19. imagesCA2XSEPI.jpg Η βυζαντινή πόλη ήταν στενά συνδεδεμένη με τη γύρω αγροτική περιοχή. Οι γεωργοί και οι κτηνοτρόφοι, που ζούσαν έξω από τα τείχη της πόλης πουλούσαν το πλεόνασμα της παραγωγής τους για να αγοράσουν έτοιμα προϊόντα στην πόλη, ή για να πληρώσουν ένα γιατρό ή ένα συμβολαιογράφο. Στο Βυζάντιο η εκμετάλλευση της γης γινόταν από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη είτε από άλλους. Οι μεγάλες ιδιοκτησίες καλλιεργούνταν από τους μισθίους και σπανιότερα από δούλους. Υπήρχαν ακόμα οι μικροϊδιοκτήτες γης που ζούσαν σε χωρία και πλήρωναν συλλογικά φόρους. Η ζωή τους περιστρεφόταν γύρω από την οικογένεια και την εκκλησία (ο παπάς του χωριού, εκτός από θρησκευτικός λειτουργός, δίδασκε τα παιδιά ανάγνωση, γραφή, αριθμητική). Τα μέσα που διέθεταν για την καλλιέργεια της γης και τη συλλογή και επεξεργασία των καρπών δεν διέφεραν πολύ από αυτά της αρχαιότητας: ένα απλό ξύλινο άροτρο που το έσερναν βόδια, δρεπάνια δικέλλες, αξίνες κ.λπ. Η κτηνοτροφία κατείχε πάντα σημαντική θέση στη βυζαντινή αγροτική οικονομία και η κατοχή κοπαδιών αποτελούσε ένδειξη πλούτου. Ο πληθυσμός της υπαίθρου συμπλήρωνε τα εισοδήματα και τη διατροφή του με το κυνήγι , τη μελισσοκομία, τη σηροτροφία (εκτροφή μεταξοσκωλήκων για μετάξι) και το ψάρεμα . ΥΠΑΙΘΡΟΣ
21. Caribbean%20Sea,%20Bonaire,%20Netherland%20Antilles.jpg Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ Η θάλασσα είχε τεράστια σημασία για τους Βυζαντινούς. Καθώς ένα πολύ σημαντικό μέρος των εκτάσεων της αυτοκρατορίας βρεχόταν από θάλασσα, το σημαντικότερο ποσοστό του εξωτερικού εμπορίου ήταν, όπως και στα ρωμαϊκά χρόνια, θαλάσσιο. Οι θαλάσσιες μεταφορές ήταν φθηνότερες από τις χερσαίες. Μεγάλο μέρος του θαλάσσιου εμπορίου διεξαγόταν από την Κωνσταντινούπολη, που διέθετε δίκτυο επτά λιμανιών. Το θαλάσσιο εμπόριο γινόταν με εμπορικά πλοία, μικρά και γρήγορα, με τριγωνικά πανιά, τα λατίνια. Οι βυζαντινοί εξήγαν γεωργικά είδη και βιοτεχνικά προϊόντα και εισήγαν μπαχαρικά, πρώτες ύλες ή βιοτεχνικά προϊόντα πολυτελείας με κύριους αποδέκτες την αυτοκρατορική αυλή και τις ανώτερες τάξεις. Κατά την πρώτη φάση της αυτοκρατορίας τα πιο σπάνια είδη πολυτελείας εισάγονταν από την Ανατολή. Η θάλασσα συνδέεται, βεβαίως, και με την αλιεία. Το ψάρεμα γινόταν με αλιευτικά σκάφη, με δίχτυα, καλάμι ή καμάκι. Υπήρχαν και ιχθυοκαλλιέργειες σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, τα βιβάρια. Οι ψαράδες δεν πουλούσαν οι ίδιοι τα ψάρια τους στην αγορά, μιας και υπήρχαν γι’ αυτό οι ιχθυοπράται, δηλαδή οι έμποροι ψαριών.
22. Τό Τα ταξίδια για λόγους αναψυχής ήταν άγνωστα στο Βυζάντιο. Οι βυζαντινοί ταξίδευαν κυρίως για επαγγελματικούς ή κοινωνικούς λόγους. Ένας συνηθισμένος λόγος ταξιδιού ήταν το προσκύνημα σε τόπους ιερούς. Ο πιο δημοφιλής προορισμός ήταν οι Άγιοι Τόποι όπου βρίσκονταν τα κορυφαία μνημεία του χριστιανισμού. Επίσης, πολλοί προσκυνητές επισκέπτονταν την Κωνσταντινούπολη -οι Σταυροφόροι θαμπώθηκαν με τον αριθμό των ιερών λειψάνων που βρίσκονταν εκεί-, τη μονή της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά, το ναό του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη και το μοναστήρι του Αγίου Μηνά στην Αίγυπτο, όπου φυλάσσονταν θαυματουργά λείψανα. Οι προσκυνητές έπαιρναν από τους ιερούς χώρους που επισκέπτονταν τμήματα λειψάνων, μύρο, αγιασμό ή χώμα. Γενικά, οι Βυζαντινοί θεωρούσαν ότι κάθε ευσεβής χριστιανός θα έπρεπε τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να είχε επισκεφθεί τους Αγίους Τόπους. ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ Medeba_map_Jerusalem2_tb_n031801b.jpg
23. old_book.png ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ ΑΝΕΛΑΒΑΝ : ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΥΠΑΙΘΡΟΣ : ΕΛΕΝΑ ΒΑΙΤΣΟΥΔΗ ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ : ΑΝΘΙΜΟΣ ΑΔΑΜ ΚΑΙ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΣΚΗΝΗΜΑΤΑ : ΧΡΥΣΑ ΜΟΥΤΣΙΑΝΑ ΤΕΛΟΣ
45. Λαπάρα μονθυλευτή : Γεμίζετε μια χοιρινή κοιλιά με ποικίλα εδέσματα και αρτύματα, όπως λεπτά τεμάχια κρέατος αρτυμένα με πιπέρι για επίσημα γεύματα ή αίμα ή σταφίδες. Γάρος: Δημοφιλής σάλτσα που συνοδεύει όλα τα βυζαντινά εδέσματα. Αναμείξτε εντόσθια, βράγχια και αίμα ψαριών με αλατοπίπερο και αφήστε τα να σιγοβράσουν για πολλές ώρες ή να "ζυμωθούν" στον ήλιο για μήνες. Σερβίρεται αναμεμειγμένο με λάδι, ξύδι, κρασί ή νερό
46. Όρνις μονθυλευτή : Διαλέγετε ένα τρυφερό κοτόπουλο. Το αφήνετε σε μαρινάτα από κρασί ή ξύδι με καρυκεύματα για λίγες ώρες και μετά το παραγεμίζετε με καρυκεύματα, ψίχα ψωμιού και αμύγδαλα. Το αφήνετε να σιγοβράσει σε κρασί. Ιχθύς εν αρτιδίοις ενωπτημένοι: Τοποθετήστε μικρά ψαράκια μεταξύ δύο φύλλων ζύμης σε ταψί και ψήστε την πίτα.
47. Πλοκοί γαλακτώδεις ή φλεψία : Φτιάχνετε πολτό από τραχανά με νερό. Προσθέτετε κρόκους αυγού, βούτυρο και τρίμματα τυριού. Τυλίγετε το μείγμα σε φύλλα ζύμης και ψήνετε στο φούρνο. Διπλοτήγανον : Αλευρώνετε μικρά ψάρια και τα τηγανίζετε ώστε να γίνουν μία μάζα. Έπειτα γυρίστε το για να τηγανιστεί και η πάνω πλευρά. Σερβίρετε προαιρετικά με μυττωτόν (σκορδαλιά με πολτό ελιάς).
48. Φάβατα: Αλέθετε ξερά κουκιά, προσθέτετε νερό και ανακατεύετε μέχρι να γίνει χυλός, βράζετε και προσθέτετε λάδι. Προαιρετικά αρωματίζετε με μυρωδικά ή σερβίρετε με ολόσκορδον (τηγανιτά σκόρδα). Το δώρο στο Λιουτπράνδο της Κρεμόνας : Ψήστε ένα κατσίκι παραγεμισμένο με σκόρδο, κρεμμύδι και πράσο και σερβίρετε περιχυμένο με γάρο. Ψάρια σε "λευκό ζωμό": Βράζετε μεγάλα ψάρια, όπως συναγρίδα, σε ζωμό από νερό με αλάτι, λάδι, άνηθο και πράσο.
49. Παστομαγειρεία: Βράζετε κομμάτια από παστό κρέας και ξερό ψωμί σε χύτρα με λάδι και κρεμμύδι. Αμανίται: Τηγανίζετε ή αχνίζετε μανιτάρια και τα σερβίρετε ζεστά, συνοδευμένα με αχλάδια ή πράσα και πανίδες. Σουγλιταρέα: Τυλίγετε μαστούς χοίρων με έντερα και τα ψήνετε στη σούβλα.
50. Κρασάτον λαγομαγείρεμα : Σιγοβράζετε ένα λαγό σε γλυκό κόκκινο κρασί με πιπέρι, γαρύφαλλο και νάρδο (βαλεριάνα). Προαιρετικά προσθέτετε λίγο χοιρινό κρέας ή λίπος. Κροκάτη μαγειρεία: Βράζετε ψάρια καλής ποιότητας σε ζωμό όπου θα έχετε προσθέσει γαρύφαλλο, κρόκο (ζαφορά), κανέλλα, άκαπνο μέλι και νάρδο. Σευκλογούλια: Σερβίρετε βραστά παντζάρια με τυρί από γάλα βουβάλου (όπως η σύγχρονη μοτσαρέλα).
51.
52. Βυζαντινή Μαγειριά Βυζαντινή μαγειριά "Με πρωταγωνιστικά υλικά το μέλι , το κρασί, με τη βυζαντινή κληρονομιά χωρίς πολλές σάλτσες και με σύγχρονο τρόπο μαγειρικής το παρακάτω πιάτο για τις γιορτές θα σας ανταμείψει νοστιμότατα Υλικά ½ κιλού χοιρινό κρέας ½ κιλού μοσχάρι ½ κιλού κοτόπουλο όλα τα παραπάνω κομμένα σε κύβους 1 φλιτζάνι άσπρο κρασί 1 κουτάλι αλάτι 1 κουταλάκι μαύρο πιπέρι 1 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο 3 σταγόνες ξύδι 6 κουταλιές μέλι 1 φλιτζανάκι ελαιόλαδο 1 κιλό πράσα 1 /2 μανιτάρια 1 ματσάκι κρεμμυδάκια φρέσκα Εκτέλεση Πλένετε τα κρέατα με κρύο νερό ,τα στραγγίζετε και τα τοποθετείτε μέσα σε ένα ταψί. Πασπαλίζετε με αλάτι και πιπέρι, ρίχνετε το ελαιόλαδο το μέλι ,το ξύδι , προσθέτετε κομμένα σε κομμάτια δυο τριών πόντων τα μανιτάρια, τα κρεμμυδάκια και τα πράσα , τα αλατίζετε και αυτά. Σκεπάζετε το ταψί με αλουμινόχαρτο και το ψήνετε σε φούρνο στους 200 βαθμούς για 1.1/2 ώρα. Στη μία ώρα ανοίγετε αφαιρείτε το αλουμινόχαρτο και ανακατεύετε τα υλικά. Τα ξαναβάζετε στο φούρνο χωρίς το αλουμινόχαρτο.
55. THE END ΜΑΡΙΑ ΤΖΙΚΑ ΦΡΥΝΗ ΜΑΝΔΑΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΧΑΣΙΡΤΖΟΓΛΟΥ ΝΙΚΗ ΡΑΤΣΙΚΑ ΓΙΩΤΑ ΤΣΑΛΠΑΡΟΥ ΦΙΛΙΩ ΜΠΑΡΤΖΙΩΚΑ
56.
57.
58. Οι αριστοκρ ά τες φορο ύ σαν μακρι ά ενδ ύ ματα εν ώ οι αγρ ό τες και οι τεχν ί τες φορο ύ σαν κοντ ό χιτ ώ να. Οι αν ώ τερες κοινωνικ έ ς τ ά ξεις ε ί χαν ενδυμασ ί ες με ιδια ί τερα χαρακτηριστικ ά . Διαφορετικ ά χρ ώ ματα , διακοσμητικ ά σχ έ δια και κεντ ή ματα υποδ ή λωναν τα δι ά φορα αξι ώ ματα. Τα κ ό κκινα παπο ύ τσια και τα πορφυρ ά ρο ύ χα τα φορο ύ σε μ ό νο ο αυτοκρ ά τορας και οι αν ώ τεροι αξιωματο ύ χοι. Ό ταν ο αυτοκρ ά τορας ε ί χε π έ νθος φορο ύ σε λευκ ή στολ ή εν ώ οι ά λλοι φορο ύ σαν μα ύ ρα.