἱ προεστοὶ προσπαθοῦν νὰ τὸν ἡσυχάσουν καὶ
νὰ τοῦ μιλήσουν.
Κύριλλος Λαμπαδάριος: Χριστιανοί, χριστιανοί! Ἡσυχᾶστε λοιπόν!
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Δεν ἀκοῦν ἔτσι, Δέσποτα, μ’ἀφήνεις νὰ δοκιμάσω κι
ἐγώ; (Ὁ Κύριλλος κάνει νόημα πὼς συμφωνεῖ κι ὁ Μαρκέλλος φωνάζει δυνατά:
Πολῖτες τῆς Αἴγινας!
Πολῖτες τῆς Αἴγινας!
(Ὁ Λαὸς ἀμέσως
σταματᾶ τὶς κουβέντες, ἔτοιμος νὰ ἀκούσει).
Κύριλλος Λαμπαδάριος: Ποῦ καταντήσαμε! Νὰ ἡσυχάζουμε τοὺς δούλους τοῦ
Θεοῦ ἀποκαλῶντας τους Πολῖτες!
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Πᾶμε γιὰ πόλεμο, παπά! Δὲν μποροῦμε νὰ κινήσουμε ,
ἂν οἱ πολεμιστές μας νιώθουν δοῦλοι, ἔστω καὶ τοῦ Θεοῦ! Μονάχα μὲ
ἐλεύθερους στρατιῶτες ἔχουμε ἐλπίδα νὰ βαρέσουμε τὸν Τοῦρκο. Θυμήσου τὰ
λόγια τῆς Ἐταιρείας!
Κυριᾶκος Μούρτζης : Τί θὰ γίνει, προεστοί; Θὰ μᾶς πεῖτε γιατὶ μᾶς καλέσατε, ἤ
θὰ συνωμοτεῖτε συναμεταξύ σας;
Κύριλλος Λαμπαδάριος: Βαρὺν λόγον ἔλεξας, τέκνον μου! Οἱ ὧρες εἶναι ἱερές!
Δὲν ἔχουν θέση ἐδῶ αἱ συνωμοσίαι.
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Δίκιο ἔχει ὁ πατέρας,πατριῶτες. Βρισκόμαστε μπροστὰ
σὲ στιγμὲς ἱστορικὲς! Τὰ ἀδέρφια μας στὸν Μωριά, στὶς Σπέτσες καὶ στὴν Ὕδρα
ἔπιασαν ἤδη ἀπὸ τὶς εἴκοσι πέντε τοῦ περασμένου μηνὸς τὰ ὅπλα γιὰ νὰ
βαρέσουν τὴν Τουρκιά! Ἔστειλαν γραφὴ ὑπογεγραμμένη ἀπὸ τὸν Παπαφλέσσα
καὶ ζητοῦν τὴν συνδρομή μας. Ἐμεῖς , ὡς Δημογεροντία , εἴμαστε ἔτοιμοι νὰ τοὺς
βοηθήσουμε. Οἱ ἐλάχιστοι Τοῦρκοι τοῦ νησιοῦ εἶναι ἤδη στὰ χέρια μας.
Κυριᾶκος Μούρτζης :Σὰν νὰ λέμε, προεστοί, μᾶς φωνάξατε γιὰ νὰ μᾶς πεῖτε πὼς
τὸ πράγμα εἶναι τελειωμένο. Πήρατε τὶς ἀποφάσεις δίχως νὰ ῥωτήσετε κανέναν
μας!

18. Κύριλλος :Μὰ κι ἐσύ, Κυριάκο τέκνον μου, ἤσουν σὲ ὅλα σύμφωνος , σὰν τὰ
συζητήσαμε στὴν ἐκκλησία τῶν Ταξιαρχῶν τῆς Παχείας Ῥάχης, πρὸ ἐβδομάδος!
Κυριᾶκος Μούρτζης :Ἤμουνα σύμφωνος, καὶ τὸ ξεκαθάρισα, μόνον ἐφ’ ὅσον
συμφωνοῦσαν καὶ οἱ ὑπόλοιποι συμπατριῶτες. Τότε ναί! Ἔμπαινα στὴν φωτιά,
ἀπὸ τοὺς πρώτους. Μὰ τοῦτο ποὺ γίνηκε σήμερις δὲν μοῦ φαίνεται σωστὸ!
Γεώργιος Λογιοτατίδης (Μπαίνει μὲ τὰ τελευταῖα λόγια τοῦ Μούρτζη κρατῶντας
ἔνα ἔγγραφο καὶ ἀπευθυνόμενος σὲ αὐτὸν λέει):Ἔχεις δίκιο, καπεταν-Κυριᾶκο,
μὰ ἡ κατάσταση μᾶς ἐβίαζε ὅλους. Ἔχω ἐδῶ τὸ γράμμα τοῦ Παπαφλέσσα καὶ
σοῦ τὸ διαβάζω γιὰ νὰ καταλάβεις καὶ τοῦ λόγου σου τὴν κατάστασιν τοῦ
πράγματος.
«25 Μαρτίου 1821 Καλαμάτα
Πρὸς τοὺς ἀδερφοὺς τῶν νήσων Πόρου, Αἰγίνης,καὶ τοὺς κατοίκους περιοχῆς
Ἀθηνῶν καὶ Κάτω Ναχαγέ: Ἀδερφοί, ἡμεῖς ἐλάβαμεν ἤδη τὰ ὅπλα καὶ
ἀγωνιζόμεθα ὑπὲρ τῆς κοινῆς τῶν Ἕλλήνων Ἐλευθερίας, ὑπὲρ πίστεως καὶ
πατρίδος. Εἴμεθα ἀποφασισμένοι νὰ χύσωμεν τὸ αἷμα μας, ἂν καὶ ὅποτε
χρειαστεῖ, πρὸς ἐπίρρωσιν τοῦ ἁγίου σκοποῦ μας. Ὑφ’ ὑμῶν
ζητοῦμεν νὰ
συνταχθεῖτε οἱ φρόνιμοι καὶ συσκεφθεῖτε ζητοῦντες τοὺς ἀξιώτερους εἰς τὸ νὰ
ἀποδειχθῶσιν ἀξιωματικοί, καὶ διορίσαντες τοὺς ἀξιωματικούς, ἐκστρατεύσατε
καθὼς ὁ ὑπ’ ἐμοῦ ἀπεσταλμένος θέλει σᾶς παραστήσει τὴν γνώμην μας.
Ὑμέτερος Παπαφλέσσας». Νὰ, παιδί μου γιατὶ συγκεντρωθήκαμε σήμερα. Γιὰ
νὰ
ἐκλέξουμε
τοὺς
ὀπλαρχηγοὺς
καὶ
τοὺς
ἀξιωματικοὺς
μας.
Ὅπως
καταλαβαίνεις, κάτι τέτοιο δὲν μποροῦσε νὰ γίνει μὲ τοὺς , ἔστω καὶ ἐλάχιστους
Τούρκους ,ἐλεύθερους.
Μιχαὴλ Μούρτζης: Μὰ τὸ νησὶ δὲν ἔχει καράβια. Πῶς θὰ βαρέσουμε τὸν ἐχθρό;
Γεώργιος Τσελεπῆς: Γιὰ αὐτὸ μὴ σᾶς νοιάζει. Κι ἂν δὲν ἔχουμε καράβια,
φτιάνουμε σώματα καὶ πολεμᾶμε στὴν στεριά. Κι ὅσοι δὲν κάνουν γιὰ ἄρματα,
μπαίνουν στὰ καΐκια καὶ μεταφέρουν τροφές καὶ στρατεύματα, ὅπου τὸ κοινὸ
τοὺς διατάξει. Μὴγαρ δὲν εἶναι κι αὐτὸ προσφορὰ στὸν κοινὸν ἀγῶνα;
Ανώνυμος τοῦ Χοροῦ: Ὄμορφα τὰ κανόνισες, Γιώργη Τσελεπῆ, μὰ γιὰ τοὺς
λουφέδες τίποτα δὲν εἶπες.
Χορὸς Αἰγινητῶν(Ἅπαντες)ΜΟΥΣΙΚΗ 2 ( Οδυσσεβάχ νο 12 Ο βαρύγδουπος
Χρεμύλος)
Οἱ Δυνατοὶ ἀπ’ τὸν Λαὸ νὰ ὑπακούει θένε
Νὰ κάνει ἐκεῖνος μονομιᾶς ὅ, τι αὐτοὶ τοῦ λένε.

19. Νὰ θυσιάζουν οἱ φτωχοὶ τὴν ἴδια τὴν ζωή τους
Γιὰ νὰ μὴν χάσουν οἱ ἔχοντες μιὰ λίρα ἀπ’ τὸ πουγκί τους.
Κι ἐνῶ εἶναι δύσκολοι καιροί, ὅπως οἱ ἴδιοι λέγουν ,
Βγάζουν διατάξεις γιὰ αὐτοὺς ποὺ ὅλα τὰ βολεύουν.
Μιλοῦν γιὰ πατριωτισμό, μὰ σκέφτονται τοὺς ἄλλους,
Ἐνῶ κρυμμένους ἔχουνε λογαριασμοὺς μεγάλους.
Μὲ τὸν παπὰ τὰ ’χουν καλὰ καὶ μὲ τὸν χότζα φίνα
Καὶ τὸν κοσμάκη ἀφήνουνε νὰ τὸν θερίζει ἡ πείνα.
Μά, σὰν ὁ κίνδυνος φανεῖ κι ἡ χρεία περισσέψει
Ῥίχνουν τὰ χρέη στοὺς μικροὺς χωρὶς δεύτερη σκέψη.
Νὰ πᾶμε λὲν στὸν πόλεμο, μὰ θὰ ’ῤθουνε κι ἐκεῖνοι,
Ἤ τὴν φωτιὰ τὴ θέν γιὰ μᾶς, γιὰ κείνους τὴν γαλήνη;
Προύχοντες, πάρτε ἀπόφαση νὰ λείψει ἡ ἀδικία
Γιὰ θὰ σᾶς μακελέψουμε σ’ ἐτούτη τὴν πλατεία.
(Ἐνῶ λέγονται αὐτά, οἱ Πολῖτες τοῦ χοροῦ κινοῦνται ἀπειλητικά ἐναντίον τῶν
Δημογερόντων, ἔχοντας βγάλει τὰ σπαθιά.)
Γεώργιος Λογιοτατίδης: Βάλτε στὶς θῆκες τους τὰ χατζάρια, πατριῶτες! Αὐτὰ
περιμένουν οἱ ὀχτροί μας γιὰ νὰ μᾶς ἀφανίσουνδίχως καθόλου νὰ κουραστοῦν.
Νὰ φαγωθοῦμε μεταξύ μας. Θὰ τοὺς κάνουμε τὸ χατίρι;
Χορὸς Αἰγινητῶν(Ἅπαντες):Ἀπὸ σᾶς ἐξαρτᾶται, γέροντα!
Γεώργιος Λογιοτατίδης : Τὸ κοινὸν τῆς Αἰγίνης ἀναλαμβάνει ἐξ ὁλοκλήρου τὴν
μισθοδοσία καὶ ἐπιμελητεία τῶν σωμάτων ποὺ θὰ δημιουργηθοῦν. Πρῶτος ἐγὼ
μαζὶ μὲ τὸν γαμπρό μου τὸν Σπῦρο Μαρκέλλο ἀναλαμβάνουμε ἐπὶ κεφαλῆς
σώματος Αἰγινητῶν ποὺ θὰ πολεμήσει μὲ ὁπλαρχηγοὺς αὐτοὺς ποὺ ἐσεῖς θὰ
ἐκλέξετε. Τὰ ἔξοδα τῆς ἐκστρατείας θὰ τὰ ἀναλάβουμε ὅλα ἐμεῖς.
Χορὸς Αἰγινητῶν(Ἅπαντες σηκώνοντας ψηλὰ τὰ ὅπλα τους): Ζήτω!
Κύριλλος Λαμπαδάριος: Ἐμπρὸς λοιπόν, εὐλογημένοι! Προτείνετε ποίους θέλετε
γιὰ ἀρχηγοὺς σας.

20. Ἕνας Αἰγινήτης: Ἐμεῖς ἀπὸ τὴν Αἴγενα τὸν Γιώργη τὸν Τσελεπῆ. Εἶναι παλικάρι
καὶ ξέρει ἀπὸ μάχες.
Μιχαὴλ Μούρτζης : Κι ἐμεῖς ἀπὸ τὴν Πέρδικα , τὸ Σφεντοῦρι καὶ τὴν Παχιοράχη
τὸν Κυριάκο τὸν Μούρτζη ποὺ μᾶς φροντίζει σὰν πατέρας μας.
Χορὸς Αἰγινητῶν(Ἅπαντες) Ζήτω τῶν ὁπλαρχηγῶν μας!
Γεώργιος Λογιοτατίδης:
Καὶ τώρα ποὺ τὰ κανονίσαμε, ἐμπρὸς γιὰ τὸν
Ἀκροκόρινθο. Οἱ ἀναφορὲς λένε πὼς ἀπὸ τὴν πρώτη τοῦ Ἀπριλίου οἱ
συναγωνιστές μας ἔχουν στριμώξει ἐκεῖ τἠν μάνα τοῦ Κιαμήλμπεη μ’ὅλους τοὺς
θησαυρούς του.
Κυριᾶκος Μούρτζης : Ἂς μὴν ἀφήσουμε ἀβοήθητα τ’ ἀδέρφια μας τούτη τὴν ὥρα.
Γεώργιος Τσελεπῆς: Σωστἀ! Νὰ ὀργανώσουμε τὰ μπουλούκια μας καὶ γραμμὴ
γιὰ τὴν Κόρινθο.( Παγώνουν ὅλοι γιὰ μιὰ στιγμή, κι ἔπειτα ἀποχωροῦν , ἐνῶ ὁ
ΑΦΗΓΗΤΗΣ-ΤΡΙΑ λέει:
Ἀφηγήτρια (ΜΟΥΣΙΚΗ 3 Βαγγέλης νο 15 )
Ἀπὸ τὴν στιγμὴ ἐτούτη Αἰγινῆτες πολεμοῦν
Καὶ τοὺς Τούρκους μὲ μανία ὅπου βροῦνε τοὺς χτυποῦν.
Ὄχι μόνον μὲ τουφέκια , μὰ καθένας τους προσφέρει
Εἰς τὸν ἱερὸ ἀγῶνα ὅ, τι τοῦ περνᾶ ἀπ’ τὸ χέρι.
Ὅπως ὁ Δημήτρης Μπόγρης, ἱερέας Περδικιώτης,
Ἔγραφε ὅ,τι χρειαζόταν καπετάνιος ἤ στρατιώτης.
Δυὸ ἀπ’τὴν Αἴγινα ἀδέρφια ποὺ τὰ λέν Μωραϊτάκια
Κανονιῶν ἐπισκευάζαν τὰ λεγόμενα «κοντάκια».
Καὶ τὸν Δράμαλη , τὴν σπάθα ἀρχηστρατήγου σὰν ἐζώστη,
Αἰγινῆτες τὸν χτυπήσαν στὸ στενὸ τοῦ Ἄη-Σώστη.
(Ἡ σκηνὴ ἄδεια πρὸς στιγμήν, ὅταν μπαίνει τρεχᾶτος ἕνας στρατιώτης καὶ
φωνάζει)
Στρατιώτης: Ἕλληνες! Ἕλληνες! Βγῆτε νὰ μάθετε τὰ σπουδαῖα νέα!
Λαμπαδάριος, ἐνῶ πλῆθος Αὶγινητῶν ἔρχεται ἀπὸ τοὺς γύρω τῆς πλατείας
δρόμους.

21. Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Τί ἔτρεξε, ἀδερφέ;
Στρατιώτης:
Ὁ Δράμαλης χαλάστηκε. Καὶ τὰ αἰγενήτικα σώματα ποὺ
πολέμησαν μὲ τὸν Νικηταρὰ ἔρχονται τώρα νὰ γιορτάσουν τὴν νίκη! Να,
φτάνουν.
(Μπαίνουν Αἰγινῆτες πολεμιστὲς , μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τοὺς Γεώργιο Λογιοτατίδη,
Γεώργιο Τσελεπῆ καὶ Κυριᾶκο Μούρτζη. Ὁ τελευταῖος βαστᾶ μιὰ εἰκόνα ποὺ τὴν
κρατᾶ μὲ μεγάλη εὐλάβεια).ΜΟΥΣΙΚΗ 4 (ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΟ 4 )
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Πατέρα, καλῶς ὁρίσατε. Μάθαμε κιόλας τὰ εὐχάριστα.
Κυριᾶκο, τί εἶναι αὐτὴ ἡ εἰκόνα ποὺ κρατᾶς;
Κυριᾶκος Μούρτζης : Τὸ τᾶμα τῶν Αἰγινητῶν!
Κύριλλος Λαμπαδάριος: Περὶ ποίου τάματος ὁμιλεῖς , τέκνον;
Κυριᾶκος Μούρτζης: Ἕνα τᾶμα ποὺ ἔγινε λίγες στιγμὲς πρὶν τὴν σημαντικότερη
,ὡς τώρα , μάχη μὲ τοὺς Τούρκους. Μιὰ μάχη ποὺ ἔσωσε τὴν ἐπανάσταση!
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος : Περιμένουμε μὲ ἀγωνία νὰ ἀκούσουμε νὰ μᾶς μιλᾶτε
γιὰ αὐτήν.
Κυριᾶκος Μούρτζης: Ἤμαστε μὲ τὸ σῶμα τοῦ Νικηταρᾶ, ὅταν λάβαμε μήνυμα
τοῦ Κολοκοτρώνη νὰ τρέξουμε τὸ γρηγορότερο στὴν ἔξοδο τῶν Δερβενακίων.
Ἔγραφε πὼς ὁ Δράμαλης, ἐξουθενωμένος ἀπὸ τὴν ἔλλειψη τροφῶν , μὰ κυρίως ,
νεροῦ στὸν ἀργίτικο κάμπο, σχεδιάζει νὰ κατευθυνθεῖ στὴν Κόρινθο τὸ
γρηγορότερο. Μονάχα ἀπὸ τὰ Δερβενάκια μπορεῖ νὰ τὸ κατορθώσει. Ὁ Γέρος μὲ
τοὺς δικούς του θὰ τὸν χτυπήσουν ἀπὸ τὰ πλάγια καὶ πίσω. Ἡ ἔξοδος ὅμως τοῦ
στενοῦ εἶναι δική μας δ δουλειά.
Γεώργιος Λογιοτατίδης :Φτερὰ ἔβγαλαν τὰ πόδια μας , μόλις διαβάσαμε τὸ
γράμμα. Φτάσαμε στὸ στενό, ὅπου μᾶς περίμενε ὁ Ἀντώνης Κολοκοτρώνης μὲ
τοὺς δικοὺς του.
Γεώργιος Τσελεπῆς: Εἴδαμε τότε ἕνα μικρὸ ἐκκλησάκι νὰ ὁρίζει τοῦ στενοῦ τὴν
ἐμπασιά. Ῥωτήσαμε καὶ μᾶς εἴπαν πὼς εἶναι ὁ Ἀη-Σώστης, ἀπὸ τὸν ὁποῖο
ὀνομάστηκε ἡ περιοχή. Μπήκαμε , προσκυνήσαμε καὶ ζητήσαμε τὴν βοήθεια τοῦ
ἁγίου γιὰ νὰ σωθεῖ ὁ ἀγῶνας μας.
Κυριᾶκος Μούρτζης: Τοῦ τάξαμε μάλιστα, ἂν τελειώσει νικηφόρα ἡ μάχη, νὰ
φτιάξουμε στὸ νησί μας ἕνα ἐκκλησάκι πρὸς τιμήν του. Ἡ μάχη τέλειωσε, ὁ
Δράμαλης καταστράφηκε κι ἐμεῖς εἴχαμε μόνον δυὸ τραυματίες κι αὐτοὺς
ἐλαφρά. Καιρὸς λοιπὸν νὰ ἐκπληρώσουμε τὸ τᾶμα μας. Δέσποτα, σοῦ παραδίδω

22. τὴν εἰκόνα του, ποὺ μᾶς ἔφτιαξε ἕνας ντόπιος, γιὰ νὰ ἐκπληρώσουμε τὴν
ὑπόσχεσή μας.
Κύριλλος Λαμπαδάριος: Εὐλογημένοι νὰ εἶστε ἀγωνιστὲς τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς
Ἐλευθερίας! Καὶ ποῦ λέτε νὰ φτιάσουμε τὸ ἐκκλησάκι;
Κυριᾶκος Μούρτζης: Εἴπαμε νὰ γίνει στὴν Πέρδικα. Τὸ κοινὸ καὶ ὅλοι οἱ κάτοικοι
τοῦ χωριοῦ θὰ προσφέρουμε ὅ,τι χρειαστεῖ γιὰ νὰ γίνει ἡ ἐκκλησία καὶ νὰ
θυμόμαστε τὴν βοήθεια ποὺ ὁ ἅγιος προσέφερε στὴν πατρίδα.
Κύριλλος Λαμπαδάριος: Θαῦμα χωριανοί! Ὁ ἅγιος Σώζων σώζει τὴν ἐπανάσταση
καὶ τὸ νησί μας! Θὰ κάνουμε τώρα λιτανεία τῆς εἰκόνος, καὶ μεγάλη λειτουργία ,
ἀμέσως μόλις οἰκοδομηθεῖ ὁ ναός. «Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν πάντοτε νῦν καὶ ἀεῖ
καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων , ἀμήν.»(Φεύγουν ὅλοι ἀπὸ τὴν σκηνή,
ἀκολουθῶντας τὸν Κύριλλο, ποὺ προηγεῖται κρατῶντας τὴν εἰκόνα τοῦ ἁγίου.)
Ἀφηγήτρια ( ΜΟΥΣΙΚΗ 5 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΟ2 )
Ἀπὸ τὰ εἴκοσι δύο εἶν’ ὁ ἅγιος ἐδῶ
Κι ἅπαντες οἱ Περδικιῶτες τὸν τιμοῦνε στὸ χωριό.
Στὰ παιδιά τους τ’ ὄνομά του δίνουν νὰ τὰ προστατεύει
Κάθε χρόνο στὴν γιορτή του ὅλο τὸ νησί μαζεύει.
Μὰ ἐνῶ ὁ ἀγῶνας εἶναι κόντρα σ’ ἐχθρικὸ στρατό,
Δὲν γλιτώσαμε κατάρα ἀπὸ ἐμφύλιο σπαραγμό.
Ἡ διχόνοια μας στὴν χώρα μύρια ἔφερε κακά,
Καὶ ὁδήγησε στὴν νῆσο πρόσφυγες ἀπ’ τὰ Ψαρά.
(Ὁμάδα ἐξαθλιωμένων προσφύγων ἔρχεται στὴν σκηνή. Μάνες μὲ μωρὰ στὴν
ἀγκαλιά,παιδιὰ πιασμένα ἀπὸ τὰ φουστάνια τους, τραυματίες,
γέροντες
στηριγμένοι σὲ ῥαβδιά, ὅλοι μὲ ἐμφανὴ τὰ σημάδια τῆς ταλαιπωρίας πάνω τους.
Ἀρχηγὸς τους ἕνας σεβάσμιος Γέροντας
Τοὺς ὑποδέχεται ἐκ μέρους τῆς
Δημογεροντίας ὁ Γεώργιος Λογιοτατίδης).
Γέροντας: Ἐλᾶτε, παιδιά μου! Κάπου ἐδῶ θὰ πρέπει νὰ εἶναι ὁ ὑπεύθυνος τῆς
Δημογεροντίας, ποὺ μᾶς εἶπαν.
Γεώργιος Λογιοτατίδης: Σωστά,πατριῶτες. Εἶμαι ὁ Γεώργιος Λογιωτατίδης καὶ
θὰ φροντίσω ἐκ μέρους τοῦ κοινοῦ τῆς Αίγίνης γιὰ ὅλες τὶς ἀνάγκες σας.

23. Γέροντας:
Εἴμαστε ταλαιπωρημένοι, πεινασμένοι, ἀρκετοὶ ἀπὸ ἐμᾶς μὲ
τραύματα, ὅλοι ἔχουμε δικά μας μόνο τὰ ῥοῦχα ποὺ φοροῦμε.
Γεώργιος Λογιοτατίδης: Πρῶτα πρέπει νὰ μείνετε κάπου, νὰ κοιτάξει κάποιος τὰ
τραύματά σας καὶ νὰ ἐξασφαλίσουμε τὴν τροφή. Τὰ ὑπόλοιπα θὰ τὰ
φροντίσουμε ἀργότερα. Πὲς μου ὅμως , γέροντα. Πῶς ἔγινε τοῦτο τὸ κακό;
Γέροντας: Ἂς ὄψονται οἱ αἴτιοι. Ὅσοι δὲν φρόντισαν νὰ μᾶς στείλουν τὴν βοήθεια
ποὺ τόσες φορὲς ζητήσαμε ἀπὸ τὴν Κυβέρνηση. Μὰ τὰ λόγια μας ἔπεφταν στὸ
κενό. Εἴχαν βλέπεις οἱ ἄρχοντες ἄλλα νὰ φροντίσουν. Ἔσκαβε ὁ ἕνας τ’
ἀλλουνοῦ τὸν λάκκο. Τὴν θέση του κάθε ὑπουργὸς ἔπρεπε νὰ φυλάξει. Εἶχε
καιρὸ νὰ κοιτάει τὴν δική μας χρεία;
Γεώργιος Λογιοτατίδης: Σωστὰ μιλᾶς, γέροντα. Ἀπὸ ὅλους τοὺς πολέμους ὁ
ἐμφύλιος ἀγριότερος καὶ πιὸ καταραμένος!
Γέροντας: Φταῖμε ὄμως κι ἐμεῖς. Ναυτικὸς λαὸς διαλέξαμε νὰ ὀχυρωθοῦμε στὸ
νησί μας , ἀντὶ νὰ χτυπήσουμε μὲ ὄσα καράβια εἴχαμε, τὸν ἐχθρὸ στὴν θάλασσα.
Κι ὕστερα νὰ βγάλουμε τὰ πηδάλια ἀπὸ τὰ πλοία μας, γιὰ νὰ μὴν μπορεῖ κανεῖς
μας νὰ φύγει ! Καὶ στὴν σφαγή, ἔφτανε κόσμος στὸ λιμάνι κι ἔβρισκε τὰ καράβια
μας ἀνήμπορα νὰ κινήσουν. Αἷμα, παντοῦ αἷμα! Τέτοιο κακὸ ἄλλο νὰ μὴν
συμβεῖ στὸν τόπο!
Γεώργιος Λογιοτατίδης: Φτάνει, γέροντα. Μὴν φαρμακώνεσαι ἄλλο. Πᾶμε νὰ
ξεκουραστεῖτε πρὸς ὥρας κι ἀπὸ αὔριο, πρῶτα ὁ Θεός, θὰ φροντίσουμε τὰ
χρειαζούμενά σας. Εἶναι ἕνα δάσος στὸν Νοτιὰ . Μπορεῖτε νὰ κόβετε τὰ δέντρα
του, νὰ τὰ κάνετε κάρβουνα καὶ νὰ τὰ πουλᾶτε. Ὥσπου νὰ βρεῖτε κάτι καλλίτερο
γιὰ νὰ ζεῖτε.(Φεύγουν ὅλοι ἀκολουθῶντας τοὺς δυὸ ἡλικιωμένους )
Ἀφηγήτρια: ( ΜΟΥΣΙΚΗ 6 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΟ 7 )
Κάρβουνα ἀπὸ τὰ δέντρα μας οἱ Ψαριανοὶ ἐκάναν
Ζήσαν αὐτοί, μὰ τὰ φυτὰ τοῦ τόπου μας πεθάναν.
Κι ἀπ’τὶς πολλὲς τὶς πέρδικες ποὺ ’ταν στὸν τόπο αὐτό,
Ἔμεινε μία μοναχά. Τὸ ὁμώνυμο χωριό.
Μὰ οἱ συμφορὲς στὴν Αἴγινα δὲν ἦταν μόνο αὐτὲς.
Ἦρθαν στὰ εἴκοσι ἑφτὰ οἱ ἄλλες, οἱ τρανὲς.
Σὲ μέρα μία μοναχά, στὴν μάχη τ’ Ἀναλάτου
Τὴν Αἴγινά μας χτύπησε βόλι διπλοῦ θανάτου.

24. (Μπαίνει ἕνας πολεμιστὴς , ματωμένος, μὲ σκισμένα ῥοῦχα ποὺ κοιτᾶ γύρω του
σὰν τρελός. Ἀπὸ τὸν Πῦργο βγαίνει ὁ Μαρκέλλος. Ὁ πολεμιστὴς τὸν κοιτᾶ
ἀλλαφιασμένος).
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος : (προσπαθῶντας νὰ καθησυχάσει τὸν πολεμιστή, ποὺ ἡ
ταραχή του εἶναι κάτι παραπάνω ἀπὸ φανερή): Γυρεύεις κάποιον, παλικάρι;
Πολεμιστής:Τὸν …Σπῦρο τὸν Μαρκέλλο…Μοῦ ’παν ἐδῶ θὰ τὸν ἐβρῶ.
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος : Σωστὰ σοῦ εἶπαν. Στέκει τώρα μπροστά σου. Μίλησε, τί
θέλεις;
Πολεμιστής: Εἶ…εἶσαι σίγουρα ἐσύ;
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος : Ὁλάκερος. Σ’ ἀκούω.
Πολεμιστής: Φέρνω μήνυμα…
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Λέγε το λοιπόν!
Πολεμιστής: (κατ’ἰδίαν) Καὶ πῶς νὰ τὸ εἰπῶ ποὺ δὲν ξεστομίζεται…Πῶς νὰ βγεῖ
τέτοιος λόγος ἀπὸ τὸ στόμα μου;
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Τί χάσκεις αὐτοῦ; Μίλα.
Πολεμιστής: Ἀφέντη, συμπάθα με, μὰ αὐτὸ ποὺ ἔχω γιὰ σὲ δὲν βγαίνει εὔκολα
ἀπὸ τὸ στόμα μου. Ἔρχομαι ἀπ’τὸν Ἀνάλατο…
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: (Μὲ ἔκδηλη πλέον τὴν ἀγωνία) Ἀπὸ τὸ στρατόπεδο τοῦ
Καραϊσκάκη; Μίλα λοιπόν!
Πολεμιστής: Ἄχ, πάει ὁ καπετάνιος μας.
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: ( Μὴν πιστεύοντας στ’αὐτιά του) Ὁ Καραϊσκάκης;
Πολεμιστής: Αὐτός! Καὶ ὄχι μόνον . Ἔπεσε καὶ ὁ καπεταν –Κυριάκος.
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Ὁ Μούρτζης , μωρέ;
Πολεμιστής: Καὶ ζωγρίστηκε ὁ καπεταν-Τσελεπῆς .
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Μίλα καλά , μωρέ, τί εἶναι τοῦτα ποὺ τσαμπουνᾶς;
Πολεμιστής: Ἡ ἀλήθεια, ἀφέντη, ἡ μαύρη ἀλήθεια! Οἱ Ἄγγλοι ποὺ μᾶς
κουβαλήθηκαν γιὰ ἀρχηγοὶ ἔκαναν καλὰ τὴν δουλειά τους. Μᾶς ἀφάνισαν.
Ἔστειλαν ἀπὸ τὰ πλοῖα τους διαταγὲς νὰ ἐπιτεθεῖ ό Καραϊσκάκης στὸν Κιουταχή
ἀμέσως , χωρὶς νὰ λογαριάσουν πὼς ἀπὸ τὸ Κερατσίνι ὅπου εἴχαμε τὸ
στρατόπεδο ἴσαμε τὴν Ἀκρόπολη, δὲν ὑπῆρχε παρὰ γυμνὴ πεδιάδα , χωρὶς ἕνα

25. φυσικὸ ταμποῦρι. Οἱ Τοῦρκοι θὰ πέφταν πάνω μας μὲ τὴν καβαλαρία καὶ θὰ μᾶς
λιάνιζαν στὴν στιγμή. Ὁ Ἀρχηγὸς χώρισε τὸ στάτευμα σὲ δυὸ κολῶνες, μιὰ στὸ
Φάληρο καὶ μιὰ στὸ Μοσχᾶτο καὶ τὴν Καλλιθέα. Μὰ ἀμέσως μετὰ τὸν ἔπιασε ἠ
καταραμένη ἠ θέρμη ποὺ χρόνια τὸν βασάνιζε. Καὶ πάνω στὰ ῥίγη καὶ τὸν
πυρετό, ἀκούστηκαν μπαταριές. Ἡ κολώνα Μοσχάτου-καλλιθέας μλέχτηκε σὲ
μάχη στὴν μεριὰ τοῦ Φαλήρου. Στὴν συμπλοκή πῆγε κι ὁ καπετάνιος. Μᾶς τὸν
ἔφεραν ἐτοιμοθάνατο. Ξεψύχησε στὸ καΐκι ποὺ τὸν πήγαινε στὴν Κούλουρη,
ἀνήμερα στὴν γιορτή του. Στὴν μάχη ἐκείνη ὁ καπεταν-Κυριάκος χτυπήθηκε
στὸ μεσόφρυδο. Οὔτε ἂχ δὲν πρόλαβε νὰ πεῖ. Τὸν καπεταν-Γιώργη τὸν
ἔπιασαντραυματία δυὸ καβαλάρηδες Τοῦρκοι, ἀφοῦ τὸ σπαθὶ του τσάκισε ἀπὸ
τὰ πολλὰ χτυπήματα. Τὴν ἄλλη μέρα γυρνοῦσαν στὸ παλοῦκι τὸ κεφάλι του.
Ὅσοι μείναμε ζωντανοί, ταλαιπωρηθήκαμε μέρες ὡς νὰ γλιτώσουμε. Ὁ
καπεταν-Συμεῶν ὁ Καρύδης ποὺ βγάλαμε ἀρχηγὸ μετὰ τὸ κακό, μὲ ἔστειλε νὰ
σὲ εἰδοποιήσω. Μοῦ ’πε νὰ μπῶ στὸ πρῶτο καΐκι ποὺ θὰ βρω γιὰ τὴν Αἴγενα. Οἱ
ἄλλοι δὲν ἔχουν φτάσει ἀκόμη.
Σπῦρος Αντ. Μαρκέλλος: Ἀνάγκη νὰ εἰδοποιήσουμε ὅλους τοὺς πολῖτες. Νὰ γίνει
μνημόσυνο γιὰ τὴν ψυχὴ τῶν νεκρῶν μας. Νὰ μάθουν ὅλοι πὼς ἡ Αἴγινα ξέρει
νὰ τιμᾶ τὰ παλικάρια της .(Καθῶς λέει αὐτὰ τὰ λόγια , πλῆθος λαοῦ ἔρχεται
στὴν σκηνὴ καὶ ξεσκούφωτοι, ψέλνουν ἅπαντες τὸ: «Τῇ Ὑπερμάχῳ», ὁπότε ἡ
σκηνή κλείνει. (ΜΟΥΣΙΚΗ 7 ΤΗι ΥΠΕΡΜΑΧΩι)
ΑΦΗΓΗΤΡΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ 8 ( ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΝΟ 8)
Κάπου ἐδῶ οἱ μάχες λήγουν, τοῦ πολέμου οἱ ἰαχές.
Ἀρχινοῦν γιὰ τὸ νησί μας μέρες ἔνδοξες, λαμπρές.
Ὁ ἐρχομὸς τοῦ Κυβερνήτη τὴν μικρή Αἴγινα θὰ κάνει
Πρῶτον τόπο μὲς στὴν χώρα καὶ τοὺς πόνους μας θὰ γιάνει.
Θὰ μᾶς φέρει τὴν πατάτα, μέγα γιατρικὸ στὴν πείνα.
Θὰ χτίστει ἐκπαιδευτήριο γιὰ τὰ ὀρφανὰ ἐκεῖνα
Ποὺ χωρὶς γονεῖς ἐμείναν γιὰ νὰ ἔρθει ἡ Λευτεριά,
Καὶ ποὺ θέλαν οἱ Εὐρωπαῖοι νὰ γλεντήσουνε μ’ αὐτὰ.
Μέχρι γιὰ τ΄ ἀρχαῖα Μουσεῖοθὰ φροντίσει νὰ φτιαχτεῖ
Καὶ Σχολὴ γιὰ τοὺς δασκάλους ἐδῶ θὰ οἰκοδομηθεῖ.
Μὰ, ἂν πρωτεύουσα ἐγίνη πρώτη ἡ Αἴγινα , παιδιά,

26. Δὲν χωρᾶ τοὺτη ἡ ἰστορία στὸ ἔργο μας , ἀληθινά!
Γιατὶ αὐτὴ ἤταν τῆς θυσίας τῶν προγόνων μας τιμὴ
Ποὺ μὲ τὸ αἷμα τους ποτίσαν τῆς πατρίδας μας τὴν γῆ
Καὶ δὲν δίστασαν νὰ πέσουν ὅλοι μέσα στὴν φωτιά
Νὰ θυσιάσουν τὴν ζωή τους γιὰ νὰ ἔρθει ἡ Λευτεριά.

27. 3ο ΘΕΑΤΡΙΚΟ
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ Ο ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ
ΠΡΟΣΩΠΑ
(25/2-2/3 2013 Κ. Σταυρόπουλος)
(ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΛΩΜΑΤΑΣ) ΉΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ ( ΑΓΑΣ)
ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ
ΧΟΡΟΣ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΩΝ ΠΡΟΕΣΤΩΝ
ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΜΟΝΗΣ ΑΘΩ
ΚΟΡΗ
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΠΠΑΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΛΑΧΑΝΑΣ
ΛΑΟΣ ΣΑΜΙΩΤΩΝ
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ
ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΟΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ
ΓΕΡΟ-ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ
ΣΑΜΙΩΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ
ΕΞΑΡΧΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ
ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ:(ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.ΓραφεῖοἈλεξάνδρου Σούτσου)
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ
Πόλιν!
: Τέλος ἡ Μολδοβλαχία, Γεώργιε! Εἴμαστε πλέον εἰς τὴν
Καὶ δὲν εἶσαι μονάχα ὁ γραμματεύς μου. Εἶσαι ταμίας καὶ δεύτερος
λογοθέτης . Ἡ ἀξία σου εἶναι ὑφ’ ὅλων ἐγνωσμένη. Τὸ μέλλον σοῦ ἀνοίγεται
λαμπρόν. Μὰ ἐσύ, ἀντὶ νὰ χαρῇς , κρατᾶς στὸ χέρι τοῦτο τὸ χαρτὶ καὶ στέκεις
λυπημένος. Πές μου, τί μπορῶ νὰ κάνω γιὰ νὰ ἐπανέλθῃ τὸ φῶς εἰς τὸ
πρόσωπόν σου;
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ
Αὐθέντα, εὐχαριστῶ ἀπὸ καρδιᾶς γιὰ τὸ ἐνδιαφέρον. Ὁ
ἐρχομός μας εἰς τὴν Πόλιν εἶναι γιὰ ἐμένα τὸ πιὸ εὐχάριστο γεγονὸς ποὺ
μποροῦσε νὰ συμβῇ. Ἀπὸ ἐδῶ μονάχα θὰ μπορέσω νὰ βοηθήσω τὴν ίδιαίτερη
πατρίδα μου, τὴν Σάμο, ἡ ὁποία , ὅπως πληροφοροῦμαι ἐκ τῆς ἐπιστολῆς ταύτης,

28. ἔχει μεγίστην χρεία τῶν ἐνεργειῶν καὶ τῆς ἐμῆς βοηθείας. Γνωρίζετε ἀσφαλῶς
τὰ προνόμια ποὺ ἔχουν παραχωρηθεῖ ἀπὸ τὴν Πύλη στὸ νησί τοῦ Πυθαγόρου.
: Βεβαίως! Ὁ καπουδὰν πασὰς μόνον τοὺς Σαμιῶτες ἀπὸ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ
ὅλους τοὺς κατοίκους τῶν νήσων τοῦ ἀνατολικοῦ Αἰγαίου δὲν ἔχει δικαίωμα νὰ
ἐνοχλήσῃ. Μόνον ἡ Σᾶμος δικαιοῦται νὰ ἔχῃ χριστιανὸ ἡγεμόνα μὲ ταυτόχρονη
ἀπουσία τουρκικοῦ στρατοῦ. Τὰ προνόμια αὐτὰ προσφέρουν στὸν λαὸ εὐκαιρίες
νὰ ἀναπτυχθῇ οἰκονομικῶς καὶ νὰ βελτιώσῃ τὸ ἐπίπεδον τῆς ζωῆς του.
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ
Νὰ ὅμως ποὺ ὁ ἀνταγωνισμὸς τῶν προεστῶν τοῦ τόπου
μου γίνηκε ἀφορμὴ τὰ προνόμια τὰ τόσο ὠφέλιμα γιὰ ὅλους νὰ κινδυνεύουν νὰ
καταργηθοῦν. Κι ἡ Σᾶμος νὰ γίνῃ ἕνα ἀκόμα νησὶ σὰν ὅλα στὴν Ἄσπρη
Θάλασσα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ
: Νιώθω τὸν καημό σου! Πιστεύω ὅμως πὼς στὸ χέρι μας
εἶναι νὰ διορθωθοῦν τὰ πράγματα. Ὅσον μὲ ἀφορᾶ, σοῦ δίνω τὸ ἐλεύθερο νὰ
χρησιμοποιήσῃς ὅλες μου τὶς γνωριμίες στὸ Ντιβάνι , προκειμένου νὰ διοριστῇς
πληρεξούσιος τοῦ σαμιακοῦ λαοῦ . Ἂν τὰ καταφέρῃς, θὰ βρῇς σίγουρα τὸν τρόπο
νὰ ἀποσπάσῃς φιρμάνι ποὺ νὰ ξαναδίνῃ στὴν νῆσο τὰ ἀρχαῖα της προνόμια.
Μπορεῖς νὰ ἐπηρεάσῃς τοὺς συμπατριῶτας σου ὥστε νὰ
σὲ ὁρίσουν
ἀντιπρόσωπό τους;
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ
:Ὅποιος ἀπὸ τοὺς πατριῶτες μου περνᾶ ἀπὸ τὴν Πόλη,
φροντίζω νὰ ἐνημερώνεται καὶ νὰ εἶναι θετικὸς στὰ σχέδιά μου. Ἔτσι πιστεύω
νὰ πάψουν οἱ προύχοντες τὴν διχόνοια ποὺ τόσο κακὸ ἔχει φέρει στοὺς Ἕλληνες.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ
: Τὸ ἔργον σου εἶναι θεάρεστον! Εἶθε , γιὰ τὸ καλὸ τοῦ
Γένους νὰ εὐοδωθεῖ!
ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ:(ΣΑΜΟΣ Ὑπόγειο σκοτεινό. Σύναξη Καλικαντζάρων)
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ( ΑΓΑΣ)Γιὰ
αὐτὸ σᾶς λέγω, προεστοί. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς
εἶναι ἐπικίνδυνος. Ὅπως ἔμαθα ἀπὸ δικοὺς μου ποὺ ἔστειλα στην Πόλη νὰ τὸν
παρακολουθοῦν, ἔχει στὰ χέρια του φιρμάνι ποὺ τὸν ὁρίζει ὑπεύθυνο γιὰ τὴν
ἐφαρμογὴ τῶν προνομίων στὸ νησί.
ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ
ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ
Ποὺ θὰ πῇ πὼς οἱ Καρμανιόλοι μᾶς παίρνουν τὴν διοίκηση.
Αὐτὸ εἶναι συμφορά! Δὲν πρέπει νὰ τ’ ἀφήσουμε νὰ γενῇ.
Κάτι πρέπει νὰ κάνουμε, μὰ τί;
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ( ΑΓΑΣ)
Νὰ ἐνωθοῦμε ! Μονάχα ἐνωμένοι θὰ μπορέσουμε
νὰ κρατήσουμε τὴν ἐξουσία! Γιὰ τοῦτο σᾶς κάλεσα ἐδῶ μέσα στὴν νύχτα. Πρῶτα

29. νὰ γιὰ νὰ τὰ βροῦμε μεταξύ μας κι ἔπειτα νὰ δοῦμε πῶς θὰ ἀντιμετωπίσουμε
τὸν Παπλωματὰ καὶ τοὺς Καρμανιόλους του. Ἂν καί…
ΠΡΟΕΣΤΟΣ
Μίλησε, Ἀγά μου, τί τρέχει;
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ
ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ(
ΑΓΑΣ)
Οἱ ἀναφορὲς ἀπὸ τὴν Πόλη λένε πὼς ὁ
Παπλωματάς δὲν λέγεται πιὰ ἔτσι. Ὅλοι τὸν ἀποκαλοῦν Λογοθέτη, μιὰ καὶ ὁ
Σοῦτσος τοῦ ’δωσε αὐτὸ τὸ ἀξίωμα. Ἔμαθα ἀκόμα πὼς σχετίστηκε μὲ κάποιον
Οὔγγρο γιατρὸ καὶ πῆρε μαθήματα ντοτόρου καὶ σπετσέρη.
ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ
Ἂς τὸν καλέσουμε τότε νὰ μᾶς γιατροπορέψῃ μὲ τὰ
ματζούνια του. ( Ὅλοι , ἐκτὸς τοῦ Ἀγᾶ γελοῦν)
ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ( ΑΓΑΣ)
( αὐστηρά) Μὴ γελᾶτε! Μανωλάκη Στεφανῆ αὐτὸ
δὲν εἶναι ἀστεῖο. Ὅταν ἔρθῃ ὁ Γιώργης ὁ Παπλωματὰς ἐδῶ, θὰ τὸ βροῦμε
μπροστά μας. Οἱ Καρμανιόλοι σ’ αὐτὸ θὰ πατήσουν γιὰ νὰ πείσουν τοὺς
χωριᾶτες νὰ ἀκολουθήσουν τὶς ἰδέες τους. Κι ἐμεῖς ποὺ δὲν ξέρουμε γράμματα ,
τί θὰ γενοῦμε τότες;
ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΣΤΕΦΑΝΗΣ
Καὶ γιατί νὰ ἔρθῃ, ἀγά μου; Δὲν μποροῦμε ἐμεῖς νὰ
ἐπηρεάσουμε τὸν κοσμάκη , ὥστε νὰ μὴν τὸν ἀφήσῃ κἂν νὰ πατήσῃ τὸ ποδάρι
του στὸ νησί; Λίγες ὑποσχέσεις , λίγα παχιὰ λόγια΄στὴν ἀνάγκη λίγα γροσάκια
καὶ σοῦ τὸν στέλνω ἀπὸ κεῖ ποὺ ’ρθε καὶ μὲ τὸ ἴδιο καράβι μάλιστα.
ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ Ὅλοι
ἐμεῖς οἱ Προεστοί , οἱ κεφαλὲς τοῦ τόπου
μὲ Βοεβόδα καὶ Καδὴ κατὰ ἑνὸς ἀνθρώπου
ποὺ τόλμησε τὴν θέση μας αὐτὸς νὰ ἀμφισβητήσῃ
καὶ στηριγμένος στοὺς φτωχούς τὴν Σάμο νὰ διοικήσῃ.
Ἂν εἶναι μὲ τοὺς χωρικοὺς νὰ γίνουμ’ ἴσα κι ὅμοια,
ἂς πᾶνε πέρα κι ἂς χαθοῦν τῆς Σάμου τὰ προνόμια.
Νὰ μὴν σηκώσουν οἱ φτωχοὶ ξανὰ ποτὲ κεφάλι
κι οἱ Καρμανιόλοι νὰ χωθοῦν στὴν τροῦπα τους καὶ πάλι.
Μὲς στὴν νύχτα ἐμεῖς γυρνοῦμε , μυστικὰ συνωμοτοῦμε,
ἔχουμε ἀδυναμία μοναχά στὴν ἐξουσία,

30. κι ὅσοι τὰ λεφτά μας θένε «καλικάντζαρους» μᾶς λένε.
Θὰ σοῦ δείξουμε ἐμεῖς κυρ- Παπλωματά θὰ δῇς
ποὺ μᾶς ἔρχεσαι ἀπ’ τὴν Πόλη νὰ σὲ προσκυνήσουμ’ ὅλοι
μὲ φιρμάνια καὶ καμάρι , τί θὰ πῇ «καλικαντζάροι».
ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ ΑΘΩΣ
ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΜΟΝΗΣ ΑΘΩ :Αἰωνία
σοῦ ἡ μνήμη ἀξιομασκάριστε καὶ ἀείμνηστε
ἀδερφέ ἡμῶν.
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ:
ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ:
Αἰωνία ἡ μνήμη, αἰωνία ἡ μνήμη, αἰωνία αὐτοῦ ἡ μνήμη.
Δι΄εὐχῶν τῶν ἁγίων πατέρων ἡμῶν
Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς
ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ: Ἀμήν.
ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ: Ἐτελείωσε καὶ
αὐτό, υἱέ μου Γεώργιε. Εἶθε καὶ οἱ ἐπίλοιποι χριστιανοὶ
νὰ ἔχουν τὴν ἰδικήν σου μεγαλοθυμίαν.
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ:
Κάθεῖς λαμβάνει κατὰ τὰ ἔργα του, ἅγιε ἡγούμενε. Κι ἂν ὃ
ἄνθρωπος αὐτὸς ἔκανε σφᾶλμα, δὲν εἶμαι ἐγὼ ἐκεῖνος ποὺ θὰ τὸν κρίνῃ. Ὁ
δυστυχὴς ἐκτελοῦσε ἐντολὲς τῶν συμπατριωτῶν μου ποὺ μὲ θεωροῦν ἐχθρό τους
, ἐνῶ κοινὸς ἐχθρὸς ὅλων μας εἶναι μονάχα ἕνας:Ὁ Τοῦρκος!
ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ: Θαυμάζω
ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ:
τὴν στάσιν σου μετὰ τὰ ὅσα πέρασες.
Οἱ προσωπικές μου περιπέτειες δὲν εἶναι τίποτα μπροστά
στὰ ὅσα θὰ περάσει τὸ νησί μου, ἂν δὲν κινηθοῦμε ὅλοι μαζὶ κατὰ τῶν τυράννων
μας. Τὰ ἀρχαῖα προνόμια τῆς Σάμου εἶναι ἁμαρτία νὰ παραδοθοῦν στοὺς
ἐχθρούς μας ἐξ αἰτίας τῆς μωροφιλοδοξίας τῶν προεστῶν. Τοὺς τὰ ἔγραψε ὁ
Πατριάρχης Καλλίνικος σὲ ἐπιστολή του πρὸς τὸν μητροπολίτη τῆς νήσου μας,
ὅταν σὲ μιὰ παρωδία συνελεύσεως , μὲ κήρυξαν ἀντάρτη καὶ ταραξία καὶ μοῦ
άπαγόρευσαν
νὰ ἀποβιβαστῶ , ἀπειλῶντας νᾶ κάψουν τὸ πλοῖο ποὺ μὲ
μετέφερε. Ἔπειτα ἀπὸ τὴν αὐστηρὴ πατριαρχικὴ ἐπίπληξη, οἱ κεφαλὲς θέλοντας
νὰ δείξουν διαλλακτικότητα, μὲ διόρισαν καπουκεχαγιά , ἀντιπρόσωπό τους
δηλαδὴ στὴν Πόλη · γιὰ νὰ μὴν γυρίσω ποτὲ στὸ νησί.