2. QORINDA OG`RIQ SINDROMI
• Og`rik – ko`plab kasalliklar belgisi bo`lib,
to`qimalarning shikastlanishi yoki ulardagi
o`zgarishlar oqibatida noхush, chidash qiyin
sezgi( sensor) va emotsional zo`riqishdir
4. ABDOMINAL SINDROM
• Ovqat hazm qilish tizimi a`zolarining
funksional kasalliklari
• Ko`krak qafasi a`zolarining qorinda og`riq
bilan kechuvchi kasalliklari
• Qorin va qorin orti bo`shlig`i a`zolarining
shoshilinch jarrohlik amaliyoti talab
qilmaydigan kasalliklari
• Oshqozon ichak traktiga bog`lik bo`lmagan
abdominal og`riklar
5. OG`RIQ SINDROMI TURLARI
• Visseral og`riq – doimiy, o`tmas og`riq bo`lib
ko`pincha qorinning o`rta chizig`ida tarqoq
joylashadi
• Somatik og`riq – o`tkir, aniq lokalizasiyaga
ega bo`lib, qorin bo`shlig`i organlarining
o`tkir kasalliklarida rivojlanadi
• Irradiasiyalovchi og`riq
•
6. OG`RIQ XARAKTERI
• Doimiy (simillovchi) og`riq yallig`lanish vaqtida shilliq
va shilliq osti qavatning nerv elementlari doimiy
ta`sirlanishi oqibatida rivojlanadi
• Davriy (periodik- vaqt-vaqti bilan, kechasi) og`riq
oshqozon shirasi gipersekresiyasi, privratnik spazmi
oqibatida kelib chiqadi
• xurujsimon og`rik silliq mushaklar spastik qiskarishi
oqibatida kelib chiqadi
• Mavsumiy og`riq ( kuz yoki bahorda) paydo bo`ladi
• Ovqat, antatsid va spazmolitik dorilar qabul qilish,
hayajonlanish va jismoniy zuriqish bilan bog`liq
•
7. 6 OYGACHA BO`LGAN BOLALARDA
OG`RIQ SABABLARI
• Ichak kolikasi (oshqozon yoki ichakga havo
kirib qolishi)
• Chaqaloqlarda oshqozon yoki ichak traktida
tiqilib qolishi.
•
10. MAKTAB YOSHIDAGI BOLALARDA
QORIN OG`RIQ SINDROMI
SABABLARI
• Gastroenterit
• Oshqozon va 12 barmoq ichak yara kasalligi
• Pankreatit
• O`t yo`llari diskineziyasi
• xolesistit va хolangitlar
• O`t tosh kasaligi
• Siydik tosh kasalligi
• Qoringa zarba olish
• Pnevmoniya
• Siydik yullari infeksiyasi
• Mal`absorsiya
• Qabziyat
• Dismenoreya
11. ICHAK BILAN BOG`LIQ OG`RIQNING
UMUMIY BELGILARI
• Ovqatlanish bilan aniq bog`liqlikning yo`qligi
(ko`ndalang ichakni yallig`lanish kasalligi
bundan mustasno – og`riq ovqat natijasida
ichakning reflektor qisqarishi bilan bog`lik);
• Aхlat chiqarish bog`liqligi;
• Aхlat yoki gaz chiqarilgandan keyin og`riq
kamayishi
•
13. Kindik sohasi
• Och va yonbosh ichak : ingichka ichak
tutilishi,chuvalchangsimon o`simta
yallig`lanishi
• Aorta va uning tarmoqlari: qorin aorta
anevrizmasi, mezenterial qon aylanish
buzilshi.
•
17. Chap qovurg`a osti va bel sohasi:
• Buyrak- kolikasi, siydik chiqarish yo`llari
infeksiyasi
• Taloq-infarkti
• Gipogastral soha:
• Yo`g`on ichak- tutilishi
• Chap yonbosh ichak sohasi- pastga
tushuvchichambaraksmon va sigmasimon ichak:
divertikulit
•
18. Chov usti sohasi:
• Siydik pufagi- sistit
• Bachadon va uning ortiqlari:endometrit, bachadon
naylari yorilishi,salpingooforit va b.
• Ovqat hazm qilish tizimining funksional kasalliklari
• Asab tizimining nevroz ko`rinishida namoyon bo`ladi:
• Oshqozon ta`sirlanish sindromi
• Aerofagiya
• Odatiy qabziyat
• Yo`g`on ichak ta`sirlanishi
• O`t chiqarish yo`llari diskineziyasi
19. Oshqozon ichak tizimi kasalliklari bilan bog`liq
bo`lmagan-qorinda og`riq bilan kechuvchi kasalliklar
• Quruq plevrit
• Plevropnevmoniya
• Abdominal epilepsiya
• Yurak tugma nuqsonlari
• Revmatizm
• Tugunchali periarteriit
• Qorin va qorin orti bo`shlig`i a`zolarining shoshilinch
jarrohlik amaliyoti talab qilmaydigan kasalliklari
• Yara kasalligi bilan bog`lik og`riqlar
•
23. • Ichak invaginasiyasi, appendisit, ichaklar mehanik
tutilishi, qisilgan churralar yiringli peritonitning
sabablari hisoblanib, bunda og`riq qorinda yoyilgan
holda bo`lib, bemor chuqur nafas olganda,
yo`talganida uning kuchayishi kuzatiladi. Bemorning
qorin sohasi terisida giperesteziya kuchli bo`lib, bola
qorniga qo`l tekizishga quymaydi, qorin mushaklari
nafas olishda qatnashmaydi, ichaklar harakati o`ta
sustlashadi, aхlat kelishi to`хtaydi, qusish boshlanib,
bola holsizlanadi, terisi oqarib, ko`zlari cho`kadi, atrof
– muhitga qiziqishi bo`lmaydi
24. • Bolalarda qorinda og`rik sindromi, asosan 5 yoshdan
katta bolalarda oshqozon va 12-barmoqli ichakning
yara kasalligida ham kup kuzatiladi. Ushbu
kasallikning boshlanish davrlarida qorinning yuqori
qismi, oshqozon sohasida nohushlik, og`rik
keyinchalik kindik atrofida ko`pincha kechasi va
ertalabki nonushtadan oldin paydo bo`ladi. Ayrim
hollarda og`riq kuchli, ba'zan bir zaylda kechadi.
Ko`pgina bemorlarda og`riq ovqatlanganidan so`ng
pasayadi, ba'zan bemor qusganidan so`ng og`riq
umuman yuqolishi mumkin, bu oshqozon va 12-
barmoqli yara kasalligining asosiy belgisi hisoblanadi.
25. • Bolalarda qorinning kindik atrofii sohasida
og`riq, asosan bog`cha va kichik maktab
yoshidagi bolalarda gijja kasalliklarida ham ko`p
kuzatilib, holsizlik, bosh og`rishi, bosh
aylanishga shikoyat qiladi. Bolaning terisi oqish
rangda, yuzlarida oq dog`lar paydo bo`ladi,
qorinda og`rik doimiy harakterga ega bo`lmaydi,
vaqti-vaqti bilan og`rik хurujsimon tus oladi.
Ayrim holatlarda bolalarda reaktiv artral`giya
ham aniqlanadi. Ushbu kasallikda aхlatni gijjalar
tuхumiga tekshirish asosiy diagnostik mezon
hisoblanadi.
26. • O`t yo`llari diskineziyalarida qorinda og`riq
ung qovurg`a yoyi ostida paydo bo`lib, qorin
o`ng tomonining yuqorisi va o`ng yelkaga
irradiasiyalanadi.Og`riqning paydo bo`lishi
ko`pincha suyuq bul`on va sho`rvalar,
dudlangan, qovurilgan va yog`lik ovqatlar
iste'mol qilish bilan bog`liq bo`ladi.
Palpasiyada o`ng qovurg`a yoyi ostida og`riq
kuchayadi. xolesistogrammada o`t haltaning
kinetikasi buzilganligi aniqlanadi.
27. • xolesistit va хolangitlarda qorinda og`riq
yurganda, sakraganda, chopganda kuchayadi.
Bemorning tana harorati ko`tariladi,
pal`pasiyada o`ng qovurg`a yoyi osti v o`t
halta sohasida og`riq, jigarning kattalashuvi
kuzatiladi. O`t yo`llari shilliq suyuqliklar bilan
berkilib qolganda bemorning terisi va ko`zida
biroz sariqlik paydo bo`ladi. Qon tahlilida
limfositozli leykositoz va EChT tezlashganligi
aniqlanadi.
28. • Pankreatit kasalligi ham bolalarda qorinda og`riqlar
paydo bo`lishi sabablaridan biri hisoblanadi. Ushbu
kasallikning o`tkir davrida og`riq juda kuchli bo`lib,
asosan kindik yuqorisida, qorinning chap qismida
paydo bo`ladi va orqaga o`rovchi irradiasiya beradi.
Bemorda qusish kuzatiladi. Ichaklarda bijg`ish
jarayoni kuchayishi munosabati bilan qorin damlaydi.
Aхlat hajmi ko`payib, unda yog` va qon aralashmalari
paydo bo`ladi. Pal`pasiyada qorinning
taranglashganligi pankreatitning asosiy belgilaridan
biri hisoblanib, siydikda amilaza miqdori oshadi.
29. • Bolalarda qorinda og`riq paydo bo`lishining
ko`p sabablaridan biri bu jigarning
kattalashuvi (o`tkir va surunkali gepatitlar,
jigar sirrozi, jigar venalari trombozi, jigar
o`smasi)dir. Bunda og`riq qorinning o`ng
tomonida aniqlanadi, qorinning chap
tomonida og`riqning paydo bo`lishi
splenomegaliya va taloqning yirtilishida
kuzatilishi mumkin.
30. • Qorinda og`riq paydo bo`lishining yana
sabablaridan biri buyrak va siydik ajratish
a'zolari kasalliklari hisoblanadi. Siydik-tosh
kasalligi, obstruktiv pielonefritlarda og`riq
qorinning pastki qismi va orqada bel-
dumgaza sohasida paydo bo`ladi, og`riqning
huruj bilan kechishi siydik-tosh kasalligi
uchun xosdir. Siydik tahlilida leykosituriya,
eritrosituriya, proteinuriya aniqlanadi.
31. • Bolalarda qorinda og`riq sindromi mezenterial
limfadenitlarda, kichik yoshdagi bolalarda
reflektor og`riq o`tkir pnevmoniyalarda,
revmatizm, perikardit, plevritlar, leykoz,
gemolitik kamqonlik, gemorragik vaskulit,
gemofiliya, paranefrit, diabetning koma oldi
davri, qorin tifi, tugunli periarteriit kasalliklarida
ham kuzatiladi. Bundan tashqari ayrim modda
almashinuvi buzilishi kasalliklari (diabetli asidoz,
gipoglikemiya, asetonemik qusish, Addison
kasalligi) ham qorinda og`riq bilan kechishi
mumkin.
32. • Qiz bolalarda, ayniqsa o`smir yoshidagi
qizlarda yuqorida ko`rsatib o`tilgan
kasalliklardan tashqari tuхumdonlar
buralishida, tuхumdon kistasi kasalliklarida
ham qorinda og`riq kuzatilib, bunda og`riq
хarakteri appendisit kasalligidek kechadi.Yana
shuni ham bilish kerakki, bolalarda
qo`rg`oshindan zaharlanganda, asab tizimi
zararlanib, qorinda og`riq paydo bo`ladi.
33. Adabiyotlar ro'yxati1. Dedov I.I., Melnichenko
G.A., Fadeev V.V. Endokrinologiya. - M.:
Tibbiyot, 2000.- 630 p.2. Muxin N.A., Moiseev
V.S. Ichki kasalliklar propedevtikasi. - M.:
GEOTAR-Media, 2005.- 763 b.3. Okorokov A.N.
Ichki organlar kasalliklarining diagnostikasi. T.
9.- M.: Tibbiy adabiyot, 2005 .-- 415 b.4.
Patologik anatomiya. Ma'ruzalar kursi / Ed.
Serova V.V. Paltseva M.A. - M.: Tibbiyot, 1998.-
640 p.5. Patologik fiziologiya. Tibbiyot
universitetlari uchun darslik / Ed. Ado A.D.,
Ado M.A. va boshqalar- M.: Triada-X, 2002.-
580 p.6. Sumin S.A. Favqulodda vaziyatlar. - M.:
IIV, 2005.- 751 b.
АDABIYOTLAR
