3. 9/9/2013 3
ORIENTIMI PËR KARRIERËN
KONCEPTE DHE PËRKUFIZIME
• Orientimi në karrierë i referohet një sërë aktivitetesh të cilat janë përcaktuar
për të ndihmuar të rinjtë të zgjedhin drejtimet e tyre në arsim dhe punë
(dmth, karrierat e tyre) dhe të zbatojnë synimet e karrierës së tyre. Për këtë
arsye orientimi për karrierën është një çështje e rëndësishme e politikave
për të gjitha vendet.
• Qëllimi i orientimit për karrierën në shkolla është të ndihmojë të rinjtë të
marrin vendime realiste dhe të mirë-informuara për karrierën e tyre.
• Me qëllim për t’i ndihmuar ata për ta bërë një gjë të tillë, ata do të duhet të
kalojnë përmes një procesi me anë të të cilit ato janë duke përshtatur
interesat dhe aftësitë e tyre me mundësitë që janë të disponueshme për ta
4. 1.Bota e punes
• Bota e punes eshte e pasur me mundesi te
ndryshme. Duhet ta ekspolorojme ate duke
njohur sektoret me premtues profesionale,
tregun e punes dhe tendencat e fundit te tregut
te punes, si dhe prespektivat kombetare te
vendeve te punes.
• Duhet te interesohemi qe te kontaktojme me
punedhenesit, te cilet jane ne kerkim te
punonjesve te rinj.
9/9/2013 4
5. 1.1 Vetepunesimi
• Nisja e nje biznesi kerkon kohe dhe hulumtim te tregut konkurrues,
si dhe investime te konsiderueshme dhe rrezik. Fillimi i karrieres ne
biznes eshte sfidues dhe shperblyes. Per fillimin e nje biznesi
kerkohen aftesi te mira menaxheriale, shume nisma, udheheqje dhe
vendosmeri. Me poshte paraqiten burimet, te cilat na japin
informacionin e nevojshem:
1. Qendra Kombetare e Regjistrimit (QKR):
www.qkr.gov.al/nrc/Application_forms.aspx
2. Qendra Kombetare e Licensimit (QKL):
www.qkl.gov.al/
3. Bashkia e Tiranes
www.tirana.gov.al
9/9/2013 5
6. 1.2 Vlersimi i karrieres sone
• Per te zgjedhur fushen e veprimit dhe per
te shqyrtuar me me efikasitet te gjitha
mundesite qe na ofrohen, duhet te
perpiqemi te bejme krahasime midis
mundesive qe na paraqiten.
9/9/2013 6
7. 1.3 Marrja e nje vendimi
• Pasi te kemi diskutuar, vleresuar dhe
krahasuar te gjitha mundesite tona dhe
pasi te kemi parashikuar pengesat qe
mund te na dalin, atehere duhet te
kuptojme se cilat mundesi na pershtaten
me shume.
9/9/2013 7
8. 2.Planifikimi i studimeve
pasuniversitare
• Para se te fillojme te ndjekim studimet
pasuniversitare, ne dhet te bejme kerkime.
Per te ndertuar nje plan te mire veprimi,
duhet te zbulojme programet qe jane ne
dispozicion te kerkesave tona dhe te
kontaktjme profesioniste te fushave
perkatese per te cilat ne kemi interes.
9/9/2013 8
9. 2.1 Pervoje vullnetare
• Vullnetarizmi eshte nje menyre e shkelqyer per te fituar pervoje
profesionale, pasi kjo eshte nje mundesi per rritjen personale dhe
ndihmesë per zhvillimin e komunitetit. Ajo tregon gjithashtu cilesi te
tjera si:
1. Maturi
2. Pergjegjesi
Disa fusha te arsimimit ose karrieres kerkojne perfshirje ose fillimin e
pervojes tone me vullnetarizem ne komunitet, sic eshte psh rasti I
mjeksise dhe I mesimdhenies.
• Cdo pervoje vullnetarizmi rrit mundesite tona ne cdo fushe te
karrieres, pasi forcon vlerat tona personale dhe zhvillon aftesite tona
per pune.
9/9/2013 9
10. 2.2 Ndertoni rrjetin e kontakteve
• Cdo dite ne takojme njerez qe ofrojne informacione te
ndryshme, te cilat mund t’na udhezojne ne rrugen tone
te karrieres. Duhet te dime t’I ruajme keto kontakte me
familjen tone, shoket e klases, koleget, punedhenesit,
profesoret apo profesionistet e tjere.Duhet te sigurohemi
qe temarrim ne rrjetin tone te kontakteve dhe te
takimeve sa me shume informacione duke perfituar nga
te gjitha situatat.
• Perdorimi me efektivitet I mjeteve dhe I strategjive per
kerkimin e punes do te rrise aftesine tone per te ecur me
sukses ne tregun e punes. Mbledhja e informacionit
perkates, ndertimi I dokumentacionit te nevojshem dhe
krijimi I rrjetit te kontakteve na pergatisin qe te kemi
perparesi ne intervista pune.
9/9/2013 10
11. 3.Kerkim pune
3.1 Ndjekja e seminareve
• Duke marre pjese ne seminare ne mundte
marrim keshilla ne lidhje me tema te
ndryshme, te tilla si:
1. Zhvillimi I karrieres
2. Teknikat dhe mjetet e kerkimit te punes
3. Rrjeti i kontakteve
9/9/2013 11
12. 3.2 Te bejme kerkime per
tregun e punes
• Per te studiuar tregun e punes duhet te kemi kohe, durim si dhe te
bejme planifikimin e duhur. Kerkimi I punes tone mund te filloje nga
Zyra e Karrieres se universitetit por edhe nga rrjeti I jone I
kontakteve, I cili mund t’na ndihmoje per te marre pjese ne intervista
pune. Duke vepruar ne kete menyre, ne do te kemi me shume dyer
te hapura per karrieren tone.
• Nese jemi duke kerkuar per nje pune me kohe te plote duhet te
marrim pjese ne panaire pune qe organizohen nga universitete te
ndryshme ose ministria e punes.
• Duhet te konsultohemi me zyren e karrieres ne nje universitet. Per
te qene te sigurt se kemi aftesite dhe pervojat per nje fushe te
vecante profesionale, eshte e rendesishme qe te takojme
punedhenesit dhe njerez te fushave profesionale qe na interesojne,
nepermjet panaireve te punes ose zyrave te rekrutimit. Ja disa nga
aftesite qe jane te deshirueshme ne pune te caktuara:
9/9/2013 12
13. 1. Pershtatshmeri dhe fleksibilite
2. Aftesi analitike
3. Autonomi
4. Komunikim (me goje dhe me shkrim)
5. Aftesi informatike
6. Krijimtari
7. Aftesi ne vendimarrje
8. Ndershmeri
9. Aftesi drejtuese dhe menaxheriale
10.Aftesi te degjuari
11.Menaxhim dhe organizim I informacioneve
12.Aftesi negocimi
13.Pjesemarrje ne projekte dhe detyra te ndryshme
14.Sjellje dhe qendrim pozitiv
15.Aftesi ne zgjidhjen e problemeve
16.Siguri
17.Ndjenje pergjegjesie
18.Etike ne pune
19.Pune ne ekip
20.Siguri ne pune9/9/2013 13
14. 3.3 Punedhenes te ndryshem
1. Sektori publik
2. Sektori privat
3. Institucione jofitimprurese, joqeveritare
ose sektori vullnetar.
9/9/2013 14
15. 4.Dokumentacioni personal
• a. CURRICULUM VITALE
• CV-ja eshte nje mjet marketingu. Duhet ta perdorim me
mencuri per te promovuar veten tone si nje punonjes I
mundshem, duke shfaqur aftesite, prirjet, historine e punes
dhe interesat tona. Nuk ka nje menyre te caktuar per
organizimin e informacioneve ne CV-ne tone. Por eshte e
rendesishme qe te perfshijme informacione qe nxjerrin ne pah
aftesite tona me te mira. Objektiviteti kryesor I nje CV-je eshte
te na siguroje nje interviste pune. CV-ja jone duhet pershtatur
per cdo pozicion pune qe ne aplikojme ne menyre qe te
tregojme potencialin tone me shembuj bindes dhe konkrete.
• Me poshte jane disa keshilla per te mbajtur mend, ndersa
fillojme te shkruajme CV tone:
9/9/2013 15
16. 1. Te dhenat personale
2. Objektivat e karrieres
3. Permbledhje e kualifikimeve
4. Pervoja e punes
5. Aftesite profesionale
6. Perfshirja ne komunitet dhe pervoja
vullnetare
7. Edukimi
8. Interesat personale
9. Referencat
9/9/2013 16
17. 4.1 Letra e motivimit
• Letra e motivimit eshte nje mundesi per te
shtuar informacione personale tek CV-ja
jone. Shume kandidate aplikojne per te
njejtin pozicion pune dhe letra e motivimit
ka per qellim qe ne te dalim me ne pah ne
krahasim me kandidatet e tjere.
9/9/2013 17
18. 4.2 Panaire pune, kompani
rekrutimi dhe intershipe
• Universitetet ofrojne mundesi qe studentet e
viteve te fundit te marrin pjese ne panaire pune.
Ngjarje te tilla jane nje mundesi e shkelqyer per
te zgjeruar rrjetin tone, dmth per te krijuar
kontakte te reja me profesioniste ne fushen tone
te interesit.
• Panairet e karrieres na japin mundesine per t’u
takuar me punedhenesit e te gjithe sektoreve ne
industri si dhe per te marre informacione mbi
kompanite e tyre, mundesite e punesimit dhe
proceset e rekrutimit.9/9/2013 18
19. • Per te pasur nje perfitim te plote ne karrieren tone
shikoni rekomandimet e meposhtme:
1. Duhet te marrim listen e kompanive pjesemarrse dhe te
mesojme me sume rreth misionit, linjave te prodhimit
dhe sherbimeve te tyre.
2. Te listojme te gjithe kompanite ku jemi te interesuar dhe
te shkruajme pyetjet qe do te deshironim ti benim atyre.
3. Te promovojme veten, aftesite dhe talentin tone.
4. Te freskojme dhe te pershtasim CV-ne tone per te
plotesuar nevojat e punedhenesve.
5. Te shkembejme kontaktet.
6. Te mbajme shenime mbi bisedat me punedhenesit.
7. Te ndjekim keto kontakte te reja.
9/9/2013 19
20. Intershipe/Praktika
• Intershipi eshte nje pervoje pune pa pagese qe na ndihmon per te
eksploruar ose fituar aftesite qe na duhen per te hyre me thellesisht
ne fushen tone te interesit/punes. Praktikat zakonisht jane
afatshkurtra dhe studentet nuk paguhen.
• Intershipi eshte I rendesishem sepse:
1. Fitojme pervoje pune. Kjo eshte nje nder arsyet pse shumica e
studenteve aplikojne per praktike gjate studimeve. Ne ketemenyre
ne ndertojme pervojen e punes qe kemi nevoje ne menyre qe te
jemi sa me te pergatitur pas diplomimit ne tregun e punes.
2. Na ndihmon te njohim veten tone dhe kompanine per te cilen jemi te
interesuar.
3. Dhe se fundmi, eshte nje menyre shume e mire per te krijuar
kontakte te reja profesionale.
9/9/2013 20
21. 5.Teknikat e pergatitjes per nje
interviste pune.
5.1 Para intervistes
• Intervistat mund te kryhen vetem me nje person, me panel/komision,
me telefonate ose me video-konference. Me poshte do te gjejme
disa sugjerimeqe vlejne per te gjitha llojet e intervistave.
1. Te analizojme me kujdes pershkrimin e punes. Te krahasojme
aftesite dhe pervojat tona me kerkesat e punes.
2. Te bejme kerkime rreth kompanise. Duhet te kuptojme misionin,
objektivat dhe kulturen e kompanise.
3. Te kerkojme per vendndodhjen e intervistes tone dhe te
informohemi nese do te kete ndonje test.
4. Te pyesim per emrin dhe titullin e njerezve qe kryesojne intervisten.
5. Ti parashikojme pyetje te mundshme ne intervisten tone dhe ti
pergatisim pergjigjet tona.
9/9/2013 21
22. 5.2 Pas intervistes
1. Mos te hezitojme te pyesim per reagimet pas
intervistes. Punedhenesi mund te beje komente
te dobishme mbi anet e forta dhe dobesit tona
gjate intervistes. Ky reagim do te jete I
dobishem per intervistat tona ne te ardhmen.
2. Menjehere pas intervistes, duhet te mbajme
shenime ne lidhje me punen, punedhenesin
dhe se si ne u pergjigjem pytjeve. Reagimi I
tyre do te jete I dobishem per mundesine e nje
interviste te dyte.
9/9/2013 22
23. Kontakt:
• Denis Mari- Drejtues I Zyres se Karrieres
• Zana Kupi- Koordinatore e Zyres se
Karrieres
• E-mail: karrieraau@yahoo.com
9/9/2013 23