"Bir mülakat öncesi görüşenin ve görüşülenin yapması gereken hazırlıklar nelerdir?" sorusu ile "bir ik uzmanı tarafından referans kontrolü nasıl yapılır?" sorusunun cevabını bu sunumda bulabilirsiniz.

1. 1
GÖRÜġENĠN ve GÖRÜġÜLENĠN
YAPMASI GEREKEN
HAZIRLIKLAR
REFERANS KONTROLÜ
Müge ISPARTALI
2011

2. 2
“Mülakat iki yönlü basit bir iletişimdir”

3. 3
GÖRÜġENĠN
YAPMASI GEREKEN
HAZIRLIKLAR

4. 4
GörüĢme Planının Yapılması
Adaydan alınan bilgiler kontrol edilir,
görüşme zamanı ve yeri planlanır:
• Büro
• Toplantı salonu
• Kafeterya
• Kokteyl
• Akşam yemeği

5. 5
GörüĢme Zamanını Seçme
• Bilgi toplama görüşmeleri için sabah saatleri
• Disiplin, işten çıkarma mülakatlarında günün
geç saatleri
Tercih Edilmelidir.

6. 6
Görüşme Ortamının Sağlanması
• Görüşenin karşısına oturulması
• Kahve, içecek vs. sunulması
• Görüşme odası özellikleri
• «Rahatsız Etmeyin» ilanının asılmış
olması

7. 7
Görüşme Yapısını Belirlemek
Her görüşmenin bir yapısı vardır.
• Yöneltici olan görüşme
( Rehber görevi, amaçlı, planlanmış görüşme)
• Yöneltici olmayan görüşme
(Görüşülenin ağır bastığı görüşme)
Birçok iyi görüşmenin özelliği yapı olarak tam
ortada olmasıdır.

8. 8
Mülakat Zamanı Geldiğinde

9. 9
AçıĢ KonuĢmasını Hazırlamak
« Buzları eritmek »
• Bir görüşmede buzların eridiği nokta, görüşen
ve görüşülenin ilk defa karşılaşıp konuşmaya
başladıkları ilk bir – iki dakikadır.
• Buzları eritme, karşıdaki kişi hakkında daha
önceden bilgi edinildiği zaman başarıya ulaşır.

10. 10
Açış Konuşmasını Hazırlamak
Görüşmeye başlamadan önce görüşülenler
birçok noktada aydınlatılmalıdır. Şu noktalar
açıklanmalıdır:
• Görüşmenin amacı
• Toplanan bilginin nasıl ve hangi amaçla
kullanılacağı
• Verilecek bilgilerin gizlilik derecesi

11. 11
GÖRÜġÜLENĠN
YAPMASI GEREKEN
HAZIRLIKLAR

12. 12
Hazırlık aĢamasında 6 çalıĢma
yapılmalıdır:
• İşin özellikleriyle kişinin sahip olduğu özelliklerin
karşılaştırılması
• Bir özet özgeçmişin hazırlanması
• İş için başvurulan işletme hakkında araştırma
yapılması
• İşletme ile ilgili ilk ilişkinin kurulması
• İş konusunun incelenmesi
• Görüşmeye hazır olunması

13. 13
“Kişisel reklam, ana
pazarlama aracımızdır”

14. 14
ÖzgeçmiĢ OluĢturma
• Kişisel Bilgiler
(adres, telefon, doğum yeri, tarihi)
• Öğrenim
(mezun olunan kurumlar, alınan dereceler)
• Deneyim
(çalışılan iş yerleri, görevi, tarih, işin tanımı)
• Referans
(akademik, profesyonel, kişisel referans)
• Genel Bilgiler
(üye olunan dernekler, kazanılan ödüller, hobiler)

15. 15
Mülakat sırasında
• Beden dili çok önemli
• Gülümseyin, pozitif olun
• Göz teması önemli, konuşurken ya da dinlerken
başka yere bakmayın
• Kalemle oynamak gibi şeylerle uğraşmayın
• Güvende hissettiğiniz şekilde oturun, kasılmayın

16. 16
Tipik Seçme Görüşmesi Soruları
• Gördüğünüz öğretim sizi bu iş için ne bakımdan
hazırladı?
• En yararlı iş deneyiminiz hangisiydi?
• Uzun vadede düşünürsek, bundan 5-10 yıl
sonra kendinizi nerede görüyorsunuz?
• Bize ne katabilirsin, şirketimize sağlayacağınız
faydalar ne olabilir?
• Nitelik ve niceliklerinden bahseder misiniz?
• Başkalarıyla çalışma sırasında hiç sorununuz
oldu mu?
• ……………… bir durumla karşılaştığınızda , ne
yaptınız?

17. 17
İPUCU 
Bir mülakat sorusunun
standart bir doğru cevabı yoktur!

18. 18
REFERANSLARIN
KONTROLÜ

19. 19
Seçim sürecinin önemli bir parçasıdır
• Adaydan izin alınması gereklidir
• Renk, din, cinsiyet, cinsel yönelim, ulusal köken,
engellilik gibi bilgileri talep edemezsiniz
• Tüm sorular işle ilgili ve bütün adaylar için benzer
olmalıdır
• "Evet" veya "hayır" cevabı şeklindeki soruları sormaktan
kaçının
• Konuşma sonunda referansa "fırsat verildiği takdirde,
başvuru sahibini tekrar işe alır mısınız? Neden veya
neden olmasın? " sorusunu sorun

20. 20
REFERANS KONTROLÜ NASIL
YAPILMALIDIR?
• Aday dosyasına aşina olun
• Referans ile amacı paylaşma, pozisyon hakkında kısaca
bilgi verme
• Yazılı bir plan elde bulunmalı
• Bilgileri toplama aşamasında değerlendirmeyin
• Tetikte olun (aşırı övme, aşırı kötüleme)
• Soruları kanunlara uygun olarak sorun
• Akademik dereceleri , mesleki sertifikaları ya da lisans,
vb. bilgileri doğrulayın
• Tutarlı olun- her referansa aynı soruyu sorun
• Görüşme sonunda bu «şirket/ referans kefil olur mu?»
ya da «Fırsat olursa tekrar geri almayı düşünür
müsünüz?» diye sorun

21. 21
• Referans kontrolleri posta, internet ya da faks
yoluyla, şahsen, telefon ile tamamlanmış olabilir.
Ancak kişisel bir telefon görüşmesi genellikle en iyi
olanıdır.
• Soracağınız soruları bir listesini yapın.
• Olası sorgulama alanları şunlardır:
Girişkenlik
Çalışma alışkanlıkları ve yetenek
Teknik / fonksiyonel yetenek ve iş tutumu
Kişisel, güvenilir, dürüst ve güvenilir bir
kişi, karakter mi?

22. 22
Referansları kontrol ederken, onay için başvuru bilgilerini
temin eden kişinin adı ve unvanına not ettiğinizden emin
olun.
Referans kontrolleri yapılırken, dostça davranın.
Kendinizi tanıtın. Referans kontrolü için yazılı izni
olduğunu ya da bir referans olarak adayın listesinde
olduğunu belirtiniz. İşin basitçe tanımını açıklayın. Temel
doğrulama soruları ile başlayın ve sonra daha özel olarak
performans sorularına geçin. Net olmayan sorular var ise
takip edin ve yanıtları dinleyin

23. 23
TOPLADIĞINIZ BĠLGĠLERĠN
DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
• Topladığınız farklı kaynaklardan gelen bilgileri karşılaştırın.
Eğer olumsuz bir referans alırsanız, başka bir referans
tablosuna karşı bu bilgileri her zaman kontrol edin. Gerekirse,
tekrar arayın ve insanların tepkilerini doğrulayın
• İyi referanslar vermek kolaydır. Kimi denetçi ya da
yöneticiler, adayın geri çağırılmasını önlemek için iyi bir
tavsiye vermeyecektir. Eğer aradığınız referansları elde etmek
mümkün değilse, adayın diğer işveren referansından bilgi
almayı deneyin
• Tüm adaylar için aynı şekilde bilgi tartılır. Diğerlerini elemek
içinde temel bir ölçüt alınmalıdır. Tüm referans kontrolleri
Personel İşe Alma Etkinlik Kayıdı ile iade edilmelidir

24. 24
KAYIT TUTMA
Referans ve diğer herhangi bir arka plan
kontrollerinde elde edilen tüm bilgiler, sadece
istihdam sürecinin bir parçası olarak kullanılır ve
kesinlikle gizli tutulacaktır.
Toplanan bilgiler, İnsan Kaynakları işe alım
sürecinin bir parçası olarak gönderilmesi
gerekmektedir. Belgede gösterilen pozisyonda,
başvuru sahibinin adı, referans adı ve telefon
numarası ve iletişim tarihinden emin olun.

25. 25
REFERANS KONTROL SORULARI
Genel Bilgi Soruları
• Bu kişinin ne kadar süre ve hangi unvan ile çalıştığını
biliyor muydunuz?
• Başlangıç ve bitiş tarihleri nelerdir?
• Başladığında ve ayrılma sırasında aldığı maaş ne
kadardı?
• Mevcut işinden neden ayrıldığını biliyor musunuz?
• Bireysel olarak şirketinize bu kişiyi tekrar almayı tavsiye
eder misiniz? Neden veya neden değil?
• Herhangi bir uygunsuz davranış veya şiddet örnekleri
var mıydı?

26. 26
ĠĢ ile ilgili sorular
• Bireyin en son iş, görev ve sorumlulukları nelerdir?
Onları ne kadar iyi icra etti?
• Sizce, bireyin güçlü yönleri nelerdir? Örnekler
veriniz
• Hangi alan (lar) bu kişinin bireysel ihtiyaçlarını
geliştirmek için olabilir? Örnekler veriniz.
• Bu kişi için bireysel bir iş unvanına uygun olarak iyi
bir performans sergilediğini düşünüyor musunuz?
• Ne tür bir iş, bu bireyin yetenekleri için uygundur?

27. 27
Performans düzeyi soruları
• Bu kişinin performansı, benzer iş görevleri olan
diğer çalışanlara göre nasıldır?
• Bireysel bir takım oyuncusu oldu mu?
• Bu kişi kendi kendini motive edebiliyor muydu?
• Bu kişinin genel performansını ve kalitesini nasıl
tarif ederdiniz?
• Bu kişi, yıllar boyunca kendi beceri ve
yeteneklerini nasıl geliştirdi?

28. 28
Temel beceri alanları hakkında
• Bu kişinin çalışanlar, müşteriler vb. ile olan ilişkisi
anlatınız
• Bu kişinin yazılı ve sözlü iletişim becerilerini
açıklayınız
• Bu şahıs sorumluluk düzeyinde kararlar alabilir mi
açıklayınız
• Bu kişinin teknik becerileri nasıl tanımlarsınız
• Aday ne kadar becerikli? bilmeleri gereken her şeyi
öğrenmek için size güvenir mi (veya bir başkası, bir
konuda uzman olmak için olarak düşünülebilir) ya
da ilgili bilgileri kendisi bulma inisiyatifimi gösterir

29. 29
ĠĢi etkileyen kiĢisel özellikleri ve yetenekleri
ile ilgili sorular
• Bu kişi eleştiriye nasıl yanıt verdiğini açıklayınız.
Lütfen bir örnek verin
• Ortalama olarak aday, ayda kaç kez işe
gelmiyor?(İşe geç gelmesi ve mesaisini erken
bırakması hakkında)
Denetleme yetenek soruları
• Bu kişinin liderlik becerilerini nasıl tarif ederdiniz?
• Birey kriz, baskı ya da stres durumlarını ne kadar iyi
yönetebilir?
• Bireyin yaratıcılığına bir örnek verin
• Bireyin Eğitim ve gelişmekte olan diğer
davranışlarını için başarısını nasıl tarif ederdiniz?

30. 30
KonuĢmayı Sonlandırma Soruları
• Eklemek istediğiniz başka bir şey var mı?
• Bahsettiğim iş konumunu göz önüne alındığınızda,
bireyi bu pozisyon için çalıştırmayı düşünür müydünüz?
• Başarı sağlamak için yeni işverene ne tür tavsiyelerde
bulunursunuz?
• Kuruluşunuzdaki başka bir çalışanın, bu bireyin
nitelikleri hakkında yorum yapmaya istekli olup
olmayacağını biliyor musunuz?
KonuĢma sonunda referansa "fırsat verildiği takdirde,
baĢvuru sahibini tekrar iĢe alır mısınız? Neden veya
neden olmasın? " sorusunu ya da GörüĢme sonunda bu
«ġirket/ referans olarak bu kiĢiye kefil olur musunuz?»
SORUSUNU SORMALISINIZ

31. 31
KAYNAKLAR
• Prof. Dr. Canan Çetin –Personel Seçiminde Görüşme
• Michigan Technological University – Checking Reference
http://www.admin.mtu.edu/hro/forms/checkingreference
s.doc
TEŞEKKÜRLER
Müge ISPARTALI
24.10.2011