Op 6 en 12 maart 2013 vond voor de zesde keer de Gemeentedag van AKD plaats. De dag stond in het teken staat van recente wijzigingen in wet- en regelgeving en andere onderwerpen die de gemeentelijke rechtspraktijk raken. Deze PowerPoint presentatie met als titel: ‘Nieuwe aanbestedingswet’ is toen gebruikt. Heeft u vragen? Neem dan contact op met Martine Vidal (mvidal@akd.eu) of Maria van der Velden (mvandervelden@akd.eu).

1. Gemeentedagen 2013
(vertrouwelijk)
Maria van der Velden & Martine Vidal
Advocaten Europees & mededingingsrecht
12 maart 2013

2. Nieuwe aanbestedingswet
PER 1 APRIL 2013
Deel 1: Begripsbepalingen, beginselen en uitgangspunten
Deel 2: Implementatie Richtlijn 2004/18 (+ deel Wira)
Deel 3: Implementatie Richtlijn 2004/17
Deel 4: Overige bepalingen (o.a. deel Wira)
2

3. Aanbestedingswet
Key word: Toegankelijkheid
• Beginselen (proportionaliteit)
• Uniformeren aanbestedingspraktijk
• Lastenverlaging
3

4. What’s new?
1. Nieuwe begrippen
2. Verplichte eigen verklaring
3. Codificatie aanbestedingsbeginselen
4. Uitschrijven procedures
5. Procedures onder de drempel
6. Communicatie & inlichtingen
7. Rechtsbescherming
4

5. Comply or explain
Aanbestedingswet en aanvullende regelgeving (bijv.
Gids Proportionaliteit) schrijven aantal keuzes voor
waarvan men mag afwijken, mits op objectieve
wijze gemotiveerd.
Die motivering moet op verzoek verstrekt worden.
(zie artikel 1.4 lid 3).
Bijvoorbeeld:
Gunningscriterium EMVI (artikel 2.114 en 2.115)
Clusterverbod (artikel 1.5)
5

6. Toepassingsbereik
6

7. Bron: http://www.gelderlander.nl/regio/achterhoek/doetinchem-schrapt-drempel-voor-aanbesteding-1.3661160
7

8. Casus Doetinchem
Gemeente Doetinchem wil een parkeergarage laten
bouwen met een geraamde waarde van EUR 4
miljoen. Gelet op haar nieuwe beleid organiseert zij
een meervoudig ondershandse procedure.
Mag dit in het licht van de nieuwe Aanbestedingswet?
Waarom wel/niet?
8

9. Aanbesteden onder de drempel
Enkele administratieve eisen:
• Aankondigingen via TenderNed als men kiest voor
publicatie (art. 1.18)
• Uniforme eigen verklaring (art. 1.19)
• Gedragsverklaring aanbesteden (art. 1.20)
• Kosteloos ter beschikkingsstellen van
aanbestedingsdocumenten (art. 1.21)
9

10. Codificatie beginselen
10

11. Proportionaliteit
11
Eisen en criteria
stellen die verband
houden met en in
redelijke verhouding
staan tot het
voorwerp van de
opdracht.
Eisen, voorwaarden
en criteria aan de
inschrijvers en
inschrijvingen die in
redelijke verhouding
staan tot het
voorwerp van de
opdracht.
(codificatie
Aanbestedingswet)
De keuzes die de
aanbestedende
dienst maakt en de
eisen en
voorwaarden die zij
stelt bij een
aanbesteding staan
in redelijke
verhouding tot de
aard en omvang
van de opdracht.

12. Proportionaliteit (vervolg)
Proportionaliteit ingevuld in:
• Aanbestedingswet: bijv. artikel 2.90 over
geschiktheidseisen: omzeteisen
=> mogen niet, tenzij gemotiveerd
=> Omzeteisen nooit meer dan driemaal de
opdrachtwaarde
• Gids Proportionaliteit
12

13. Gids Proportionaliteit
COMPLY OR EXPLAIN!
Voorbeelden voorschriften:
• hoeveel inschrijvers (3-5) bij meervoudig ondershandse
procedure (Voorschrift 3.4 B)
• hoeveel referenties en waarde (1 per benoemde
kerncompetentie + max 60% waarde, Voorschrift 3.5 G)
• goedgekeurde accountantsverklaring pas opvragen na
mededeling gunningsbeslissing (Voorschrift 3.5 E)
13

14. (Uniforme) Eigen verklaring
Nieuw begrip artikel 2.84
Uitgangspunt = alleen opvragen uniforme eigen
verklaring, i.p.v. diverse bewijsstukken
Uitzondering: referenties en bewijsstukken die niet
zien op eigen verklaring.
Artikel 2.102: mag wel bewijsstukken opvragen bij
winnaar (openbare en niet-openbare procedure) en/of
te selecteren partijen (bij niet-openbare procedure)
14

15. Casus eigen verklaring
De gemeente heeft conform de nieuwe
Aanbestedingswet enkel de eigen verklaringen van de
gegadigden in een niet-openbare procedure
ontvangen. Er zijn 10 gegadigden, maar de gemeente
heeft aangegeven slechts 5 partijen te zullen
uitnodigen om in te schrijven.
Mag de gemeente de bewijsstukken opvragen en zou
u dat aanraden of niet?
15

16. Casus Gedragsverklaring
aanbesteden
De gemeente heeft conform artikel 4.1 om een
Gedragsverklaring aanbesteden gevraagd in de
aanbestedingsprocedure. Dit is een verklaring die de
(CO)VOG en Bibob-verklaringen vervangt.
Een Belgische onderneming wil inschrijven. Hij
beschikt niet over een Gedragsverklaring
aanbesteden.
Moet de gemeente deze onderneming uitsluiten?
16

17. Bron: http://www.marrennijs.nl/Nieuws/wethouder-onder-vuur-door-innovatief-aanbesteden
17

18. Duurzaam aanbesteden
• Maatschappelijke waarde meenemen in
overeenkomst artikel 1.4
• ‘vooral een zaak van professionalisering’
• belangrijkste maatregel: professionalisering met
behulp van Pianoo (& aanbestedingsexperts)
18

19. Bron: http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=63037 (Slechts een klein onderdeel van het artikel.)
19

20. Casus Friese gemeenten
De Friese gemeenten zetten aan de hand van hun
gezamenlijk inkoopbeleid steeds meer opdrachten
gezamenlijk in de markt. Nu gaat het bijvoorbeeld
om een opdracht voor groenonderhoud in de Friese
gemeenten. De opdracht is niet verdeeld in
percelen. Een ondernemer uit Joure is
geïnteresseerd in het Jourese deel van de opdracht,
maar de opdracht in heel Friesland is te groot voor
zijn bedrijf.
Wat kan deze ondernemer hier tegen doen op grond
van de Aanbestedingswet?
20

21. Clusterverbod
• Opdrachten mogen niet onnodig worden
samengevoegd.
• Wel samenvoegen, let op:
• samenstelling van de markt, invloed van
samenvoegen op MKB, andere gevolgen & risico’s
en mate van samenhang opdrachten.
• Motiveren!
• Opdrachten moeten worden opgesplitst in
percelen, anders motiveren: artikel 1.5 lid 3
21

22. (Rechts)bescherming
Meer informeel:
• Aanbestedingsloket (adviescentrum)
• Bemiddeling door ‘experts’
• PIANOo -> van netwerkorganisatie tot
expertisecentrum
Formeel:
• Wat nu in Wira staat.
22

23. Wira
• Wira vervalt met het in werking treden van de
nieuwe aanbestedingswet
(artikel 2.127-2.131 en 4.15-4.25 )
LET OP: nieuwe termijn voor Europese
aanbestedingen van 20 kalenderdagen Alcateltermijn!
(artikel 2.127 lid 3)
Maar slechts 15 kalenderdagen standstill bij vrijwillige
transparantie vooraf (art 4.16 lid 2 sub c)
23

24. Wira (vervolg)
Per 1 april 2013 gaat de NMa (Nederlandse
Mededingingsautoriteit) op in de ACM (Autoriteit
Consument en Markt)
Dit is de nieuwe autoriteit die boetes op kan leggen.
Dit is aangepast met de op 26 februari 2013
aangenomen Instellingswet ACM.
24

25. Motiveringsplicht ongewijzigd
“dat art. 6 lid 1 Wira aldus dient te worden uitgelegd
dat een latere aanvulling van de daarin bedoelde
relevante redenen in beginsel niet mogelijk is. Een
uitzondering kan echter gerechtvaardigd zijn in het
geval van door de aanbestedende dienst aannemelijk
te maken bijzondere redenen of omstandigheden.
(…)
Ter voorkoming van misverstand wordt nog
opgemerkt dat art. 6 lid 1 Wira zich niet ertegen
verzet dat in de gunningsbeslissing vermelde redenen
door de aanbestedende dienst later nader worden
toegelicht. Deze mogelijkheid vindt haar begrenzing
daar, waar in feite sprake is van het aanvoeren van
nieuwe redenen.”
25

26. Rechtsbescherming selectiefase
Aanbestedingswet verduidelijkt dat Wira niet gold
voor eerste fase van niet-openbare procedure (zie
artikel 2.103)
LET OP!
 Wettelijke Standstill-termijn geldt hier niet
 Goed motiveren moet o.g.v. transparantiebeginsel
 Verstandig om rechtsbeschermingsregeling en
termijnen op te nemen in selectiedocument, anders
kan teleurgestelde gegadigde nog opkomen tegen
mededeling gunningsbeslissing
26

27. Overgangsregime
• Niet voor lopende aanbestedingsprocedures
• Nog 1 jaar andere verklaringen i.p.v.
gedragsverklaring
27

28. Vragen?
Maria van der Velden
Telefoon: +31 88 253 5086
Fax: +31 88 253 5050
Email: mvandervelden@akd.eu
Martine Vidal
Telefoon: +31 88 253 5052
Fax: +31 88 253 5050
Email: mvidal@akd.eu
28