Vraaggestuurde scholing. We willen geen praatje en een plaatje, maar een inte...
ppo de link presentatie 2
1. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
1
Hieronder wil ik in grote lijnen aangeven hoe ik de invulling en concretisering zie van
het strategieplan “Passend Ambitieus” van PPO de Link in de jaren 2015-2018.
MISSIE PPO de LINK
Wij staan voor waarde(n)vol openbaar onderwijs met ambitie, waarbinnen
kinderen zich in een veilig klimaat ontplooien tot zelfdenkende en verantwoordelijk
handelende wereldburgers, met oog, hart en respect voor elkaar en hun omgeving.
Moreel besef
Als schoolorganisatie bereid je de kinderen van nu voor op de toekomst.
Kinderen vormen het grootste menselijk kapitaal. Als leerkracht heb je
buitenproportionele invloed.
Het kind leert vanuit relatie met de leerkracht.
De schoolleider heeft grote invloed op de schoolorganisatie
De bovenschools leider versterkt samen met de schoolleider de processen in de
scholen. Ieder vanuit de eigen rol. Alleen het beste is daarvoor goed genoeg. Alleen
mijn beste is goed genoeg.
Leiderschap
In het strategieplan 2015-2019 wordt leiderschap niet expliciet genoemd. Als lid van
de schoolleiderskamer van de PO raad ben ik bij diverse congressen voor bestuurders
aanwezig geweest. Ook daar werd niet expliciet over leiderschap gesproken.
Bovenschools directeuren / bestuurders praatten over het aansturen van de scholen
zonder duidelijk onderscheid tussen de rollen en invloedsferen van de
schooldirecteur en de Algemeen Directeur / bestuurder.
Goed leiderschap van de directeuren is voorwaarde om de doelen uit het
strategieplan te bereiken. Door het leiderschap van de directeuren te versterken en
te focussen op eigenaarschap op ieder niveau van de organisatie creëren we een
leergemeenschap met de focus op de organisatiedoelen.
Jack Zenger en Joe Folkman voerden als basis voor hun
leiderschapsontwikkelingsaanpak een internationaal onderzoek uit van ruim 900.000
individuele 360 graden feedback beoordelingen van meer dan 55.000 leiders.
Het onderzoek toont ook aan dat:
• Wie werkt aan de verdere ontwikkeling van zijn of haar sterke punten drie keer zo
veel verbetert als iemand die werkt aan zwakke punten.
2. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
2
• Er een epidemische werking uitgaat van de ontwikkeling van de van sterke punten:
andere kwaliteiten gaan mee in de opwaartse lijn. Dit effect blijft uit wanneer de
focus ligt op zwakke punten.
• Versterking van kwaliteiten, hoe gering ook, een enorme impact heeft. Lagere
scores ophogen
Leiderschap is als een tent. De ruimte onder het doek stelt de
leiderschapseffectiviteit voor. Hoe groter de ruimte, hoe effectiever het leiderschap.
De tentpalen stellen de ‘sterktes’ voor van de leider. Hoe hoger de palen, hoe meer
ruimte er onder het doek ontstaat.
3. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
3
Uit het rapport van McKinsey (How great skools keep getting better)
Uit internationaal onderzoek blijkt dat het verschil in leerling prestaties tussen
scholen voor 25% kan worden verklaard uit het verschil in kwaliteit van de
schoolleider.
Maar wat is een sterke schoolleider? In de landen die excellent presteren, zien we het
volgende beeld: de schoolleider analyseert nauwgezet de resultaten van leerlingen
om verbetermogelijkheden te vinden, besteedt 40% van zijn of haar tijd met leraren
om lesmaterialen te verbeteren en om hen te coachen in de klas, betrekt ouders bij
het onderwijs en creëert bij de leraren een cultuur van met elkaar leren. Uit
vergelijkingen tussen schoolleiders in Nederland en in landen/regio’s met zeer sterk
presterende schoolsystemen blijkt bijvoorbeeld dat maar 43% van de Nederlandse
schoolleiders minimaal eens per week tijd vrijmaakt om zijn of haar leraren te
coachen en ondersteunen. In excellente schoolsystemen ligt dit percentage veel
hoger: gemiddeld op 74%. Evenzo
spreekt slechts 24% van de Nederlandse schoolleiders minimaal eens per week met
ouders, terwijl dit percentage bij excellente schoolsystemen gemiddeld op 77% ligt.
Een goede schoolleider word je niet vanzelf, dat moet je leren. In excellente
schoolsystemen worden schoolleiders in staat gesteld van andere schoolleiders te
leren, bijvoorbeeld door met andere schoolleiders in kleine groepen aan problemen
te werken en zo ervaringen met elkaar te delen. In Engeland worden aanstormende
schoolleiders al vroeg geïdentificeerd en begeleid door ervaren, zeer goed
presterende schoolleiders. In Ontario (Canada) werken groepjes schoolleiders samen
om een bepaald probleem dat op hun scholen speelt, aan te
pakken.
Uiteindelijk zijn schoolleiders van cruciaal belang voor een school die zich continu wil
verbeteren. Dat soort scholen, met goed opgeleide leraren die van elkaar blijven
leren, kunnen van Nederland een excellent onderwijsland maken.
In het strategieplan geven we aan dat we een “Lerende Organisatie” willen zijn.
Samen met de directeuren wil ik uitwerken op welke wijze we daaraan vorm willen
geven.
Een “Lerende Organisatie” worden is immers geen doel op zich. Het is een middel om
het onderwijs verder te ontwikkelen en eigenaarschap in het onderwijs zo laag
mogelijk in de organisatie inhoud te geven.
Michael Fullan :
Een manier om interventies van de schoolleider af te stemmen : De school indelen
naar ontwikkelingsfasen van McKinsey en daar de interventies op afstemmen.
Rapport van McKinsey
Over onderwijs ontwikkeling van “good “ naar “great “ en van “great” naar
“excellent”:
4. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
4
Vanuit de ontwikkelingsfasen van de scholen van McKinsey kun je als schoolleider
bepalen welke interventies het meest zinvol en passend zijn bij de ontwikkelingsfase
van de school. Het kan de basis leggen voor situationeel leiderschap en de
ontwikkeling ondersteunen.
Competentie scan per leerkracht, gebaseerd op een uitgebreide versie van de SBL
competenties.
De leerkracht scoort het eigen functioneren. Hij geeft daarbij aan waar hij/zij nu staat
en de ambitie. (Paars=zelfbeeld Oranje=ambitie)
Daarna kan er per school of per stichting in beeld gebracht worden waar de sterke en
minder sterk ontwikkelde competenties zijn en wat de ambitie van de leerkrachten is.
Daarbij aansluiten geeft een goed uitgangspunt om te komen tot
leergemeenschappen.
5. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
5
Een overzicht per team of
stichting kan worden gemaakt
op basis van deze scores.
Dat kan de basis zijn voor
gerichte scholing of voor het
vormen van lerende teams.
6. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
6
Kinderen van nu en een leven lang leren
Kinderen van nu bereiden we voor op een leven lang leren. De samenleving van nu en
van de toekomst vraagt van mensen om te blijven leren en ontwikkelen. In het
strategieplan kiezen we voor de focus op de 21ste
eeuwse vaardigheden. De inhoud
daarvan is nog niet uitgekristalliseerd. OCW, SLO en PO/VO buigen zich over de
inhoud van de vaardigheden. Dat hoeft ons niet te weerhouden om er zelf invulling
aan te geven.
Om een leven lang leren te realiseren zijn de volgende voorwaarden essentieel:
Een open mindset (nog en ook)
Eigenaarschap: de leerling is zo veel mogelijk eigenaar van het eigen leerproces. Dat
varieert van dagtaken en weektaken tot onderwijs-leergesprekken van de leerkracht
met de leerling.
Passend Onderwijs
Visie: Ieder kind zo nabij mogelijk het onderwijs dat ervoor zorgt dat het kind zijn of
haar talenten optimaal leert ontwikkelen.
Uitgangspunten voor de school:
Ieder kind is welkom.
De onderwijsbehoeften van het kind staan centraal
Kan de school voldoen aan de onderwijsbehoeften?
Wat heeft de school daarvoor nodig?
Eventueel: welke andere school is geschikt, als wij het juiste aanbod niet kunnen
realiseren?
Op stichting niveau: wat hebben de scholen nodig om Passend Onderwijs te
realiseren?
Momenteel is de transitie van de zorg / jeugdzorg een feit. Er zijn grote
veranderingen gaande met gemeentelijke verschillen. De visie op Passend Onderwijs
van PPO de Link – de manier waarop we daarop invloed kunnen uitoefenen binnen
de Samenwerkingsverbanden – de visie van de gemeenten – met als doel om te
komen tot zo goed mogelijk op elkaar afgestemde zorg en onderwijs is een
ingewikkeld doel dat duidelijk aandacht verdient.
(1 kind 1 plan)
Ook binnen PPO de Link zie ik mogelijkheden om beleidsrijk extra ondersteuning
binnen de scholen mogelijk te maken: Kunnen we financiële middelen vrij maken om
Passend Onderwijs bij PPO de Link te realiseren? (Uitleg verplichtingen aan AB daarna
geld voor Onderwijs assistenten.) De verwachting is dat er over 11/2 jaar middelen
beschikbaar komen vanuit de Samenwerkingsverbanden om ook extra handen in de
klas te realiseren. PPO de Link kan zich onderscheiden en daar ook binnen de
concurrentiepositie met andere scholen gebruik van maken als we al eerder deze
7. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
7
inzet kunnen plegen. Samen met de directeuren wil ik afstemmen of extra inzet van
onderwijsassistenten een daadwerkelijke verbetering betekent van de mogelijkheden
om leerlingen te ondersteunen. In overleg met het bestuur wil ik pleiten voor inzet
van extra middelen met ingang van 2015-2016, betaald door PPO (grote reserve en al
2 jaar een groeiende reserve)
Aandacht voor de specifieke rol van het SBO : het SBO zal zich in het nieuwe
speelveld een duidelijke rol moeten verwerven. Het is belangrijk hierop beleid te
ontwikkelen en dat ook financieel mogelijk te maken.
PR
Het leerlingaantal van PPO de Link krimpt momenteel. Dat verloopt zoals de
prognoses van de verschillende gemeenten hebben aangegeven. We kunnen
daarmee omgaan als een feitelijk gegeven, maar mij lijkt het zinvol te onderzoeken
hoe we ons marktaandeel kunnen vergroten. We mogen als stichting immers trots
zijn op onze scholen. Trots dat er geen zwakke scholen bij zijn. Trots op de
verschillende onderwijsconcepten.
Ook het imago van het SBO verdient in dit kader aandacht. Het SBO is immers in het
kader van Passend Onderwijs een plaats waar, nog veel meer dan op de reguliere
basisschool, aan de specifieke onderwijsbehoeften van de leerlingen voldaan wordt!
Een positieve beeldvorming is van belang. Ook met extra financiën voor
zorgmiddelen is het m.i. mogelijk om ons te onderscheiden.
Financiën
PPO de Link is een financieel gezonde stichting. De reserve is hoog. Vergeleken met
de richtlijnen vanuit de PO raad te hoog. De afgelopen 2 jaar hebben we negatief
begroot. We hadden gepland meer uit te geven dan er aan inkomsten tegenover
stond. Dat is de laatste 2 boekjaren niet gelukt. Er is twee maal een (groot) positief
resultaat behaald. De middelen die niet waren voorzien zijn nog niet ingezet ten
behoeve van het onderwijs. Mijn doel voor de komende jaren is om beleidsrijk in het
onderwijs op de scholen te investeren.
Beleidsrijk inzetten van prestatie box middelen. Niet per definitie alleen
bovenschools, maar ook in de scholen.
Passend onderwijs – iedere school een onderwijsassistent? In PR gebruiken!
Langjarig beleid ontwikkelen om tot een kleinere reserve te komen (wellicht de
bovengrens aanhouden volgens richtlijnen van de PO raad) waarbij inzet van
personeel prioriteit heeft
Formatie op bestuursniveau kan een cijfertje lijken, op schoolniveau is dat inzet voor
groepen en leerlingenzorg. Teruggang in formatie zorgt ervoor dat groepsgrootte
onder druk komt te staan en de uren voor leerlingenzorg.
8. Mieke Duvalois: Passend Ambitieus
8
Overige uitdagingen:
Een goede organisatie van de vervangingen in verband met de Wet werk en
zekerheid.
Verder door-decentraliseren van de financiering van de gebouwen: gaat ook het geld
voor nieuwbouw naar de schoolbesturen?