Jak skutecznie pozyskiwać informacje w internecie? Wykorzystanie zasobów Dee...
Narzedzia, technologie i zasoby internetowe w dzialalnosci brokera informacji: wybrane aspekty
1. 1
2010-01-30
Dr Sabina Cisek
Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa
Uniwersytet Jagielloński
Narzędzia, technologie i zasoby internetowe w
działalności brokera informacji: wybrane aspekty
Wykorzystanie technologii i zasobów internetowych w działalności brokera informacji
– trzy zakresy:
•przede wszystkim – poszukiwanie, ocena i przetwarzanie informacji, także –
monitoring
•komunikacja z klientami i Public Relations, np. poczta komputerowa jako narzędzie
komunikacji z klientami, własny serwis WWW jako medium Public Relations, blog
jako instrument informacji i komunikacji etc.
•organizacja i zarządzanie własną firmą, np. technologia wiki jako narzędzie
zarządzania wiedzą w firmie, wewnętrzna lista dyskusyjna etc.
Invisible Web, Open Access, Web 2.0
Trzy „niestandardowe” obszary Internetu, których broker informacji nie może lekceważyć:
•Deep/Hidden/Invisible Web = Głęboki/Ukryty/Niewidzialny Internet
•Open Access (czyli pełnotekstowe zasoby naukowe i profesjonalne w wolnym dostępie)
•Web 2.0 i Consumer Generated Content
Wyszukiwanie informacji w Internecie
Informacja bibliograficzna i skierowująca, bazy danych o
nauce polskiej, informacja o nauce światowej
Bazy i bibliografie Biblioteki Narodowej
•Bibliografia narodowa, bibliografie specjalne, katalogi centralne http://www.bn.org.pl/katalogi-i-
bibliografie
•Multiwyszukiwarka baz BN w systemie Fidkar http://mak.bn.org.pl/fidkar/
Inne bibliografie i informatory w Internecie
•Polskie bibliografie i informatory w Internecie http://www.bj.uj.edu.pl/var/bibliogr1_pl.php
•Polskie czasopisma w Internecie – serwis ARIANTA http://www1.bg.us.edu.pl/bazy/czasopisma/
Wyszukiwanie w bibliotekach
•Katalogi online bibliotek (OPAC), np. Komputerowy Katalog Zbiorów Bibliotek UJ
http://www.bj.uj.edu.pl/uj/katalog
2. 2
•KaRo Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich http://karo.umk.pl/Karo/karo.php
•NUKAT Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny http://www.nukat.edu.pl/
Informacja o polskiej nauce (instytucje, konferencje, ludzie, prace naukowo-
badawcze)
•Nauka Polska http://nauka-polska.pl/index.shtml
Wyszukiwanie konferencji, targów i wystaw
•http://icisc.neasist.org/
•http://konferencja.org/
•http://library2.usask.ca/~dworacze/CONF.HTM
•http://nauka-polska.pl/shtml/raporty/raporty_konferencje.shtml
•http://www.allconferences.com/
•http://www.auma-messen.de/_pages/start_e.aspx
•http://www.conferencealerts.com/index.htm
•http://www.ebib.info/content/category/8/51/79/
•http://www.eventseye.com/
•http://www.expofairs.com/
•http://www.ezilon.com/events_and_shows/trade_fairs_and_shows/index.shtml
•http://www.targi.com/
Uniwersalne punkty startowe
Serwisy wyszukiwawcze (katalogi, wyszukiwarki) horyzontalne/uniwersalne
Globalne
•Google www.google.com
•Ask http://www.ask.com/
•Bing http://www.bing.com/
•Internet Archive http://www.archive.org/index.php
Polskie
•NetSprint.pl http://www.netsprint.pl/serwis/
•Szukacz http://www.szukacz.pl/
Naukowe i profesjonalne punkty startowe
Specjalistyczne serwisy wyszukiwawcze (katalogi, wyszukiwarki) zasobów
naukowych (artykuły, książki, materiały dydaktyczne, patenty, prezentacje, rozprawy, strony WWW
naukowców etc.)
•Google Scholar http://scholar.google.pl/
•INFOMINE: Scholarly Internet Resource Collection http://infomine.ucr.edu/
•Scirus http://www.scirus.com/srsapp/
Serwisy tematyczne o kontrolowanej jakości (subject gateways), przewodniki
dziedzinowe
Polskie
3. 3
•Centrum Informacji Biznesowej i Europejskiej WBP w Krakowie CIBIE – Baza linków
http://www.cibie.pl/15.html
•Ekonomia on-line. Naukowe źródła ekonomiczne w Internecie
http://kangurold.uek.krakow.pl/Biblioteka/Ekonomia/
Zagraniczne
•BUBL LINK http://bubl.ac.uk/
•Intute http://www.intute.ac.uk/
•Librarians’ Internet Index http://www.lii.org/
•The Internet Public Library http://www.ipl.org/
•The WWW Virtual Library http://vlib.org/
Komercyjne bazy, serwisy, systemy informacyjne
Komercyjne bazy danych, w tym zawierające pełne teksty artykułów z czasopism, dostępne przez
serwis WWW Biblioteki Jagiellońskiej
http://www.bj.uj.edu.pl/, działy Czasopisma, Bazy danych
Logowanie z domu: https://extranet.uj.edu.pl/dana-na/auth/url_default/welcome.cgi
- EBSCO: Academic Search Complete, Business Source Complete, LISTA
- Elsevier B.V: Scopus
- Thomson Reuters: ISI Web of Knowledge, Journal Citation Reports, Social Sciences Citation Index
with Abstracts
•Odpłatne czytelnie online: ibuk.pl http://www.ibuk.pl/
Invisible Web, wyszukiwanie zasobów
Deep/Hidden/Invisible Web = Głęboki/Ukryty/Niewidzialny Internet
•CompletePlanet The Deep Web Directory http://aip.completeplanet.com/
•IncyWincy: The Invisible Web Search Engine http://www.incywincy.com/default
•Intute http://www.intute.ac.uk/
•WebLens, dział Searching the Invisible Web (Hidden Web, Deep Web)
http://www.weblens.org/invisible.html
Invisible Web: wybrana literatura, przewodniki
•Derfert-Wolf, Lidia (2007) [dok. elektr.]. Odkrywanie niewidzialnych zasobów sieci.
http://eprints.rclis.org/archive/00008560/
•Zillman, Marcus P. (2009) [dok. elektr.]. Deep Web Research. http://www.deepwebresearch.info/
Open Access, wyszukiwanie zasobów naukowych i
profesjonalnych (pełne teksty artykułów, książek, rozpraw, także – materiały
dydaktyczne i inne) w wolnym dostępie
Jak znaleźć archiwum, repozytorium, bibliotekę cyfrową? Przez katalogi, wykazy, na
przykład:
•Biblioteki cyfrowe i wybrane projekty digitalizacji w Polsce
http://www.ebib.info/content/category/8/57/79/
4. 4
•OpenDOAR the Directory of Open Access Repositories http://www.opendoar.org/ (Uwaga! Obecnie
można już nie tylko wyszukać konkretne archiwum/repozytorium, ale także “centralnie” przeszukiwać
zawartość wielu archiwów/repozytoriów równocześnie)
•Ranking Web of World Repositories, Directory of Repositories
http://repositories.webometrics.info/directory_rep.asp
•ROAR Registry of Open Access Repositories http://roar.eprints.org/ (Uwaga! Obecnie można już nie
tylko wyszukać konkretne archiwum/repozytorium, ale także “centralnie” przeszukiwać zawartość wielu
archiwów/repozytoriów równocześnie)
Jak znaleźć pełnotekstowe czasopismo elektroniczne w wolnym dostępie? Przez
katalogi, wykazy, na przykład:
•DOAJ Directory of Open Access Journals http://www.doaj.org/
•Genamics JournalSeek http://journalseek.net/ (Uwaga! Nie wszystkie czasopisma objęte serwisem są
w wolnym dostępie)
•Jan Szczepanski's lists of OA-journals http://www.his.se/english/library/journals/szczepanski/
•Naukowe i fachowe polskie czasopisma elektroniczne http://www.bg.us.edu.pl/bazy/czasopisma/
•Pełnotekstowe czasopisma elektroniczne w wolnym dostępie
http://www.bj.uj.edu.pl/~krosniak/Open_Access_1.htm
Jak bezpośrednio znaleźć artykuły naukowe, książki, materiały dydaktyczne,
multimedia, referaty etc. – w postaci pełnotekstowej? Przez dedykowane serwisy
wyszukiwawcze zasobów Open Access, między innymi:
•Google Scholar http://scholar.google.com/ (Uwaga! Wyszukuje nie tylko zasoby w wolnym dostępie)
•Google Książki http://books.google.com (Uwaga! Wyszukuje nie tylko zasoby w wolnym dostępie)
•Citebase http://www.citebase.org/
•CiteSeerX alpha http://citeseerx.ist.psu.edu/
•E-print Network http://eprints.osti.gov/
•Federacja Bibliotek Cyfrowych – Wyszukiwanie http://fbc.pionier.net.pl/owoc (Przeszukuje zasoby
polskich bibliotek cyfrowych)
•HighWire Press http://highwire.stanford.edu/
•OAIster http://www.oaister.org/
•Scientific Commons http://en.scientificcommons.org/
•Scirus for scientific information only http://www.scirus.com/srsapp/
Przykłady archiwów i repozytoriów
•E-LIS E-prints in Library and Information Science http://eprints.rclis.org/ (bibliotekoznawstwo i nauka
o informacji)
•ResearchChannel http://www.researchchannel.org/prog/ (interesujące repozytorium materiałów
multimedialnych, w tym – wykłady, referaty konferencyjne)
•Wiedza i Edukacja http://wiedzaiedukacja.eu/ (różne dziedziny wiedzy)
Przykłady archiwów i bibliotek cyfrowych
•Akademicka Biblioteka Cyfrowa http://abc.krakow.pl/
•Bibliologiczna Biblioteka Cyfrowa http://bbc.uw.edu.pl/dlibra
•Federacja Bibliotek Cyfrowych – Zestawienie polskich bibliotek cyfrowych
http://fbc.pionier.net.pl/owoc/list-libs
•Narodowe Archiwum Cyfrowe http://www.nac.gov.pl/
Prawa autorskie i wolny dostęp (Open Access)
•Creative Commons Polska http://creativecommons.pl/
•EBIB, serwis Open Access http://www.ebib.info/content/category/8/102/79/
•OA Librarian http://oalibrarian.blogspot.com/
•Open Access Directory http://oad.simmons.edu/oadwiki/Main_Page
5. 5
•Otwarta nauka http://otwartanauka.pl/
Web 2.0
1. BLOGOSFERA
Jest ich mnóstwo, także takich, które mogą/powinny być przedmiotem
zainteresowania naukowca. Przykłady:
•Information Research – ideas and debate http://info-
1.1 Blogi (Weblogi)
research.blogspot.com/
•Philosophy of Information
http://www.philosophyofinformation.net/blog/index.html
•BlogPulse http://www.blogpulse.com/
Serwisy agregujące •Google Blogi http://blogsearch.google.com/
informacje z blogów, •Technorati: http://www.technorati.com/ (przeszukuje także inne zasoby
1.2 katalogi blogów, Web 2.0)
wyszukiwarki
weblogów Naukowe:
•Research Blogging http://researchblogging.org/
2. DYSKUSJE INTERNETOWE
Profesjonalne dyskusje internetowe można znaleźć m.in. poprzez katalogi i
wyszukiwarki dyskusji internetowych:
• CataList, the official catalog of LISTSERV® lists
Fora, grupy i listy http://www.lsoft.com/lists/listref.html
dyskusyjne
• Google Grupy dyskusyjne http://groups.google.pl/
• Onet.pl Niusy http://niusy.onet.pl/katalog.html
• Yahoo! Groups http://groups.yahoo.com/
3. SERWISY WWW TYPU COLLABORATIVE WRITING (COLLABORATIVE AUTHORSHIP)
Ogólne:
•Citizendium http://en.citizendium.org/wiki/Welcome_to_Citizendium
•Wikipedia http://pl.wikipedia.org/
•Wiktionary http://www.wiktionary.org/
Bibliotekarskie:
•Library Success: A Best Practices Wiki http://www.libsuccess.org/
Oparte na technologii
3.1 •LISWiki http://liswiki.org/wiki/Main_Page
wiki
Biznesowe i ekonomiczne:
•Encyklopedia Zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/Strona_główna
Naukowe:
•Scholarpedia http://www.scholarpedia.org/ (Zawiera artykuły
recenzowane)
3.2 Inne • Dokumenty Google http://docs.google.com
4. RSS, NEWS FEEDS itp.
6. 6
•Google Reader http://reader.google.com
•Gazeta.pl RSS http://serwisy.gazeta.pl/rss/0,0.html
•Money.pl RSS http://www.money.pl/rss/
•Onet.pl Wiadomości RSS http://wiadomosci.onet.pl/rssinfo.html
SERWISY WWW TYPU JAK-TO-ZROBIĆ (COLLABORATIVE HOW-TO WEBSITES) ORAZ
5.
PYTANIE-ODPOWIEDŹ (SOCIAL Q-A SITES)
• AllExperts Questions and Answers http://www.allexperts.com/
• WikiAnswers Q & A Community http://wiki.answers.com/
SHARING SITES / COMMUNITIES
6. Serwisy społecznościowe mające na celu „dzielenie się” z innymi, tj. publikację, upowszechnianie
(także – tworzenie) materiałów różnego typu
• Data sharing: Many Eyes http://manyeyes.alphaworks.ibm.com/manyeyes/, Swivel
http://www.swivel.com/
• Document sharing: Issue http://issuu.com/, Knol: a unit of knowledge http://knol.google.com/k/,
Scribd http://www.scribd.com/
• Note sharing: I Slept Through Class http://www.isleptthroughclass.com/
• Podcast sharing: podOmatic http://www.podomatic.com/
• Photo sharing: Flickr http://www.flickr.com/, Fotosik.pl http://www.fotosik.pl/, Ovi
http://share.ovi.com/
• Presentation sharing: SlideBoom http://www.slideboom.com/, SlideShare
http://www.slideshare.net/
• Video sharing: Teachertube http://www.teachertube.com/, YouTube http://www.youtube.com/
SPOŁECZNOŚCIOWE SERWISY ORGANIZUJĄCE I PORZĄDKUJĄCE ZASOBY INTERNETU
7.
Bookmarking and Tagging, Social bookmarking sites, Online reference management
Ogólne (dzielenie się odnośnikami do polecanych stron WWW = sharing
bookmarks):
• del.icio.us social bookmarking: http://del.icio.us/
Serwisy
• MojeTropy.pl http://www.mojetropy.pl/
porządkujące zasoby
Internetu:
- polecane serwisy Naukowe (dzielenie się odnośnikami do polecanych stron WWW oraz
WWW (linki) tekstów online = sharing bookmarks and bibliographies, online reference
management):
- tagi
• Bibsonomy http://www.bibsonomy.org/
- folksonomie
• CiteULike http://www.citeulike.org/
• Connotea: Free online reference management for all researchers,
clinicians and scientists http://www.connotea.org/
Internet i Web 2.0: wybrana literatura
• Cisek, S. (2008). Analiza i krytyka piśmiennictwa a Web 2.0. Wybrane zagadnienia metodologiczne.
[online]. http://www.slideshare.net/sabinacisek/analiza-i-krytyka-pimiennictwa-a-web-20-wybrane-
zagadnienia-metodologiczne-presentation
• Cisek, S. (2008). Nauka 2.0: nowe narzędzia komunikacji naukowej. [online].
http://eprints.rclis.org/archive/00012894/01/nauka_2.0.pdf lub
http://informacjacyfrowa.wsb.edu.pl/pdfs/nauka%202.0.pdf
• Cisek, S.; Sapa, R. (2007). Komunikacja naukowa w Internecie – mity i rzeczywistość. W:
Lubaszewski, W. red. Komputer – Człowiek – Prawo. Kraków: Wyd. UJ, s. 39-49. Preprint
opublikowany w Internecie: Cisek, S.; Sapa, R. (2006). Komunikacja naukowa w Internecie – mity i
rzeczywistość. [online]. http://eprints.rclis.org/archive/00009035/