Download to read offline
More Related Content
Similar to Ալեքսանդր Սպենդարյանի տուն-թանգարան
Ալեքսանդր Սպենդարյանի տուն-թանգարան
- 1.
- 2. 1924թ., երբ ՍպենդիարյանըՂրիմից տեղափոխվեց Հայաստան, Երևանը մի փոքրիկ, գավառական քաղաք էր` ցեխոտ, ծուռ ու մուռ փողոցներով, կավաշեն տներով: Ճարտարապետ Նիկողայոս Բունիաթյանի նախագծով Նալբանդյան փողոցի №29 (այժմ` №21) նորակառույց շենքում 1926թ. Ալեքսանդր Թամանյանի առաջարկությամբ բնակարան հատկացվեց Ալ. Սպենդիարյանին, որտեղ նա ապրեց մինչև կյանքի վերջը՝ 1928թ.: «…Մի անգամ` 1925թ. գարնանը, Ալեքսանդր Աֆանասևիչի մոտ եկավ ճարտարապետ Թամանյանը և բերեց առաջին սովետական բնակելի տան պլանը, որտեղ Սպենդիարյանին խոստացել էին բնակարան տալ: Նրանք երկար ժամանակ զննում էին պլանը և, վերջապես, քառակուսիներից մեկի վրա խաչ դրեցին. այս բնակարանը նայելու էր Արարատին…» Մարինա Սպենդիարովա
- 3. 1925-26թթ. կառուցված այսշենքը Խորհրդային Հայաստանի առաջին բազմաբնակարան շենքերից է և ներկայումս ընդգրկված է Երևանի պատմության ու մշակույթի հուշարձանների պետական ցանկում` որպես հանրապետական նշանակության հուշարձան: Մեծանուն կոմպոզիտորի մահից հետո նրա արխիվը կնքվեց և ի պահ հանձնվեց Երևանի պետկոնսերվատորիային: Ղրիմում եղած Սպենդիարյանի արխիվային նյութերն ու անձնական իրերը կոմպոզիտորի դստեր` Մարինա Սպենդիարովայի ջանքերով 1940- ական թթ. Հայաստան տեղափոխվեցին և պահպանության հանձնվեցին երևանյան ծանոթներին: Դրանց մեծ մասը պահպանում էր երաժշտագետ, կոմպոզիտոր Արամ Քոչարյանը, ով հետագայում այդ նյութերն ի պահ է հանձնում Հայաստանի գրականության և արվեստի թանգարանին:Ճակատագրի բերումով Մ. Սպենդիարովան 1945թ. աքսորվում է:
- 4. 1956թ. վերադառնալով նակրկին ձեռնամուխ է լինում հորը նվիրված թանգարան ստեղծելու գործին: Սպենդիարովների Յալթայի առանձնատունը կամ Սուդակի ամառանոցը թանգարանի վերածելու Մ. Սպենդիարովայի ծրագիրը չի իրականանում, քանի որ երկու շենքերն էլ զբաղեցրել էին տարբեր կազմակերպություններ: 1959թ. Մարինա և Տատյանա Սպենդիարովաները այցելելով Հայաստան և տեսնելով հայ ժողովրդի ջերմ սերը կոմպոզիտորի ստեղծագործությունների նկատմամբ, ցանկություն են հայտնում հոր երևանյան բնակարանը վերածել տուն-թանգարանի:
- 5. Տուն-թանգարանը բացվում է1967թ.: Հայաստանում առաջին երաժշտական հուշային թանգարանն է: «...Եվ ահա թանգարանը գոյություն ունի: Ես միշտ հավատացել եմ դրան, քանզի չափազանց մեծ է երաժշտի հանդեպ հայ ժողովրդի սերը` ում կոմպոզիտորը նվիրել է իր ողջ ուժն ու եռանդը… » Մարինա Սպենդիարովա Տուն-թանգարանի հավաքածուն սկզբում կազմում էր 400 միավոր, որը ոչ միայն Մ. Սպենդիարովայի նվիրատվությունն էր, այլև Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանում պահպանվող կոմպոզիտորի արխիվի զգալի մասը: Հետագայում ֆոնդերը համալրվեցին և ներկայումս ֆոնդային հավաքածուն կազմում է 1345 թանգարանային առարկա: Դրանք Սպենդիարյանի անձնական իրերն են, ձեռագիր ու տպագիր նոտաներ, նամակներ,
- 7.