Mga yugto sa pag-unawa ng wika

6. YUGTO SA
PAG-UNLAD NG WIKA
(Halaw sa E. Brooks Smith, Kenneth S. Goodmen, at
Robert Merideth, Languageand Thinking in School, 2n
d ed.New York: Holt, Rinehart, and Winston, 1976 sa
aklat ni Badayos, 2008)

7. Sa yugtong ito, ang mga bata ay lumilikha
ng mga tunog na kakailanganin nila sa
pagsasalita sa mga darating na araw.
Unang Yugto:
Pasumala (Random)
Bunga ng vocalizing, cooing ,
gurgling, at babbling.

8. Ang mga tunog na nililikha ng mga bata ay marami
at iba-iba at ito'y tinatanaw na mga ponema
(pinakamaliit na yunit ng tunog sa pagsasalita).
Unang Yugto:
Pasumala (Random)
Karaniwan ang babbling ng mga bata ay binubuo ng
magkakalapit na tunog ang katinig-patinig gaya ng
Ma Ma Ma o Da Da Da.
Ma Ma Ma o Da Da Da- Mommy o Daddy

9. Echoicspeech- ang mga ginagayang pagbigkas at
pagsasalita
Unang Yugto:
Pasumala (Random)

10. Unang Yugto:
Pasumala (Random)

11. Unang Yugto:
Pasumala (Random)

12. Unang Yugto:
Pasumala (Random)

13. Unang Yugto:
Pasumala (Random)

14. Unang Yugto:
Pasumala (Random)

15. Unang Yugto:
Pasumala (Random)

16. Sa yugtong unitary, patuloy na lumilikha ng maliliit
na yunit ng tunog ang mga bata na limitado sa isang
pantig.
Ang haba ng pagsasalita o likhang tunog ay
naaayon sa kalikasan ng pag-unlad na pisikal at
pagkontrol sa paggamit ng kanilang mekanismo sa
pagsasalita sapagkat ang mga proseso ng paglinang
ng wika at paggulang (maturation) ay magkasabay
na nagaganap.
Ikalawang Yugto:
Unitary

17. Halimbawa,ang batang isang taong gulang ay limitado
lamang sa pagbigkas ng isang salita na maaari
niyang ulit-ulitin. Ang isahang salitang ginagamit
ng mga bata sa yugtong ito'y isang pagpapaikli sa
kung paano nila tinatanaw ang isang sitwasyong
komunikatibo. At karaniwang ang isang salita na kanila
ng binibigkas ay pagpapahayag ng iba't ibang kaisipan.
Ikalawang Yugto:
Unitary

18. Ang "sali" ay maaaring
mangahulugang "Sali ako" o "Sali Ikaw".
Ang paggamit ng mga bata ng isang
salita upang magpahayag ng mga ideya ay tinatawag
na holophrastic speech.
Ikalawang Yugto:
Unitary

19. Sa gulang na 12 buwan, ang mga bata ay
nagsisimula ng sumunod sa ilang payak na pasalitang
pautos tulad ng upo, tayo, at iba pa at na maaari na
magsimulang sumagot sa kabuuang ponemikong
konpigurasyon ng mga salita at mga parirala.
Ikalawang Yugto:
Unitary

20. Ang pagkatuto ng bata ng ponolohiya, bokabulary
o, at balarila ay matagal at mahirap kahit na ang pag-
unlad nilang pisikal ay maoobserbahang mabilis.
Ikalawang Yugto:
Unitary

21. Ikalawang Yugto:
Unitary
Natutuhan ng mga bata ang ponema ng kanyang
wika sa pamamagitan ng unti-unting pag proseso
ng pag-iiba-iba.
Sa una, ang mga salitang binigkas niya ay
masasabing katulad ng mga salita ng nakatatanda na
ipinalalagay na ginaya, pero ang katunayan, ito'y pag
papatibay na maging sa panahong ito, taglay na ng
mga bata ang kanilang sariling phonemic system kahit
na di pa maayos.

22. Ikalawang Yugto:
Unitary
Halimbawa:
nagrararo, tatain, tatayaw, at iba pa.
Sa paglaon, natutuhan ng mgabata ang mga ponemang
eksaktong katulad ng sa matanda.

23. Ikalawang Yugto:
Unitary

24. Ikalawang Yugto:
Unitary

25. Ikalawang Yugto:
Unitary

26. Ikalawang Yugto:
Unitary

27. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon at
Delimitasyon
Sa yugto ng ekspansyon at delimitasyon, ang
pagsasalita ay umuunlad mula isahan o dalawahang
pagsasalita hanggang sa maging katulad na ito ng
pagsasalita ng matanda.
Humigit kumulang, sa edad na 18 hanggang 20
buwan,lumalabas na ang kanilang dalawahang salita.

28. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon at
Delimitasyon
Ang mga salitang gamit dito ay
may dalawang klase.
Ang una ay tinatawag na pivot class na kalimita’y
maikli, at ito iyong malimit nilang bigkasin at maaaring
nasa una o ikalawang posisyon. Ang posisyon ay
iyong kinalalagyan ng salita sa isang pangungusap.

29. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon at
Delimitasyon
Ang ikalawa ay
iyong isa pang salita na tinatawag itong
open class. Halimbawa: "Kain baby",
"Kain Mommy", "Kain ato" (Kain ang pivot word).
Sa mga halimbawang "Dede
ko", Dede tata", "Dede Mama", ang dede ang pivot
word.

30. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon at
Delimitasyon
Sa mga halimbawang "Tuya alit", "Mommy alit",
"Daddy alit", alit (alis) ang pivot word at
mapapansing ito ay nasa ikalawang posisyon. Ilan sa
mga dalawahang salitang pagsasalita ay maaaring
magtaglay ng maraming kahulugan ayon na rin sa
layunin ng pagsasalita. Halimbawa, ang "Mommy raro
" ay maaaring pakahlugan
ng "Naglalaro si Mommy" o "Gusto kong makalaro si
Mommy".

31. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon at
Delimitasyon
Magiging mabilis ang pagtatamo o pagkatuto ng
mga salita kapag ang kognitibong kalinangan ng
mga bata ay humahantong sa punto ng
pagkaunawa sa mga bagay, pangyayari, at mga
tiyak na pangalan ng mga ito.
Magiging palatanong na ang mga bata at malimit
na maririnig ang mga taong na "Ano to?",
" Ano yan"? at maraming "Bakit?"

32. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon at
Delimitasyon
Upang hindi "malunod" ang mga bata sa yugtong
ito ng kanilang pagsasalita, iwasan ang pagbibigay ng
maraming mensahe ng batang nagsasalita .Kailangan
gumanap bilang mga salbabida ang mga
matatandang nakapaligid sa mga bata.

33. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon at
Delimitasyon
Upang hindi "malunod" ang mga bata sa yugtong
ito ng kanilang pagsasalita, iwasan ang pagbibigay ng
maraming mensahe ng batang nagsasalita .Kailangan
gumanap bilang mga salbabida ang mga
matatandang nakapaligid sa mga bata.

34. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon/ Delimitasyon

35. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon/Delimitasyon

36. Ikatlong Yugto:
Ekspansyon/ Delimitasyon