1. เทศกาลตรุษจีน
ตรุษจีน เปนเทศกาลที่สําคัญที่สุดของจีน เปนวันขึ้นปใหมตามปฏิทินจีน เชนเดียวกับสงกรานตวันปใหม
ไทย ทุกคนตางใหความสําคัญอยางยิ่งมีการเฉลิมฉลองทั่วโลกโดยเฉพาะชุมชนขนาดใหญของคนเชื้อสาย
จีน ตรุษจีนถือเปนวันหยุดที่สําคัญมากชวงหนึ่งของชาวจีน และยังแผอิทธิพลไปถึงการฉลองปใหมของชน
ชาติที่อยูรายรอบ เชน ญี่ปุน เกาหลี มง มองโกเลีย เวียดนาม ทิเบต เนปาลและภูฐาน สําหรับชาวจีนที่อาศัย
อยูตางถิ่นกันก็จะมีประเพณีเฉลิมฉลองตางกันไป
ตรุษจีนในภาษาจีน
ตรุษจีน หรือ เทศกาลฤดูใบไมผลิ (ตัวเต็ม: 春節, ตัวยอ: 春 , พินอิน: Chūnjíe ชุนจีเหย) หรือ
ขึ้นปเพาะปลูกใหม (ตัวเต็ม: 農 新年, ตัวยอ: 新年, พินอิน: Nónglì Xīnnián หนงลี่ ซิน
เหนียน) และยังรูจักกันในนาม วันขึ้นปใหมทางจันทรคติ เปนวันขึ้นปใหมตามประเพณีของชาวจีนในจีน
แผนดินใหญและชาวจีนโพนทะเลทั่วโลก เทศกาลนี้เริ่มตนในวันที่ 1 เดือน 1 ของปตามจันทรคติ (正月
พินอิน: zhèng yuè เจิ้งยวี่เย) และสิ้นสุดในวันที่ 15 ซึ่งจะเปนเทศกาลประดับโคมไฟ (ตัวเต็ม: 元宵節,
ตัวยอ: 元宵 , พินอิน: yuán xiāo jié หยวนเซียวจีเหย)
新年快 ！
คืนกอนวันตรุษจีน ตามภาษาจีนกลางเรียกวา 除夕 (พินอิน: Chúxì ฉูซี่) หมายถึงการผลัดเปลี่ยน
ยามค่ําคืน และคืนนี้จะเปนวันสุดทายของปนั่นเอง ซึ่งเปนคืนที่ครึกครื้นที่สุด ใครที่ไปทํางานหางจากบาน

2. เกิด ตางก็พยายามอยางสุดความสามารถที่จะกลับมาฉลองวันปใหมที่บาน ตอนกินอาหารมื้อค่ําคืนกอนขึ้นป
ใหมจีน ทุกคนในครอบครัวตางนั่งกันพรอมหนาลอมโตะอาหาร ตางชนแกวอวยพรปใหมกัน ทานมื้อค่ํา
เรียบรอยแลว บางคนก็ดูทีวี บางคนก็ฟงเพลง บางคนก็นั่งคุยกัน บางคนก็เลนหยอกลอกับเด็กๆ บานเต็มไป
ดวยรอยยิ้ม และเสียงหัวเราะ พอถึงเที่ยงคืน คนจีนทางเหนือก็จะเริ่มทําเกี๊ยว (เจี้ยวจึ) คนจีนทางใต ก็จะปน
ลูกอี๋ทําน้ําเชื่อม ทําไป ชิมไปทานไป ครึกครื้นอยางยิ่ง เชาวันรุงขึ้นแตเชา ทุกคนจะตื่นแตเชา เยี่ยมเพื่อนบาน
เพื่อนฝูงอวยพรปใหม
ประวัติวันตรุษจีน
ประวัติของวันขึ้นปใหมของจีนมีความนาสนใจเปนอยางยิ่ง ในวัฒนธรรมอื่นๆ ความปรารถนาสิ่งที่
เราหวังวาจะไดปรับปรุง หรือที่เราคิดทําเมื่อเริ่มตนในปใหม มาถึงตอนนี้ ถาไมถูกลืมก็ถูกยัดลงกลองใสตู
ปดตายและแปะหนาตูวาไมแน เอาไวทําปหนาแลวกันอยางไรก็ดี ความหวังก็คงยังไมสูญไปทั้งหมดเพราะ
โอกาสที่สองกําลังมาถึงแลว กับการฉลองวันปใหมจีนหรือที่เรารูจักกันวา ตรุษจีนในวันที่ 1 กุมภาพันธนี้
นั้นเอง
ตรุษจีนนั้นคลายคลึงกับวันปใหมในประเทศทางตะวันตก รองรอยของประเพณี และพิธกรรมความ
ี
เปนมาของการฉลองตรุษจีน นั้นมีมานานกวาศตวรรษ จริงๆแลวนานมาก จนไมสามารถยอนกลับไปดูวา
เริ่มตนฉลองมาตั้งแตเมื่อไร เปนที่รูจักและจําไดทั่วไปวาเปน การฉลองเทศกาลฤดูใบไมผลิ และการฉลอง
เปนเวลานานถึง 15 วัน การเตรียมงานฉลองสวนใหญจะเริ่มหนึ่งเดือนกอนวันตรุษจีน (คลายกับวัน
คริสตมาสของประเทศตะวันตก) เมื่อผูคนเริ่มซื้อของขวัญ, สิ่งตางๆ เพื่อประดับบานเรือน, อาหารและ
เสื้อผา การทําความสะอาดครั้งใหญก็เริ่มขึ้นในวันกอนตรุษจีน บานเรือนจะถูก ทําความสะอาดตั้งแตบนลง
ลางหนาบานยันทายบาน ซึ่งหมายถึงการกวาดเอาโชคราย ออกไป ประตูหนาตางมีการขัดสีฉวีวรรณทาสี
ใหมซึ่งสีแดงเปนสีนิยม ประตูหนาตางจะถูก ประดับประดาดวยกระดาษที่มีคําอวยพรอยางเชน อยูดีมีสุข
ร่ํารวย และอายุยืนเปนตน
ทั้งหมดเห็นจะได ประเพณีและพิธีกรรมตางๆ นั้นผูกไวกับทุกสิ่งทุกอยาง ตั้งแต อาหาร ไปจนถึง
เสื้อผา อาหารค่ํานั้นประกอบดวยอาหารทะเล และอาหารนึ่งเชนขนมจีบ ซึ่งแตละอยางจะมีความหมาย
ตางๆกัน อาหารอันโอชะอยางเชนกุงจะหมายถึงชีวิตที่รุงเรือง และความสุข เปาฮื้อแหงหมายถึงทุกสิ่งทุก
อยางที่ดี สลัดปลาสดจะนํามาซึ่งโชคดี จี้ไช (ผมเทวดา) สารายดูคลายผมแตกินไดจะนําความความร่ํารวยมา
ให และขนมตม (Jiaozi) หมายถึงบรรพชนอวยพร และเปนธรรมดาเสื้อผาที่ใสสีแดงถือเปนสีที่เปนมงคล
เปนการไลปศาจรายใหออกไป และการใสสีดําหรือขาวเปนสิ่งตองหาม ซึ่งสีเหลานี้ถือวาเปนสีแหงการไว
ทุกข หลังจากอาหารค่ําทุกคนในครอบครัวนั่งกันจนเชาเพื่อรอวันใหมโดยการเลนเกม เลนไพ หรือดูรายการ

3. ทีวีที่เกี่ยวกับวันตรุษจีน และในวันนี้จะตองไมโกรธ ริษยา หรือ ไมพอใจ เพื่อเปนสิริมงคลที่ดีสําหรับปที่
กําลังจะมาถึง
เมื่อถึงวันตรุษจีน ประเพณีตั้งแตโบราณมาเรียกวา อังเปา ซึ่งหมายถึง กระเปาแดง เปนการที่คูแตงงาน
ใหเงินเด็กๆ และผูใหญที่ยังไมไดแตงงานในซองสีแดง หลังจากนั้นทุกคน ในครอบครัว ตาง ออกมาเพื่อ
กล า วสวัส ดีป ใ หม เริ่ ม จากญาติๆ แล ว ต อ ดว ยเพื่ อนบ าน ซึ่ ง คงคลา ยกั บ การที่ช าวตะวั น ตกพูด ว า "Let
bygones be bygones" (อะไรที่ผานไปแลวก็ใหมันผานไป) ในวันตรุษนี้ อารมณโมโหโกรธาจะถูกลืม และ
ไมสนใจ การฉลองวันตรุษจีนสิ้นสุดลงในงานโคมไฟ ซึ่งฉลองโดยการรองเพลง เตนรํา และงานแสดงโคม
ไฟ ถึงแมวาการฉลองวันตรุษจีน จะมีแตกตางกันออกไปแตสิ่งที่เหมือนกัน คือ การอวยพร ความสงบ และ
ความสุขใหกับคนในครอบครัวและเพื่อนทุกคน
ตํานานวันตรุษจีน
ตรุษจีน เปนวันสําคัญของจีนที่มีมาแตโบราณที่เรียกวา “กวอชุนเจี๋ย” หรือ “กวอเหนียน” เลากันวา
ในสมัยโบราณ ในปาทึบแหงหนึ่ง มีสัตวปาที่ดุรายและนากลัว มากตัวหนึ่ง เรียกวา “เหนีย น” มันออก
อาละวาดกินคนเปนประจํา พระเจาจึงลงโทษมัน อนุญาตใหมันลงมาจากเขาไดเพียงหนึ่งครั้งใน 365 วัน
ดังนั้น เมื่อฤดูหนาวใกลจะผานไป ฤดูใบไมผลิเวียนมาใกล เหนียน ก็จะออกมาทํารายผูคน เพื่อปองกันการ
มาของ เหนียน ทุก ๆ ครัวเรือนจึงตางสะสมเสบียงอาหาร และกับขาวจํานวนหนึ่งไวในบาน เมื่อถึงตอนค่ํา
ของวันที่ 30 เดือน 12 ก็จะปดประตูและหนาตางเอาไว ไมหลับไมนอนตลอดคืน เพื่อตอสูกับ เหนียน
จนกระทั่งถึงรุงเชาก็จะเปนวันแรม 1 ค่ํา เดือน 1 เมื่อ เหนียน กลับไปแลว ทุก ๆ ครัวเรือนก็จะเปดประตู
ออกมาแสดงความยินดีตอกัน ที่โชคดีไมไดถูก เหนียน ทําราย
ตัวเหนียน
ตอมาพบวา เหนียน มีจุดออน มีอยูครั้งหนึ่ง เมื่อ เหนียน มาถึงหมูบานแหงหนึ่ง มีเด็กกลุมหนึ่ง
กําลังหวดแสเลนกัน เมื่อ เหนียน ไดยินเสียงแสดังเปรี้ยงปรางก็เลยตกใจเผนหนีไป เมื่อ เหนียน ไปถึง
หมูบานอีกแหงหนึ่ง เห็นมีชุดเสื้อผาสีแดงตากอยูหนาบานของครอบครัวหนึ่ง สีแดงฉูดฉาดนั้น ทําให

4. เหนียน ตกใจและเผนหนีไปอีก เมื่อ เหนียน มาถึงหมูบานแหงที่สาม ปรากฏวาไปพบเห็นกองเพลิงกองหนึ่ง
บนถนน แสงเพลิงที่เจิดจาทําให เหนียน ตองเผนหนีไปอีก ตั้งแตนั้นมา ผูคนตางรูวา แมวา เหนียน จะดุราย
แตมันก็กลัวสีแดง เสียงดัง และไฟ ทําใหผูคนสามารถคิดหาวิธีกําจัด เหนียน ไดโดยไมยากนัก
เมื่อวันสงทายตรุษจีนเวียนมาอีกครั้งหนึ่ง ทุก ๆ ครัวเรือนจึงตางนํากระดาษสีแดงมาติดไวบนประตู
หนาบาน แขวนโคมไฟสีแดง พรอมกับจุดประทัดและตีฆองรัวกลองอยางตอเนื่อง เมื่อ เหนียน มาถึงใน
ตอนเย็น เห็นทุก ๆ ครัวเรือนมีแสงไฟสวางไสว มีเสียงประทัดดังสนั่นจึงตกใจเผนหนีกลับเขาปาไป และไม
กลาออกมาอาละวาดอีก ทุก ๆ คนจึงผานพนคืนแหงอันตรายไปอยางปลอดภัย เมื่อฟาสางแลว ผูคนจึง
ออกมาจากบาน กลาวคําอวยพรซึ่งกันและกันอยางมีความสุข พรอมกับการนําอาหารออกมารับประทาน
รวมกันอยางสนุกสนาน
ตอมา วันดังกลาวจึงกลายมาเปนวันเฉลิมฉลองที่มีแตความสุขที่เรียกกันวา "ตรุษจีน"
การจุดประทัดและการเชิดสิงโตในวันตรุษจีน
การจุดประทัด
เกิดจากในอดีตมีคนหัวใสนําดินระเบิดไปบรรจุในบองไมไผเล็กๆ แลวจุด เสียงไมไผระเบิดก็ดัง
สนั่นหู เด็กเล็กไดยินก็รองจา บรรดาสุนัขและสัตวเลี้ยงทั้งหลายตางพากันกลัวเสียงประทัดวิ่งหนีกันได
ทําใหมีคนคิดวาเสียงดังโปงปางของประทัด นาจะไลเจาตัวเหนียนได ซึ่งเหนียนคํานี้เปนเสียงจีน
กลาง จีนแตจิ๋วออกเสียงวา นี้ แปลวา ป คนจีนโบราณเชื่อวาชวงสิ้นปที่อากาศหนาวเย็นจัดคนไมสบายกัน
มาก เพราะเจาตัวเหนียนออกมาอาละวาด การจุดประทัดเสียงดังนาจะไลเจาตัวเหนียนและโรคภัยไขเจ็บให
ตกใจกลัวหนีไปได

5. แลวตอมาธรรมเนียมนี้ก็ปรับไปวา จุดประทัดใหเสียงดังๆ นี้จะเรียกโชคดีใหมาหา บางก็วา เพื่อให
สะดุดหูเทพเจา ทานจะไดมาชวยคุมครอง
การเชิดสิงโตวันตรุษจีน
ที่บางทองที่จัดเปนพิธีแหมังกรใหญโต โดยคนจีนเรียกการแสดงเชิดสิงโตวา ไซจื้อบู แปลงายๆ วา
ระบุลูกสิงโต จัดอยูในหมวดการแสดงสวมหนากากสัตว จากบันทึกของราชวงศเหนือใต (พ.ศ. 850 – 1132)
เมื่อชาวบานในมณฑลกวางตุง มีการแสดงเชิดสิงโตเพื่อไลผีท่เี ชื่อวา มาลงกินผูชายและสัตวเลี้ยง กอเกิดเปน
ความเชื่อวา เชิดสิงโตชวยไลภูตผีปศาจได ก็เลยเขาคูกันเหมาะมากกับการจุดประทัดวันตรุษจีน
การแหมังกร
เริ่มจากในสมัยราชวงศจิ๋นหรือฉิน (พ.ศ. 254 – 339) จัดเปนการแสดงเล็กๆ แลวมาจัดเปนโชวใหญ
ที่สวยตระการตาในสมัยราชวงศฮั่น (พ.ศ. 337 – 763) โดยเริ่มตนจะมาจากตํานานปลาหลีฮื้อกระโดดขาม
ประตูสวรรคก็จะกลายเปนปลามังกรมีฤทธิ์เดช โดยปลามังกรนี้ คือสัตวยิ่งใหญมีพลังอํานาจ ใครไดพบได
ชมก็จะไดรับพลังชวยเสริมใหเจาตัวโชคดีทํามาหากินไดผลบริบูรณ
แตเนื่องจากทั้งการเชิดสิงโตและแหมังกรนี้ ผูแสดงตองมีความสามารถพิเศษในเชิงกายกรรมตอตัว
การสมดุลตัว ที่สุดของการเชิดสิงโตคือการไดซองอั่งเปา สุดยอดของการแหมังกรคือ การตอตัวขึ้นไปเพื่อ
หยิบซองอั่งเปาบนไมสูงที่เมื่อทําได ความหมายของการไดซองอั่งเปานี้คือ การจะไดโชคดีกันถวนหนา
ตลอดปทีเดียว

6. เทศกาลตรุษจีนในประเทศไทย
ชาวไทยเชื้อสายจีนจะถือประเพณีปฏิบัติอยู 3 วัน คือวันจาย วันไหว และวันปใหม
วันจาย หรือ ตือเส็ก
่
คือวันกอนวันสิ้นป เปนวันที่ชาวไทยเชื้อสายจีนจะตองไปซื้ออาหารผลไมและเครื่องเซนไหวตางๆ
กอนที่รานคาทั้งหลายจะปดรายหยุดพักผอนยาว ในตอนค่ําจะมีการจุดธูปอัญเชิญเจาที่ หรือ ตี่จูเอี๊ย ใหลงมา
จากสวรรคเพื่อรับการสักการะบูชาของเจาบาน หลังจากที่ไดไหวอัญเชิญขึ้นสวรรคเมื่อ 4 วันที่แลว
วันไหว คือ วันสิ้นป
จะมีการไหว 3 ครั้ง คือ
ตอนเชามืดจะไหว ไปเลาเอี๊ย เปนการไหวเทพเจาตางๆ เครื่องไหวคือ เนื้อสัตว 3 อยาง (ซาแซ
ไดแก หมูสามชั้นตม ไก เปด ปรับเปลี่ยนเปนชนิดอื่นได หรือมากกวานั้นไดจนเปนเนื้อสัตวหาชนิด) เหลา
น้ําชา และกระดาษเงินกระดาษทอง
ตอนสาย จะไหวไปเปบอ คือการไหวบรรพบุรุษ พอแมญาติพี่นองที่ถึงแกกรรมไปแลว เปนการ
แสดงความกตัญูตามคติจีน การไหวครั้งนี้จะไหวไมเกินเที่ยง เครื่องไหวจะประกอบดวย ซาแซ อาหารคาว
หวาน (สวนมากจะทําตามที่ผูที่ลวงลับเคยชอบ) รวมทั้งการเผากระดาษเงินกระดาษทอง เสื้อผากระดาษเพื่อ
อุทิศแกผูลวงลับ หลังจากนั้น ญาติพี่นองจะมารวมกันรับประทานอาหารที่ไดเซนไหวไปเปนสิริมงคล และ
ถือเปนเวลาที่ครอบครัวหรือวงศตระกูลจะรวมตัวกันไดมากที่สุด จะแลกเปลี่ยนอั่งเปาหลังจากรับประทาน
อาหารรวมกันแลว
ตอนบาย จะไหว ไปฮอเฮียตี๋ เปนการไหวผีพี่นองที่ลวงลับไปแลว เครื่องไหวจะเปนพวกขนมเขง
ขนมเทียน เผือกเชื่อมน้ําตาล กระดาษเงินกระดาษทอง พรอมทั้งมีการจุดประทับเพื่อไลสิ่งชั่วรายและเปนสิริ
มงคล

7. วันขึ้นปใหม หรือ วันเที่ยว หรือ วันถือ
คือวันที่หนึ่งของเดือนที่หนึ่งของป (ชิวอิก) วันนี้ ชาวจีนจะถือธรรมเนียมโบราณที่ยังปฏิบัติสืบตอ
กันมาถึงปจจุบัน คือ ไปเจีย คือ การไปไหวขอพรและอวยพรจากญาติผูใหญและผูที่เคารพรัก โดยนําสมสี
ทองไปมอบให เหตุที่ใหสมก็เพราะออกเสียงภาษาจีนแตจิ๋ววา "กา" ซึ่งไปพองกับคําวาทอง เพราะฉะนั้น
การใหสมจึงเหมือนนําโชคดีไปให จะมอบสมจํานวน 4 ผล หอดวยผาเช็ดหนาของผูชาย เหตุที่เรียกวันนี้วา
วันถือคือ เปนวันที่ชาวจีนถือวาเปนสิริมงคล งดการทําบาป จะมีคติถือบางอยาง เชน ไมพูดจาไมดีตอกัน ไม
ทวงหนี้กัน ไมจับไมกวาด และจะแตงกายดวยเสื้อผาใหมแลวออกเยี่ยมอวยพรและพักผอนนอกบาน เปนตน
การไหวเจา
การไหวเจาเปนธรรมเนียมประเพณีที่ลกหลานจีนปฏิบัตสบทอดกันมา ตามความเชื่อที่จะตองไหว
ู ิ ื
เจาที่ และไหวบรรพบุรุษ เพือใหเปนสิริมงคล และนํามาซึ่งความสุข ความเจริญแกครอบครัว ในปหนึ่งมี
่
การไหวเจา 8 ครั้ง เรียกวา โปยโจย แปลวา 8 เทศกาล ดังนี้
ไหวเดือน 1 วันที่ 1 (เปนการกําหนดวันทางจันทรคติของจีน) คือ ตรุษจีน เรียกวา งวงตั้งโจย
ไหวเดือน 1 วันที่ 15 เรียกวา งวงเซียวโจย
ไหวเดือน 3 วันที่ 4 เรียกวา ไหวเช็งเมง เปนประเพณีที่ลูกหลานไปไหวบรรพบุรุษทีฮวงซุย
่
ไหวเดือน 5 วันที่ 5 เรียกวา โหงวเหวยโจย เปนเทศกาลไหวขนมจาง
ไหวเดือน 7 วันที่ 15 คือ ไหวสารทจีน เรียกวา ตงงวงโจย
ไหวเดือน 8 วันที่ 15 เรียกวา ตงชิวโจย ที่คนทั่วไปรูจกกันดีวา ไหวพระจันทร
ั

8. ไหวเดือน 11 ไมกําหนดวันแนนอน เรียกวา ไหวตังโจย
ไหวเดือน 12 วันสิ้นป เรียกวา ไหวสิ้นป หรือ กวยนี้โจย
นอกจากนี้บางบานยังมีการไหวพเิ ศษ คือการไหวเทพยดาที่ตนเองเคารพนับถือ เชน
ไหวเทพยดาฟาดิน เชนการไหววันเกิดเทพยดา ฟาดิน เรียกวา ทีกงแซ หรือ ทีตี่แซ ตรงกับวันที่ 9 เดือน
1 ของจีน
ไหวอาเนี๊ยแซ คือไหววันเกิดเจาแมกวนอิม ปหนึ่งมี 3 ครั้ง คือวันที่ 19 เดือน 2 วันที่ 19 เดือน 6 และ
วันที่ 19 เดือน 9
ไหวแปะกงแซ ตรงกับวันที่ 14 เดือน 3
ไหวเทพยดาผืนดิน คือไหวโทวตี่ซิ้ง ตรงกับวันที่ 29 เดือน 3
ไหวอาพั๊ว คือการไหววนเกิดอาพั๊ว หรืออาพั๊วแซ ซึ่งอาพั๊ว หมายถึง พอซื้อแมซื้อผูคุมครองเด็ก ตรงกับ
ั
วันที่ 7 เดือน 7 ของทุกป
ไหวเจาเตา คือไหววันที่ 24 เดือน 12 เรียกวา ไหวเจาซิ้ง
ของไหวไหวเจา
ของคาว หมู เปด ไก ตับ ปลา แลวแตวาจะไหวมากหรือนอย
ไหว 3 อยาง เรียกวา “ชุดซาแซ” ประกอบดวย หมู เปด ไก
ไหว 5 อยาง เรียกวา “ชุดโหงวแซ” ประกอบดวย หมู เปด ไก ตับ ปลา
ขนมไหว ฮวกกวยหรือขนมถวยฟู คักทอกวยหรือขนมกุยชาย (เปนใสชนิดใดก็ได)
ขนมจันอับ ซาลาเปา ขนมไหวนี้ตองมีสีชมพู หรือมีแตมจุดแดง
ขนมไหวพิเศษ ขนมเขง ขนมเทียน ตองมียืนเปนหลัก
ผลไม สม กลวยทั้งหวีเลือกเขียวๆ องุน แอปเปล ชมพู ลูกพลับ
เครื่องดื่ม น้ําชา 5 ที่ หากมีไหวของคาว จะไหวเหลาดวยก็ได ก็จด 5 ที่ เชนกัน
ั
กระดาษเงิน กระดาษทอง ชุดไหวเจาที่

9. ธูปไหว คนละ 5 ดอก
ขนมไหว นิยมใหสอดคลองกับของคาว เชน ไหวของคาว 3 อยาง ขนม 3 อยาง ผลไม 3 อยาง
ในวันฉลองตรุษจีนอาหารจะถูกรับประทานมากกวาวันไหนๆในป อาหารชนิดตางๆที่ปฏิบัติกันจน
เปนประเพณี จะถูกจัดเตรียมเพื่อญาติพี่นองและเพื่อนฝูง รวมไปถึงคนรูจักที่ไดเสียไปแลว ในวันตรุษ
ครอบครัวชาวจีนจะทานผักที่เรียกวา ไช ถึงแมผักชนิดตางๆที่นํามาปรุง จะเปนเพียงรากหรือผักที่มีลักษณะ
เปนเสนใยหลายคนก็เชื่อวาผักตางๆมีความหมายที่เปน มงคลในตัวของมัน
เม็ดบัว - มีความหมายถึง การมีลูกหลานที่เปนชาย
เกาลัด - มีความหมายถึง เงิน
สาหรายดํา - คําของมันออกเสียงคลาย ความร่ํารวย
เตาหูหมักที่ทําจากถั่วแหง - คําของมันออกเสียงคลาย เต็มไปดวยความร่ํารวย และ ความสุข
หนอไม - คําของมันออกเสียงคลาย คําอวยพรใหทุกอยางเต็มไปดวยความสุข เตาหูที่ทําจากถั่วสดนั้นจะไม
นํามารวมกับอาหารในวันนี้เนื่องจากสีขาวซึ่งเปนสีแหงโชคราย สําหรับปใหมและหมายถึงการไวทุกข
อาหารอื่นๆ รวมไปถึงปลาทั้งตัว เพื่อเปนตัวแทนแหงการอยูรวมกัน และความอุดม- สมบรูณ และ
ไกสําหรับความเจริญกาวหนา ซึ่งไกนั้นจะตองยังมีหัว หางและเทาอยู เพื่อ เปนการแสดงใหเห็นถึงความ
สมบูรณ เสนหมี่ก็ไมควรตัดเนื่องจากหมายถึงชีวิตที่ยืนยาว
ทางตอนใตของจีน จานที่นิยมที่สุดและทานมากที่สุดไดแก ขาวเหนียวหวานนึ่ง บะจางหวาน ซึ่งถือ
เปนอาหารอันโอชะ ทางเหนือ หมั่นโถ และติ่มซํา เปนอาหารที่นิยม อาหารจํานวน มากที่ถูกตระเตรียมใน
เทศกาลนี้มีความหมายถึง ความอุดมสมบูรณและความร่ํารวยของบาน
อาหารไหวบรรพบุรุษ
ของคาว หมู เปด ไก ตับ ปลา แลวแตวาจะไหวมากหรือนอย

10. ไหว 3 อยาง เรียกวา ชุดซาแซ ประกอบดวย หมู เปด ไก
ไหว 5 อยาง เรียกวา ชุดโหงวแซ ประกอบดวย หมู เปด ไก ตับ ปลา
กับขาว นิยม 8 อยาง หรือ 10 อยาง โดยใหมีของน้ํา 1 อยาง
ขาว ขาวสวยใสชาม พรอมตะเกียบ จํานวนชุดตามจํานวนบรรพบุรุษ นิยมนับถึงแครุนปูยา
ขนมไหว ฮวกกวยหรือขนมถวยฟู คักทอกวยหรือขนมกุยชาย (เปนใสชนิดใดก็ได)
ขนมจันอับ ซาลาเปา ขนมไหวนี้ตองมีสีชมพู หรือมีแตมจุดแดง
ขนมไหวพิเศษ ขนมเขง ขนมเทียน ตองมียืนเปนหลัก
ผลไม สม กลวยทั้งหวีเลือกเขียวๆ องุน แอปเปล ชมพู ลูกพลับ
เครื่องดื่ม น้ําชา 5 ที่ หากมีไหวของคาวจะไหวเหลาดวยก็ได ก็จด 5 ที่ เชนกัน
ั
กระดาษเงิน กระดาษทอง ตองมี อวงแซจิ่ว สําหรับใบเบิกทางใหบรรพบุรุษลงมารับของไหว
ทองแทงสําเร็จรูป แบงกกงเต็ก คอซี ฯลฯจะมากหรือนอยแลวแตเรา
ธูปไหว คนละ 3 ดอก
การไหว ไหวที่หนารูปบรรพบุรุษ หลังจากไหวเจาทีเ่ สร็จแลว
ขนมไหว นิยมใหสอดคลองกับของคาว เชน ไหวของคาว 3 อยาง ขนม 3 อยาง ผลไม 3 อยาง
ความเชื่อโชคลางในวันตรุษจีน
ทุกคนจะไมพดคําหยาบหรือพูดคําที่ไมเปนมงคล ความหมายเปนนัย และคําวา สี่ ซึงออกเสียงคลายความ
ู ่
ตายก็จะตองไมพูดออกมา ตองไมมการพูดถึงความตายหรือการใกลตาย และเรื่องผีสางเปนเรื่องที่ตองหาม
ี 
เรื่องราวตางๆที่เกิดขึ้นในปเกาๆ ก็จะไมเอามาพูดถึง ซึ่งการพูดควรมีแตเรื่องอนาคต และทุกอยางทีดีกับป
่
ใหมและการเริ่มตนใหม
หากคุณรองไหในวันปใหม คุณจะมีเรื่องเสียใจไปตลอดป ดังนันแมแตเด็กดื้อที่ปฎิบัติตัวไมดีผูใหญก็
้
จะทน และไมตีสั่งสอน
การแตงกายและความสะอาด ในวันตรุษจีนเราไมควรสระผมเพราะนั้นจะหมายถึงเราชะลางความโชค
ดีของเราออกไป เสื้อผาสีแดงเปนสีที่นิยมสวมใสในชวงเทศกาลนี้ สีแดงถือเปนสีสวาง สีแหงความสุข ซึ่ง
จะนําความสวางและเจิดจามาใหแกผูสวมใส เชื่อกันวาอารมณและการปฏิบัติตนในวันปใหม จะสงใหมผลดี
ี
หรือผลรายไดตลอดทั้งป เด็ก ๆ และคนโสด เพื่อรวมไปถึงญาติใกลชิดจะได อังเปา ซึ่งเปนซองสีแดงใส
ดวย ธนบัตรใหมเพื่อโชคดี
วันตรุษจีนกับความเชื่ออื่น ๆ สําหรับคนที่เชื่อโชคลางมากๆ กอนออกจากบานเพื่อไปเยียมเยียนเพื่อน
่
หรือญาติ อาจมีการเชิญซินแส เพื่อหาฤกษที่เหมาะสมในการออกจากบานและทางทีจะไปเพื่อ เปนความเปน
่
สิริมงคล

11. บุคคลแรกที่พบและคําพูดที่ไดยินคําแรกของปมีความหมายสําคัญมาก ถือวาจะสงใหมีผลไดตลอดทั้ง
ป การไดยนนกรองเพลงหรือเห็นนกสีแดงหรือนกนางแอน ถือเปนโชคดี
ิ
การเขาไปหาใครในหองนอนในวันตรุษ ถือเปนโชครายดังนั้นไมวาจะเปนคนปวยก็ตองแตงตัวออกมา

นั่งในหองรับแขก
ไมควรใชมีดหรือกรรไกรในวันตรุษเพราะเชื่อวาจะเปนการตัดโชคดี ทุกวันนี้ไมใชวาชาวจีนทุกคนจะ
คงยังเชื่อตามความเชื่อที่มีมาแตทุกคนก็ยังคงยึดถือ และปฏิบัตตาม เพราะสิ่งเหลานี้เปรียบเสมือนธรรมเนียม
ิ
และวัฒนธรรม โดยที่ชาวจีน ตระหนักดีวาการปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมมาแตเกากอนเปนการแสดงถึง
ความเปน ครอบครัวและเอกลักษณ ของตน
15 วันแหงการฉลองตรุษจีน
วันแรกของปใหม เปนการตอนรับเทวดาแหงสวรรคและโลก หลายคนงดทานเนื้อ ในวันนี้ดวยความ
เชื่อที่วาจะเปนการตออายุและนํามาซึ่งความสุขในชีวิตใหกับตน
วันที่สอง ชาวจีนจะไหวบรรพชนและเทวดาทั้งหลาย และจะดีเปนพิเศษกับสุนัข เลี้ยงดูใหขาวอาบ น้ํา
ใหแกมัน ดวยเชื่อวา วันที่สองนี้เปนวันที่สุนัขเกิด
วันที่สามและสี่ เปนวันของบุตรเขยที่จะตองทําความเคารพแกพอตาแมยายของตน

วันที่หา เรียกวา พูวู ซึ่งวันนี้ทุกคนจะอยูกับบานเพื่อตอนรับการมาเยือน ของเทพเจาแหงความร่ํารวย ใน
วันนี้จะไมมีใครไปเยี่ยมใครเพราะจะถือวาเปนการนําโชคราย มาแกทั้งสองฝาย
วันที่หก ถึงสิบชาวจีนจะเดินทางไปเยี่ยมเยียนญาติพ่ีนองเพื่อนฝูงของ ครอบครัว และไปวัดไปวาสวด
มนตเพื่อความร่ํารวยและความสุข
วันที่เจ็ด ของตุรุษจีนเปนวันที่ชาวนานําเอาผลผลิตของตนออกมาชาวนาเหลานี้จะทําน้ําที่ทํามาจากผัก
เจ็ดชนิดเพื่อฉลองวันนี้ วันที่เจ็ดถือเปนวันเกิด ของมนุษยในวันนี้อาหารจะเปน หมี่ซ่ัวกินเพื่อชีวิตที่
ยาวนานและปลาดิบเพื่อความสําเร็จ
วันที่แปด ชาวฟูเจียน จะมีการทานอาหารรวมกันกับครอบครอบอีกครั้ง และเมื่อถึงเวลาเที่ยงคืนทุกคน
จะสวดมนตของพรจาก เทียนกง เทพแหงสวรรค

12. วันที่เกา จะสวดมนตไหวและถวายอาหารแกเง็กเซียนฮองเต
วันที่สิบถึงวันที่สิบสอง เปนวันของเพื่อนและญาติๆ ซึ่งควรเชื้อเชิญมาทานอาหารเย็น และหลังจากที่
ทานอาหารที่อุดมไปดวยความมัน วันที่สิบสามถือเปนวันที่เราควรทานขาวธรรมดากับผักดองกิมกิ ถือ
เปนการชําระลางรางกาย
วันที่สิบสี่ ความเปนวันที่เตรียมงานฉลองโคมไฟซึ่งจะมีขึ้น ในคืนของวันที่สิบหาแหงการฉลองตรุษจีน
สิ่งที่ไมควรทําในวันตรุษจีน
หามทําความสะอาด เนื่องจากการทํางานบาน เชน การซักลาง หรือ การกวาดบานปดฝุน จะเปนการขับ
ไลความโชคดีออกไป ดังนันการทําความสะอาดบานจึงควรเริ่มทําตั้งแตกอนที่วนขึ้นปใหมจะมาถึง
้  ั
หามสระผม ไมควรสระผมในวันเริ่มตนและวันสุดทายของวันขึ้นปใหม เนื่องจากการสระผมถือเปน
การชะลางความโชคดีที่มาถึงในวันขึ้นปใหม
หามใชของมีคม ไมควรใชของมีคมในวันขึ้นปใหม ของมีคมตางๆ เชน มีด , กรรไกร , ที่ตัดเล็บ
เนื่องจากถือวาการกระทําของของมีคมนี้จะเปนการตัดสิ่งหรืออนาคตที่ดี ที่จะนํามา ในวันขึ้นปใหม
หามโตเถียง ควรระมัดระวังในการใชคําพูดที่มีความหมายไปในทางลบรวมทั้งหลีกเลี่ยงการโตเถียงกัน
คําที่เกี่ยวของกับการเจ็บปวยหรือความตายเปนคําที่เราควรหลีกเลี่ยงในวันขึ้นปใหม
เลี่ยงเรื่องเกียวกับความตาย หลีกเลี่ยงการเขารวมกิจกรรมที่เกี่ยวกับงานศพ และการฆาสัตวปก
่
หามซุมซาม ควรระมัดระวังในการทําสิ่งใดๆ ไมควรที่จะใหเกิดการสะดุด หรือ ทําสิ่งของตกแตก ซึ่ง
นั่นจะหมายถึงการนําความโชคไมดีเขามาในอนาคต

13. คําอวยพร
ในตรุษจีน ชาวจีนจะกลาวคํา หออวย หรือคําอวยพรภาษาจีนใหกัน หรือมีการติดหออวยไวตาม
สถานที่ตางๆ คําที่นิยมใชกน ไดแก
ั
• 新正如意 新年發財 / 新正如意 新年发财 (แตจิ๋ว: ซิงเจี่ยยูอี่ ซิงนี้หวกไช; จีน
กลาง: ซินเจิ้งหรูอี้ ซินเหนียนฟาฉาย; ฮกเกี้ยน: ซินเจี่ยหยูอี่ ซินนี่ฮวดจาย; จีนแคะ: ซินจึ้นหยูอี๋ ซิน
เหนี่ยนฟดโฉย; กวางตุง: ซันจิงจูจี่ ซันหนินฟดฉอย) แปลวา ขอใหประสบโชคดี ขอใหมั่งมีปใหม
• 新年快樂 / 新年快乐 (จีนกลาง: ซินเหนียนไควเลอ; กวางตุง:ซันหนิ่นฟายหลอก;
ฮกเกียน: ซินนี้กวยหลก) นิยมใชในประเทศจีน
้
• 恭喜發財 / 恭喜发财 (จีนกลาง: กงฉี่ฟาฉาย; ฮกเกี้ยน: หยงฮี้ฮวดจาย; กวางตุง: กุงเฮยฟด
ฉอย)
• 過年好 / 过年好 (จีนกลาง: กั้วเหนียนหาว) ใชโดยชนพื้นเมืองทางภาคเหนือของประเทศจีน
วลีนี้ยังหมายถึงวันที่หนึ่งถึงวันที่หาของปใหมดวย

• 大吉大利 (ฮกเกี้ยน: ตั่วเก็ตตั่วลี่) แปลวา ความมงคลอันยิ่งใหญ คาขายไดกําไร
• 金玉满堂 (ฮกเกี้ยน: กิ้มหยกมั่วตอง) แปลวา ทองหยกเต็มบาน
• 萬事如意 / 万事如意 (ฮกเกียน: บานสูหยูอี่) แปลวา หมืนเรื่องสมปรารถนา
้   ่
• 福壽萬萬年/ 福寿万万年 (จีนกลาง: ฝูเชี่ยวหวันวันเลี่ยน; ฮกเกียน: ฮกซิวบันบั่นนี่) ้ ่
แปลวา อายุยนหมื่นๆ ป
ื
• 大家好運氣 / 大家好运气(จีนกลาง: ตาจาหาวเยียนชี; ฮกเกียน: ตาเกโฮอุนคิ) แปลวา ้
โชคดีเขาบาน
• 年年大賺錢 / 年年大赚钱 (ฮกเกี้ยน: หนีนี้ตวถั่นจี) แปลวา ปน้ร่ํารวยมหาศาล
ั๊ ๋ ี

14. เทศกาลไหวพระจันทร
ประวัติเทศกาลวันไหวพระจันทร
ขนมไหวพระจันทรทําจากการนําแปงหมี่กับน้ํามันหมูมานวดเขากัน คลึงเปนแผนที่มีความหนา
พอประมาณ จากนั้นหอดวยไสชนิดตางๆ ไสที่สําหรับขนมไหวพระจันทรนั้น มีหลากหลายประเภท เชน
ขนมไหวพระจันทรนั้น โดยทั่วไปจะหอดวยซานจา กุหลาบ ครีมพุทราจีน วอลนัท อัลมอนล เม็ดแตง ถั่วบด
เปนตน ไสขนมไหวพร ะจันทรในเขตพื้นที่กวางตุง ซึ่งเปนภาคใตของจีน มักเปนไขแดง เม็ดบัว โหงวยิ้ง
และเสนมะพราว สวนไสแบบซูโจว มักเปนกุหลาบ ถั่วบด เม็ดพุทรา พริกกับเกลือ และอาจมรการเพิ่มเม็ด
สนและวอลนัทเขาไปดวย เมื่อหอไสเรียบรอย ก็จะนําไปบรรจุเขาไปในเบาทรงกลมที่เตรียมไวในเบานั้นมัก
มีลวดลายหรือลายลักษณอักษร เชน " โจง ชิว เว ปง " หรือชื่ออื่นๆ เมื่อผานการอบและบรรจุเรียบรอยแลว
ก็จะสงเขาตลาดตอไป
เทศกาลไหวพระจันทรของทุกป (วันที่ 15 เดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติของจีน) ทุกๆ ครัวเรือนจะ
ซื้อขนมไหวระจันทรมาไหวพระจันทร พรอมกับการชมพระจันทรจนกลายเปนประเพณีของจีนตลอดมา
สําหรับประเพณีรับประทานขนมไหวพระจันทรในวันไหวนระจันทรนั้น กลาวคือ เกิดขึ้นเมื่อสมัยมองโกล
เข า มาปกครองแผ น ดิ น จี น เมื่ อ ชาวมองโกลกดขี่ ข ม เหงและทํ า ร า ยชาวจี น อย า งโหดเหี้ ย ม และเพื่ อ
ควบคุมดูแลชาวจีนอยางใกลชิด ชาวมองโกลจึงสงทหารของตนไปประจําอยูในบานของชาวจีนครอบครัว
ละ 1 คน เปนอันวาชาวจีนทุกๆครัวเรือนตางตองเลี้ยงดูทหารมองโกล 1 คน ทหารมองโกลเหลานี้ ยังกอ
กรรมทําชั่วไปหมด ทําใหชาวจีนขุนเคืองใจเปนอยางยิ่ง ตอมาทานหลิวปวเวิน คิดไดวิธีหนึ่ง คือ ใหนํา
กระดาษเขียนขอความ แลวสอดไสไวในขนม เรียกรองใหชาวจีนทุกคนลงมือสังหารทหารมองโกลที่ประจํา
อยูในบานของตน อยางพรอมเพรียงกันในวันเพ็ญเดือนแปด ทั้งนี้เพื่อใหชาวจีนที่ไปซื้อขนมมารับประทาน
กัน ตางไดอานขอความดังกลาวและชวยกันกระจายขาวนี้ออกไป เพื่อกอการปฏิวัติโดยพรอมเพรียงกัน ณ
วันเพ็ญเดือนแปด ทําใหสามารถโคนลมอํานาจการปกครองของมองโกลในที่สุด
เพื่อเปนการฉลอง และรําลึกการกอบกูแผนดินที่ประสบการสําเร็จ ประเพณีรับประทานขนมไหว
พระจันทรในวันเทศกาลดังกลาวจึงมีการสืบทอดกันตลอดมา
ตอมา ไมวาแหงหนใดที่มีชาวจีนเดินทางไปถึงก็จะพาประเพณีรับประทานนมไหวพระจันทร ไป
ดวย สําหรับขนมไหวพระจันทรที่แพรหลายในไทยนั้น เปนแบบของกวางตุงโดยสวนใหญ หลายปที่ผานมา
ขนมไหวพระจันทรที่ผลิตในไทย ไมวาดานคุณภาพ รสชาติ และการบรรจุลวนมีระดับที่สูงขึ้น แตแนนอน

15. ราคาก็สูงขึ้นไปดวย เรามีความเห็นวา วันแหงเทศกาลไหวพระจันทรปละหนึ่งครั้งนี้ สมาชิกในครอบครัว
ไดมาอยูพรอมหนากัน และรับประทานอาหารพรอมหนากันภายใตพระจันทรเ ต็มดวง อันเปนการนํา
ความสุขสมบูรณมาสูสมาชิกครอบครัวไดเปนอยางดี เชนนี้ นับวามีคุณคาแกการสืบทอดและเผยแพร
ตลอดไป
ตํานานเทศกาลไหวพระจันทร
“เทศกาลไหวพระจันทร” เปนเทศกาลดี ที่มีความเกี่ยวของกับตํานาน เรื่องดวงจันทรของชาวจีน
อยางแนบแนน เชนเรื่อง “ฉังเออเหินสูดวงจันทร” ถือวาเปนเรื่องที่มีชื่อเสียงมาก เปน การไหวครั้งที่ 6 ของ
ป เรี ย กการไหว ค รั้ ง นี้ ว า “ตงชิ ว โจ ย ”ถื อ เป น วั น สารทวั น หนึ่ ง ของชาวจี น เป น เรื่ อ งที่ เ กิ ด ขึ้ น จริ ง ใน
ประวัติศาสตร ในวันกลางฤดูใบไมรวง ตรง กับวันที่ 15 เดือน 8 ของจีน
เมื่อคํานวณตามจันทรคติแบบจีนแตจะตรงกับจันทรคติแบบไทย คือเดือน 10 (ประมาณเดือน
กันยายน) ชาวจีนหรือคนไทยเชื้อสายจีนในเมืองไทย จะทําพิธีเซนไหวทั้งพระจันทร และเจาแมกวนอิม การ
ไหวพระจันทรของคนจีนเ ปนที่รูจักกันดีกวาเทศกาลไหวอื่นๆ เพราะมีเรื่องราวที่นาสนใจ และมีของไหวที่
เปนแบบเฉพาะ เชนมีขนมไหวพระจันทร มีตนออย โคมไฟ เทศกาลนี้เปนอุบายในการปลดแอกชาติจีน
ออกจากการปกครองของพวกมองโกล
ในคืนวันไหวพระจันทร ดวงจันทรสวางและกลม ถือวาสวยที่สุด ผูคนถือวาดวงจันทรที่กลมเปน
เสมือนสัญลักษณของความสามัคคี ดังนั้นจึงเรียกเทศกาลนี้วา ” เทศกาลแหงความกลมเกลียว ”

16. ตํานานเทศกาล ไหวพระจันทร ( ตํานานฉางเออสูพระจันทร )
เรื่องราวเลาขานกันวา ในสมัยโบราณมีอยูหนึ่ง อยู ๆ ก็ปรากฏพระอาทิตยบนทองฟา มากถึง 10
ดวง แผดเผาจนแผนดินแหงแลงไปหมด ทะเลเหือดแหง ทุกหัวระแหงลุก เปนควันไฟ ชาวบานตางสิ้นหวัง
ที่จะมีชีวิตอยูรอดไปได เรื่องราวทุกขรอนของชาว บานนี้ไดยินถึงหูของผูกลานาม โฮวยี่ เขาจึงอยูเฉยไมได
ไดขึ้นไปบนยอด เขาคุนหลุน ใชพละกําลังสุดฤทธิ์ดึงเกาทัณฑยิงพระอาทิตยดับไป 9 ดวง วีรกรรม ครั้งนี้ทํา
ใหชาวบานรอดพนจากความตาย จึงไดรับการเคารพ รักใครจากชาวบาน และผูกลาตาง ๆ ในแผนดินตาง
เดินทางมาเพื่อขอเปนลูกศิษยฝกวิทยายุทธ ซึ่งใน เหลาผูเกลาเหลานี้มีผูจิตใจคิดชั่วนายเผิงเหมิง รวมอยูดวย
หลังจากนั้น โฮวยี่ไดแตงงานกับสาวงามที่มีจิตใจออนโยน มีความเมตตาชื่อฉางเออ ชีวิตของทั้งคู
จึงเปนคูกิ่งทองใบหยกที่ชาวบานตางยินดีชมชอบกัน วันหนึ่ง โฮวยี่ไดขึ้นไปยอดเขาคุนหลุนเพื่อเยี่ยมมิตร
สหายและศึกษาธรรม ในระ หวางทางบังเอิญไดพบกับฮองเฮาแหงสวรรค โฮวยี่จึงไดกราบของยาอายุวัฒนะ
ซึ่ง กลาวกันวาเมื่อกินเขาไปแลวจึงสามารถเหาะเหินขึ้นสวรรคกลายเปนเซียน ทันทีโฮวยี่ไดยามาแลว แตก็
อาลัยอาวรณฉางเออ จึงไมอยากทิ้งนางไวคนเดียว จึงได แตมอบยาดังกลาวใหฉางเออเก็บรักษาไวในลิ้นชัก
โตะเครื่องแปง แตก็ไมคลาด สายตาของเผิงเหมิงผูซึ่งรูเรื่องราวดังกลาวดวย
หลังจากนั้นสามวัน โฮวยี่ไดพาเหลาลูกศิษยออกไปลาสัตว แตเผิงเหมิงแกลวปวย จึงทําเปนนอน
รักษาอยูในบาน เมื่อไดโอกาส เผิงเหมิงจึงควงกระบี่ขูบังคับใหฉางเออ มอบยาใหเขา ฉางเออรูวาตนไมใชคู
ตอสูของเผิงเหมิง จึงหยิบยาออกมา แตฉวยจังหวะในเสี้ยววินาทีเอายาเขาปากกลืมจนหมดสิ้น จากนั้น ราง
ของฉางเออก็ลอยเหนือ พื้นดิน และเหาะออกหนาตาง เหินฟาสูสวรรคไป แตเนื่องจากยังเปนหวงสามี จึง
เหาะ ไปเปนเซียนในโลกพระจันทร เนื่องจากอยูใกลโลกมนุษยมากที่สุด

17. ค่ําคืนนั้น เมื่อโฮวยี่กลับจากการลาสัตว สาวใชรองหมรองไหเลาถึงเหตุการณที่เกิด ขึ้นเมื่อตอน
กลางวันใหฟง โฮวยี่ทั้งเจ็บแคนทั้งโศกเศรา แตก็ทําอะไรไมได เนื่อง จากเผิงเหมิงหนีไปไกลแลว ก็ไดแตนั่ง
รองไหพรอมกับเหงียนหนาตระโกนเรียกชื่อ ภรรยาตัวเอง ทันใดนั้น เขาก็สังเกตเห็นพระจันทรในคืนนี้มัน
สดสกาวและสวางกวา ทุกคืนที่ผาน ๆ มา และยังสังเกตเห็นเงาเคลื่อนไหวในพระจันทรซึ่งดูเหมือนรูปราง
ของฉางเออ
เมื่อชาวบานไดยินเรื่องราวของฉางเออกลายเปนเซียนบนพระจันทร ตางก็จัดขนม เซนไหวพรอม
จุดธูปกราบไหวขอพรจากฉางเออผูซึ่งมีความเมตตาใหคุมครอง ชีวิตมี ความสงบสุข จึงเปนจุดเริ่มตนของ
ตํานานเทศกาลไหวพระจันทรตั้งแตน้นมาจะเห็นวา ตํานานของฉางเออขางตนนั้น เมื่อเทียบกับตํานานฉบับ
ั
ดั้งเดิมมันชางแตก ตางกันเหลือเกิน ตํานานขางตนไดผานการปรุงแตง เติมสีสัน ใหเรื่องราวของฉาง เออ
เปนเรื่องสวยงาม เพื่อใหเขากับความงามของแสงจันทรในค่ําคืนนั้น และให เหมาะกับทัศนะคติของผูรับสื่อ
ในยุคนั้น ๆ อยางไรก็ตาม เรื่องราวจะเปนอยางไรคง ไมสําคัญเทากับจิตวิญญาณของเทศกาลมากไปกวาใช
เทศกาลเพื่อการคาคาขาย ขนมไหวพระจันทร เหมือนอยางเทศกาลของฝรั่งอยาง ฮาโลวีน หรือวาเลนไทน
เปนตน
ความจริงชาวจีนมีความเลื่อมใสศรัทธาตอพระจันทรมาแตโบราณกาล ยิ่งกวาพระอาทิตย การ
นับปฏิบทินก็นับโดยอาศัยดวงจันทรเปนเกณฑ ดังที่เรียกวา จันทรคติ การเพาะปลูก และการเกิดน้ําขึ้นน้ําลง
ชาวจีนโบราณจะอาศัยดูจากดวงจันทร เพื่อใหเหมาะสมในการทํานาทําไร ซึ่งตองอาศัยเปนหลักรวมความ
วา ชาวจีนแตโบราณใหความสําคัญทางดานจิตใจตอดวงจันทรมาก ในเรื่องตางๆดังนี้
1. การทํานา – ไร
2. การเพาะปลูกพืชตางๆ
3. การเจริญเติบโตของพืช
4. การเพาะชําพืช
5. การดูปริมาณน้ําขึ้น-น้ําลง
ดังนั้น จึงมองเห็นวาดวงจันทรมีคุณตอมนุษยชาติมาก ทั้งมีแสงสวางรมเย็น สบายตา นาสดชื่น
รื่นรมยเปนอยางมาก อากาศกําลังดี ไมรอนไมหนาว

18. ประวัติ วัน ไหวพระจันทร : เทพเจากระตาย
เทพองคหนึ่ง คือ “ทู เออร เย” (兔儿爷) ซึ่งแปลวา “เทพกระตาย” ซึ่งเทพองคนี้มาจากเทพนิยาย
“กระตายหยกในตําหนักจันทร” ของจีน คนจีนนําดินมาปนเปนรูปกระตาย จัดเปนเครื่องเซนไหวในเทศกาล
ไหวพระจันทรและเปนของเลนเด็กที่มีมาแต โบราณกาล
ประวัติ วัน ไหวพระจันทร : เวลาเซนไหว
วันทําพิธีเซนไหว จะเริ่มจัดแตงโตะวางขาวของบริเวณกลางแจง ที่พอจะมองเห็นดวงจันทรไดเต็ม
ดวง และวันนันก็คือเย็นวันเพ็ญพระจันทรเต็มดวง ขึน 15 ค่ํา เดือน 8 (ของจีน ซึ่งตรงกับเดือน 10 ของไทย)
้ ้
เจาภาพจะนําเอาตนออย 2 ตนมาซุมประตู โดยเอายอดออยทั้งสองโคงเขาหากัน แลวมีการประดับประดาให
ดูสวย ๆ งาม ๆ ตามใจชอบ สิ่งของที่เซนไหว พอกะวาแลเห็นพระจันทรเต็มดวงโผลขึ้นมาใหเห็นแลว ก็จะ
เริ่มพิธีเซนไหว มีการจุดธูปและตามโคมไฟดวย คืนนี้จะเปนคืนที่ลูกหลานชาวจีนจะออกมาชมพระจันทร

19. แหงฤดูใบไมรวงกันถวน หนา แตปจจุบนตังแตฝรั่งตางแดนไดขนไปเหยียบบนดวงจันทรแลว การเซนไหว
 ั ้ ้ึ
พระจันทร ที่เคยยึดมันถือมั่นมาแตโบราณคอยๆลดความสําคัญลงไปอยางมาก
่
ขั้นตอนการไหวพระจันทร
1. ไหวเจาในชวงเชา ของไหวจัดปกติ เหมือนจัดของไหวเจาปกติ แตเพิ่มขนมไหวพิเศษ คือ ขนมไหว
พระจันทร, ขนมโก, ขนมเปยะ
2. ของไหวบรรพบุรุษ ของไหวจัดปกติ เหมือนจัดของไหวบรรพบุรุษปกติ แตเพิ่มขนมไหวพิเศษ คือ ขนม
ไหวพระจันทร ไสอะไรก็ได, ขนมโกตาง, ขนมเปยะตางๆ แลวแตเลือก ผลไมไหวพิเศษ สมโอผลใหญๆ
สวยๆ
3. ของไหวเจาแมในตอนค่ํา
- ของคาว อาหารเจแหง 5 อยาง คือ วุนเสน, ดอกไมจีน, เห็ดหูหนู, เห็ดหอม, ฟองเตาหู
- ขนมไหว ขนมไหวพระจันทร ไสอะไรก็ได ที่ไมมีไขแดงเค็ม และ ตองไมใชไสโหงวยิ้ง หรือ
เมล็ด 5 อยาง เพราะไสโหงวยิ้ง มีใสมันหมูแข็ง จึงเปนของชอ คือมีคาว แตไหวเจาแม ตองไหวอาหารเจ
- ขนมโก มีหลายชนิดเชน ขนมโกขาว คนจีนเรียก "แปะกอ" แปะ แปลวา สีขาว กอ คือขนม ก็มีอีก
หลายแบบ ทั้งแบบ แผนกลม ใหญแบน ๆ ปมทําลายนูนสวยงาม มีทั้งแบบกลมเล็ก ๆ ที่มีทั้งแบมีไสและไม
มีไส แลวยังมี ทําแบบ แทงสี่เหลี่ยม มีไสก็มี ไมมีไสก็มี , โกเหลือง หรือโกถั่ว มีไสที่นิยม เชน ไสทุเรียน ไส
งาดํา, โกเชง นาสนใจที่สุด เพราะคนไทยไมคอยรูจัก นิยมทําเปนแผนกลมใหญ ขนาดเทาขนมโกขาว เปน
แผนกลมแบนสีเหลืองตุน ๆ เพราะผสมน้ําสมเชง และบางเจา มีใสเม็ดกวยจี๊ ที่แกะเปลือกแลวดวย เวลาเคี้ยว
โดนจะกรุบกรับอรอยดี และขนมโกออน หรือหลากอ ก็ทานอรอย เหนียว ๆ ยืด ๆ หนืด ๆ นิ่ม ๆ มีสอดไส
ถั่วบดหวานมันอรอย ไสงาดําก็มี
- ผลไม อะไรก็ไดเหมือนปกติ และเพิ่มพิเศษ สมโอใหญๆ สวยๆ
- เครื่องดื่ม ใชชาน้ําหรือชาใบ หรือมีทั้งสองแบบ
- กระดาษเงิน คอซี, กอจี๊

20. - กระดาษเงิน-ทองพิเศษ
1. เนี้ยเก็ง หรือวังเจาแมกวนอิม
2. โปยเซียนตี่เอี๊ย คือ กระดาษ เงินกระดาษทองลายโปยเซียน
3. กระดาษเงินกระดาษทองแบบจัดทําพิเศษสวยวาม เชน กิมกอง คือ โคมคู. สัปปะรด. อวงมึ้ง หรือ
ผามาน, เนี้ยเพา คือ ชุดเจาแมพระจันทร ถาไหวเจาแมพระ จันทร หรือกวนอิมเนี้ยเพา ถาคิดวาการไหวของ
เราเปนการไหวเจาแมกวนอิม
- ของไหวพิเศษอื่นๆ เครื่องใชอุปโภค หรือสบู แชมพู ยาสีฟน แปง เครื่องสําอาง ผาเช็ดหนา อะไร
ก็ไดที่เราใชประจํา เครื่องประดับ และ ออยลํายาวๆ ตัดจากราก และ เอายอดดวยผูกไว ที่ดานหนาโตะไหว
ยึดกับขาโตะ แลวทําขึ้นไปเปนซุมประตู แลวตกแตงสวยงาม พรอมดอกไม ใสแจกันประดับโตะไหว
- จํานวนธูปไหว 3 ดอก หรือ บางบานใชธูปไหวพเิ ศษ เปนธูปมังกรดอกใหญดอกเดียว หรือ ดอก
ยอมๆ 3 ดอก เชนเดียวกับ เทียนแดงคู
- เวลาไหว ไหวหวค่ํา บางบานขอบไหวสาย เพื่อคอยเวลาใหพระจันทรเต็มดวง
ั
ที่มา
http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php/วันตรุษจีน
http://members.tripod.com/chaiwat_s/trusjin_festival.htm
http://th.wikipedia.org/wiki/ตรุษจีน