Kızılcabölük Yaşar Öncan Lisesi

1. KIZILCABÖLÜK
YAŞAR ÖNCAN LİSESİ
MESLEK SEÇİMİ VE ÖNEMİ

2. İşe giderken “ayaklarınızın geri geri gitmemesi” için
Bunca yıl “boşuna okumuşum” dememek için”
Bu meslek “bana göre değilmiş” dememek için
“Devamlı iş değiştirmemek” için…
doğru karar vermek gerekir
MESLEK SEÇİMİ

3.  MESLEK SEÇERKEN
 YANLIŞ TERCİH ‘1’ YIL
 YANLIŞ ÜNİVERSİTE ‘4’ YIL
 YANLIŞ MESLEK ‘40’ YIL DEMEKTİR !
MESLEK SEÇİMİ

4. MESLEK SEÇİMİNDE DOĞRU
KARAR VERMENİN ÖNEMİ
 Meslek kavramıyla ilk tanışıklığımız daha
çocukken, “büyüyünce ne olacaksın” sorusuna,
ailemizdeki kişilerin yönlendirmesiyle verdiğimiz
cevapla başlar. Küçükken anne babalarımızın
söylediklerine göre seçtiğimiz meslek,
büyüyünce hayatımızın en önemli kararlarından
biri olarak çıkar karşımıza.

5.  Çünkü seçtiğimiz meslek,
yaşamınızın geri kalanını mutlu geçirip
geçiremeyeceğimizi, evleneceğimiz insanı,
toplumdaki yerimizi, hayat standardımızı,
nerede yaşayacağımızı fazlasıyla
etkileyecektir.
MESLEK SEÇİMİNDE DOĞRU
KARAR VERMENİN ÖNEMİ

6. MESLEK
 Meslek, bir kimsenin hayatını kazanmak
için yaptığı, kuralları toplum tarafından
belirlenmiş ve belli bir eğitimle kazanılan
bilgi ve becerilere dayalı faaliyetler
bütünüdür.
 Meslek kişinin yaşamını sürdürebilmesi
için yaptığı faaliyetlerin genel adıdır.

7. Mesleğin Genel Özellikleri;
 Devamlı olarak yapılması,
 Maddi ve manevi doyum sağlaması,
 Belli bir eğitim, tecrübe ve beceri
gerektirmesi,
 Yaparken kişinin mutlu olması ve
 Yapılan işte verimli olunmasıdır.

8. İstenmeden Yapılan Meslek ;
 Depresyon, isteksizlik, iş veriminde düşüş,
sürekli iş değişikliği, hayal kırıklığı,
mutsuzluk ve asabilik hallerini beraberinde
getirir.
 Kişi mesleğinin gereklerini yerine
getirmezse kendini değersiz ve işe
yaramaz hissedecektir.

9. Konfüçyüs
“Sevdiğiniz bir işi meslek edinirseniz
hayatta bir gün dahi olsa çalışmış
olmazsınız. ” der.

10.  Profesyonel bir mesleki yönlendirme
çalışması üç ana başlık etrafında toplanır:
 1-Öğrencileri tanıma
 2-Mesleklerin incelenmesi
 3-Öğrencilerin kişisel nitelikleri ile
mesleklerin gerektirdiği özellikler arasında
bağlantı kurma.
MESLEK SEÇİMİNDE ETKİLİ
OLAN FAKTÖRLER

11. Meslek seçimini etkileyen en önemli
faktörler;
ilgiler, yetenekler, kişilik özellikleri ,
fiziksel özellikler, cinsiyet, çevresel
özellikler (bunlardan özellikle ailenin
sosyo-kültürel ve ekonomik düzeyi,
anne, baba ve yakınlarının mesleği,
ailenin değer yargıları,toplumsal değer
yargıları) ve akademik başarı düzeyidir.
MESLEK SEÇİMİNDE ETKİLİ
OLAN FAKTÖRLER

12. Meslek Seçerken Dikkat Edilecek
Noktalar:
 a) Bireyin kişiliğini tanıması,
 b) Yeteneklerinin ne olduğunu bilmesi,
 c) İlgi duyulan alanların tespit edilmesi,
 d) Yaşam değerlerini bilmesi,
 e) Meslekler ile ilgili bilgi edinilmesi.

13.  Kişilik, bireyi çevresindekilerden farklı
kılan özellikleri kapsar.
 Atak, girişken, mücadeleci, çekingen,
uysal, hırslı, idealist, realist, mantıklı,
sinirli, başına buyruk, alçak gönüllü,
düzenli, kurallara bağlı vb. birbirinden
farklı, birbirine zıt birçok kişilik özelliği
mevcuttur..
A-KİŞİLİĞİNİZ
(Karakterim Nasıl ?)

14.  Bireyin duygusal, düşünsel, davranışsal alanda
kendi özelliklerini tanıması ve bu özelliklerin
seçeceği mesleğin gerektirdiği kişisel özelliklere
uygun olup olmadığını saptaması gerekmektedir
 Kişiler kendi özellikleriyle, mesleklerin
ortak noktalarını belirleyerek meslek
alternatiflerini oluşturabilirler.
KİŞİLİĞİNİZ (Karakterim Nasıl ?)

15.  Her mesleğin kendine has gerektirdiği bazı
özellikler vardır. Doktor olmayı düşünen
birinin kandan ve ölümden korkmaması,
çirkin manzaralar karşısında tiksinti
duymaması gerekir. İkna gücü yüksek, dışa
dönük, insanlarla devamlı ilişki de olan
girişimci niteliklere sahip olan birey avukat,
politikacı veya pazarlamacı olabilir.
Meslek Seçiminde Kişiliğin Rolü

16.  Yetenek, belli bir eğitimden yararlana bilme
gücüdür. Bireyin hangi eğitim programında
başarılı olabileceğini gösterir. Yetenek
meslekteki başarıyı etkileyen etkenlerden
biridir ve temel gerekliliktir.
 Seçtiği mesleğin gerektirdiği azami yetenek
düzeyine sahip olmayan bireyin o meslekte
başarılı olması olası değildir.
B) YETENEKLERİNİZ
( Ben Neler Yapabilirim ? )

17.  Akademik yeteneğin, okulda derslerdeki
başarının ye da başarısızlığın araştırılması,
sözel ye da sayısal düşünme
yeteneklerinden hangisinde daha başarılı
olduğunun belirlenmesi gerekir. Bunun için
bireyin fen, sosyal, matematik, Türkçe
derslerindeki başarısı bir ölçüt olabilir.
YETENEKLERİNİZ
( Ben Neler Yapabilirim ? )

18.  Sayısal düşünme gücüne sahip olmayan, fen,
matematik gibi sayısal derslerde başarılı
olamayan bir bireyin tıp fakültesi, diş hekimliği,
mühendislikler gibi matematik-fen puanı ile
öğrenci olan yüksek öğretim programlarında
başarılı olması mümkün değildir.
 Sözcükleri ustalıkla kullanamayan, zengin bir
sözcük dağarcığına sahip olmayan kişinin dil ve
edebiyat programında başarılı olması zordur.
YETENEKLERİNİZ
( Ben Neler Yapabilirim ? )

19. C)-İLGİ ALANI
( Ben Neler Yapmaktan Hoşlanırım ?)
İlgi alanı nedir ?
 İlgi alanınız; hoşlandığınız, yaparken mutlu olacağınız, özel bir caba
sarf etmeden zevkle yapacağınız, tatmin olacağınız işlerdir.
 Nelerden hoşlanıyorsunuz, hangi tür işlerde fazla gayret sarf
etmeden bile başarılı olabiliyorsunuz, akranlarınıza göre sizi üstün
kılan ne gibi özellikleriniz var,,, üzerinde düşündüğünüz başarılı
olacağınıza inandığınız işler nelerdir.
 Ders içi ve ders dışında hangi konularla uğraşmayı seviyorsunuz?
 Yeteneğiniz olmasına rağmen hoşlanmadığınız meslekler buluna
bileceğini de hesaba katınız.

20.  İlgi alanınızın ölçülmesinde aşağıdaki
kriterleri kullanabilirsiniz.
 İlgi alanlarını ölçen bazı psikolojik testler
kullanılabilir.
 Orta öğretim yıllarında sizi en çok meşgul eden,
uğraşmaktan hoşlandığınız alanların ne
olduğunu inceleye bilirsiniz.
 Çalışırken hoşlandığınız, tatmin hissine
kapıldığınız, sizi mutlu eden mesleklerin neler
olduğunu tespit ederek ilgi alanınız konusunda
fikir edinebilirsiniz.
İlgi Alanı Nasıl Tespit Edilir ?

21.  Bu kavram bizim, hayatı yaşarken
önemsediğimiz yada göz ardı ettiğimiz
bireysel ve toplumsal fenomenleri
içermektedir. Yaptığımız işin sonunda almayı
beklediğimiz doyum kaynaklarımız
değerlerimizi belirler. Para sahibi olmak, güç
sahibi olmak, şan-şöhret sahibi olmak, rekabet
gerektiren ortamları tercih etmek ya da
etmemek, yaratıcılığın kullanılabileceği iş
ortamlarında çalışmayı tercih edip etmemek
vb. gibi.
D) Değerlerin Tanınması;

22. E) MESLEKLER HAKKINDA
BİLGİ EDİNİLMESİ
 a) Rehberlik Servisi,
 b) ÖSYM kılavuzu,
 c) O meslekte çalışan yakınlarınız,
 d) Üniversite veya üniversiteye bağlı bir
fakülteden direkt bilgi almak,
 e) Meslekler hakkında bilgi veren
kaynakları okumak aracılığıyla meslekler
hakkında gerekli bilgiler elde edilebilir

23. 1-Mesleğin gerektirdiği yeteneklerin neler olduğunu bilmeli.
2- Mesleğin gerektirdiği kişilik özelliklerinin neler olduğunu
bilmeli
3-Mesleğin ileride çalışma ortamının ne olduğunu
öğrenmeli.
4- Meslek hayatında beraber olacağınız arkadaş grubunun
nasıl olacağını belirlemeli.
5- Mesleğin avantaj ve dezavantajlarının neler olduğuna
bakmalı.
6- Mesleğin kazandıracağı imkanlara dikkat etmeli.
7- Zevkle çalışabileceğiniz fazla efor sarf etmeden bile
başarılı olabileceğiniz sizde hayal kırıklığına yol
açmayacak meslekleri seçiniz.
Meslekleri Tanımada Nelere Dikkat
Etmeli ?

24. MESLEK SEÇİMİNDE ANNE
BABALARIN ROLÜ
 Anne babalar her konuda olduğu gibi
meslek seçimi konusunda da doğru
kararlar vermesini istiyorlarsa onları
yönlendirmek yerine erken dönemden
itibaren yeteneklerini, ilgilerini tanıma,
karar verme becerisi edinme,
sorumluluklarını bilme, gibi gelişim
görevlerini yerine getirebilmesi için
ortamlar sağlamalıdır.

25. Gelişmiş Ana-Baba Çocuğunun Meslek
Seçiminde Şu Temel İlkeleri Esas Alır:
1. Çocuğum tektir, emsalsizdir. Bu nedenle çocuğumun
başarı ve başarısızlıklarının diğer kimselerinkiyle
karşılaştırılmaması gerekir. Olumlu ve olumsuz
ödüllendirmelerle çocuğumuzu yönlendirip başkalarına
benzetmemeye özen göstermeliyiz.
2. Çocuğumuzun kendine özgü gelişecek yetenekleri vardır.
3. Çocuğumuz kendine yararlıyı ve yararsızı ayırt
edebilecek güç ve yetenektedir.
4. Çocuğumuz hiç kimseye benzemese dahi, değerli ve
sevilmeye layık bir insandır.

26. "Çalıştığımda rahatlıyor ve dinleniyorum.
Beni esas yoran hiç bir şey yapmamaktır".
Mark Twain,
"Başarının sırrı, mesleğinizi tatile
çevirmektir." diyor. Başarılı insanların
yaptığı da budur.
Pablo Picasso şöyle diyor:

27. GENEL AKADEMİK YETENEK;
 SÖZEL YETENEK
 SAYISAL YETENEK
 ŞEKİL-UZAY YETENEĞİ

28.  Sözel Akıcılık: Zengin bir sözcük bilgisine ve
çağrışım zenginliğine sahip olma, duygu ve
düşünceleri değişik sözcükler kullanarak
etkileyici bir biçimde ifade edebilme, akıcı bir
üslupla konuşma ve yazma, sözcüklerle
etkileyici kompozisyonlar yaratma gücü.
 Sözel Akıl Yürütme: Sözcükler ve/veya
ifadeler arasındaki benzerlik ve farklılıkları
görebilme; okuduğunu anlayabilme,
düşünceleri açık ve anlaşılabilir biçimde
aktarabilme gücü.
SÖZEL YETENEK

29. SAYISAL YETENEK
 Hesaplama: Sayılarla dört işleme dayalı
hesaplamaları çabuk ve doğru bir biçimde
yapabilme, bir işlemdeki hatayı kolayca
bulabilme gücü.
 Sayısal Akıl Yürütme: Matematiksel ilke
ve kavramları kullanarak problemleri
çözebilme, cebir işlemleri yapabilme gücü.

30. ŞEKİL-UZAY YETENEĞİ
 Şekil İlişkilerini Görebilme Yeteneği:
Nesnelerin, resimlerin veya geometrik şekillerin
detaylarını algılama; nesneler, resimler ve
şekiller arasında gölge, genişlik, boy vb.
özellikler yönünden farklılıkları görebilme gücü.
 Uzay İlişkileri Görebilme Yeteneği: Bir şeklin
düzlem üzerinde ya da bir cismin uzayda
döndürülmesi ile alacağı biçimi göz önünde
canlandırabilme, açılımı verilmiş bir cismin
kapalı halini görebilme veya tersini yapabilme
gücü.

31. ŞEKİL-UZAY YETENEĞİ
 El Becerisi: Elleri ve kolları kolaylıkla ve
ustalıkla hareket ettirebilme: nesneleri
kaldırma, döndürme ve yerleştirme
hareketlerini çabuk ve düzgün bir
biçimde yapabilme gücü.
 Parmak Becerisi: Parmakları doğru ve
hızlı bir biçimde kullanarak küçük
objeler üzerinde çalışma; çok ince işleri
yapabilme gücü.

32. ŞEKİL-UZAY YETENEĞİ
 El-Göz İşbirliği: El ve gözü birbiriyle uyum
halinde ve hızlı bir biçimde kullanabilme,
ipliği iğne deliğinden geçirme gibi
hareketleri çabucak yapabilme gücü.
 Büro İşleri Yeteneği; Sözel ve sayısal
materyaldeki küçük ayrıntıları algılama,
tablolardaki, listelerdeki ve yazılardaki
farkları algılama gücü.

33. İLGİLER:
 Herhangi bir mecburiyet ve ödül vaat edilmediği
halde bir kimsenin mesleğin gerektirdiği
faaliyetleri yapmaktan hoşlanma derecesidir.
 Bir kimsenin ilgi duyduğu faaliyet alanları
genellikle onun yetenekli olduğu bir alandır.
Dolayısıyla insanların yetenekli olduğu alanlara
ilgi duyacaklarını söylemek yanlış olmaz. İnsan
ancak yetenekli olduğu alanda başarılı
çalışmalar yapabilir. Güçlü bir yeteneğe
dayanmayan ilgilerin geçici bir heves olduğu
söylenebilir.

34. İLGİLER:
 Ergenlerin ilgileri konusunda kararsız olmaları,
meslek seçimi konusunda karar vermelerini
güçleştirir. Bu durumda yapılacak en doğru
işlem ergenin ilgilerini değil ilgi alanlarının
belirlenmesidir. Örneğin; bir kimsenin
doktorluğa mı yoksa diyetisyenliğe mi ilgisi
olduğunu belirlemek yerine sağlık alanına mı
yoksa teknik alana mı ilgi duyduğunu belirlemek
daha doğru sonuçlar verebilir.
 İlgi alanları şu başlıkla altında toplanabilir.

35. Temel Bilim İlgisi;
 Fizik, kimya, biyoloji, matematik gibi
bilimlerin konusunu incelmeyi, onlarla
uğraşmayı ve akıl yürütmeyi faaliyetleri
içeren bir ilgi alanıdır. Temel bilim ilgisi
yüksek olan kimseler, yukarıda belirtilen
temel bilim alanları yanında tıp, veterinerlik
ve mühendislik gibi uygulama alanlarda
bilimsel çalışma yapmaktan doyum
sağlayabilirler.

36. Sosyal Bilim İlgisi;
 Sosyal olayları incelemek ve nedenlerini
araştırmak gibi faaliyetleri içeren bir ilgi
alanıdır. Sosyal bilim ilgisi yüksek olan
kimseler hukuk siyaset bilimleri, sosyoloji,
psikoloji, ilahiyat gibi alanlarda çalışmakla
mutlu ve başarılı olabilirler.

37. Canlı Varlık İlgisi;
 Hayvan ve bitkileri incelemekten, onları
yetiştirip üretmekten zevk alma gibi
davranışları içerir. Canlı varlıklara ilgi
duyan kimseler açık havada çalışmaktan
da zevk alırlar. Bu ilgisi yüksek kişilerin
ziraat mühendisliği, veterinerlik gibi çalışma
alanlarında doyum sağlayacakları
söylenebilir.

38. Mekanik İlgi;
 Mekanik ilgi, çeşitli alet ve makineler
yapmak, işletmek ve onarmak gibi
faaliyetlerden hoşlanmaktır. Makine ve
elektrik-elektrik mühendisliği gibi teknik
alanlarda başarı ve doyum için gereklidir.

39. Ticaret İlgisi;
 Alım-satım işleriyle uğraşma, ticaret yolu ile
kar elde etme, bir ürünün en iyi şekilde
tanıtımını yaparak satma gibi faaliyetleri
içeren ticaret ilgisi pazarlama ve reklamcılık
programları ile yakından ilişkilidir.

40. İş Ayrıntıları İlgisi;
 Her işi günü gününe yapma, bir yazıyı ya
da hesabı inceden inceye kontrol etme, her
şeyi düzenli tutma gibi ayrıntılar üzerinde
çalışmaktan hoşlanma olarak ifade

41. Edebiyat İlgisi;
 Her türlü edebi eserleri inceleme, eleştirme
ya da başkalarını kelimelerle etkileyebilme
ilgisidir. Edebiyat alanına ilgi duyanların dil-
edebiyat ve basın-yayın çalışma
alanlarında doyum sağlayacakları
söylenebilir.

42. Güzel Sanatlar İlgisi;
 Resim, heykel gibi plastik sanatlar ve el
sanatları ile eserleri incelemek veya bu tür
eserler ortaya koymak gibi davranışlarda
ifadesini bulur. Güzel sanatlar fakülteleri bu
alana ilgi duyan kimseler için uygun eğitim
alanları olabilir.

43. Müzik İlgisi;
 Bir müzik aleti çalma, müzik dinleme ve
beste yapma gibi davranışlarda kendini
gösteren bir ilgidir. Müziğe yüksek
derecede ilgi duyan kimseler için
konservatuarların müzik bölümleri en uygun
eğitim alanıdır.

44. Sosyal Yardım İlgisi;
 İnsanlarla ilgilenmeyi, onları anlamaya,
sıkıntılarını azaltmaya çalışma isteğini ifade
eder. Sosyal hizmetler, tıp, psikoloji, çocuk
gelişimi ve eğitim programları sosyal
yardım ilgisi yüksek kimseler için çalışma
alanları olabilir.

45. Ancak;
 Günümüzde meslek tercihleri genellikle
ilgilere göre değil ÖSS puanlarına göre
yapılmaktadır. Bu durum meslek
tatminsizliğini beraberinde getirmektedir.
Yaşanan tatminsizlik ise ya üniversite
döneminde bölüm değişikliklerine yada iş
yaşantısında mezun olunan bölümlerin
dışında çalışmaya neden olur.

46. MESLEK DEĞERLERİ;
 İnsanlar hayatlarının yaklaşık üçte birini
kapsayan meslek faaliyetleri sonucunda, çeşitli
ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırlar. Meslek
faaliyetlerinin sonunda beklenen doyum,
genellikle "Meslek Değeri" olarak adlandırılır.
Değerler kişinin bu ihtiyaçlarını karşılayacak
davranış tarzlarını ve hedeflerinin önem sırasına
konmasına yardım eden düşünce ve duyguları
ifade eder.

47. MESLEK DEĞERLERİ;
 Mesleki değerler; para kazanma, ün
sahibi olma, üreticiliğini geliştirme,
bağımsız olma, topluma hizmet, düzenli bir
hayat sürme, toplumsal saygınlık gibi
nitelikler olabilir.

48. KATILDIĞINIZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER