Titel: Scholieren en studiekeuze; het belang van duurzame studiekeuzes Sprekers: Stefan Meulesteen (Stimulansz) & Michiel Hietkamp (CNV Jongeren) 2e sessieronde Zaal 19

1. S T U D I E K E U Z E E N W E R K
W W W. S T U D I E P E R S P E C T I E F. N L

2. • Kennismaking, inleiding
• Aanleiding, project Studieperspectief.nl
• Wat is het probleem?
• Hoe werkt de website
• Onze bevindingen, reacties gebruikers
• Discussie, afronding

3. A A N L E I D I N G
• CNV Jongeren en Stimulansz zijn eind 2012 dit project gestart.
• Doel: jongeren beter informeren over de kans op werk
• Stimulansz & CNV Jongeren

4. T E V E E L J O N G E R E N K I E Z E N E E N O P L E I D I N G D I E G E E N
K A N S O P W E R K B I E D T.
Wat is het probleem?

5. H T T P : / / W W W. D N B . N L / N I E U W S / N I E U W S O V E R Z I C H T- E N - A R C H I E F / D N B U L L E T I N - 2 0 1 3 / D N B 2 9 5 5 7 2 . J S P #
!H T T P : / / M C K I N S E Y O N S O C I E T Y. C O M / D O W N L O A D S / R E P O R T S / E D U C AT I O N / E D U C AT I O N - T O - E M P L O Y M E N T _ F I N A L . P D F
!H T T P : / / W W W. R O A . U N I M A A S . N L / P D F _ P U B L I C AT I O N S / 2 0 1 3 / R O A _ R _ 2 0 1 3 _ 7 . P D F

6. B E L A N G R I J K E T R E N D S
• Groei aantal werklozen zet voorlopig stevig door
• Arbeidsmarkt heftig in beweging
• In 5 jaar tijd 300.000 banen verdwenen
• Eind 2014 naar verwachting 485.000 WW uitkeringen, eind 2013 413.000 mensen
in de Bijstand (WWB)
• De 38.000 jongeren (tot 27 jr.) in de WWB zijn het topje van de ijsberg. Slechts
40% van de jongeren komt veela na eerste melding voor de zoekperiode in een
uitkering terecht.
• Blijvende krimp participatie budget (minder middelen voor omscholing)

7. S T U D I E K E U Z E E N W E R K : G A R A N T I E S V O O R N I E U W E
I N S T R O O M I N D E W W B
• 69% van de jongeren maakt uiteindelijk zelf de keuze voor de vervolg studie
• 40% van de jongeren gaf afgelopen oktober aan niet over voldoende informatie
te beschikken om een studiekeuze te kunnen maken
• Het merendeel (74%) oriënteert zich voornamelijk online
• Eigenlijk alle jongeren geven aan de kans op werk belangrijk te vinden bij het
maken van een studiekeuze
• Decaan/ mentor is belangrijk maar niet doorslaggevend bij de oriëntatie
• Slechts een kwart van de bevraagde VMBO-ers bezocht een open dag alvorens
een studiekeuze te maken.

8. E N D E J O N G E R E N ?
• Energiek maar bevreesd.
• Vinden het moeilijk om om te gaan met
nieuwe werkelijkheid.
• Vinden werk erg belangrijk maar kunnen
dit gegeven niet operationaliseren in
gedrag (studiekeuze e.d).
• Jongeren missen simpelweg kennis en
vaardigheden.
• Groep werkloze jongeren zal voorlopig
gestaag doorgroeien
• Groep inactieve jongeren (geen uitkering
of werk, volgt geen opleiding) groeit sterk

10. S T U D I E P E R S P E C T I E F
• Overzicht actueel arbeidsmarktperspectief van iedere rijksgefinancierde opleiding
vanaf niveau startkwalificatie (mbo3), zowel Mbo als HO opleidingen.
• Gebruiken hiervoor (open) overheidsdata: opleidingsinformatie van DUO en
arbeidsmarktinformatie van het UWV en het EBB onderzoek van het CBS.
• We voeren zelf de berekeningen uit.
• Ieder kwartaal nieuwe data.
• Gestart met een subsidie van Instituut GAK, SNS en stichting Zabawas. Met
medewerking van het UWV. Stimulansz en CNV Jongeren zijn verantwoordelijk
voor Studieperspectief.

17. M E N T O R L E S
• http://studieperspectief.nl/mentorles / http://prezi.com/vr9tvyfnlicv/mentorles-
studiekeuze-vmbo/
• Zowel voor VMBO als Havo/ Vwo
• Zowel voor in als buiten de les
• Biedt structuur bij het studiekeuze proces

18. D O E L S T E L L I N G W E B S I T E
• Probleem agenderen
• Jongeren laagdrempelig informeren over baankansen
• Hen hierdoor bewuster maken van het belang van een afgewogen studiekeuze
• Houvast bieden aan de andere ‘peers’, ouders en mentoren/ decanen
• Aansluiting vinden bij de leefwereld van jongeren
• Jongeren houvast te bieden in het wilde westen van de studiekeuze…

19. D E N O O D Z A A K T O T
H A N D E L E N I N B E E L D E N

26. B E P E R K I N G E N
• De ‘varkensmarkt-cyclus’, hoe gaan we daar mee om?
• Eén informatiepunt is toch makkelijker?
• Enorm, voortdurend, wisselend aanbod van opleidingen. Dit bemoeilijkt het
keuzeproces van jongeren en het referentiekader van ouders en mentoren/
decanen.
• Afstand tussen keuze voor opleiding en de arbeidsmarkt is voor jongeren erg
groot.
• Informatie voorziening door opleidingen is lang niet altijd transparant.
• Beperkte capaciteit voor studiekeuze begeleiding op voortgezet onderwijs.

27. K I J K J E I N D E W E R E L D VA N J O N G E R E N …
( PA N E L 1 VA N D A A G 1 0 - 1 4 J A N U A R I 2 0 1 3 , O N D E R 2 . 3 0 0 J O N G E R E N )
• Ruim een derde (35%) van de studenten zou, als ze het opnieuw mochten doen, een andere
studie kiezen.
• Jaarlijks stopt een derde van de studenten in het eerste jaar met de studie, of switcht naar een
andere studie.
• Van de huidige bovenbouw leerlingen, die binnen twee jaar voor hun studiekeuze staan, zegt
zeven op de tien (69%) de studiekeuze moeilijk te vinden.
• Hoewel ruim een kwart (27%) behoefte heeft aan meer begeleiding hierbij vanuit school, zijn
scholieren over het algemeen best tevreden met de geboden begeleiding.
• Dit beeld kantelt zodra de jongeren gaan studeren. De helft van de studenten (52%) vindt dat zij
destijds door hun middelbare school niet goed zijn begeleid bij het kiezen van een studie. Een
switcher zegt: “Ik ben na een jaar een totaal andere opleiding gaan doen. De begeleiding van
mijn school heeft helemaal geen nut gehad. Er moet beter worden gekeken naar wat iemands
kwaliteiten en interesses zijn.”

28. K A N S E N
• Maatschappelijke complexiteit is een gegeven voor jongeren. Ze willen helder en
eerlijk geïnformeerd worden over kansen en opzet en inhoud van een opleiding.
• Jongeren slagen er op de middelbare school nog onvoldoende in een afgewogen
studiekeuze te maken. Dit leidt later tot grote teleurstellingen. Wellicht moet de
studiekeuze begeleiding hier ook op worden aangepast.
• Eerlijke en transparante informatie over de kansen op werk zijn cruciaal
• De afstand tot de arbeidsmarkt is voor veel jongeren nog te groot om dit te laten
meewegen in hun studiekeuze. Deze afstand moet verkleind worden.

29. A A N D A C H T S P U N T E N
• We moeten niet aan onderwijsinstellingen vragen onafhankelijk te informeren
over het arbeidsmarktperspectief van hun eigen opleidingen.
• Arbeidsmarkt is enorm in beweging, dat blijft zo.
• Enorm, voortdurend, wisselend aanbod van opleidingen. Dit bemoeilijkt het
keuzeproces van jongeren en het referentiekader van ouders en mentoren/
decanen.
• Informatie voorziening is niet transparant
• Kansrijke banen en opleidingsrichtingen zijn vaak niet in beeld bij grote groepen
jongeren.

30. D E S L E U T E L

31. C O N C R E T E A C T I E P U N T E N
• Zorg voor voortdurend zicht op de wijze waarop de arbeidsmarkt zich regionaal
ontwikkeld. Lokale en regionale overheden kunnen hier een rol in spelen.
• Breng kansrijke beroepen in beeld om jongeren te helpen om de verbinding te
leggen tussen studiekeuze en werk.
• Ondersteun professionals als mentoren en werkcoaches, ook voor hen is het lastig
de veranderingen op de arbeidsmarkt bij te benen.
• Stap af van het idee dat onderwijsinstellingen studiezoekers onafhankelijk
moeten informeren over het arbeidsmarktperspectief. De slager keurt toch ook
niet zijn eigen vlees?

32. V R A G E N ?
!
S T E FA N . M E U L E S T E E N @ S T I M U L A N S Z . N L
M + 3 1 6 2 3 2 4 3 1 8 9
L N L . L I N K E D I N . C O M / I N / S D M E U L E S T E E N /
Dank!