Downloaded 61 times
หน้าที่พิเศษของราก
- 1. บทปฏิบัติการทดลองที่ 3 โครงสรางและหนาที่ของพืชดอก เรื่อง หนาที่พิเศษของราก เรื่อง การศึกษาหนาที่พิเศษของรากพืชดอก จุดประสงคการเรียนรู : นักเรียนมีความสามารถในการปฏิบัติกิจกรรมตาง ๆ ตอไปนี้ได 1. บอกเกณฑในการจําแนกไดวาโครงสรางที่เปลี่ยนแปลงไปนั้นคือราก 2. บอกลักษณะที่เปลี่ยนแปลงไปเพื่อทําหนาที่พิเศษของรากได 3. ทํากิจกรรมและสรุปผลการทํากิจกรรมได หลักการ / ทฤษฎี ราก (Root) เปนอวัยวะหรือสวนของพืชที่ไมมี ขอ ปลอง ตา และใบเจริญลงสูดินตามแรง ดึงดูดของโลก(positive geotropism ) มีกําเนิดมาจาก เรดิเคิล( radicle) ของ เอมบริโอ (embryo) ซึ่งอยู ภายในเมล็ด รากที่เปลี่ยนแปลงมาจาก เรดิเคิล จัดเปนรากที่มีการเจริญในระยะแรก (Primary growth) สวนรากของพืชใบเลี้ยงคูหรือ พืชใบเลี้ยงเดี่ยวบางชนิด จะมีการเจริญเติบโตขั้นที่2 (Secondary growth) รากเปนสวนทีทําหนาที่ในการ ค้ําจุนสวนตางๆ ของพืชใหทรงตัวอยูได (anchorage) ดูดและลําเลียงน้ํา ่ (absorption and transportation) และหนาทีอื่นๆ ขึ้นกับลักษณะของรากเชน สะสมอาหาร ยึดเกาะ ใช ่ ใน การหายใจ เปนตน วัสดุอุปกรณ 1. ภาพรากของพืชชนิดตางๆ เชน รากกลวยไม รากกาฝาก รากฝอยทอง รากไทร รากโกงกาง 2. รากพืชชนิดตางๆ ที่นักเรียนนํามาศึกษา เชน หัวกระชาย หัวผักกาด มันแกว มันเทศ 3. กระดาษฟลิปชารต 1 แผน 4. ปากกาเมจิก 1 ดาม วิธีทํา 1. ใหนกเรียนนํารากพืชชนิดตางๆ อยางนอยกลุมละ 5 -10 ชนิด มาศึกษา แลวจําแนกชนิดของ ั ราก หนาที่พเิ ศษของราก โดยพิจารณารูปรางลักษณะทีสังเกตได เปรียบเทียบกับภาพรากพืชชนิดตางๆ ่ 2. บันทึกผลการทํากิจกรรมลงในกระดาษฟลิปชารต แลวนําเสนอหนาชันเรียน ้
- 2. รายงานผลการทดลองบทปฏิบัติการที่ 1 เรื่อง การศึกษาหนาที่พิเศษของรากพืชดอก วัน /เดือน / ป .............................................. กลุมที่ ........................ เวลาที่ใช .......................... ชั่วโมง ชื่อสมาชิกในกลุม 1. ............................................................................................................. 2. ............................................................................................................. 3. ............................................................................................................. 4. ............................................................................................................. 5. ............................................................................................................. วัตถุประสงค 1. ............................................................................................................. 2. ............................................................................................................. 3. ............................................................................................................. 4. ............................................................................................................ ผลการทดลอง ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................
- 3.
- 4. คําถามหลังการทดลอง 1. หนาที่ของรากโดยทัวไป ่ 1…………………………………………………………………… 2…………………………………………………………………… 3. …………………………………………………………………. 2. รากพืชที่นกเรียนนํามาศึกษา แยกเปนกี่ชนิด อะไรบาง และหนาทีอยางไร ั ่ ............................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. 3. ยกตัวอยางของรากที่ทําหนาที่ดังตอไปนี้ 3.1 Prop root เปนรากที่ทําหนาที่ ............................................................ เชน .......................... 3.2 Climbing root เปนรากที่ทําหนาที่ .................................................... เชน .......................... 3.3 Parasitic root เปนรากที่ทําหนาที่ ...................................................... เชน ......................... 3.4 Photosynthetic root เปนรากที่ทําหนาที่ .............................................. เชน ........................ 3.5 Aerail root(Respiratory root) เปนรากที่ทําหนาที่ .............................. เชน ....................... 4. นักเรียนจะสรุปผลการทดลองนี้อยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................
- 5. ใบความรูที่ 1 โครงสรางและหนาที่ของพืชดอก เรื่อง หนาที่พิเศษของราก สาระสําคัญ ราก ( Root ) ราก (Root) เปนอวัยวะหรือสวนของพืชที่ไมมี ขอ ปลอง ตา และใบเจริญลงสูดินตามแรง ดึงดูดของโลก(positive geotropism ) มีกําเนิดมาจาก เรดิเคิล( radicle) ของ เอมบริโอ (embryo) ซึ่งอยู ภายในเมล็ด รากที่เปลี่ยนแปลงมาจาก เรดิเคิล จัดเปนรากที่มีการเจริญในระยะแรก (Primary growth) สวนรากของพืชใบเลี้ยงคูหรือ พืชใบเลี้ยงเดี่ยวบางชนิด จะมีการเจริญเติบโตขั้นที่2 (Secondary growth) รากเปนสวนทีทําหนาที่ในการ ค้ําจุนสวนตางๆ ของพืชใหทรงตัวอยูได (anchorage) ดูดและลําเลียงน้ํา ่ (absorption and transportation) และหนาทีอื่นๆ ขึ้นกับลักษณะของรากเชน สะสมอาหาร ยึดเกาะ ใช ่ ใน การหายใจ เปนตน หนาที่ของราก 1.ดูด ( absorption ) น้ําและแรธาตุจากดิน 2. ลําเรียง ( conduction ) น้ํา แรธาตุ และ อาหาร 3. ยึด ( anchorange ) ลําตนใหติดกับพื้นดิน 4. สรางฮอรโมน ( producing hormones ) เชน cytokinin,gibberellinเพื่อพัฒนาลําตนยอดและสวนอื่น ๆ 5. อาจทําหนาที่พิเศษอื่น ๆ เชน สะสมอาการ สังเคราะหแสง ค้ําจุน ยึดเกาะ หายใจ เปนตน ชนิดของราก : ชนิดของรากเมื่อแยกตามกําเนิด จําแนกออกเปน 3 ชนิดคือ 1. Primary root หรือ รากแกว (tap root) มีลักษณะตอนโคนจะโตแลวคอยเรียวเล็กลงไปจนถึงปลาย จะยาวและใหญกวารากอื่นๆที่แยกออกไป ทําหนาที่ เปนหลักรับสวนอื่นๆใหทรงตัวอยูได รากชนิดนี้ พบในพืชใบเลี้ยงคูที่งอกออกจากเมล็ดโดยปกติ สวนพืชใบเลี้ยงเดียวที่งอกออกจากเมล็ดใหมๆก็มราก ่ ี ระบบนี้เหมือนกันแตมีอายุไดไมนานก็เนาเปอยไปแลวเกิดรากชนิดใหมขึ้นมาแทน (รากฝอย) ภาพที่ 1 แสดง Primary root หรือ รากแกว (tap root)
- 6. 2. Secondary rootหรือรากแขนง(lateral root หรือ branch root) เปนรากที่เจริญเติบโตออกมาจาก รากแกว มักงอกเอียงลงไปในดินจนเกือบขนานหรือขนานไปกับพืนดิน รากชนิดนี้อาจแตกแขนง ้ ออกเปนทอดๆ ไดอีกเรื่อยๆ ทั้งรากแขนงและแขนงตางๆที่ยื่นออกไปเปนทอดๆตางกําเนิดมาจาก เนื้อเยื่อเพริไซเคิลในรากเดิมทั้งสิ้น ภาพที่ 2 แสดง Secondary root หรือ รากแขนง (lateral root) 3. Adventitious root หรือ รากวิสามัญ เปนรากที่ไมไดกําเนิดมาจากรากแกวหรือรากแขนง รากชนิด นี้อาจแตกออกจากโคนตนของพืช ตามขอของลําตนหรือกิ่ง ตามใบหรือจากกิ่งตอนของไมผลทุกชนิด แยกเปนชนิดยอยไดตามรูปรางและหนาที่ ไดดังนี้ 3.1 รากฝอย (fibrous root) เปนรากเสนเล็กๆมากมาย ขนาดโตสม่ําเสมอกันไมไมเรียวลงที่ปลาย อยางรากแกว งอกออกจากรอบโคนตนแทนรากแกวที่ฝอเสียไปหรือทีหยุดเตอบโต พบในพืชใบเลี้ยง ่ เดี่ยวเปนสวนใหญ ภาพที่ 3 แสดง รากฝอย (fibrous root)
- 7. 3.2 รากค้ําจุน (Proproot) เปนรากที่แตกออกมาจากขอของลําตน ที่อยูใตดิน และเหนือดิน ขึ้นมาเล็กนอย และพุงแทงลงไปในดิน เพื่อพยุงลําตนเอาไวไมใหลมงาย เชนรากค้ําจุนของตน ขาวโพด ตนลําเจียก ตนโกงกาง ภาพที่ 4 แสดง รากค้ําจุน (prop root) 3.3 รากเกาะ (Climbing root) เปนรากที่แตกออกมาจากขอของลําตนแลวมาเกาะตามหลัก หรือเสา เพื่อพยุงลําตนใหติดแนนและชูลําตนขึ้นที่สูง เชนรากของพลู พลูดาง กลวยไม ภาพที่ 5 แสดง รากยึดเกาะ climbing root)
- 8. 3.4 รากสังเคราะหแสง (photosynthticroot) เปนรากที่แตกออกมาจากขอของลําตน แลวหอยลง มาในอากาศ มีสีเขียวของคลอโรฟล เปนรากที่ทําหนาที่สังเคราะหแสง เชน รากกลวยไมที่มีสีเขียว เฉพาะรากออน หรือปลายรากที่แกเทานั้น รากของไทร โกงกาง มีสีเขียวเฉพาะตรงที่หอยอยูในอากาศ สวนที่ไซลงไปในดินแลวไมมีสีเขียวเลย ภาพที่ 6 แสดง รากสังเคราะหแสง (photosynthtic root) ของกลวยไม 3.5 รากหายใจ (Respiratory root)รากพวกนี้เปนแขนงงอกออกจากรากใหญที่แทงลงไปในดินอีก ทีหนึ่ง แตแทนที่จะงอกลงไปในดิน กับ ชูปลายขึ้นมาเหนือดินหรือผิวน้ํา บางทีก็ลอยตามผิวน้ํา เชน รากของแพงพวย ภาพที่ 7 แสดง รากหายใจ (Respiratory root)
- 9. 3.6 รากกาฝาก (Parasiticroot) เปนรากของพืชบางชนิดที่เปนปรสิต เชนรากของตนกาฝาก และ ตนฝอยทอง ภาพที่ 8 แสดง รากกาฝาก (Parasitic root) ของฝอยทองและกาฝากทั่วไป 3.7 รากสะสมอาหาร (storage root) เปนรากที่ทําหนาที่ในการสะสมอาหารประเภทแปง น้ําตาล หรือ โปรตีนเอาไว ทําใหมีลักษณะอวบอวนเรามักเรียกวา หัว เชน หัวแครอต หัวผักกาด หัวมันเทศ หัวมันแกว มันสําปะหลัง กระชาย เปนตน ภาพที่ 9 แสดง รากสะสมอาหาร (storage root)