2. DATOS
- batayan at sanggunian sa pananaliksik.
- ay tumutukoy sa mga impormasyon na ginagamit sa
isang pag aaral. Ito ay maaaring mga elemento o
kaalaman na may kinalaman sa paksa. Mahalaga ito
dahil ito ang magsasabi ng maaaring maging resulta
ng isang pagsusuri. Ginagamit din ito sa
pag evaluate ng isang programa. Ito ay pinapahayag
sa paraan ng charts.
3. Klasipikasyon ng Datos
•Nakasulat o hindi nakasulat na datos –
Maituturing ang datos bilang nakasulat na datos
kung mayroong limbag na dokumentong kaakibat
nito. Kabilang dito ang mga libro, journal, magasin,
pahayagan, liham, awtobiyograpiya, kronika, mapa,
larawan, kalendaryo, at iba pang kasulatan. Sa
kabilang dako, ang mga hindi nakasulat na datos ay
pasalitang panitikan, sining audio-biswal, iba’t ibang
labi, fossil, artifact, at iba pang katulad nito.
4. • Primarya, sekondarya, o terserang
datos
Maaari ding organisahin ang datos batay sa ikalawang klasipikasyon.
Naituturing na primarya ang datos kung kapanahong saksi at may
tuwirang kaugnayan ito sa pinag-aaralang paksa. Ibig sabihin, primarya
ang datos kung nanggaling ito mismo sa tinutukoy na pangyayari sa
paksang pinag-aaralan (Evasco et al. 2011). Halimbawa nito ay ang
mga interbyu sa mga nakaranas ng torture noong rehimeng Marcos
kung ang panahon ng Batas Militar ang pag-uusapan. Sekondarya
naman ang datos kung hindi ito kapanahong saksi ng paksang
pinagtutuunan at gumamit lamang ng mga primaryang datos.
Halimbawa nito ang ulat sa pahayagan ng isang reporter tungkol sa
naranasang torture ayon sa mga biktima. Terserang datos naman ang
turing sa mga sangguniang gumamit, nagtipon, at naglagom ng mga
primarya at sekondaryang datos. Halimbawa nito ang mga
dokumentaryong nabuo hinggil sa Batas Militar.
6. Ayon kina Mosura, et al. (1999) sa Bernales, et
al., (2012) ang mga hanguang primarya
(primary sources) ay:
• Mga indibidwal o awtoridad,
• Mga grupo o organisasyon tulad ng pamilya,
asosasyon, unyon, fraternity, katutubo o mga minorya,
negosyo, samahan, simbahan at pamahalaan,
• Mga kinagawiang kaugalian tulad ng relihiyon at pag-
aasawa, sistemang legal at ekonomiks at iba pa, at
• Mga pampublikong sulatin o dokumento tulad ng
konstitusyon, batas kautusan, treaty o kontrata at ang lahat
ng orihinal na tala, katitikan sa korte, sulat, journal at
talaarawan o diary.
7. Ang mga hanguang sekundaryo
(secondary sources) naman ay:
• Mga aklat tulad ng diksyunaryo, ensiklopedya, taunang-ulat
o yearbook, almanak at atlas,
• Mga nalathalang artikulo sa dyornal, magasin, pahayagan
at newsletter,
• Mga tesis, disertasyon at pag-aaral ng feasibility, nailathala
man ang mga ito o hindi, at
• Mga monograp, manwal, polyeto, manuskrito at iba pa.
9. TANDAAN! Hindi lahat ng mga impormasyong
mula sa internet ay tama. Mayroong mga
impormasyon na hindi dumaan sa pagwawasto.
Ang mga manunulat sa internet ay malayang sumulat
kahit hindi nakikita ang kamalian o kakulangan ng
kanilang naisulat.
10. Mga Pamamaraan sa Pangangalap
ng Datos :
1. Ang Survey
2. Ang Panayam o Interview
3. Imersiyon
11. Ang Survey
• isang pamamaraan o metodolohiya
na magagamit sa pag-unawa ng
katotohanan bilang katibayan
tungkol sa tiyak na sitwasyon.
12. Hakbang sa Pagsasakatuparan ng
Survey:
• Pagtatakda ng layunin sa pagsasagawa ng survey
• Paggawa ng disenyo ng pananaliksik
• Paghahanda ng maaasahan at balidong instrumento sa
pagsasagawa ng survey
• Pagsasagawa ng aktuwal na survey
• Pagtatala at Pag-aanalisa
• Pagbabalita o pagpapahayag ng datos mula sa survey
13.
14. Ang Panayam o Interview
• isang paraan ng pagtatanong upang
makakuha ng datos mula sa pakikipag-
usap. Ito ay agad-agarang pagkuha ng
impormasyon sa taong kinakausap.
15. Naglatag si Denscombe (2003) ng listahan para
sa pagpili at paghahanda sa interbyu.
1. Angkop ba ang pagsasagawa ng interbyu kung pag-
uusapan ang: a. paksa ng pananaliksik; b.
pangangailangan sa detalyadong impormasyon; c.
akses sa kakapanayamin; at d. kasapatan sa oras at
salapi?
2. May malinaw ba akong bisyon sa mga usaping
tatalakayin sa panahon ng interbyu?
3. Maisasaayos ba ang iskedyul ng mga interbyu, sapat
upang makabuo ng trans-kripsiyon at analisis ng mga
ito?
16. 4. Kumpiyansa ba akong ang aking personal na
pagkakakilanlan ay hindi magiging hadlang sa pagkuha
ng mga kakapanayamin, at sa kanilang bukas at tapat
na tugon sa aking mga itatanong?
5. Nakapagsangguni at nakakuha na ba ako ng pahintulot
sa awtoridad para sa gagawing interbyu?
6. Malinaw ba sa akin ang pamantayan sa pagpili ng
kakapanayamin?
7. Naisaayos o napili na ba ang oras at pook ng interbyu?
8. May limitasyon ba sa oras ang isasagawang interbyu at
batid ba ito ng mga kalahok?
9. Nabigyang-pansin ko na ba ang angkop na paraan ng
pagpapakilala (estilo ng pananamit, digri ng pormalidad,
at iba pa)?
17. Constantino at Zafra (1997)
Bago ang Interbyu
•Tiyakin ang taong iinterbyuhin batay sa
impormasyong nais mong makuha. Hindi lamang
ang mga propesyonal kundi maging ang
karaniwang mamamayan ay maaaring magsilbing
awtoridad batay sa paksang pag-uusapan.
•Makipag-ugnayan sa iinterbyuhin at itakda ang
petsa at lugar ng interbyu nang may malinaw na
konsiderasyon sa taong iinterbyuhin.
18. • Magsaliksik tungkol sa paksa at taong iinterbyuhin. Sa
ganitong paraan, natutukan sa proseso ng interbyu
ang pagpapalawak at pagpapalalim ng impormasyon,
hindi ang mga batayang datos lamang na maaari ng
makuha sa ibang sanggunian.
• Maghanda ng mga gabay na tanong. (Tandaan: Ang
mga tanong ay gabay lamang, iwasang magpatali rito.
Mahalagang umangkop ang tanong sa daloy ng
usapan.
• lhanda ang mga teknikal na kagamitan para sa
interbyu gaya ng tape o digital recorder, panulat, at
sulatan.
19. Habang Nag-iinterbyu
•Dumating sa itinakdang petsa, oras, at lugar ng
interbyu.
•Magpakilalang muli sa iinterbyuhin at talakayin sa
kaniya ang kaligiran ng paksa at layunin sa
isasagawang interbyu.
•Isagawa ang interbyu sa pamamagitan ng
epektibong pagtatanong. Ibig sabihin, mahalagang
lumikha ng iba’t ibang uri ng katanungan na may
layuning magbukas ng paksa, manghingi ng
opinyon, magpalalim ng ideya, at iba pa.
20. Pagkatapos ng Interbyu
• Lagyan ng wastong identipikasyon ang tape na ginamit (o file kung
digital) sa interbyu (halimbawa: Interbyu kay Dr. Rosario Torres-Yu
tungkol sa panunuring pampanitikan, UP Faculty Center, 10 Abril
2015).
• Gawan ng transkripsiyon ang interbyu. Upang ganap na maorganisa
ang transkripsiyon, bukod sa mismong pahayag ng kinapanayam,
mahalagang maisama ang sumusunod:
• Anotasyon – tumutukoy ito sa mga impormal na tala at komento kaalinsabay
ng mga pahayag ng ininterbyu, Nakabatay ang anotasyon sa aiaala ng
mananaliksik habang isinasagawa ang interbyu. Kinapa-palooban ito ng mga
obserbasyon sa ininterbyu ang kaniyang kilos, emosyon, katahimikan, at iba
pang hindi naitatala sa salita.
• Line number at code — bawat iinya ay makabubuting lagyan ng numero
upang maging madali ang paghahklap sa anomang mahalagang pahayag.
Gayundin, mainam ding magbigay ng code o koda sa mga ideyang lalabas sa
pahayag upang maging madali ang pag-oorganisa at analisis ng interbyu.
21. Ang Imersiyon / Eksperimento
• Imersiyon, ito ay pakikihalubilo at pakikisangkot sa
pagkuha ng datos. Madalas itong gawing paraan ng
pangangalap sa disenyong qualitative. Karaniwang ginagamit
sa dokumentasyon upang mas maging buo at
komprehensibo ang datos. Nais makuha ng imersiyon ang
layuning maipabatid ang panlabas, panloob, ibabaw at ilalim
na kuwento sa likod ng datos.
• Eksperimento – Ito ay isang paraan ng pananaliksik na ang
mga tagasaliksik mismo ang lilikha. Sila’y sumusunod ng isang
proseso na kakasangkutan ng mga partikular na varialble o
elemento para makakolekta ng mga mahahalagang datos.