Ιστορία Δ΄ δημοτικού

1. Ο ΠΕΛOΠOΝΝΗΣΙΑΚOΣ ΠOΛΕΜOΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 25
Αιτίες και αφορμές του πολέμου

3. Το έτος 431 π.Χ. η Αθήνα ήταν η μεγαλύτερη δύναμη της Μεσογείου. Με
επικεφαλής τον Περικλή είχε ιδρύσει μια ναυτική αυτοκρατορία που
απλωνόταν σε όλο το Αιγαίο.

4. Ο στόλος της με τις τριήρεις ήταν ο πιο ισχυρός εκείνης της εποχής. Οι
Αθηναίοι έκαναν εμπόριο από τη Δύση ως την Ανατολή, φέρνοντας
αμύθητα πλούτη στην πόλη τους.

5. Η Αθήνα έγινε επίσης πνευματικό κέντρο όλου του αρχαίου κόσμου. Όμως η
Αθήνα ήταν η μοναδική δυνατή πόλη-κράτος εκείνης της εποχής;

6. Η Σπάρτη ήταν το μόνο ελληνικό κράτος ισοδύναμο της Αθήνας. Οι
Σπαρτιάτες κυβερνούσαν όλη τη νότια Ελλάδα και ήταν ατρόμητη
στρατιωτική δύναμη.

7. Για πολλές δεκαετίες υπήρχε ένταση ανάμεσα στις δύο πόλεις-κράτη
και οι σχέσεις τους δεν ήταν καλές. Τις χώριζαν πολλές διαφορές. Είχαν
διαφορετικά πολιτεύµατα. Ποια;

8. και αλλιώτικο τρόπο ζωής. Ποιον;

9. Η µεγάλη δύναµη της Αθήνας έκανε τη Σπάρτη να ανησυχεί.
Είχε δίκιο να ανησυχεί η Σπάρτη και γιατί;

10. Η ανησυχία της Σπάρτης µεγάλωσε, όταν η Αθήνα θέλησε να πουλήσει
τα προϊόντα της στη δυτική Ελλάδα και την Ιταλία, τη Μεγάλη Ελλάδα,
δηλαδή τις πόλεις της Κάτω Ιταλίας και της Σικελίας.
Και τι τους ένοιαζε αυτό τους Σπαρτιάτες;

11. Τους Σπαρτιάτες δεν
τους ένοιαζε. Όμως
το εμπόριο της
Αθήνας στη δυτική
Ελλάδα και την
Ιταλία έκανε µεγάλη
οικονοµική ζηµιά
στους Κορίνθιους,
που ήταν φίλοι και
σύμμαχοι των
Σπαρτιατών. Όλες
αυτές οι αιτίες
εύκολα µπορούσαν
να οδηγήσουν σ' ένα
πόλεµο.

12. Η αφορµή δεν άργησε να βρεθεί. Εκείνη την εποχή κηρύχτηκε πόλεμος
μεταξύ Κορίνθου και Κέρκυρας. Oι Κερκυραίοι, που καταλάβαιναν ότι
δεν μπορούσαν να νικήσουν τους Κορίνθιους, ζήτησαν βοήθεια από
τους Αθηναίους. Οι Αθηναίοι θα τους βοηθήσουν; Γιατί;
Α. Μπα! Τι τους νοιάζει εκείνους
που τσακώνονται οι Κερκυραίοι
με τους Κορινθίους;
Β. Φυσικά και θα τους
βοηθήσουν. Είναι μια ευκαιρία
αυτή να αρχίσουν εκείνοι να
κάνουν εμπόριο με την Κέρκυρα.

13. Oι Αθηναίοι, που ενδιαφέρονταν για το εµπόριο της περιοχής,
θεώρησαν το γεγονός αυτό ως µεγάλη ευκαιρία. Αποφάσισαν λοιπόν
να πάνε µε το µέρος των Κερκυραίων.
Πώς πιστεύετε ότι θα αντιδράσουν οι Κορίνθιοι;

14. Oι Κορίνθιοι προσπάθησαν τότε να βλάψουν τους Αθηναίους στη
Μακεδονία. Η κατάσταση χειροτέρεψε. Oι αντιπρόσωποι της
Πελοποννησιακής συµµαχίας συγκεντρώθηκαν στη Σπάρτη για να δουν
τι θα κάνουν. Τι πιστεύετε ότι θα αποφασίσουν τελικά;

15. Oι αντιπρόσωποι της Πελοποννησιακής συµµαχίας αποφάσισαν να
γίνει πόλεµος. O πόλεµος θα γινόταν ανάµεσα σε Έλληνες και ήταν
πολύ κακό αυτό. Γιατί;

16. Αντιµέτωπες ήταν
δυο πολύ µεγάλες
συµµαχίες,
η
Πελοποννησιακή
συμμαχία

17. και η Αθηναϊκή
συμμαχία.
Πού ήταν δυνατή
η κάθε συμμαχία;

18. Η Πελοποννησιακή συμμαχία ήταν ισχυρή στην ξηρά

19. και η Αθηναϊκή συμμαχία στη θάλασσα.
Κανένας δεν µπορούσε πια να µαντέψει ποιος θα έβγαινε νικητής.

20. Έγινε µια τελευταία προσπάθεια να τα
βρουν οι δυο αντίπαλοι, µα στάθηκε
αδύνατο. O βασιλιάς της Σπάρτης
Αρχίδαμος, έστειλε στην Αθήνα τον
Μελήσιππο, αλλά οι Αθηναίοι τον
έδιωξαν χωρίς καν να τον ακούσουν.
Φεύγοντας από την Αθήνα ο
Μελήσιππος είπε λόγια που φάνηκαν
προφητικά: «αυτή η ηµέρα θα γίνει
αρχή µεγάλης συµφοράς για τους
Έλληνες». Και δεν είχε άδικο.
Τι εννοούσε µε τα λόγια του ο
Μελήσιππος;
Άγαλµα Σπαρτιάτη πολεµιστή (Αρχαιολογικό
Μουσείο Σπάρτης)

21. O Αθηναίος αντιπρόσωπος
Καλλίστρατος είπε στους
Σπαρτιάτες τα παρακάτω σοφά
λόγια: «Πάντοτε γίνονται πόλεµοι
και τελειώνουν. Oι άνθρωποι
όµως επιθυµούµε την ειρήνη. Την
ειρήνη πρέπει να την
υπογράψουµε, προτού µας
χτυπήσουν µεγάλες συµφορές. O
πόλεµος φέρνει µόνο
καταστροφές. Γι' αυτό δεν πρέπει
να µοιάσουµε στους πρωταθλητές
που περιµένουν να νικηθούν, για
να φύγουν από το στίβο. Πρέπει
λοιπόν να γίνουµε φίλοι, όσο
ακόµη είµαστε δυνατοί και
ευτυχισµένοι».Ξενοφώντας, Ελληνικά, ΣΤ 3,
15-17 (διασκευή)
Έκαναν ειρήνη τελικά;
Σκηνή από λευκή λήκυθο που δείχνει Αθηναίο
πολεµιστή που αποχαιρετά τη γυναίκα του
(Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών).

22. Αντίθετα. Άρχισε ένας εμφύλιος πόλεμος που όλα έδειχναν πως θα διαρκούσε πολύ.
Τι σημαίνει εμφύλιος πόλεμος;
Γιατί, κατά τη γνώµη σας, αυτός ο εµφύλιος πόλεµος θα διαρκούσε πολύ;

23. Οι αντίπαλοι πολεμούσαν από την άνοιξη ως το φθινόπωρο. Τον
χειμώνα σταματούσαν για να κάνουν τις απαραίτητες προετοιμασίες.

24. Στον Πελοποννησιακό πόλεµο, όποιος φερόταν σκληρά στους
αντιπάλους του σ' αυτόν έδειχναν εµπιστοσύνη. Όποιος έβαζε στο νου
του να κάνει ένα κακό αυτόν θεωρούσαν έξυπνο. Όποιοι ανήκαν στο
ίδιο κόµµα αυτοί θεωρούνταν καλύτεροι από συγγενείς. Θουκυδίδης, Ιστορία,
Γ.82 (διασκευή)

25. Από πού ξέρουμε εμείς σήμερα τι έγινε στον Πελοποννησιακό πόλεμο και
γιατί;

26. Το έργο Ιστορία του
Πελοποννησιακού Πολέμου
είναι η εξιστόρηση της
σύγκρουσης μεταξύ Αθήνας-
Αθηναϊκής Συμμαχίας και της
Σπάρτης-Πελοποννησιακής
Συμμαχίας η οποία άρχισε το
431 π.Χ. Συγγραφέας του
έργου αυτού ήταν ο Αθηναίος
πολιτικός Θουκυδίδης.

27. Τι μάθαμε σήμερα:
Η µεγάλη δύναµη της Αθήνας έγινε η αιτία να ανησυχήσουν
η Σπάρτη και η Κόρινθος. Αφορµή του πολέµου υπήρξε η
προσπάθεια της Αθήνας να αναπτύξει το εµπόριό της στο
Ιόνιο πέλαγος. Μια προσπάθεια να βρεθεί λύση δεν έφερε
κανένα αποτέλεσµα και ο πόλεµος άρχισε.

30. Ο εμφύλιος πόλεμος είναι
χειρότερος όλων αφού γίνεται
ανάμεσα στον ίδιο λαό. Τα
αποτελέσματά του είναι το
ίδιο άσχημα με όλους τους
άλλους πολέμους. Άνθρωποι
πεθαίνουν, η οικονομία της
χώρας καταστρέφεται, ο
πολιτισμός σταματάει να
αναπτύσσεται, τα κτίρια και
τα μνημεία καταστρέφονται.

32. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ