Kayarian ng Salita _ IKATLONG MARKAHAN SA FILIPINO 9 Ang presentation na ito ay para sa mga mag-aaral at guro sa ikasiyam na baitang ng Junior High School. Ito ay makatutulong para maunawaan nang lubos ang paksa sa kayarian ng salita partikular sa mga saliatng ugat at apat na panlapi.

1. KAYARIAN NG
SALITA
Bb. Jobelyn A. Servano
Guro sa Filipino

2. Habang hinahabol ng amo ang papatakas na lobo ay ito
naman ang naging usapan ng mga hayop na naiwan sa
kulungan.
Mga Hayop: Putol, paumahin sa ginawa naming panunukso
sa iyo, hiyang-hiya kami dahil ikaw pa ang nagligtas ng
aming buihay.
Putol: Naku, huwag na ninyong isipin iyon. Ang mahalaga ,
ligtas na tayong lahat.
Aling Berta: Dakila at malinis ang puso mo, Anak.
Ipinagmamalaki kita.
Mga Hayop: Pinatunayan miong isa kang mabuting
kapitbahay. Ginawa mo pa rin ang tama kahit hindi kami
naging Mabuti sa iyo. Pangako, magbabago na kami.

3. 1. Payak
2. Maylapi
3. Inuulit
4. Tambalan

4. 1. Payak
Payak ang
salita kung wala
itong panlapi,
walang katambal,
at hindi inuulit.
Binubuo ito ng
salitang - ugat
lamang.
2. Maylapi
Ang
kayarian ng
salita kung saan
binubuo ito ng
salitang-ugat na
may kasamang
panlapi.
Halimbawa:
Anak, kapatid,
bahay

5. a. UNLAPI - panlaping
kinakabit sa unahan ng
salita
Halimbawa: maginhawa,
umasa, nagsisi
b. GITLAPI – panlaping
nasa gitna ng salita
Halimbawa: tumawa,
tinapos
c. HULAPI – panlaping
ikinakabit sa hulihan ng
salita
Halimbawa: usapan, mithiin
d. KABILAAN – panlaping
ikinakabit sa unahan at
hulihan ng salita
Halimbawa: kabaitan,
patawarin
e. LAGUHAN – panlaping
ikinakabit sa unahan,
gitna, at hulihan ng
salita.
Halimbawa: pinagsumikapan,
magdinuguan

6. 3. Inuulit
Inuulit ang kayarian ng salita kapag ang kabuoan o
isa o higit pang pantig sa dakong unahan ay inuulit.
May iba’t ibang uri ng pag-uulit.
● Inuulit na ganap – buong salitang-ugat ang inuulit
Halimbawa: gabi-gabi
● Inuulit na parsiyal – isang pantig o bahagi lamang ng
salita ang inuulit.
Halimbawa: lilima, pupunta
● Magkahalong ganap o parsiyal – buong salita at isang
bahagi ng pantig ang inuulit
Halimbawa: iilan-ilan, tutulog-tulog

7. 4. Tambalan
Tambalan ang kayarian ng salita kung ito
ay binubuo ng dalawang salitang pinagsasama
para makabuo ng isang salita lamang.
May dalawang uri ng tambalan.
● Tambalang di-ganap – kapag ang kahulugan ng
salitang pinagtambal ay nananatili,
Halimbawa: tulay-bitin, bahaykubo, kuwentong-
bayan
● Tambalang ganap – kapag nakabuo ng ibang
kahuluganng dalawang salitang pinagsama.
Halimbawa: dalagambukid, bahaghari

8. GAWAIN: Tukuyin kung anong kayarian ng
salita (Payak, Maylapi, Inuulit, at
Tambalan) ang nasa baba.
1.Matulis –
2.Biktima –
3.Malayo –
4.Balik-aral –
5.Paikot-ikot –

9. PAGBUBUOD