1. หลัก การและทฤษฎีท ี่
เกี่ย วข้อ งกับ การ
ออกแบบและพัฒ นาสื่อ
การสอน

2. หลัก การออกแบบการเรีย นการ
สอนบทเรีย นมัล ติม ีเ ดีย ที่ใ ช้
สอนเนื้อ หาทั่ว ๆ ไป นิย มนำา
มาเป็น หลัก การเพื่อ ประยุก ต์
ใช้ใ นการออกแบบบทเรีย นสื่อ
มัล ติม ีเ ดีย เพื่อ การเรีย นรู้
ได้แ ก่ “T E he vents of
Instruction” ของกาเย่

3. ตามหลัก จิต วิท ยาแล้ว ผู้เ รีย นที่ม ี
แรงจูง ใจในการเรีย นสูง ย่อ มจะ
เรีย นได้ด ีก ว่า ผู้เ รีย นที่ม ีแ รง
จูง ใจน้อ ยหรือ ไม่ม ีแ รงจูง ใจเลย
ดัง นั้น ก่อ นที่จ ะเริ่ม การนำา เสนอ
เนื้อ หาบทเรีย น ควรมีก ารจูง ใจ
และเร่ง เร้า ความสนใจให้ผ ู้
เรีย นอยากเรีย น ด้ว ยการใช้

4.  เลือ กใช้ภ าพกราฟิก ที่เ กี่ย วข้อ งกับ
เนื้อ หา เพือ เร่ง เร้า ความสนใจโดยมีข ้อ
่
พิจ ารณาดัง นี้
◦ ใช้ภ าพกราฟิก ที่ม ีข นาดใหญ่ช ัด เจน
ง่า ย ไม่ซ ับ ซ้อ น
◦ ใช้เ ทคนิค การนำา เสนอที่ป รากฏภาพ
ได้เ ร็ว เพือ ไม่ใ ห้ผ ู้เ รีย นเบื่อ
่
◦ ควรให้ภ าพปรากฏบนจอภาพไว้ร ะยะ
หนึ่ง จนกระทั่ง ผู้เ รีย นกดแป้น พิม พ์ใ ด

5.  ใช้ภ าพเคลื่อ นไหวหรือ ใช้เ ทคนิค
พิเ ศษเข้า ช่ว ย เพือ เป็น การแสดงการ
่
เคลื่อ นไหวของภาพ แต่ค วรใช้เ วลา
สั้น ๆ และง่า ย
 เลือ กใช้ส ีท ี่ต ด กับ ฉากหลัก อย่า ง
ั
ชัด เจน โดยเฉพาะสีเ ข้ม
 เลือ กใช้เ สีย งที่ส อดคล้อ งกับ ภาพ
กราฟิก และเหมาะสมกับ เนื้อ หาของ
บทเรีย น
 ควรบอกชื่อ เรื่อ งบทเรีย นไว้ด ้ว ยใน

6. วัต ถุป ระสงค์บ ทเรีย นนับ ว่า เป็น ส่ว น
สำา คัญ ยิ่ง ต่อ กระบวนการเรีย นรู้ท ี่ผ ู้
เรีย นจะได้ท ราบถึง ความคาดหวัง
ของบทเรีย น และเป็น การแจ้ง ให้
ทราบล่ว งหน้า ถึง ประเด็น สำา คัญ ของ
เนื้อ หารวมทัง เค้า โครงสร้า งของ
้
เนื้อ หาด้ว ย

7.  บอกวัต ถุป ระสงค์โ ดยเลือ กใช้
ประโยคสัน ๆ แต่ไ ด้ใ จความ
้
 หลีก เลีย งการใช้ค ำา ที่ย ัง ไม่เ ป็น ที่ร ู้จ ัก
่
และเป็น ที่เ ข้า ใจของผู้เ รีย น
 ไม่ค วรกำา หนดวัต ถุป ระสงค์ห ลายข้อ
เกิน ไปในเนื้อ หาแต่ล ะส่ว น ๆ เพราะ
จะทำา ให้ผ ู้เ รีย นเกิด ความสับ สน หากมี
เนื้อ หามาก ควรแบ่ง บทเรีย นออกเป็น

8.  ควรบอกทั้ง วัต ถุป ระสงค์ท ั่ว ไปและ
วัต ถุป ระสงค์เ ชิง พฤติก รรม โดยบอก
วัต ถุป ระสงค์ท ั่ว ไปในบทเรีย นหลัก หลัง จาก
นัน จึง บอกวัต ถุป ระสงค์เ ชิง พฤติก รรมของ
้
แต่ล ะบทเรีย นย่อ ย
 อาจนำา เสนอวัต ถุป ระสงค์ใ ห้ป รากฏบน
จอภาพทีล ะข้อ ๆ ก็ไ ด้ แต่ค วรคำา นึง ถึง เวลา
การเสนอให้เ หมาะสม หรือ อาจจะให้ผ เ รีย น ู้
กดแป้น พิม พ์เ พื่อ ศึก ษาวัต ถุป ระสงค์ต ่อ ไปที
ละข้อ ก็ไ ด้

9. การปูค วามรู้พ ื้น ฐานที่จ ำา เป็น หรือ
การทบทวนความรู้เ ดิม ก่อ นที่จ ะ
นำา เสนอความรู้ใ หม่แ ก่ ผู้เ รีย น
จึง เป็น สิ่ง จำา เป็น วิธ ีป ฏิบ ัต ิโ ดย
ทั่ว ไปสำา หรับ บทเรีย นมัล ติม ีเ ดีย ก็
คือ การทดสอบก่อ นเรีย น (P – re
test)
อาจอยู่ใ นรูป แบบของการกระตุ้น

10.  ควรมีก ารทดสอบความรู้พ น ฐาน
ื้
หรือ นำา เสนอเนื้อ หาเดิม ที่เ กี่ย วข้อ ง
เพือ เตรีย มความพร้อ มผู้เ รีย น ใน
่
การเข้า สู่เ นื้อ หาใหม่โ ดยต้อ งไม่
คาดเดาว่า ผู้เ รีย นมีพ ื้น ความรู้เ ท่า
กัน
 แบบทดสอบต้อ งมีค ุณ ภาพที่
สามารถแปลผลได้ โดยวัด ความรู้

11. การทบทวนเนื้อ หาหรือ การ
ทดสอบ ควรใช้เ วลาสั้น ๆ กระชับ
และตรงตามวัต ถุป ระสงค์ข องบท
เรีย นมากที่ส ุด
ถ้า บทเรีย นไม่ม ีก ารทดสอบความ
รู้พ ื้น ฐานเดิม บทเรีย นต้อ งนำา
เสนอวิธ ีก ารกระตุ้น ให้ผ ู้เ รีย นย้อ น
กลับ ไปคิด ถึง สิ่ง ที่ผ ่า นมาแล้ว หรือ

12. การนำา เสนอเนื้อ หาใหม่ข องบท
เรีย นมัล ติม ีเ ดีย ก็ค อ ใช้ต ัว กระตุ้น
ื
(Stimuli) ทีเ หมาะสมในการเสนอ
่
เนื้อ หาใหม่ ทั้ง นี้เ พือ ช่ว ยในการ
่
รับ รูน ั้น เป็น ไปอย่า งมี
้
ประสิท ธิภ าพ รูป แบบในการนำา
เสนอเนื้อ หานั้น มีด ้ว ยกัน หลาย

13.  เลือ กใช้ภ าพประกอบการนำา เสนอ
เนื้อ หาให้ม ากที่ส ด โดยเฉพาะอย่า ง
ุ
ยิ่ง ในส่ว นที่เ ป็น เนื้อ หาสำา คัญ ๆ แต่
ต้อ งเป็น ภาพที่เ กี่ย วข้อ งกับ เนื้อ หา
อาจใช้ก ารประกอบคำา อธิบ ายสั้น ๆ
ง่า ย แต่ไ ด้ใ จความ
 เลือ กใช้ภ าพเคลื่อ นไหว สำา หรับ
เนื้อ หาที่ย ากและซับ ซ้อ นที่ม ีก าร

14.  การเสนอเนือ หาทีย ากและซับ ซ้อ น
้ ่
ให้เ น้น ในส่ว นของข้อ ความสำา คัญ ซึ่ง
อาจใช้ต ว ชีแ นะ เช่น การขีด เส้น ใต้
ั ้
การตีก รอบ การกระพริบ การเปลี่ย น
สีพ ื้น การโยงลูก ศร การใช้ส ี หรือ
การชี้แ นะด้ว ยคำา พูด เช่น สัง เกตที่
ด้า นขวาของภาพ
 ไม่ค วรใช้ก ราฟิก ทีเ ข้า ใจยากและไม่
่
เกี่ย วข้อ งกับ เนื้อ หา

15. ไม่ค วรใช้ส ีพ ื้น สลับ ไปสลับ มาใน
แต่ล ะเฟรม และไม่ค วรเปลี่ย นสีไ ป
มาโดยเฉพาะสีห ลัก ของตัว อัก ษร
คำา ที่ใ ช้ค วรเป็น คำา ที่ผ ู้เ รีย นระดับ
นั้น ๆ คุ้น เคย และเข้า ใจความ
หมายตรงกัน
ขณะนำา เสนอเนื้อ หาใหม่ ควรให้ผ ู้
เรีย นได้ม ีโ อกาสทำา อย่า งอื่น บ้า ง

16. คือ พยายามค้น หาเทคนิค ที่จ ะ
กระตุน ให้ผ ู้เ รีย นนำา ความรู้เ ดิม มา
้
ใช้ใ นการศึก ษาความรู้ใ หม่ และหา
วิถ ีท างที่จ ะช่ว ยให้ก ารศึก ษาความ
รู้ใ หม่ ถ้า เนื้อ หายากควรให้
ตัว อย่า งที่เ ป็น รูป ธรรม
จนผู้เ รีย นสามารถค้น พบแนวคิด
ด้ว ยตนเอง ก่อ นที่บ ทเรีย นจะมีก าร

17.  บทเรีย นควรแสดงให้ผ ู้เ รีย นได้เ ห็น ถึง
ความสัม พัน ธ์ข องเนื้อ หาความรู้ และ
ช่ว ยให้เ ห็น ว่า สิง ย่อ ยนั้น มีค วาม
่
สัม พัน ธ์ก ับ สิ่ง ใหญ่อ ย่า งไร
 ควรแสดงให้เ ห็น ถึง ความสัม พัน ธ์เ กี่ย ว
โยงของสิ่ง ใหม่ก ับ สิ่ง ที่ผ ู้เ รีย นมีค วามรู้
หรือ มีป ระสบการณ์ผ า นมาแล้ว
่
 นำา เสนอตัว อย่า งที่แ ตกต่า งกัน เพือ ่
ช่ว ยอธิบ ายความคิด รวบยอดใหม่ใ ห้
ชัด เจนขึ้น เช่น ตัว อย่า งการเปิด หน้า

18. คือ การอนุญ าตให้ผ ู้ส อนได้ม ีโ อกาส
ทดสอบว่า ผู้เ รีย นเข้า ใจในสิง ที่ต น
่
กำา ลัง สอนอยู่ห รือ ไม่ การกระตุ้น
ให้เ กิด การตอบสนองนี้ม ัก จะออก
มาในรูป ของกิจ กรรมต่า งๆ ที่ใ ห้ผ ู้
เรีย นได้ม ีส ว นร่ว มในการคิด และ
่
การปฏิบ ต ิใ นเชิง โต้ต อบ
ั

19.  ส่ง เสริม ให้ผ ู้เ รีย นได้ม ีโ อกาสตอบ
สนองต่อ บทเรีย นด้ว ยวิธ ใ ดวิธ ีห นึ่ง
ี
ตลอดบทเรีย น เช่น ตอบคำา ถาม ทำา
แบบทดสอบ ร่ว มทดลองใน
สถานการณ์จ ำา ลอง เล่น เกม เป็น ต้น
 ควรให้ผ ู้เ รีย นได้ม ีโ อกาสพิม พ์ค ำา
ตอบ หรือ เติม ข้อ ความสั้น ๆ เพื่อ เรีย ก
ความสนใจ แต่ไ ม่ค วรให้ผ ู้เ รีย นพิม พ์
คำา ตอบยาวเกิน ไป

20.  ควรให้ผ ลป้อ นกลับ หรือ การให้
ข้อ มูล ย้อ นกลับ ไปยัง ผู้เ รีย นเกี่ย ว
กับ ความถูก ต้อ งและระดับ ความ
ถูก ต้อ งของคำา ตอบนั้น ๆ การให้
ผลป้อ นกลับ ถือ ว่า เป็น การเสริม
แรงอย่า งหนึ่ง ซึ่ง ทำา ให้เ กิด การ
เรีย นรู้ใ นตัว ผู้เ รีย น

21.  ให้ข ้อ มูล ป้อ นกลับ ทัน ทีหลัง จาก
ผู้เ รีย นโต้ต อบกับ บทเรีย น
 ควรบอกให้ผ ู้เ รีย นทราบว่า ตอบ
ถูก หรือ ผิด โดยแสดงคำา ถาม คำา
ตอบ และข้อ มูล ป้อ นกลับ บนเฟรม
เดีย วกัน
 ถ้า ให้ข ้อ มูล ป้อ นกลับ โดยใช้ภ าพ
ควรเป็น ภาพทีง ่า ยและเกี่ย วข้อ ง
่

22.  เป็น การประเมิน ว่า ผู้เ รีย นนั้น ได้เ กิด
การเรีย นรู้ต ามที่ไ ด้ต ง เป้า หมายหรือ
ั้
ไม่อ ย่า งไร การทดสอบความรู้น ั้น อาจ
เป็น การทดสอบหลัง จากที่ผ ู้เ รีย นได้
เรีย นจบจากวัต ถุป ระสงค์ห นึ่ง ซึ่ง อาจ
จะเป็น ช่ว งระหว่า งบทเรีย นหรือ อาจ
จะเป็น การทดสอบหลัง จากผู้เ รีย นได้
เรีย นจบทั้ง บทแล้ว ก็ไ ด้

23.  ชี้แ จงวิธ ก ารตอบคำา ถามให้ผ ู้เ รีย นทราบ
ี
ก่อ นอย่า งชัด เจน รวมทั้ง คะแนนรวม
คะแนนรายข้อ และรายละเอีย ดที่เ กี่ย ว
ข้อ งอื่น ๆ เช่น เกณฑ์ใ นการตัด สิน ผล
เวลาที่ใ ช้ใ นการตอบโดยประมาณ
 แบบทดสอบ ต้อ งวัด พฤติก รรมตรงกับ
วัต ถุป ระสงค์เ ชิง พฤติก รรมของบทเรีย น
และควรเรีย งลำา ดับ จากง่า ยไปยาก
 ข้อ คำา ถาม คำา ตอบและผลป้อ นกลับ ควร
อยูบ นเฟรมเดีย วกัน และนำา เสนออย่า ง
่

24.  แบบทดสอบควรเป็น ข้อ สอบทีม ี
่
คุณ ภาพ มีค ่า อำา นาจจำา แนกดี มีค า
่
ความยากง่า ย และมีค ่า ความเชื่อ
มั่น เหมาะสม
 แบบทดสอบชุด หนึ่ง ควรมีห ลายๆ
ประเภท ไม่ค วรใช้เ ฉพาะข้อ ความ
เพีย งอย่า งเดีย ว ควรเลือ กใช้ภ าพ
ประกอบบ้า ง เพื่อ เปลีย น
่

25.  ขั้น ตอนสุด ท้า ยคือ การช่ว ยให้ผ ู้
เรีย นเกิด ความคงทนในการจำา
และสามารถนำา ความรู้ท ี่ไ ด้ไ ปใช้

26.  สรุป องค์ค วามรู้เ ฉพาะประเด็น สำา คัญ
ๆ พร้อ มทั้ง ชี้แ นะให้เ ห็น ถึง ความ
สัม พัน ธ์ก ับ
 ความรู้ห รือ ประสบการณ์เ ดิม ที่เ รีย น
ผ่า นมาแล้ว
 ทบทวนแนวคิด ที่ส ำา คัญ ของเนื้อ หา
เพือ เป็น การสรุป
่
 เสนอแนะสถานการณ์ท ี่ค วามรู้ใ หม่
สามารถนำา ไปใช้ป ระโยชน์ไ ด้

27. ทฤษฎีพ ฤติก รรมนิย ม
เชื่อ ว่า พฤติก รรมมนุษ ย์เ กิด ขึ้น จาก
การเรีย นรู้ และ การเสริม แรงจะ
ช่ว ยกระตุ้น ให้เ กิด พฤติก รรมได้ต าม
ต้อ งการ จากทฤษฎีพ ฤติก รรมนิย ม
ดัง กล่า วสามารถนำา มาประยุก ต์ใ ช้
ออกแบบบทเรีย นคอมพิว เตอร์
มัล ติม ีเ ดีย ได้ด ัง นี้
 การออกแบบบทเรีย นควรแบ่ง

28.  การออกแบบควรมีก ารนำา เสนอ
เนื้อ หาเป็น ขั้น ตอนจากเนื้อ หาที่ง ่า ย
ค่อ ย ๆ ไปสู่เ นื้อ หาที่ย าก
 บทเรีย นต้อ งสามารถโต้ต อบกับ ผู้
เรีย นและแสดงผลทัน ทีท ัน ใดเมื่อ ผู้
เรีย นส่ง งานหรือ ใช้บ ทเรีย น

29. บทเรีย นต้อ งมีก ารออกแบบที่น ำา
ภาพ เสีย ง ตัว อัก ษร สถานการณ์
และวิธ ีก ารอื่น ๆ มากระตุ้น ให้ผ ู้
เรีย นเกิด ความอยากรู้อ ยากเห็น
และมีส ่ว นร่ว มในกิจ กรรมนั้น และ
มีก ารเสริม แรงทัน ทีเ มือ มีก ารค้น
่
พบ เพื่อ เป็น การสร้า งแรงจูง ใจใน
การเรีย นเนื้อ หาต่อ ๆ ไปจนจบบท
เรีย น

30. ไม่ค วรมีก ฎ ระเบีย บ หรือ ข้อ
บัง คับ ในการใช้บ ทเรีย นมาก
จนทำา ให้ผ ู้เ รีย นเกิด ความอึด อัด
และไม่ส ะดวกในการใช้
จะเห็น ได้ว ่า ทฤษฎีพ ฤติก รรม
นิย ม นำา มาประยุก ต์อ อกแบบ
บทเรีย นคอมพิว เตอร์ม ล ติม เ ดีย
ั ี
ที่ม ล ัก ษณะโครงสร้า งแบบบท
ี

31. ทฤษฎีป ัญ ญานิย ม
เชือ ว่า พฤติก รรมมนุษ ย์เ กิด จากจิต ใจ ความ
่
คิด ความรู้ส ึก ที่ม ีค วามแตกต่า งกัน
พฤติก รรมที่แ สดงออกนั้น มีค วามเชือ มโยง
่
กัน ความเข้า ใจ การรับ รู้ การระลึก
ประสบการณ์ การคิด อย่า งมีเ หตุผ ล การ
ตัด สิน ใจ การแก้ป ัญ หา การสร้า ง
จิน ตนาการ การจัด กลุ่ม สิ่ง ของ และการ
ตีค วาม
 การออกแบบบทเรีย นคอมพิว เตอร์ต าม
ทฤษฎีป ัญ ญานิย มต้อ งคำา นึง ถึง ความแตก

32. ทฤษฎีป ัญ ญา
นิย ม
 มีก ิจ กรรมที่ห ลากหลายเหมาะสมกับ
ความแตกต่า งของผู้เ รีย น
 มีก ิจ กรรมที่ผ ู้เ รีย นมีป ฏิส ัม พัน ธ์ก ับ บท
เรีย น เพราะการมีป ฏิส ัม พัน ธ์ม ีส ว น ่
ทำา ให้เ กิด การเรีย นรู้
 เร้า ใจด้ว ยข้อ ความ ภาพ กราฟิก
ภาพเคลื่อ นไหว เสีย ง ให้เ หมาะสมกับ
เนื้อ หาเพือ จูง ใจเมื่อ ทำา ถูก เช่น ให้
่

33. มีก ารเสริม แรงทั้ง ทางบวกและ
ทางลบ
ให้ผ ู้เ รีย นเลือ กเรีย นได้ต ามความ
สนใจ ความถนัด สติป ัญ ญา เพื่อ
ช่ว ยให้ผ ู้เ รีย นมีค วามแตกต่า งกัน
สามารถเรีย นรู้ไ ด้
มีก ิจ กรรมที่ท ้า ทายเพื่อ กระตุ้น ให้
ผู้เ รีย นอยากรู้อ ยากเห็น

34. มีแ บบฝึก หัด ให้ผ ู้เ รีย นได้ฝ ึก บ่อ ย
ๆ และการทำา ซำ้า ๆ จะช่ว ยให้ผ ู้
เรีย นจำา ได้น านและนำา ไปปฏิบ ัต ิ
จริง ได้
จัด ประสบการณ์ข องผู้เ รีย น เพื่อ
ให้เ กิด ความท้า ทายเหมือ นเกม
จะเห็น ได้ว ่า ทฤษฎีป ัญ ญานิย มนำา
มาประยุก ต์อ อกแบบบทเรีย น
คอมพิว เตอร์ม ัล ติม ีเ ดีย ที่ม ี

35. โครงสร้า งแบบเส้น ตรง (Linear
Structure)
 โครงสร้า งแบบเส้น ตรงนี้เ ป็น การจัด
โครงสร้า งของบทเรีย นตามลำา ดับ ความ
คิด ที่ผ ส อนหรือ ผู้พ ัฒ นาบทเรีย นเห็น ว่า
ู้
ควรจะให้ผ ู้เ รีย นเรีย นอย่า งไร หัว ข้อ ใด
ควรเรีย นก่อ นเรีย นหลัง การนำา เสนอ
เนื้อ หาและแบบฝึก หัด จะนำา เสนอเรีย งต่อ
กัน ไปเป็น ลำา ดับ ขั้น ตอน

36. โครงสร้า งแบบเส้น ตรงนี้ จะไม่ต อบ
สนองความแตกต่า งระหว่า งบุค คล
เนื่อ งจากผูเ รีย นทุก คนจะศึก ษา
้
เนื้อ หาและทำา แบบฝึก หัด เป็น ลำา ดับ
ขั้น ตอนเดีย วกัน ทั้ง หมด บทเรีย น
แบบเส้น ตรงนี้จ ะไม่เ ปิด โอกาสให้ผ ู้
เรีย นเลือ กเรีย นเนื้อ หาเองได้ เช่น
ผูเ รีย นไม่ส ามารถข้า มเนื้อ หาหรือ
้

37. โครงสร้า งแบบไม่เ ป็น เส้น ตรง
(Non – ก inear Structure) า งแบบ
 เรีย กอี Lอย่า งหนึ่ง ว่า โครงสร้
สาขา (B ranching Structure)
เป็น การจัด โครงสร้า งที่ไ ม่บ ัง คับ ผู้เ รีย น
โดยให้ค วามยืด หยุ่น ในการเลือ กรูป
แบบการเรีย น และกิจ กรรมการเรีย น
มากขึ้น ผูเ รีย นสามารถเลือ กศึก ษา
้
เนื้อ หาและกิจ กรรมในบทเรีย นได้
หลากหลายวิธ ีต ามความสนใจหรือ
ความต้อ งการของตน จะเลือ กเรีย นไป

38. 1.ความเรีย บง่า ย (Simplicity) ไม่ไ ด้
หมายความว่า ให้ท ำา บทเรีย นออก
มาแบบง่า ย ๆ หรือ ธรรมดาจนเกิน
ไป มิฉ ะนั้น ก็ไ ม่ต ่า งอะไรไปจาก
การอ่า นหนัง สือ แต่ต ้อ งออกแบบ
ให้เ หมาะสมกับ คุณ ลัก ษณะของ
มัล ติม ีเ ดีย ซึ่ง ผสมผสานข้อ ความ
ภาพ เสีย งอย่า งลงตัว สามารถ

39. 2. ความชัด เจนในประเด็น นำา
เสนอ (Clarity)
เกีย วข้อ งกับ การวิเ คราะห์ง าน
่
(T ask analysis) การวิเ คราะห์
เนื้อ หา (Content analysis) และ
วิเ คราะห์ก ารสอน (Instructional
analysis) ซึ่ง จะช่ว ยให้ผ ู้อ อกแบบ
การสอนรู้ว ่า ผู้เ รีย นต้อ งรู้ห รือ น่า
จะรู้อ ะไรบ้า ง การวิเ คราะห์ก าร

40. 3.ความสวยงามน่า ดู
(Aesthetic Considerations)
ต้อ งออกแบบควบคู่ไ ปกับ คุณ ภาพ
ของการออกแบบการสอนใน
แต่ล ะหน้า จอ แต่ห ากจะเปรีย บ
เทีย บความสำา คัญ ระหว่า ความ
สวยงามน่า ดูก ับ เนื้อ หาการสอน
การออกแบบเนื้อ หาการสอนน่า จะ
มีค วามสำา คัญ มากกว่า อย่า งไร

41. 1. ขั้น การวิเ คราะห์
(Analysis)
ขั้น การวิเ คราะห์ เป็น การกำา หนดองค์
ประกอบต่า งๆ สำา หรับ การออกแบบ
การเรีย น การสอน ตามประเด็น ต่า งๆ
ดัง นี้
1.1) กลุม ผู้เ รีย นเป้า หมายเป็น ใคร
่

42. 2.ขั้น การออกแบบ (Design)
หลัง จากขั้น ตอนการวิเ คราะห์
ทำา ให้ท ราบว่า กลุ่ม ผู้เ รีย นเป้า
หมายเป็น ใคร ปัญ หาที่เ กิด ขึ้น ใน
กิจ กรรมการเรีย นการสอนมีอ ะไร
จุด มุ่ง หมายของบทเรีย น รวมทัง ้
เนื้อ หาบทเรีย นแล้ว จะนำา ข้อ มูล มา
ใช้ใ นการออกแบบดัง นี้

43. 2.1กำา หนดการออกแบบ
2.1.1 การออกแบบบทเรียน ซึ่งจะประกอบด้วยส่วน
ต่างๆ ได้แก่วัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม เนื้อหา แบบ
ทดสอบก่อนบทเรียน สือ กิจกรรม วิธีการนำาเสนอ
่
และแบบทดสอบหลังบทเรียน โดยจะออกแบบใน
ลักษณะของผังความคิดไว้ก่อน

44. 2.1.2 การออกแบบผัง งานและการออกแบบบท
ดำา เนิน เรื่อ ง
หลังจากการออกแบบผังความคิด ซึ่งทำาให้ทราบส่วน
ประกอบของสื่อการสอนโดยภาพรวม
แล้ว จะนำามาเขียนเป็นลำาดับขั้นตอนการทำางานก่อน
หลังเพื่อเป็นการเขียนผังการดำาเนินงานดังตัวอย่าง

45. หลังจากนั้นนำาผังงานมาจัดทำาผังการดำาเนินบท
เรื่องของสือการสอนทีละเฟรม หรือกรอบการ
่
ทำางาน เพือจัดวางองค์ประกอบของสือการสอน
่ ่
ว่าประกอบด้วยอะไรบ้าง เช่น ข้อความ เสียง
ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว วีดโอ
ี

46. 2.1.3 การออกแบบหน้า จอภาพ
(Screen Design) หมายถึง การจัดพืนที่้
ของจอภาพเพือใช้ในการนำาเสนอเนือหา
่ ้
ภาพ และส่วนประกอบอื่นๆ สิงที่ตอง
่ ้
พิจารณามีดงนี้
ั
◦ การกำา หนดความละเอีย ดภาพ
(Resolution)
◦ การจัด พืน ที่แ ต่ล ะหน้า จอภาพใน
้
การนำา เสนอ
◦ การเลือ กรูป แบบและขนาดของตัว

47. 2.2 กำา หนดระเบีย บ วิธ ี และกิจ กรรม
การเรีย นการสอนเพื่อ ให้ผ ู้เ รีย นบรรลุ
ตามวัต ถุป ระสงค์ก ารเรีย น
2.3 กำา หนดเกณฑ์ก ารประเมิน ผลการ
เรีย นให้ส อดคล้อ งกับ จุด มุ่ง หมายของ
บทเรีย น

48. เป็น การสร้า งและพัฒ นาสือ การสอนโดยนำา
่
สื่อ ไปหาความเที่ย งตรงภายใน (Internal
Validation) และความเที่ย งตรงภายนอก
(E xternal Validation)
3.1สร้า งสื่อ การเรีย นการสอนตามองค์
ประกอบที่ก ำา หนดในขั้น ออกแบบ
3.2นำา สือ การสอนเสนอผูเ ชีย วชาญเพื่อ
่ ้ ่
แก้ไ ข (Internal Validation)
3.3นำา สือ การสอนไปทดลองใช้ (E
่ xternal
Validation)

49. 4.ขั้น การนำา สื่อ การสอนไปใช้
(Implementation)
ขั้นการนำาสื่อการสอนไปใช้
(Implementation) เป็นการนำาสื่อการ
เรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นไปใช้งาน
จริงกับนักเรียนกลุ่มเป้าหมาย
5.ขั้น การประเมิน ผล (E valuation)
ขั้นการประเมินผล (Evaluation)
เป็นการประเมินผลการเรียนรู้ของผู้
เรียนหลังจากใช้สื่อการสอนที่พัฒนา

50.  ให้น ัก ศึก ษาอธิบ าย หลัก การออกแบบ
การเรีย นการสอน 9 ขัน ของกาเย่
้
 ทฤษฎีพ ฤติก รรมนิย มสนับ สนุน การ
ออกแบบโครงสร้า งบทเรีย นแบบใด
 ทฤษฎีป ัญ ญานิย ม สนับ สนุน การ
ออกแบบโครงสร้า งบทเรีย นแบบใด
 ลัก ษณะโครงสร้า งบทเรีย นแบบเส้น
ตรง และแบบสาขามีค วามเหมือ นหรือ
แตกต่า งกัน อย่า งไร อธิบ ายมาพอ

51. ให้น ัก ศึก ษานำา หลัก การและทฤษฎีท ี่
เกี่ย วข้อ งมาวิเ คราะห์แ ละออกแบบสื่อ
บทเรีย นคอมพิว เตอร์ช ่ว ยสอน ในรูป
แบบ ADDIE M ODE L

52. กนิษ ฐ์ก านต์ ปัน แก้ว ,เอกสารประกอบ
การสอนวิช าเทคโนโลยีน วัต กรรม
การศึก ษา, มหาวิท ยาลัย ราชภัฏ
ลำา ปาง, 2554.
ณัฐ กร สงคราม, การออกแบบและ
พัฒ นามัล ติม ีเ ดีย เพือ การเรีย นรู้,
่
กรุง เทพฯ : จุฬ าลงกรณ์ม หาวิท ยาลัย ,
2554.