Eczaneler, Ecza Depoları, Hastane zincirleri, Sağlık Bakanlığı düzeyinde düşük stok ve ilaç bulunurluğu için alternatiftir.

1. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 1
SAĞLIK SEKTÖRÜNDE İLAÇ VE TIBBİ SARF
MALZEMESİ TEDARİK ZİNCİRİNE ALTERNATİF
YAKLAŞIM
Talep tahmini istemeyen,
Vasıflı personel gerektirmeyen,
Mevcut yazılımlarla uyumlu,
Genel stok seviyesini %20-40 düşüren,
İlaç bulunurluğunu sağlayan,
Satın alımları dengeleyen,
Yerli sermaye, KOBİ, kümelenmeye uygun
TBMM 10.Kalkınma Planına (2014 – 2018),
Sağlık Bakanlığı 2013/09 Sayılı Genelgeye ,
Sağlık BakanlığıStratejik Planına (2013 – 2017) ve
Sayıştay Başkanlığı Mart 2005 Denetim Raporuna uygun
SCHAIN / Utkan Uluçay / Mart 2016

2. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 2
1. YÖNETİCİ ÖZETİ
Sektörde hastaneler, eczaneler, ecza depoları
ve kooperatifleri için çok sayıda ilacın değişen
talebe rağmen hazır bulundurulması
gerekmektedir. Çok sayıda ilaç üreticisinden
tedarik edilmesi ve dağıtımda çok sayıda
noktaya ulaşması da sorunu
derinleştirmektedir.
Bilinen çözüm daha çok stok yapmaktır. Bu
durum alım maliyetini ve stok maliyetini
artırdığı gibi, az hareket eden ilaçlarda miat
sorununa neden olmakta ve daha büyük
depolar gerektirmektedir.
Sorun mikro ölçekteki eczaneden, makro
ölçekteki Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri
Kurumuna kadar hissedilir haldedir.
Yeni nesil tedarik zinciri uygulaması SCHAIN ile
talebe duyarlı, dinamik stok seviyeli, kademeli
depo yapısı sayesinde “stoklar azaldığı halde
ilaç bulunurluğu” sağlanabilecektir. SCHAIN,
Kısıtlar Teorisi kapsamındaki tamamlama
çözümüdür.
Böylece lokalde vasıflı personel, ilave
donanım, talep tahmini, büyük depolar
gerektirmeden merkezi alımla ölçek
ekonomisine ulaşılabilecektir. Yüksek stok
devir hızı ve düşük stokla birlikte miat sadece
merkez depodan takip edilebilir hale
gelecektir. Stokların düşmesi ve toplu alımla
sağlanan ekonomi %20-40 tasarruf
yaratacaktır.
SCHAIN, KOBİ’ dir, yenilikçidir, yerli sermayedir,
Hükümet politikalarıyla uyumlu olarak işbirliği
ve kümelenme gayreti içindedir. Yazılım ve
beraberindeki danışmanlık paketidir.
Sayıştay Başkanlığı Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastanelerde
İlaç, Tıbbi Sarf Malzemesi ve Tıbbi Cihaz Yönetimi
Performans Denetim Raporu – Mart 2005
Özet.4. … Bakanlık, hastanelerin tıbbi sarf malzemeleri ve
ilaçlar için ne kadar kaynak kullandığını tam ve doğru olarak
belirleyemediğinden, bu alanda politika oluşturma,
planlama ve yönlendirme çalışmalarında gerekli ve uygun
kararlar alamamaktadır (paragraf 2.20-2.26).
Bakanlık ve hastane yöneticilerinin doğru karar almalarına
ve gerektiğinde düzeltici işlemleri zamanında
yapabilmelerine olanak tanıyacak bir yönetim bilgi sistemi
kurulmalıdır. Böyle bir sistemin kurulmasıyla ihtiyaçlar
belirlenirken tüm birimlerin geçmişte kullandıkları malzeme
ve ilaçlara ilişkin doğru verilere zamanında ulaşılabileceği,
birimler tarafından ellerinde hangi malzemeden ne kadar
olduğu ve önceki yıl kullanımları izlenebileceği için,
gereğinden fazla ihtiyaç bildirimi ortadan kalkacak,
birimlerin ihtiyaç fazlası talepleri anında sorgulanabilecektir.
Özet.5. … İhtiyaçlar, devamlılık esasına göre çalışacak ve
malzemenin niteliği konusunda uzman kişilerin de yer
alacağı malzeme yönetim birimi tarafından, önceki birkaç yıl
içinde satın alınan ve kullanılan miktarlar ile depo mevcudu,
hasta artış oranı ve kaynak planlamaları da göz önünde
bulundurularak belirlenmeli ve talep tahminlerinin gerçek
gereksinim karşılığı olması sağlanmalıdır. Ayrıca ihtiyaçların
sağlıklı belirlenmesi ve kullanıcı birimlerle eczane ve
malzeme deposu arasında ilaç ve malzeme transferinde
yaşanan sorunların giderilmesine yardımcı olması
bakımından hastanelerde ilaç ve tıbbi sarf malzemeleri için
kodlamadan yararlanılmalıdır.
Özet.11. … Malzeme yönetiminde israfın önlenerek,
işlemlerin hızlı ve hatasız yürütülmesine katkı sağlayacak
olan otomasyon sisteminin kurulması amacıyla, donanım ve
yazılımın temini noktasında teknik ve finansal konularda
hastanelerin ihtiyaçlarına uygun çözümler en kısa zamanda
üretilmelidir. Sağlık Bakanlığı tarafından hastanelerde
kullanılacak nitelikte; planlama, tedarik, stok kontrol,
muhasebe ve kalite kontrol faaliyetleri ile ilgili, ortak dilde
yazılmış bir stok-ayniyat programı geliştirilmeli veya temin
edilmeli ve otomasyon sistemine geçmeyi planlayan
hastanelerin bu programı kullanmaları teşvik edilerek bu
konuda hastanelere teknik destek sağlanmalıdır. Malzeme
hareketlerini de takip etmekte kullanılmak üzere,
otomasyona geçen hastanelerde barkod sistemi uygulaması
yaygınlaştırılmalıdır.

3. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 3
2. PROBLEMLER
i. Lokalde vasıflı eleman yetersizliği :
Talep tahminlerinin yapılabilmesi,
bilgi sisteminin çalıştırılabilmesi,
stok hareketlerinin kaydı,
stok yönetimi için uzmanlık gerekir.
Sağlık personelinin örgün eğitiminde bu
konulara yer verilmemektedir.
Kliniklerde esas iş teşhis-tedavi olarak
kabul görmekte ve stok yönetimi arka
plana atılmaktadır.
Çok sayıda ilaç ve tıbbi sarf malzemesi
vardır, kayıt tutmak zordur.
Stok sayımları uzun sürer, güncellemek
zaman alır.
Raporlar hazırlansa bile değerlendirecek
yöneticilerin bu alanda eğitimi ve
tecrübesi yoktur.
Hastanelerde farklı yazılımlarla stok takibi
yapılır, merkezle koordinasyon sağlamak
güçtür.
Oluşacak hatalarda yöneticilere yönelik
mali sorumluluk gözetilmesi arzusu stres
yaratmaktadır.
Özet.9. … İhtiyaç fazlası alım ve miat dolması nedenleriyle
kullanılamayan veya sayımlarda eksik çıkan malzemenin
maliyeti sorumlusundan tahsil edilmelidir.
Özet.10. … Hastane yönetimleri, hastanelerinde uygulanacak
envanter yönetimine ilişkin talimat ve prosedürler ile ayrıntılı
görev ve iş tanımlarını yazılı olarak belirlemeli ve bunları rehber
haline getirerek bir eğitim programı çerçevesinde görevli
personele aktarmalıdır.
1.2. … Tüm bu hizmetleri yürütmekte olan hastanelerde ilaç ve
tıbbi malzeme kullanımı ve yönetimi büyük önem taşımaktadır.
2.15. … Malzeme yönetimi faaliyetleri, idari ve mali alanda özel
bir eğitim gerektirdiğinden, bu alanda uzman bir birim
tarafından yürütülmelidir. Malzeme yönetim birimi, hizmetlerin
kesintisiz bir şekilde yürütülmesi için gerekli olan her türlü
malzeme ihtiyacının planlanması, tedariki, kontrolü ve
kullanımından sorumlu olmalıdır. Bu sürecin sağlıklı
işleyebilmesi ve ihtiyaçların zamanında ve en uygun
yöntemlerle tedariki için bu alanda kullanılan kaynakları
yönetme yetkisinin de bu birime (malzeme yönetim birimi) ait
olması sağlanmalıdır. Bu tür yapılanma, birimler arasındaki
koordinasyonsuzluğu ortadan kaldırarak malzeme akışını
hızlandıracak ve elemanların uzmanlaşmasını sağlayarak
malzeme yönetim faaliyetlerinin daha verimli yürütülmesine
zemin oluşturacaktır.
2.34. … Etkin işleyen bir malzeme yönetimini
gerçekleştirmek üzere, yöneticilerin doğru kararlar
almalarına ve gerektiğinde düzeltici işlemleri zamanında
yapabilmelerine olanak tanıyacak bir yönetim bilgi
sistemi kurulmalıdır. Böyle bir sistemin kurulmasıyla;
ihtiyaçlar belirlenirken tüm birimlerin geçmişte
kullandıkları malzeme ve ilaçlara ilişkin doğru verilere
zamanında ulaşılabileceği, birimlerin elinde hangi
malzemeden ne kadar olduğu ve önceki yıl kullanımları
izlenebileceği için gereğinden fazla ihtiyaç bildirimi
ortadan kalkacaktır.
2.35. … İhtiyaçlar belirlenirken, önceki birkaç yıl içinde satın
alınan ve kullanılan miktarlar ile depodaki mevcut miktar ve
hasta artış oranı dikkate alınmalı, talep tahminlerinin gerçek
gereksinim karşılığı olması sağlanmalıdır. İhtiyaçlar, geçici
olarak kurulan komisyonlar yerine, devamlılık esasına göre
çalışacak ve malzemenin niteliği konusunda uzman kişilerin de
yer alacağı malzeme yönetim birimi tarafından, kaynak
planlamaları da göz önünde bulundurularak belirlenmelidir.

4. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 4
ii. Taleplerdeki tutarsızlık :
Çok sayıda ilaç ve malzeme çeşidi,
düzensiz ve dalgalı talep,
uzman olmayan personel ve geçici
komisyonlarla büyük sıkıntıdır.
Azami stok seviyesi, güvenlik stok seviyesi,
ortalama tüketim miktarı gibi kavramlar yüksek
değişkenliğe dayanıklı değildir.
Konu sadece fazla stok olması değildir,
gerektiğinde ilaca erişememe riski de
önemlidir.
Tahminlerden fazla tüketim olduğunda ilaç
depoda olmayabilir, az tüketim olduğunda aşırı
stok oluşur, depoda yer bulmak, miat takibi,
hastaneler arası transfer ihtiyacı, bunun
Bakanlık nezdinde olumsuz bir işaret olarak
görülmesi sorunu daha da karmaşık hale
getirmektedir.
Bilimsel olarak tahmin özünde hatalıdır.
Tahmin kalitesi içerdiği detay artınca bozulur;
vasıfsız personelden çok parametreli ve çok
detaylı bir tahmin yapmasını beklemek bilimsel
olarak doğru değildir.
Tahmin kalitesi tahmin edilen dönem uzadıkça
bozulur; komisyonlar yılda bir sefer toplanır,
verilen bütçeyi kullanmaya meyilldir, geçici
oldukları için yapılan işlemlerin sorumluluğunu
içlerinde hissetmeleri zordur.
Tahmin kalitesi geçmiş verinin bulanıklığı
ölçüsünde bozulur; belirli sebeplerle fazla
tüketim olan ilaçlarda bu seyrin devam
edeceğini düşünmek doğru bir yaklaşım
değildir. Depoda ilaç bulunamadığı dönemler
nedeniyle tüketimin kayda geçmediği haller
olabilir.
Tüketimi sezonluk değişen malzemeler olabilir.
Özet.6. … Hastane yönetimleri tarafından ilaç ve tıbbi sarf
malzemeleri için; hastanenin coğrafi konumu, hedeflenen
büyüme öngörüsü, hedef hasta kitlesinin büyüklüğü ve
sıklığı, kliniklerden alınacak periyodik malzeme kullanım
raporları, bütçe ve nakit imkânları gibi faktörler dikkate
alınarak, güvenlik stok seviyeleri belirlenmelidir.
Özet.7. … İhtiyaç konusu malzeme ve ilaçların temininde
en uygun satın alma yöntemi belirlenmelidir. … İhale
sonucunda alınmasına karar verilen ilaç ve malzemelerin
teslimat programları, hastanenin ihtiyaç ve depolama
imkânlarıyla uyumlu olarak belirlenmelidir.
2.43. … Hastane yönetimleri tarafından ilaç ve tıbbi sarf
malzemeleri için
• Hedef hasta kitlesinin ve rastlanılan hastalıkların
sıklığı ile bunlara uygulanacak standart tedavinin
tipi,
• Son siparişten bu yana kullanılan malzeme miktarı
ve geriye kalan stok miktarı,
• Yapılacak yeni bir sipariş sonucunda ilaç veya
malzemenin teslim alınması için geçecek muhtemel
süre,
• Kliniklerden alınacak periyodik malzeme kullanım
raporları,
• Hasar, bozulma, hırsızlık, depolamada ve transferde
karşılaşılabilecek muhtemel kayıplar,
• Bütçe ve nakit imkânları
Gibi çeşitli faktörler dikkate alınarak, güvenlik stok
seviyeleri belirlenmelidir. Ayrıca tespit çalışmaları sırasında
ilaç ve malzemeleri yoğun olarak kullanan ilgili birim
görevlilerinin uzmanlıklarına da başvurulmalıdır.
2.44. … Stokta bulundurma maliyetleri gerçekçi veriler ve
yöntemler kullanılarak sürekli takip edilmelidir. Elde edilen
sonuçlar, ilaç ve malzeme alım ve sipariş miktarının
belirlenmesinde ve stok kontrol yöntemlerinin
uygulanmasında somut olarak kullanılarak, en avantajlı
imkânların tercih edilmesine çalışılmalıdır.

5. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 5
iii. Çok noktadan alım :
Lokalde kurumların alım yapmaları
standart prosedür izlemeyi zorlaştırdığı
gibi, ölçek ekonomisine de engel
olmaktadır.
Üstelik bir kurumda fazlası olan ilaçlar
için başka bir kurum alım
yapabilmektedir.
Koordinasyonu zorlaştırmaktadır.
Aynı zamanda her hastanede ilaç ve tıbbi
sarf malzemesi tedarikçisinin temin süresi
zarfında yeterli olacak miktarda stok
taşımaya zorlamaktadır.
iv. Aşırı stoklar :
Lokalde ilaç tedarikçisinin temin süresine
yetecek kadar çok stok bulundurma
ihtiyacı vardır.
Güvenlik stok seviyesi statiktir, tüketim
azalsa bile gereksiz yere tamamlanır, miat
sorunu riski vardır.
İlaçsız kalma riski stokları artıracak yönde
baskı yapmaktadır.
Bütçenin varlığı alım iştahı yaratmaktadır.
v. Yetersiz depolama alanı :
Depolar küçük gelmektedir.
Bakım yapılması ihtiyacı vardır.
Lokalde kullanılan bilgi sistemleri
birbirlerinden farklı olabilmektedir.
Otomasyon her ölçekteki kurum için
uygun değildir.
1.3. Toplam sağlık harcamaları içinde %70 paya sahip olan
kamu sektörü, kaynaklarının önemli bir kısmını her yıl artan
miktarda ilaç ve tıbbi malzeme alımı için kullanmaktadır. Bu
alımların belirli standartlar dahilinde yapılmaması, kamuoyunda
bu alanda suiistimaller olduğu (aynı nitelikteki malzemenin
değişik fiyatlarla tedariki gibi) yönünde kanaat oluşturmuştur.
1.4. … Buna rağmen, ülkemizde genel sağlık harcaması
içerisinde toplam ilaç giderlerinin payı ise %40 civarındadır ki,
bu oran diğer OECD ülkeleriyle kıyaslandığında oldukça
yüksektir (kabaca 3 katıdır).
2.45. … İhtiyaç konusu malzeme ve ilaçların temininde en uygun
satın alma yöntemi belirlenmeli, ihale işlemlerine yeteri kadar
önceden başlanmalıdır. Ayrıca ihalesi yapılacak ilaç ve
malzemeler uygun bir şekilde gruplandırılmalı, imkânlar
ölçüsünde her grup için ayrı bir ihale açılmalı veya yapılacak
büyük bir ihalede gruplandırma yapılarak ihale şartnamesinde
gruplar veya kalemler itibariyle isteklilerin kısmi teklif
verebilmesi imkânı sağlanmalıdır. Böylece ihtiyaç duyulan
malzemelerin, ihalelerde teklif çıkmaması sonucu temin
edilememesi gibi olumsuzluklar engellenmiş olacaktır.
2.46. … Bu şekilde depoda az miktarda stok bulundurulmalı,
ancak yüklenici firmanın sık aralıklarla verilecek siparişleri
zamanında karşılayabilmesi konusundaki önlemler önceden
alınmalıdır.
2.63. … Yapılan sayımlar sırasında, miadının dolmasına az bir
süre kalan ilaç ve malzemelerin olup olmadığı da tespit edilerek,
bu tür malzemelerin miadından önce tüketilip tüketilemeyeceği
araştırılmalı veya bunların satıcı firmadan miadı daha ileri tarihli
olan başka malzeme ve ilaçlarla takasının mümkün olup
olamayacağı ya da sarfiyatı yüksek olan diğer hastanelere,
resmi ayniyat işlemleri kullanılarak gönderilmesine
çalışılmalıdır.
2.75. … Mevcut hastane depoları ise günün ihtiyaçlarına cevap
verebilecek düzeyde mümkün olduğu kadar genişletilmeli ve
bakım-onarım gerektiren durumlar en kısa zamanda
değerlendirmeye tabi tutularak, fiziki koşulları iyileştirilmelidir.
2.76. … Mevcut depolar, malzemeye en kolay şekilde ulaşmaya
ve miat takibine uygun bir şekilde düzenlenmelidir. Depoda;
malzemenin sınıfı, kullanım sıklığı, hacmi, kod numarası, miadı,
saklanma koşulları gibi faktörler dikkate alınarak, malzeme
yerleştirme planları hazırlanmalı ve depo girişlerine asılarak, bu
planlar sürekli güncellenmelidir.

6. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 6
3. MEVCUT ÇÖZÜMLER
Bakanlık soruna bir kaç
aşamada müdahale
etmiştir.
Hastanelerde daha vasıflı
personel bulabilmek için
eğitim ve işe alım
planlanmıştır.
Hastanelerdeki farklı
yazılımlar ve kartla yapılan
stok takiplerinin tek tip
yazılıma dönüştürülmesi
planlanmıştır.
Merkezi ve lokal stok
yönetim birimleri
kurularak “geçici” durumu
ortadan kaldırılmaya
çalışılmıştır.
Ortak stok havuzu
oluşturulmuştur.
Hastaneler arası malzeme
transferi başlatılmıştır.
Azami stok seviyeleri
belirlenmiştir. Bu seviyeler
aşıldığında malzemeler
ortak havuza
devredilmiştir.
Miat takibi ile stok takibi
ilişkilendirilmiştir.
Talep tahminlerinin daha
iyi yapılabilmesi için çaba
sarf edilmiştir.
Çerçeve İhale kavramı
geliştirilmiştir.
T.C. Sağlık Bakanlığı Kamu Hastaneleri Kurumu
2013/09 nolu Genelge
… kıt kaynakların ekonomik, etkin ve verimli kullanılması hayati öneme haizdir.
1.1.a) Birlik Stok Havuzu: … ortak kullanılacaktır. Birlik stok Havuzunun
yönetimi, dağılımı ve kullanımı, ilgili mevzuat ve bu genelge hükümlerine aykırı
olmamak üzere, kaynak israfına yol açmadan Genel Sekreterlikçe
belirlenecektir.
1.1.f) Stok Fazlası Miktar: … Stok fazlası malzemeler öncelikle Birliğe bağlı
diğer sağlık tesislerine devredilerek tüketilmelidir.
1.2. Azami Stok Miktarının Belirlenmesi:
a) 60 gün yetecek kadar stok miktarı olarak yeniden belirlenmiştir.
d) Yıllık ihtiyaç miktarları bir önceki yıl ve yıl içindeki tüketimler ile hizmet
kapasitesindeki artış ve azalışlar da göz önüne alınarak gerçekçi bir şekilde
belirlenecektir.
f) Farmasötik eşdeğer kabul edilen jenerik ilaçlara bağlı ticari müstahzarlar bir
arada değerlendirilerek yıllık ihtiyaç belirlenecektir.
1.3. Stok Yönetim İşlemleri ve Görev Dağılımları
… Mali Hizmetler Başkanının görevleri arasında … etkin stok yönetimi
yürütmek …
… İdari ve Mali Hizmetler Müdürünün görevleri arasında … etkin stok
yönetimini sağlamak … verilerin güncel tutulmasını sağlamak … yer almıştır.
c) Stok Yönetim Birimleri… stok devirlerinin koordine edilmesi, siparişlerin
yönetimi veya kontrolü, stokların yerinde denetlenmesi, ilaç ve tıbbi
malzemelerin fiili stok durumu, hareket görmeyen malzemelerin takibi ….
görevleri de yürütür.
1.4. Stok Yönetimi Hedeflerine Uygun İhale Dokümanlarının Oluşturulması
… Bu bağlamda stok yönetimine katkı sağlayan en uygun (idareye alım yapma
yükümlülüğü getirmemesi ve münferit alım sözleşmeleri ile peyderpey alım
yapmaya imkân verdiği için) alım yöntemi olarak mevcut mevzuat hükümlerine
göre Çerçeve Anlaşma İhaleleri öne çıkmaktadır.
Diğer taraftan stok yönetimi kapsamında getirilen düzenlemeler; örneğin azami
stok miktarı kadar (60 gün ihtiyacı karşılayacak miktar kadar) ihaleye
çıkılacakmış gibi yanlış yorumlar ile ihale süreçlerinin yürütüldüğü
görülmektedir.
Birlikler ve bağlı sağlık tesislerince ihaleye çıkılacak miktar belirlenirken; geçmiş
yıllar tüketim miktarlarının hangi aylarda arttığı veya azaldığı, hizmet
sunumunda meydana gelebilecek eksiliş veya artışlar, ihalenin sonuçlanma
süresi, ihalenin usulü, peyderpey yapılacak mal teslimatlar veya kısa süreli
ihtiyaçları karşılayacak kadar ihale yapmanın getirebileceği ek maliyetler,
merkeze uzak illere yapılacak teslimatlarda yaşanabilecek zorluklar, sözleşme
imzalandıktan sonra yapılacak iş artışları veya eksilişleri gibi hususlar mutlaka
dikkate alınmalıdır.

7. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 7
2.1.b) İhtiyaç Planlama işlemleri için Genel Sekreterlik ile irtibatlı çalışmak üzere Sağlık Tesisleri bünyesinde “İhtiyaç
Tespit Komisyonları” kurulacaktır.
2.2.d) Temel Malzeme Listeleri münferit talepler dikkate alınmadan en sık karşılaşılan vakalar göz önünde
bulundurularak hazırlanmalı, böylece etkin stok yönetimi için malzeme çeşidi en alt seviyede tutulmalıdır.
2.2.f) Birlik Temel Malzeme Listelerine yeni eklenen ve ilk defa satın alınacak malzemeler için azami stok miktarını
geçmeyecek şekilde 60 gün yetecek miktarda alım yapılması uygun olacaktır.
2.3.b) İhtiyaçlar bir önceki yıl ve geçmiş yıllar içindeki tüketimler, hizmet kapasitesindeki artış ve azalışlar, mevcut
stoklar ve alternatif temin yöntemleri göz önüne alınarak (bağış, diğer kurumlardan devir vb.) gerçekçi bir şekilde
belirlenmelidir. .. geçmiş tüketim, stoklar, beklenen alımlar, kapasite değişimleri, aciliyet, mali durum,….
2.3.c) Bu değerlendirme sonucunda Stok Yönetim Birimi doğru malzemenin, doğru zamanda, doğru miktarda alımı için
oluşturacağı satın alma ihtiyaç listelerini ihale edilmek üzere Genel Sekreterlik Satın Alma Birimine iletir.
3.1.a) … malzeme devir işlemleri Hastane Yöneticilerinin sorumluluğunda yerine getirilecektir.
3.1.g) Birliğe bağlı sağlık tesislerinden gelen talepler en geç 2 (iki) iş günü içinde, diğer birliklerden gelen talepler ise en
geç 5 (beş) iş günü içerisinde cevaplandırılacaktır.
4.b) Hastaya özgü olarak niteliği değişen malzemeler (Ör: Farklı ebat ve evsafta Ortopedi ve Beyin Cerrahi malzemeleri)
için stoksuz çalışılacaktır. (ihale yöntemiyle ilgili bir husus olmayıp mal kabulüne yönelik bir düzenlemedir)
4.d) Miatlarının tükenmesine 6 ay kalan taşınırlar (raf ömrü 6 ay veya daha kısa olanlar hariç) miadı içinde
tüketilemeyeceği öngörülenler ihtiyaç fazlası alanına kaydedilerek bedelsiz devredilmeleri sağlanacaktır.
4.e) Hareket görmeyen, stok devir hızı (Ortalama Tüketim tutarı / Ortalama Stok tutarı) düşük olan ve miatlarının
tükenmesine 12 aydan az kalan malzemelerin devirleri sağlanacaktır. 2014 yılı ve sonrasında edinilecek taşınırların
özellikle ihtiyaç fazlası ve stok fazlası rakam ve devir tutarlarının yüksek olması kötü stok yönetimi göstergesi olarak
kabul edilecek ve yapılacak denetim, inceleme ve analiz çalışmalarında dikkate alınarak Türkiye Kamu Hastaneleri
Kurumunca belirlenecek (başta ödenek kesintisi vb.) yaptırımlar uygulanacaktır. Bu nedenle başarılı Malzeme İhtiyaç
Planlaması ve Stok Kontrolü disiplini için gerekli çalışmalara ağırlık verilmelidir.
4.i) Yapılacak taşınır devirlerinde birim fiyat ve kargo maliyetleri göz önünde bulundurulacaktır. Kargo ücreti, devir
almak için talepte bulunan hastane yöneticiliğince karşılanacak olup bu amaçla kargo hizmetleri için sağlık tesisleri
bütçelerinde pay ayrılacak veya iz bedeli konularak gerektiğinde aktarım yapılacaktır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Stratejik Plan 2013 – 2017
Stratejik Tasarım – Stratejik Amaç 4 – Hedefe Yönelik Stratejiler
4.1.2. Hizmet kalitesinden taviz vermeden sağlık sisteminin finansal sürdürülebilirliğini korumak için kaynakların
optimum kullanımını sağlayacak program ve yöntemler geliştirmek
Sağlık kurumlarının ilaç ve malzeme ihtiyaçlarını asgari stok ve toplu alım yöntemi ile karşılamayı sürdürmek
Sağlıkta kamu-özel ortaklığı gibi kontrollü ve sürdürülebilir yatırım programları geliştirmek
Sağlık tesislerinde idari ve bürokratik sebeplerden kaynaklanan harcamaları azaltacak programları iyileştirmek

8. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 8
4. SCHAIN ÇÖZÜMÜ
SCHAIN = Supply CHAIN = Tedarik Zinciri çözümüdür. Yerli üretimdir ancak arkasındaki literatürün tamamı
İngilizce olduğu için ismi İngilizce çağrışımlı seçilmiştir.
Kısıtlar Teorisi literatürüne uygundur, Tamamlama yöntemini kullanır. Denenmiş bir çözümdür. 2014
senesinde LODER- MTSO tarafından düzenlenen IV. Ulusal Lojistik Proje Yarışmasında Bireysel Kategoride
Birincilik ödülü almıştır. Ekip mühendistir ve bu alanda uluslararası sertifikalıdır. Dr. E.M. Goldratt’ ın
Tamamlama prensiplerini anlattığı “Isn’t It Obvious?” isimli eserinin Türkçe dilindeki Optimist Yayınlarına
ait “Şimdi Anladım!” kitabı bizim tercümemizdir.
Yöntem Merkez Depo kurulumuyla başlar. Lokaldeki depolar Merkezle ilişkilendirilir.
Her ilaç veya tıbbi sarf malzemesi için dinamik stok seviyeleri belirlenir, trafik ışıkları formatında izlenir.
Her ilaç veya malzeme 10 değişik grup tanımında kalem bazında farklı parametrelere göre
kişiselleştirilebilir.
Talepteki değişkenliğe bağlı olarak tüketimi artan malzemelerde stok seviyeleri otomatik olarak
yükseltilirken, tüketimi azalan malzemelerde de otomatik olarak düşürülür.
Her hastane için her malzemede asgari seviye belirlenebilir. Klinikler için servis depoları lokaldeki depoya
ilişkilendirilerek izlenebilir.
Hastanelerin kendi aralarındaki malzeme transferi biter, hareket sadece merkezden veya merkeze doğru
olur.
Tüketimi az olan malzemeler zamanla merkezde birikir, lokalde depo ihtiyacı azalır.
Merkezdeki ihtiyaca göre tedarikçiden alım yapılır, başlangıçta stok fazlası varsa alımlar azalır, sonrasında
gerektiği kadar olur.
Raporlaması son derece esnektir, mevcut bilgi sisteminize entegre olur, mevcudu değiştirmeniz gerekmez.

9. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 9
i. Lokalde vasıflı eleman
yetersizliği:
Lokaldeki elemandan bütün
beklenen malzemelerin stoka giriş
– çıkış işlemlerini mevcut olan
sistemi üzerinden tercihen
barkodlu olarak yapmasıdır.
Çeşitli bilgi sistemleri kullanılsa
bile arka planda genellikle SQL veri
tabanı vardır, her hastane SCHAIN
ile ayrıca bağlanabilir, merkezde
tek bir veri tabanı kurulabilir.
ii. Taleplerdeki tutarsızlık :
Hastanelerden talep tahmini,
kapasite planlaması, satın almayla
ilişkilendirilecek ilave herhangi bir
bilgi istenmemektedir.
Güncel stok hareketlerinin varlığı
yeterlidir.
Herhangi bir sebeple tüketim
artarsa Merkez Depodan malzeme
transferi hızlanır ve ilgili
malzemenin stok seviyesi dinamik
olarak ayarlanır.
İlaçlar her zaman tüketildikleri
yere doğru hareketlenir.
iii. Çok noktadan alım :
Hastanelerin lokalden alım
yapması acil haller dışında
gerekmez.
Türkiye’ nin her yerinden her
yerine azami 2 gün içinde kargo
servisi vardır, Bakanlık genelinde
ihtiyaç duyulan stok merkez
depodadır, gerek duyulan
hastaneye otomatik sevk emri
TBMM 10. Kalkınma Planı (2014- 2018)
416. … yenilikçi bir üretim yapısıyla… bilgiye dayalı rekabet…
elzem kılmaktadır.
428. … lojistik gibi kritik hizmet sektörlerinin yüksek büyüme
ortamının getireceği büyük ölçekli ürün ve hizmet arzını
zamanında, etkin ve uygun maliyetle karşılayabilmesine yönelik
bir dönüşümün gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
441. Verimlilik artışı ekonomik büyümeye doğrudan katkı
sağlamanın yanında, kıt kaynakların etkin ve sürdürülebilir
biçimde kullanılmasını sağlamaktadır….. Plan hedeflerine ulaşma
yolunda verimliliği artırıcı politikalara öncelik verilecek ve
ekonomimizin küresel rekabetteki konumu güçlendirilecektir.
685. KOBİ’ lerin; küreselleşmeden kaynaklanan yüksek rekabete
ayak uydurma, yeterli sermayeye sahip olma, yenilikçi projeler
üretme, ortak iş ve proje geliştirme gibi hususlarda
güçlendirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Girişimcilik
yeteneklerinin ve girişimci sayısının artırılması ihtiyacı devam
etmekte, finansman imkânlarının ise arz ve talep yönlü
geliştirilmesi gerekmektedir.
693. Girişimcilik ve KOBİ desteklerinin sağlanmasında yenilik,
verimlilik ve istihdam artışı, büyüme, ortak iş yapma gibi
ölçütlerin yanı sıra … öncelik verilecektir.
696. KOBİ’ lerin hem kendi aralarında hem de büyük işletmeler,
üniversiteler ve araştırma merkezleriyle işbirliği halinde daha
organize faaliyet göstermeleri ve kümelenmeleri
desteklenecektir.
730. Başta KOBİ’ ler olmak üzere işletmelerin iş verimliliğinin
artırılmasında bilgi teknolojilerinden yararlanılacaktır.
829. … rekabet gücünün artırılması temel amaçtır. Lojistikte
ulaştırma, depolama, envanter yönetimi … güvenirlik ve hız
unsurları öne çıkarılarak müşteri hizmet düzeyinin artırılması
hedeflenmektedir.
1.1.iv.1.Bileşen: Verimlilik Algısının ve Verimliliği Artırmaya
Yönelik Uygulama Kapasitesinin Güçlendirilmesi … Firmalarda
farkındalığın ve verimlilik artırma teknikleri konusundaki
kapasitenin etkin danışmanlık hizmetleri yoluyla yükseltilmesi
1.5.iv.6.Bileşen: Sağlık Harcamalarının Etkinleştirilmesi Sağlık
Harcamalarının Etkinleştirilmesi, akılcı ilaç kullanımının
yaygınlaştırılması

10. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 10
verilir.
Böylece hastanelerde 60
günlük değil, 2-5 günlük stok
seviyeleri yeterli olacaktır.
iv. Aşırı stoklar :
Dinamik seviye ayarlaması
sayesinde tüketimi az olan
malzemeler merkez depoda
birikir, mükerrer alım
yapılmaz.
Toplu alım ölçek ekonomisi
fırsatını ve Çerçeve İhale
kolaylığını sağlar.
Merkez depodaki alımlar
ihtiyaca göredir, bütçe –
tedarikçi kapasitesi vb
kısıtlarla uyumludur.
Muadil kavramı tanımlanabilir.
Bir yandan genel stok seviyesi
düşerken, diğer yandan ihtiyaç
duyulan her hastanede her
ilaç bulunur hale gelir.
v. Yetersiz depolama alanı :
Stokların fazlası Merkez
Depoya gittiği için
hastanelerdeki stoklar azalır,
depo ihtiyacı da beraberinde
azalır.
Yüksek devir hızı miat
sorununu da çözer.
Stokların tek yönlü hareketi
hastanelerdeki farklı
yazılımlarda kullanımı
kolaylaştırır.
1.11.i. Programın Amacı ve Kapsamı: Bu programla, ülke açısından
önem taşıyan sektörlerde, uluslararası rekabetçi teknolojik ürün ve
markaların ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda
öncelikli sektörler enerji, sağlık, … olup, program çerçevesinde bu
sektörlerde son ürün ve faydanın ortaya çıkmasını sağlayacak alt
programlar oluşturulacaktır.
1.11.ii. Program Hedefleri: … Yenilikçi girişimciliğin geliştirilmesi
1.11.iv.3.Bileşen: Teknolojik Ürünlere Yönelik Yerli Üretim ve
İhracatın Artırılması Kamu alımları yoluyla yerli üretimin
desteklenmesi, ….. yerlileştirilen teknolojilerin başta KOBİ’ ler olmak
üzere sektör tabanına yaygınlaştırılması
1.11.iv.4.Bileşen: Yenilikçi girişimciliğin Desteklenmesi …
Kümelenme çalışmalarının yaygınlaştırılması
1.12.i. Programın Amacı ve Kapsamı … Bu programla kamu
alımlarının; yeniliği, yerlileştirmeyi, teknoloji transferini ve yenilikçi
girişimciliği teşvik edecek şekilde düzenlenmesi amaçlanmaktadır.
1.12.ii. Program Hedefleri Kamu alımlarında orta-yüksek ve yüksek
teknoloji sektörlerindeki yerli firmaların payının artırılması
1.12.iv.4.Bileşen: Kamu Alımlarıyla Girişimcilik ve Özel Sektörün
Yenilik Kapasitesinin Güçlendirilmesi Kamu alımları yoluyla
teknolojik alanlarda faaliyet gösteren işletme sayısının artırılması -
Savunma sanayiindeki offset uygulamasının enerji, ulaştırma, sağlık
başta olmak üzere sivil alanlarda yaygınlaştırılması
1.12.iv.5.Bileşen: Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi Kamu
alımlarıyla ilgili koordinasyon mekanizması oluşturulması -
Tedarikçi kamu kurumlarının şartname hazırlama, standart
oluşturma gibi konularda kapasitelerinin güçlendirilmesi –
Üniversite, kamu kurumları ve özel sektörün bilgilendirilmesi
yoluyla farkındalık oluşturulması
1.16.iv.1.Bileşen: Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm
Programı – Kamunun Yönlendirme Kapasitesinin Güçlendirilmesi
… Geleceğe yönelik ihtiyaçların belirlenebilmesi için veri altyapısının
oluşturulması, veri paylaşım standartlarının belirlenmesi
1.18.iv.5.Bileşen: Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Programı –
Sektörde Faaliyet Gösteren Firmaların Rekabet Güçlerinin
Artırılması Lojistik firmalarının taşımacılık yanında modern
depoculuk anlayışıyla tedarik zincirini yönetecek şekilde
yapılanması – Lojistikte yerli küçük firmaların birleşmesinin
desteklenmesi – Lojistik firmaların teknoloji kullanımı ile Ar-Ge ve
yenilik faaliyetlerinin desteklenmesi

11. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 11
5. BEKLENEN FAYDALAR
a. Tek bir eczane için
Yeni mezun bir eczacı için tipik eczane formatı oluşturulabilir. Asgari stok yatırımıyla, KOBI kaydı
yapılarak KOSGEB destekli ve Kooperatif-Depo işbirliğiyle eczane açılması kolaylaştırılabilir.
Devam eden eczanelerde miat problemi olmadan, müracaat eden hastalara “depodan gelecek
kuryeyi bekletmeden”, nöbetçi olunan gecelerde hastaları boş çevirmeden ve genel stok seviyesini
düşürerek daha kârlı eczacılık yapılabilir. Eczanelere daha yüksek kâr marjı olan ilaç dışı ürünler
eklenebilir.
b. Ecza Deposu, Kooperatif, Hastane için
i. Tek depolu
Sermayenin etkin kullanımı sağlanır. Bağlı eczanelere yapılan motor kurye sevkiyatları
azalır. Acil ilaçlar için hazırlıklı olunur. Muadil kavramı isteğe bağlı kullanılabilir. Nakit akışı,
iş yükü, sevkiyatlar düzene girer, daha dengeli olur. Stoklarda %20 azalma beklenir.
ii. Bağlı eczane veya klinik servis takipli
Bağlı eczanelerdeki asgari stok seviyesi ve azami bulunurluğa ulaşılır. Eczanelerin ürün
gamı zenginleştirilebilir. Depo bazında sermaye etkin, nakit akışı ve iş yükü dengeli hale
gelir. Tedarikçi Yönetimli Stok uygulamasıyla eczacıya yük olmadan sistem verimli
çalıştırılabilir.
Kliniklere bu yöntemle yaklaşıldığında sağlık personelinden stok takibi istemeye gerek
kalmaz. Yetkin personel ihtiyacı yoktur. Talep tahmini gerekmez. Bilgisayarlı herhangi bir
stok takip programına entegre çalışabilir. Stoklarda %20 azalma beklenir. Acil durumlara
hazırlıklı olunur.
c. Hastane zincirleri için
Genel stok seviyeleri %20 civarında azalacaktır. Ürün bulunurluğu sağlanacaktır. Lokalde sadece
kullanım ve mal kabulü yapılırken, tedarik merkez depoya yapılacaktır. Nakit akışı, iş yükü dengeli
hale gelecektir. Açığa çıkan sermayeyle ecza depoculuğu yapabilirler veya “Tedarikçi Yönetimli
Stok” uygulaması talep ederek büyük ecza depolarını kendilerine tedarikçi seçebilirler.
d. İlaç üreticileri için
Talep tahminlerine bağlı sıkıntıları giderilmiş olacaktır. “Tedarikçi Yönetimli Stok” uygulamasında
kendini geliştirenler piyasada tercih edilen oyuncular haline gelecektir. Bakanlığın bu yönde
evrileceği umulmaktadır. Stok seviyelerinde %20 azalma beklenir. Üretimde kapasite fazlalarıyla
karşılaşmaları ve ihracata yönelmeleri gerekebilir. Kısılan üretim satın almalarını da azaltacaktır.
Yurtdışı operasyonu olanlar Bölge Deposu kavramıyla uygulama kapsamını genişletebilirler.
e. Sağlık Bakanlığı için
10. Kalkınma Planına (2014 – 2018), 2013/09 sayılı Genelgeye, Stratejik Plan (2013 – 2017) ve
Sayıştay’ın Mart 2005 Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastanelerde İlaç, Tıbbi Sarf Malzemesi ve Tıbbi
Cihaz Yönetimi Performans Denetimi Raporuna uyumludur.
Ülke ölçeğinde uygulama alanı bulacaktır, sektörde düzenleyici rol oynayacaktır. İlaç üreticilerinin
üretime ilişkin hareketlerini kısıtlayarak “akıllı ilaç kullanımı” hedefine kökten katkı verecektir.

12. Tekstilkent Koza Plaza A Blok K.1 No:2 Esenler İstanbul 0212 970 01 81 info@schainsolutions.com Sayfa 12
Azalan alımlar, azalan stoklar, miat takibinin etkinleşmesi, yetkin personel ihtiyacını gidermesi,
tahmine gerek kalmaması ve tahminle ilişkili hataları önlemesi, farklı yazılımlara uygun olması ve
topyekün bir yazılım seferberliği gerektirmemesi, hastanelerdeki depo alanı ihtiyacını azaltması,
ilaç ve malzeme bulunurluğunu sağlaması önemli faydalardır.
Yasal düzenlemeyle uygulamanın Kooperatif ve Ecza Depolarına zorunlu tutulması bir sonraki
büyük aşama olacaktır. Böylece sektör üretim değil, talep güdümlü hale gelecektir.
Devamında ilaç üreticilerinden merkez depodaki stoklara “Tedarikçi Yönetimli Stok” talep
edildiğinde Bakanlık artık sadece fiilen kullandığı ilacın bedelini ödüyor olacaktır. Merkez Deponun
işletimi bilinen ruhsatlı büyük lojistik firmalarına ihale edilebilir.
Uygulamanın Devlet Malzeme Ofisine aktarılması bir başka büyük sıçrama anı olacaktır.
6. SONUÇ
SCHAIN yerli bir firmadır, girişimcidir, KOBİ’ dir. Kümelenme gayreti içindedir.
Türkiye’ de bilinmemekle beraber yurtdışında kendini ispatlamış bir metodoloji olanı Kısıtlar Yönetimini
inovasyon unsuru olarak Türkiye gündemine getirmek istemektedir.
Bu misyona uygun olarak kitap yazımı, kitap tercümesi, çeşitli oturumlarda konuşmacı olmak, giderek
büyüyen bir arşivi blog sayfamızda canlı tutmak vb faaliyetlerimiz vardır.
İş Modelimiz esnektir, satış – kira – performansa göre prim vb çeşitli seçeneklere açığız.
Her türlü işbirliğine sıcak bakıyoruz.
Devlet eliyle bir “iyi örnek” oluşturabilirsek Türkiye için özendirici olacağına inanıyoruz.
www.schainsolutions.com
http://daha-iyisini-yapabilirmiyiz.blogspot.com.tr
utkan@schainsolutions.com
Utkan Uluçay / 0532 598 75 15