More Related Content
Similar to ประวัติของบุคคลสำคัญ ( สื่อประกอบการสอน ) ครูโฟล์ค.pdf
Similar to ประวัติของบุคคลสำคัญ ( สื่อประกอบการสอน ) ครูโฟล์ค.pdf (8)
ประวัติของบุคคลสำคัญ ( สื่อประกอบการสอน ) ครูโฟล์ค.pdf
- 2. ความเป็นมา ของเรื่อง ประวัติของบุคคลสำคัญ
ความเป็นมา ของเรื่อง ประวัติของบุคคลสำคัญ
กระบวนการสืบทอดในสมัยโบราณ เป็นการถ่ายทอดจากครูตัวต่อตัว โดยวิธีการจำ
ไม่มีการบันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร องค์ความรู้ทั้งหมดจะอยู่ในครู
ศิษย์ที่จะได้รับการถ่ายทอดวิชานาฏศิลป์ไทยจะต้องปฏิบัติรับใช้ครู
จนครูเห็นเห็นว่าศิษย์ผู้นี้มีความกตัญญู มีศรัทธาแน่วแน่
ที่จะรับการถ่ายทอดวิชาจริงๆ ครูจึงถ่ายทอดวิชาให้ สำหรับปรมาจารย์ที่มีบทบาท
ในการสร้างสรรค์และสืบทอดนาฏศิลป์ไทยมีอยู่หลายท่านด้วยกัน
กระบวนการสืบทอดในสมัยโบราณ เป็นการถ่ายทอดจากครูตัวต่อตัว โดยวิธีการจำ
ไม่มีการบันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษร องค์ความรู้ทั้งหมดจะอยู่ในครู
ศิษย์ที่จะได้รับการถ่ายทอดวิชานาฏศิลป์ไทยจะต้องปฏิบัติรับใช้ครู
จนครูเห็นเห็นว่าศิษย์ผู้นี้มีความกตัญญู มีศรัทธาแน่วแน่
ที่จะรับการถ่ายทอดวิชาจริงๆ ครูจึงถ่ายทอดวิชาให้ สำหรับปรมาจารย์ที่มีบทบาท
ในการสร้างสรรค์และสืบทอดนาฏศิลป์ไทยมีอยู่หลายท่านด้วยกัน
- 4. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี
ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี
ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ศิลปินแห่งชาติ สาขานาฏศิลป์ พ.ศ.2528
เกิดเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ.2446 เป็นธิดาของนายเฮง
และนางสุทธิ สุทธิสมบูรณ์ เป็นชาวจังหวัดฉะเชิงเทรา ฝึกหัดนาฏศิลป์
ตั้งแต่อายุ 8 ขวบ ในวังสวนกุหลาบ
ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี ศิลปินแห่งชาติ สาขานาฏศิลป์ พ.ศ.2528
เกิดเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม พ.ศ.2446 เป็นธิดาของนายเฮง
และนางสุทธิ สุทธิสมบูรณ์ เป็นชาวจังหวัดฉะเชิงเทรา ฝึกหัดนาฏศิลป์
ตั้งแต่อายุ 8 ขวบ ในวังสวนกุหลาบ
ผลงานด้านการแสดง ท่านแสดงเป็นตัวอิเหนา นางดรสา พระพิราพ นางเมขลา
ไชยเชษฐ์ พระไวย ไกรทอง มีฝีมือการรำเป็นเลิศ เชี่ยวชาญเพลงอาวุธทุกชนิด
เช่น กระบี่ ทวน และกริช ท่านได้นำนาฏศิลป์นานาชาติมาพัฒนาเป็นนาฏศิลป์ไทย
เช่น เป็นผู้ปรับปรุงวางรากฐานทางด้านนาฏศิลป์ให้แก่กรมศิลปากรหลายแขนง
นับตั้งแต่การประพันธ์บทโขน ละคร ประดิษฐ์ท่ารำ ทั้งพระ นาง ยักษ์ ลิง
ผลงานด้านการแสดง ท่านแสดงเป็นตัวอิเหนา นางดรสา พระพิราพ นางเมขลา
ไชยเชษฐ์ พระไวย ไกรทอง มีฝีมือการรำเป็นเลิศ เชี่ยวชาญเพลงอาวุธทุกชนิด
เช่น กระบี่ ทวน และกริช ท่านได้นำนาฏศิลป์นานาชาติมาพัฒนาเป็นนาฏศิลป์ไทย
เช่น เป็นผู้ปรับปรุงวางรากฐานทางด้านนาฏศิลป์ให้แก่กรมศิลปากรหลายแขนง
นับตั้งแต่การประพันธ์บทโขน ละคร ประดิษฐ์ท่ารำ ทั้งพระ นาง ยักษ์ ลิง
- 5. ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี
ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี
ผลงานด้านประดิษฐ์ชุดการแสดง
ผลงานด้านประดิษฐ์ชุดการแสดง
1. ประเภทรำ ได้แก่ อิเหนาฉายกริช มโนราห์ตอนบูชายัญ
และได้ประดิษฐ์ท่ารำร่วมกับครูลมุล ยมะคุปต์ ได้แก่ รำพม่าไทยอธิษบาน
รำลาวไทยปณิธาน ลาวกระทบไม้ สีนวลออกอาหนู
โคมบัว ซัดชาตรี รำเถิดเทิง และฉุยฉายฮเนา
2. ประเภทระบำ ได้แก่ ระบำวีระชัย ระบำทวน ระบำกินรีร่อน ระบำนางไม้
ระบำไกรลาศสำเริง ระบำนพรัตน์ ระบำนางใน ระบำเทพบันเทิง ระบำนกเขามะราปี
ระบำม้า ระบำหงส์เหิร ระบำโบราณคดี ระบำเงาะ ระบำนางอาย ชุดสุโขทัย
ระบำจีนไทยไมตรี ระบำกวาง ระบำปลา ระบำแขก ระบำครุฑ และระบำมยุราภิรมณ์
3. ประเภทฟ้อน เช่น ฟ้อนมาลัย ฟ้อนลาวดวงเดือน ฟ้อนจัทราพาฝัน เป็นต้น
1. ประเภทรำ ได้แก่ อิเหนาฉายกริช มโนราห์ตอนบูชายัญ
และได้ประดิษฐ์ท่ารำร่วมกับครูลมุล ยมะคุปต์ ได้แก่ รำพม่าไทยอธิษบาน
รำลาวไทยปณิธาน ลาวกระทบไม้ สีนวลออกอาหนู
โคมบัว ซัดชาตรี รำเถิดเทิง และฉุยฉายฮเนา
2. ประเภทระบำ ได้แก่ ระบำวีระชัย ระบำทวน ระบำกินรีร่อน ระบำนางไม้
ระบำไกรลาศสำเริง ระบำนพรัตน์ ระบำนางใน ระบำเทพบันเทิง ระบำนกเขามะราปี
ระบำม้า ระบำหงส์เหิร ระบำโบราณคดี ระบำเงาะ ระบำนางอาย ชุดสุโขทัย
ระบำจีนไทยไมตรี ระบำกวาง ระบำปลา ระบำแขก ระบำครุฑ และระบำมยุราภิรมณ์
3. ประเภทฟ้อน เช่น ฟ้อนมาลัย ฟ้อนลาวดวงเดือน ฟ้อนจัทราพาฝัน เป็นต้น
- 8. อาจารย์ลมุล ยมะคุปต์
อาจารย์ลมุล ยมะคุปต์
ครูละมุล ยมะคุปต์ เกิดเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ.2448 เป็นชาวจังหวัดน่าน
เป็นธิดาของร้อยโทนายแพทย์จีน อัญชัญภาติ กับนางคำมอย บิดาพาไป
ถวายตัวเป็นนางละคร ณ วังสวนกุหลาบ เริ่มฝึกหหัดนาฏศิลป์
ตั้งแต่อายุ 5 ขวบ และย้ายไปศึกษาด้านละครใน ณ วังเพชรบูรณ์
ครูละมุล ยมะคุปต์ เกิดเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ.2448 เป็นชาวจังหวัดน่าน
เป็นธิดาของร้อยโทนายแพทย์จีน อัญชัญภาติ กับนางคำมอย บิดาพาไป
ถวายตัวเป็นนางละคร ณ วังสวนกุหลาบ เริ่มฝึกหหัดนาฏศิลป์
ตั้งแต่อายุ 5 ขวบ และย้ายไปศึกษาด้านละครใน ณ วังเพชรบูรณ์
ผลงานด้านการแสดง ท่านแสดงเป็นตัวเอกเกือบทุกเรื่อง เพราะมีฝีมือ
เป็นเยี่ยม บทบาทที่ท่านเคยแสดง เช่น พระสังข์ เขยเล็ก เจ้าเงาะ ฮเนา
ซมพลา พระวิษณุกรรม พระอภัยมณี ศรีสุวรรณ สุดสาคร อุศมเรน อิเหนา
สียะตรา วิหยาสะกำ อุณรุฑ พระราม พระลอ พระมงกุฎ อินทรชิด พระนารายณ์
พระคเณศ สมิงพระราม พระไวย พลายบัว พระพันวษา เป็นต้น
ผลงานด้านการแสดง ท่านแสดงเป็นตัวเอกเกือบทุกเรื่อง เพราะมีฝีมือ
เป็นเยี่ยม บทบาทที่ท่านเคยแสดง เช่น พระสังข์ เขยเล็ก เจ้าเงาะ ฮเนา
ซมพลา พระวิษณุกรรม พระอภัยมณี ศรีสุวรรณ สุดสาคร อุศมเรน อิเหนา
สียะตรา วิหยาสะกำ อุณรุฑ พระราม พระลอ พระมงกุฎ อินทรชิด พระนารายณ์
พระคเณศ สมิงพระราม พระไวย พลายบัว พระพันวษา เป็นต้น
- 9. อาจารย์ลมุล ยมะคุปต์
อาจารย์ลมุล ยมะคุปต์
ผลงานด้านประดิษฐ์ชุดการแสดง
ผลงานด้านประดิษฐ์ชุดการแสดง
ผลงานด้านการประดิษฐ์ท่ารำ ที่ประดิษฐ์ให้กรมศิลปากร ในฐานะผู้เชี่ยวชาญ
เช่น รำแม่บทใหญ่ รำซัดชาตรี รำวงมาตรฐาน รำเถิดเทิง รำกิ่งไม้เงินทอง
ระบำกลอง ระบำฉิ่ง ระบำนกยูง ระบำกฤดาภิหาร ระบำชุมนุมเผ่าไทย
ระบำอธิษฐาน ระบำในน้ำมีปลา ระบำระฆัง ระบำนกสามหมู่ ระบำเชิญพระขวัญ
ฟ้อนเงี้ยว ฟ้อนเล็บ ฟ้อนเทียน ฟ้อนม่านมุ้ยเชียงตา ฟ้อนแพน ฟ้อนแคน
เซิ้งสราญ เซิ้งสัมพันธ์ เป็นต้น
ผลงานด้านการประดิษฐ์ท่ารำ ที่ประดิษฐ์ให้กรมศิลปากร ในฐานะผู้เชี่ยวชาญ
เช่น รำแม่บทใหญ่ รำซัดชาตรี รำวงมาตรฐาน รำเถิดเทิง รำกิ่งไม้เงินทอง
ระบำกลอง ระบำฉิ่ง ระบำนกยูง ระบำกฤดาภิหาร ระบำชุมนุมเผ่าไทย
ระบำอธิษฐาน ระบำในน้ำมีปลา ระบำระฆัง ระบำนกสามหมู่ ระบำเชิญพระขวัญ
ฟ้อนเงี้ยว ฟ้อนเล็บ ฟ้อนเทียน ฟ้อนม่านมุ้ยเชียงตา ฟ้อนแพน ฟ้อนแคน
เซิ้งสราญ เซิ้งสัมพันธ์ เป็นต้น
- 12. อาจารย์ลมุล ยมะคุปต์
อาจารย์ลมุล ยมะคุปต์
ในการคิดค้นท่ารำนั้น บางท่ารำครูลมุลสามารถนำเอาท่ารำของนาฏศิลป์เพื่อนบ้าน
มาดัดแปลงประดิษฐ์ขึ้นใหม่ได้อย่างแนบเนียนกลมกลืน
ซึ่งเป็นแนวคิดและกลวิธีที่ครูนาฏศิลป์ในรุ่นต่อๆมา ได้นำมาใช้เป็นแบบอย่าง
นอกจากนี้ ท่านยังเป็นผู้ร่างหลักสูตรให้แก่วิทยาลัยนาฏศิลป์
ซึ่งนับว่าท่านเป็นครูนาฏศิลป์คนแรกในการวางหลักสูตร
การเรียนการสอนนาฏศิลป์ไทย ทำให้การเรียนนาฏศิลป์มีระบบ
มีขั้นตอนในการฝึกหัด นับเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าที่ท่านฝากไว้แก่แผ่นดิน
ในการคิดค้นท่ารำนั้น บางท่ารำครูลมุลสามารถนำเอาท่ารำของนาฏศิลป์เพื่อนบ้าน
มาดัดแปลงประดิษฐ์ขึ้นใหม่ได้อย่างแนบเนียนกลมกลืน
ซึ่งเป็นแนวคิดและกลวิธีที่ครูนาฏศิลป์ในรุ่นต่อๆมา ได้นำมาใช้เป็นแบบอย่าง
นอกจากนี้ ท่านยังเป็นผู้ร่างหลักสูตรให้แก่วิทยาลัยนาฏศิลป์
ซึ่งนับว่าท่านเป็นครูนาฏศิลป์คนแรกในการวางหลักสูตร
การเรียนการสอนนาฏศิลป์ไทย ทำให้การเรียนนาฏศิลป์มีระบบ
มีขั้นตอนในการฝึกหัด นับเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่าที่ท่านฝากไว้แก่แผ่นดิน
- 13. อาจารย์เฉลย ศุขะวนิช
อาจารย์เฉลย ศุขะวนิช
ครูเฉลย ศุขะวณิช ศิลปินแห่งชาติ สาขานาฏศิลป์ พ.ศ.2530
เกิดเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ.2477 ท่านเข้ารับการฝึกหัดนาฏศิลป์
ที่วังสวนกุหลาบตั้งแต่อายุ 7 ขวบ แล้วย้ายไปศึกษา
ด้านการแสดงละครดึกดำบรรพ์ที่วังเพชบูรณ์
ครูเฉลย ศุขะวณิช ศิลปินแห่งชาติ สาขานาฏศิลป์ พ.ศ.2530
เกิดเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ.2477 ท่านเข้ารับการฝึกหัดนาฏศิลป์
ที่วังสวนกุหลาบตั้งแต่อายุ 7 ขวบ แล้วย้ายไปศึกษา
ด้านการแสดงละครดึกดำบรรพ์ที่วังเพชบูรณ์
ผลงานด้านการแสดง ท่านมีฝีมือและความสามารถในการแสดงเป็นตัวเอก
เช่น นางสีดา นางสุวรรณมาลี นางเบญกาย นางมณโฑ
มะเดหวี ประไหมสุหรี นางมณฑา เป็นต้น
นอกจากนี้ ท่านยังได้รับการถ่ายทอดการแสดงชุดศุภลักษณ์อุ้มสม
รำกริชดรสา และรำฝรั่งคู่ อีกด้วย
ผลงานด้านการแสดง ท่านมีฝีมือและความสามารถในการแสดงเป็นตัวเอก
เช่น นางสีดา นางสุวรรณมาลี นางเบญกาย นางมณโฑ
มะเดหวี ประไหมสุหรี นางมณฑา เป็นต้น
นอกจากนี้ ท่านยังได้รับการถ่ายทอดการแสดงชุดศุภลักษณ์อุ้มสม
รำกริชดรสา และรำฝรั่งคู่ อีกด้วย
- 14. อาจารย์เฉลย ศุขะวนิช
อาจารย์เฉลย ศุขะวนิช
ผลงานด้านประดิษฐ์ชุดการแสดง
ผลงานด้านประดิษฐ์ชุดการแสดง
ผลงานด้านการประดิษฐ์ท่ารำ เช่น รำพัดรัตนโกสินทร์ ฉุยฉายวันทองแปลง
ฉุยฉายศูรปนขา ฉุยฉายยอพระกลิ่น ระบำศรีชัยสิงห์ ระบำกาญจนาภิเษก
ระบำเทพอัปสรพนมรุ้ง ระบำขอม ระบำกินนร ระบำมิตรไมตรีซีเกมส์
ฟ้อนลาวสมเด็จ เซิ้งสราญ เป็นต้น
นอกจากนี้ ท่านยังประดิษฐ์ท่ารำให้ตัวละครเอกของศิลปินกรมศิลปากร
และถ่ายทอดท่ารำที่เป็นแบบแผนไว้ในหลักวิชานาฏศิลป์ นับว่าเป็นปรมาจารย์
อีกท่านหนึ่งที่ช่วยสืบทอดวิชานาฏศิลป์ไทยให้คงเอกลักษณ์อยู่คู่แผ่นดินสืบต่อไป
ผลงานด้านการประดิษฐ์ท่ารำ เช่น รำพัดรัตนโกสินทร์ ฉุยฉายวันทองแปลง
ฉุยฉายศูรปนขา ฉุยฉายยอพระกลิ่น ระบำศรีชัยสิงห์ ระบำกาญจนาภิเษก
ระบำเทพอัปสรพนมรุ้ง ระบำขอม ระบำกินนร ระบำมิตรไมตรีซีเกมส์
ฟ้อนลาวสมเด็จ เซิ้งสราญ เป็นต้น
นอกจากนี้ ท่านยังประดิษฐ์ท่ารำให้ตัวละครเอกของศิลปินกรมศิลปากร
และถ่ายทอดท่ารำที่เป็นแบบแผนไว้ในหลักวิชานาฏศิลป์ นับว่าเป็นปรมาจารย์
อีกท่านหนึ่งที่ช่วยสืบทอดวิชานาฏศิลป์ไทยให้คงเอกลักษณ์อยู่คู่แผ่นดินสืบต่อไป
- 17. อาจารย์จำเรียง พุธประดับ
อาจารย์จำเรียง พุธประดับ
ครูจำเรียง พุธประดับ เกิดเมื่อวันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2459 ณ ตำบลท่าทราย
อำเภอกระซง จังหวัดเพชรบุรี บิดาชื่อนายเปี่ยม มารดาชื่อนางเจิม
จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาจากโรงเรียนประจำ จังหวัดเพชรบุรี
เมื่อ พ.ศ. 2473 ขณะนั้นอายุเพียง 13 ขวบ ได้เห็นการฝึกหัดโขนหลวง
ละครหลวง ณ เรือนไทยในวังสวนกุหลาบ จนเกิดความสนใจในศิลปะ
ประเภทนี้ ครูจำเรียงจึงขออนุญาตบิดามารดาเข้ารับการฝึกหัดละคร
โดยไม่ยอมศึกษาวิชาสามัญต่อไป
ครูจำเรียง พุธประดับ เกิดเมื่อวันที่ 11 มกราคม พ.ศ. 2459 ณ ตำบลท่าทราย
อำเภอกระซง จังหวัดเพชรบุรี บิดาชื่อนายเปี่ยม มารดาชื่อนางเจิม
จบการศึกษาชั้นประถมศึกษาจากโรงเรียนประจำ จังหวัดเพชรบุรี
เมื่อ พ.ศ. 2473 ขณะนั้นอายุเพียง 13 ขวบ ได้เห็นการฝึกหัดโขนหลวง
ละครหลวง ณ เรือนไทยในวังสวนกุหลาบ จนเกิดความสนใจในศิลปะ
ประเภทนี้ ครูจำเรียงจึงขออนุญาตบิดามารดาเข้ารับการฝึกหัดละคร
โดยไม่ยอมศึกษาวิชาสามัญต่อไป
- 18. อาจารย์จำเรียง พุธประดับ
อาจารย์จำเรียง พุธประดับ
ผลงานด้านการแสดง
ผลงานด้านการแสดง
แสดงเป็นนางนารายณ์ ในการแสดงโขนชุดนารายณ์ปราบนนทุก
แสดงเป็นพราหมณ์เกศสุริยงในละครนอกเรื่องสุวรรณหงส์
แสดงเป็นนางจันทร์ ในละครเรื่องพระร่วง
แสดงเป็นรจนา ในละครนอกเรื่องสังข์ทองตอนเลือกคู่
แสดงเป็นนางสีดา (เบญกายแปลง) ในโขนชุดนางลอย
แสดงเป็นนางพญาคำปิน ในละครเรื่องพญาผานอง เป็นต้น
ตอนพราหมณ์เล็ก พราหมณ์โต
แสดงเป็นนางนารายณ์ ในการแสดงโขนชุดนารายณ์ปราบนนทุก
แสดงเป็นพราหมณ์เกศสุริยงในละครนอกเรื่องสุวรรณหงส์
แสดงเป็นนางจันทร์ ในละครเรื่องพระร่วง
แสดงเป็นรจนา ในละครนอกเรื่องสังข์ทองตอนเลือกคู่
แสดงเป็นนางสีดา (เบญกายแปลง) ในโขนชุดนางลอย
แสดงเป็นนางพญาคำปิน ในละครเรื่องพญาผานอง เป็นต้น
ตอนพราหมณ์เล็ก พราหมณ์โต