հաշմանդամների, ազգային փոքրամասնությունների, փախստականների իրավունքները
արշիլ գորկի
1.
2. Արշիլ Գորկի (հայկական անունը՝
Ոստանիկ Սեդրակի Ադոյան) ապրիլի
15 1904 – հուլիսի 21 1948:
Աշխարհահռչակ ամերիկահայ նկարիչ,
ծնվել է արևմտյան
Հայաստանում՝ Վանի Հայոց ձոր
նահանգի Խորգոմ գյուղում։
3. ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
Նախնական կրթություն ստացել է Խորգոմի
և Վանի հայկական դպրոցներում։1914 թ.
մոր՝ Շուշանիկ Տեր-Մարտիրոսյանի և երեք
քույրերի հետ գաղթում են Էջմիածին, ապա
տեղափոխվում Երևան։Ոստանիկը սովորում
է Երևանի թեմական դպրոցում, որտեղ
ուսանում է նկարչություն և փայտի
փորագրություն։1916 թ. մեծ քույրերը
մեկնում են ԱՄՆ, 1919 թ. մահանում է մայրը։
Ոստանիկը և քույրը տեղափոխվում են
Թիֆլիս, հետո Բաթում, իսկ 1920 թ. մեկնում
են ԱՄՆֈ
4.
5. 1939 թ.մասնակցում է Նյու
Յորքի համաշխարհային ցուցահանդեսի
դեկորատիվ աշխատանքներին։1941 թ.
ամուսնանում է Ագնես Մակգրոդերի
հետ։1945 թ. տեղափոխվում է Ռոքբուրի
Կոնեկտիկուտ։ Պատրաստվում է Ջուլիան
Լևի պատկերասրահում բացվելիք
ցուցահանդեսին. սակայն 1946 թ. այրվում
են արվեստանոցը, 36 նկար և
գրադարանը։ Նույն թվականին տանում է
քաղցկեղի վիրահատություն։
6.
7. 1948 թ. ավտովթարից վնասվում է
ողնաշարը, որի պատճառով աջ ձեռքը
դառնում է անաշխատունակ։
Չդիմանալով վերջի տարիների
դժվարություններին 1948 Գորկին
ինքնասպան է լինում։
8. Հավանաբար բոլորն արդեն գիտեն, որ Հայաստանի
ազգային պատկերասրահում հուլիսի 7-ին բացվել ու
մինչև հոկտեմբերի 15-ը կգործի Սալվադոր Դալիի
օֆորտների ցուցահանդեսը, սակայն քչերն են երևի
տեղյակ, որ ցուցահանդեսի
շրջանակներում ցուցադրվում է Արշիլ Գորկու
գրաֆիկայի մեկ բնօրինակ: Նկարը պատկերասրահին
տրամադրել է մասնավոր կոլեկցիոներ: Ազգային
պատկերասրահի ֆոնդերում Գորկի առհասարակ չկա,
ինչպես նաև չկան սյուրռեալիզմի ու իմպրեսիոնիզմի
ուղղությունները ներկայացնող նկարիչների
աշխատանքներ: Մայր Աթոռ սուրբ Էջմիածնում մի
քանի տարի է, ինչ գործում է Արշիլ Գորկու
թանգարան, որտեղ առայժմ ցուցադրվում են Գորկու
աշխատանքների վերատպություններ. դրանցից
երկուսը ցուցադրված էին այս շարքում:
9. Ցուցահանդեսում ներկայացված է 160 աշխատանք, որից
120-ը Դալիի օֆորտների հավաքածուն են: Կան նաև մի
քանի Կանդինսկի, Հանս Բելմեր, Լեոնոր Ֆինին և Ջորջո դե
Կիրիկո: Ցուցահանդեսը կրում է «Սյուրռեալիզմը և հայ
նկարիչները» խորագիրը. մշակույթի նախարարությունը
որոշել է սյուրռեալիզմի կարկառուն ներկայացուցիչների
համատեքստում ցուցադրել նաև սյուրռեալիզմի
ազդեցությունը կրող հայ նկարիչներին: Առանձին սրահով
ներկայացված են Քոչար, Թութունջյան, Հակոբյան,
Փարաջանով և այլք:
Սյուրռեալիզմը արվեստի ուղղություն է, որը ձևավորվել է
1920-ականներին Ֆրանսիայում: Հիմնադիրը համարվում է
գրող, բանաստեղծ Անդրե Բրետոնը: Այս ուղղության
հիմքում ընկած է ռեալիզմի և աբսուրդի
համադրությունը:Բացի հայ նկարիչների
աշխատանքներից, որոնք բերված են Հայաստանի տարբեր
թանգարաններից, ողջ հավաքածուն պատկերասրահին
տրամադրել է Լոս Անջելեսում բնակվող Քրիստին
Արժիլեն, որի ամուսինը հայ է: Նրանք մի քանի անգամ
եղել են Հայաստանում, և Քրիստինը միտք է հայտնել, թե
լավ կլիներ, որ Հայաստանում ևս բացվեր Դալիի
ցուցահանդես:
