Sa papel na ito, tinalakay ang panitikang umiral noong pananakop ng Hapones sa ating bansa partikular na ang TANAGA at HAIKU na naging popular tanong 1941-1945.
PAKSA: Panitikan sa Panahon ng Hapones: Tanaga at Haiku
1. Written Report ni : Soliveres, Joel G.
BSED FL 2- 1
KULTURANG POPULAR
POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS
Kolehiyo ng Edukasyon
Kagawaran ng Elementarya at Sekundaryang Edukasyon
Paksa : PANAHON NG HAPON 1942 – 1945 : TANAGA AT HAIKU
I. KALIGIRANG KASAYSAYAN
Ang Panitikang Filipino sa wikang Ingles sa pagitan ng taong 1941 – 1945 ay
nabalam sa kaniyang tuloy – tuloy na sanang pag-unlad nang muli tayong sakupin ng isa na
namang dayuhang mapaniil – ang mga Hapones. Natigil ang panitikan sa Ingles. Maliban sa
Tribune at Philippine Review, ang lahat halos ng pahayagan sa Ingles ay pinatigil ng mga Hapones.
Naging maganda naman ang bunga nito sa Panitikang Tagalog. Patuloy na umunlad
ito sapagkat ang mga dating sumusulat sa Ingles ay bumaling sa pagsulat sa Tagalog. Si Juan Laya
na dating manunulat sa Ingles ay nabaling sa pagsulat sa Tagalog, dahil sa mahigpit na pagbabawal
ng Pamahalaang Hapon tungkol sa pagsulat ng anumang akda sa Ingles.
Ang lingguhang Liwayway ay inilagay ng mga Hapones sa mahigpit na
pagmamatyag hanggang sa ipabahala ito sa isang Hapong nagngangalang Ishikawa
Sa madaling salita nabigyan ng puwang ang Panitikang Tagalog nang panahong ito.
Marami ang mga nagsisulat ng dula, tula, maikling kuwento at iba pa. Ang mga paksain ay pawang
natutungkol sa buhay lalawigan
II. ANG MGA TULA SA PANAHONG ITO
Ang ating bansa ay mayaman sa mga akdang pampanitikan dahil sa impluwensiya
ng mga dayuhang sumakop sa ating bansa. Isa na rito ang tula sa Panahon ng Hapon. Sinasabing
dahil sa kahirapan ng papel noong Panahon ng Hapon, lumabas ang maiikling tula na tinatawag
na Tanaga at Haiku.
Ang karaniwang paksa ng mga tula noong Panahon ng Hapon ay tungkol sa bayan
o sa pagkamakabayan, pag-ibig, kalikasan buhay lalawigan o nayon, pananampalataya at sining.
Tatlong uri ng tula ang lumaganap sa panahong ito. Kinabibilangan ito ng :
a. Karaniwang Anyo
b. Tanaga
c. Haiku
A. Karaniwang Anyo
hal :PAG – IBIG Ni : Teodoro Gener
2. Written Report ni : Soliveres, Joel G.
BSED FL 2- 1
PAG –IBIG
ni : Teodoro Gener
Umiibig ako at ng iniibig
Ay hindi dilag na kaakit – akit
Pagkat kung talagang ganda lang ang nais
Hindi ba nariyan ang nunungnong langit?
Lumiliyag ako at ang nililiyag
Ay hindi ang yamang pagkarilag – rilag
Pagkat kung totoong perlas lang ang hangad
Di ba’t masisisid ang pusod ng dagat?
Umiibig ako’t sumisintang tunay
Di sa ganda’t hindi sag into ni yaman
Ako’y umiibig sapagkat may buhay
Na di nagtitikim ng kaligayahan.
Ang kaligayahan ay wala sa langit
Wala rin sa dagat ng hiwang tubig
Ang kaligayaha’y nasa iyong dibdib
Na inaawitan ng aking pag-ibig
B. Tanaga
Ayon kina Noceda at Sanlucar, ang tanaga ay isang anyo ng tula na lubhang mataas
na uri at binubuo ng isang matayog na guniguni at marangal na kaisipan. Ito ay may 4 na taludtod
o linya ng bawat saknong ng tula na may sukat o bilang ng pantig sa bawat taludtod, binubuo ng
7 pantig ( walang antalang bugso ng tinig na pasulat ba bawat pantig ay laging may isang patinig
) sa bawat taludturan, may tugma o pagkakatulad ng tunog sa huling pantig ng huling salita sa
bawat taludtod at puno ng talinghaga. Mga halimbawa :
Inosente
Nagtampong kalikasan
Sa kurakot ng bayan
Ang walang kasalanan
Ang pinaghigantihan
Pagsusuri :
Nag.tam.pong ka.li.ka.san - 7 pantig
Sa. ku.ra.kot .ng. ba.yan – 7 pantig
3. Written Report ni : Soliveres, Joel G.
BSED FL 2- 1
Ang wa.lang ka.sa.la.nan – 7 pantig
Ang pi.nag.hi.gan.ti.han – 7 pantig
28 pantig sa 4 na taludtod = 1 saknong
Walang Malay
Ang ulan ay pag-asa,
Sa mga magsasaka
At sikmura ng bansa
Bakit tingi’y pinsala
Kaisipan:
Ang maiuungkat na kaisipan dito ay
Ilan pang mga halimbawa ng Tanaga
C. Haiku
Ang Haiku ay ang tula ng mga Hapones na binubuo ng labimpitong pantig na
nahahati sa tatlong taludtod. Ang unang taludtod ay binubuo ng limang pantig; ang ikalawa’y
may pitong pantig at ang ikatlo’y may limang pantig tulad ng una.
Mabuting gawa
Mayroong gantimpala
Galing sa Ama
Pagsusuri:
Ma.bu.ting. ga.wa – 5 pantig
May.ro.ong. gan.tim.pa.la – 7 pantig
Ga.ling. sa. A.ma – 5 pantig
17 pantig
Tunay na Sakit
Minumura ng ilan,
At nilalapastanganan
Habagat ba’ng dahilan
Baha sa kapatagan
Uling
Putol-putol na ugat,
Sa dibdib nitong gubat,
Ay makikipag-usap,
Sa nag-iwi ng tabak
4. Written Report ni : Soliveres, Joel G.
BSED FL 2- 1
Ilan pang mga halimbawa ng Haiku
Pamprosesong Tanong
1. Mahalaga bang matutuhan ang mga tanaga at haiku na nangingibabaw sa Panahon ng
mga Hapones? Pangatwiranan.
2. Sa iyong palagay, nasasalamin ba sa mga tanaga at haiku ang kultura ng isang lahi?
Bakit?
3. Sa paanong paraan magiging gabay ang mga tanaga at haiku sa pang-araw-araw mong
buhay? Patunayan
Sanggunian
Santiago, Erlinda M et.al. Panitikang Filipino: Kasaysayan at Pag-unlad Pangkolehiyo: Navotas
Press. Navotas, Metro Manila, 1989
Ang kaibigan
Iyong malalapitan
Sa kagipitan
May bagyo ngayon
Masama ang panahon
Baha sa silong