Voor de regio Zuid- en Midden-West-Vlaanderen werd i.s.m. de ziekenhuizen (cardiologen en hartfalenverpleegkundigen), de huisartsen en de thuiszorg een extramuraal zorgpad hartfalen ontwikkeld. Deze presentatie maakt deel uit van het vormingspakket voor de thuiszorg. Contacteer het SEL voor meer info.
Voor de regio Zuid- en Midden-West-Vlaanderen werd i.s.m. de ziekenhuizen (cardiologen en hartfalenverpleegkundigen), de huisartsen en de thuiszorg een extramuraal zorgpad hartfalen ontwikkeld. Deze presentatie maakt deel uit van het vormingspakket voor de thuiszorg. Contacteer het SEL voor meer info.
IWO Meeting 1 November 2023 - Stopping with Denosumab and Romosozumab, basic mechanisms and clinical aspects door Prof. dr. S. Ferrari, Geneva, Switzerland. (Engelstalige lezing)
IWO Meeting 1 November 2023 - Stopping with Denosumab and Romosozumab, basic mechanisms and clinical aspects door Prof. dr. S. Ferrari, Geneva, Switzerland. (Engelstalige lezing)
IWO Meeting 16 November 2022 - ASBMR young talent: Silvia Storoni (Amsterdam): Prevalence and Hospital Admissions in Patients With Osteogenesis Imperfecta in The Netherlands: A Nationwide Registry Study
3. Vallen als symptoom
• Vallen ≠ ziekte
• Vallen = symptoom
• Vallen = atypische ziektepresentatie
• Vele risicofactoren
• Meestal multifactorieel
copyright
N. van der Velde
4. Aanpak valpreventie
• Multifactoriële interventie: rate
– RaR 0.76 95% CI 0.67 – 0.86
19 trials; N=9503
– Studies erg heterogeen, afhankelijk van
onderdelen, setting en
gezondheidszorgsysteem
Cochrane review Inteventions Falls Prevention: community; Gillespie LD et al; 2012
copyright
N. van der Velde
6. Vallen bij ouderen
• 33% 65+-ers valt jaarlijks
• >50% 80+ers valt jaarlijks
– Gemiddeld 2/jr
copyright
N. van der Velde
7. Is dit erg?
Hoe vaak is er letsel?
copyright
N. van der Velde
8. Gevolgen
• Letsel bij 20-70% valincidenten
– Medische hulp nodig bij 20%
– 10% ernstig letsel (fractuur, hoofdtrauma,
overlijden, ea)
• Na 9 mndn: Kwal. leven
– Mn ADL problemen
– en problemen dagelijkse activiteiten
EQ-5D Hip #
0 4 8 12
0.2
0.4
0.6
0.8
1.0
Heup#
Norm score
Time (months)
Summaryscore
Hartholt et al; J of Trauma 2010
copyright
N. van der Velde
9. Oorzaken: schematisch
vallen
Extrinsieke oorzaak
(struikelen ed)
Intrinsieke oorzaak
Met bewustzijnverlies Zonder bewustzijnverlies
Met prodromen:
Presyncope, vertigo
Syncope
Epilepsie
Andere oorzaken
(metabool, intoxicatie)
Loop- of balansstoornis
Zonder prodromen
copyright
N. van der Velde
10. Casus: Mevrouw S, 68 jr
• RvK: acuut ontstane rugklachten na val
• VG: COPD, cataract OK, hypertensie en
artrose knieen
• Med: furosemide, paracetamol en
ipratropium
• A: gestruikeld over losse tegel
copyright
N. van der Velde
16. Valrisicofactoren
Vertigo, Valangst
Artrose en andere mobiliteitstoornissen
L
Omgevingsfactoren, Orthostase
Mobiliteit, Medicatie
Zintuigen
Intoxicaties, Incontinentie (urine)
Comorbiditeit, Cognitie & stemming
Hart- en vaataandoeningen
AD
copyright
N. van der Velde
20. Dix-Hallpike
• Aantonen BPDD
• Vanuit zit achterover
• Hoofd licht gedraaid
• Nystagmus & duizeligheidcopyright
N. van der Velde
21. Orthostase meten
• 5 (tot 15) minuten liggen
• RR, P meten liggend en na 1, 2, 3 minuten staan
– Continue meting wenselijk
• Systolische daling ≥ 20 mmHg
– Hypertensie: daling ≥ 30 mmHg
• Diastolische daling ≥ 10 mmHg
• Klachtherkenning (bv duizeligheid)
• Initiële OH: < 15s ≥ 40/20 mmHg
• Vertraagde OH: 3-5 min Wieling W. J Hypert 2009;27:935-938.
Consensusstatement Clin Autonom Res 2011
copyright
N. van der Velde
22. Hoe kun je mobiliteit snel
en goed testen?
copyright
N. van der Velde
23. Timed Up and Go Test
> 10-15 sec?
• Zo snel mogelijk, veilig:
• Opstaan uit stoel
• 3 meter lopen
• Omdraaien, teruglopen
• Weer gaan zitten
• Aanvullend (fysio)
• Berg Balance Test
• SPPB
copyright
N. van der Velde
34. Suggestief voor CVD oorzaak
• Presenterende symptoom: dyspneu
• Voorgeschiedenis cardiale aandoening
• Symptomen tijdens inspanning of liggend
• Precipiterende palpitaties
• Familie-anamnese acute hartdood
Galizia G, JAGS 2009;57:18-23
Cronin H, Clin Geriatri Med 2010;26:539-67
copyright
N. van der Velde
35. • 50% wegrakingen geen herinnering aan
bewustzijnsverlies
• Presyncope bij minder ernstige afwijking
– Anoxia reservetijd 5-6 s
Overlap vallen & syncope
Davies AJ, Age Ageing 1996;25:362-6; Wieling W. Brain 2009 132: 2630-2642
copyright
N. van der Velde
42. Anamnese
• Malaise, naar aanrecht, duizelig, zwart voor
ogen, knappend gevoel in maag
• Val, bewustzijnsverlies niet bekend
• Collaps meerdere malen per jaar,
kneuzingen
• Geen palpitaties, POB, normaal geen
orthostase klachten
• Geen trekkingen, tongbeet
copyright
N. van der Velde
43. Anamnese
• Uitlokkende factoren: na opstaan, maar
pas langere tijd, ook bij wandelen
• Hoofdbewegingen geen invloed, spanning
wel
• Loopt ivm valangst met wandelstok
• Stressincontinentie klachten
• Geen gewrichtsklachten, goede visus
copyright
N. van der Velde
47. Aanvullend onderzoek
• ECG SR 70/min geen ritme of
geleidingsstoornissen
• Lab: vit D 26 nmol/L; vit B12 188pmol/L
• Hb 8.2 mmol/L MCV 104 fL
• MMA 0.36 micrmol/L
copyright
N. van der Velde
48. Eventueel: Kanteltafeltest
• RR 124/77mmHg initiëel 25 mmHg daling
systolisch zonder klachten
• 30 minuten passief staan geen verdere
daling
• Sinus caroticus massage 75 mmHg daling,
bradycardie 30/min met klachtherkenning
copyright
N. van der Velde