Ομήρου Ιλιάδα β' γυμνασίου

1. ΜούσεςΜούσες
Οι μούσες στην αρχαία ελληνική μυθολογία είναι εννέα αρχαίες θεές. Ο
Απόλλωνας ήταν ο ηγέτης τους (Απόλλων Μουσηγέτης).
Σύμφωνα με την Θεογονία του Ησιόδου, ήταν κόρες του Δία και της
Μνημοσύνης.
Τα ονόματά τους είναι:
Καλλιόπη (επική ποίηση)
Ευτέρπη (μουσική)
Κλειώ (ιστορία)
Ερατώ (λυρική ποίηση)
Μελπομένη (τραγωδία)
Πολυμνία (Πολύμνια) (ύμνοι)
Τερψιχόρη (χορός)
Θάλεια (κωμωδία)
Ουρανία (αστρονομία)

2. Ο Παυσανίας υποστηρίζει ότι υπήρχαν δύο
γενιές Μουσών, όπου στην πρώτη γενιά ήταν
3 και ήταν κόρες του Ουρανού και της Γαίας,
και στη δεύτερη, ήταν 9 και ήταν κόρες του
Δία και της Μνημοσύνης. (Ελλάδος
Περιήγησις, 9, 29, 1).
Οι αρχαιότερες Ελικωνιάδες Μούσες ήταν οι
εξής:
Μνήμη (μνήμη)
Μελέτη (μελέτη)
Αοιδή (τραγούδι)
Η ποιητική τέχνη χρειάζεται και τις τρεις
αυτές Μούσες, χρειάζεται τον συνδυασμό του
τραγουδιού, της μνήμης και της μελέτης. Γιατί
για να τραγουδήσεις χρειάζεται πρώτα
μνήμη, και μετά μελέτη (άσκηση).
Ενώ στους Δελφούς λάτρευαν 3 άλλες
μούσες, την Νήτη, την Μέση και την Υπάτη, οι
οποίες παραλληλίζονται με τις τρεις χορδές
της λύρας.
Επίσης ο όρος μούσα χρησιμοποιείται συχνά
σήμερα για να δείξει ότι κάποιος (συνήθως
κάποια) εμπνέει κάποιον.

3. Μούσα ΚαλλιόπηΜούσα Καλλιόπη
Κατά τον Ησίοδο η Καλλιόπη ήταν η μεγαλύτερη
και ευγενέστερη από τις 9 Μούσες. Προστάτις της
επικής ποίησης και της Ρητορικής, καθώς και
όλων των καλών τεχνών (Καλλιέπουσα).
Την Μούσα Καλλιόπη ιδιαίτερα την επικαλούνταν
οι ραψωδοί προκειμένου να τους βοηθήσει στην
έμπνευση. Με την επίκλησή της ξεκινούν και τα
Ομηρικά έπη.
Αν και παρθένος κατά μερικούς η Καλλιόπη φέρεται κατ΄ άλλους ως μητέρα
του Ιολέμου, εκ του Απόλλωνα, ή του Ορφέα ή του Λίνου, του Υμεναίου και
του Κομαθέοντα. Πολλοί ήταν και εκείνοι που θεωρούσαν και τον Όμηρο ως
γιο της.
Στις παραστάσεις της απεικονίζεται με μεγαλοπρέπεια και επιβλητικότητα
με στέφανο δάφνινο ή χρυσό κρατώντας ή βιβλίο σε κύλινδρο ή πινάκιο και
γραφίδα και συχνά με τα έπη του Ομήρου στους πόδες της.
Αυτή η παράσταση με πινάκιο και γραφίδα ενέπνευσε αργότερα την
απεικόνιση της «Δόξας των Ψαρών» στον αγώνα του 1821, αλλά και
πολλούς αγιογράφους σε παραστάσεις αγγέλων κατά τη Θεία Κρίση.

4. ΕυτέρπηΕυτέρπη
Η Ευτέρπη στην ελληνική μυθολογία ήταν μία
από τις Μούσες, τις κόρες της Μνημοσύνης, με
πατέρα τον Δία. Αποκαλούμενη η Δωρήτρια
της Ευχαρίστησης, όταν αργότερα οι ποιητές
όρισαν ρόλους σε κάθε μία από τις Μούσες,
αυτή ήταν η μούσα της Μουσικής. Στους
μεταγενέστερους κλασικούς χρόνους
ονομάστηκε μούσα της λυρικής ποίησης και
απεικονίστηκε κρατώντας έναν αυλό. Κάποιοι
ισχυρίζονται πως αυτή εφηύρε τον αυλό ή
διπλό φλάουτο, αν και οι περισσότεροι
μυθογράφοι αποδίδουν στον Μαρσύα την
εφεύρεσή του. Ο ποτάμιος θεός Στρυμόνας
κατέστησε έγκυο την Ευτέρπη. Ο γιός της
Ρήσος ηγήθηκε ομάδας Θρακών και
σκοτώθηκε από τον Διομήδη στην Τροία,
σύμφωνα με την Ιλιάδα του Ομήρου.

5. Μούσα ΚλειώΜούσα Κλειώ
Στην ελληνική μυθολογία η Κλειώ ήταν
η Μούσα της επικής ποίησης και της
Ιστορίας. Ήταν κόρη του Δία και της
Μνημοσύνης.
Το όνομα της προέρχεται από τη ρίζα
κλέω/κλείω που σημαίνει αφηγούμαι ή
κάνω γνωστό.
Απεικονιζόταν με ένα ρολό
περγαμηνών ή ομάδα από πλακίδια και
με δάφνινο στεφάνι.
Είχε ένα γιο από τον Πίερο, τον Υάκινθο
. Το πάθος μεταξύ της Κλειούς και του
Πιέρου ήταν η τιμωρία της Αφροδίτης,
όταν κάποτε η Κλειώ τόλμησε να την
ειρωνευτεί για τον δεσμό της με τον
Άδωνη.

6. Μούσα ΕρατώΜούσα Ερατώ
Η Ερατώ ήταν μία από τις Εννέα Μούσες
της ελληνικής μυθολογίας. Ήταν η Μούσα
της λυρικής ποίησης και των ύμνων.
Απεικονίζεται με μία λύρα. Κατά τον
Ησίοδο (Θεογον. 78) είναι κόρη του Διός
και της Τιτανίδος Μνημοσύνης. Εθεωρείτο
προστάτιδα του γάμου και του έρωτα.
Ακόμα θεωρείται εφευρέτης του χορού,
των προς τους θεούς ύμνων και
γενικότερα προστάτρια της Ποίησης.
Κύριο σύμβολό της ήταν η λύρα, αλλά και
η κιθάρα, η φόρμιγξ και η
βάρβιτος.Απεικονίζεται πάντοτε όρθια και
ενίοτε σχεδόν τελείως γυμνή.
Η Μούσα Ερατώ είναι αυτή που επινόησε
τα ερωτικά ποιήματα, το γάμο, την
ποίηση, την μουσική και την διαλεκτική.

7. Μούσα ΜελπομένηΜούσα Μελπομένη
Η Μελπομένη ήταν Μούσα της
Ελληνικής μυθολογίας. Ήταν η μούσα της
τραγωδίας, παρόλο τα χαρούμενα τραγούδια της.
Κατά τη Θεογονία του Ησιόδου και του
Απολλοδώρου ήταν κόρη του Δία και της
Μνημοσύνης και μητέρα των Σειρήνων μετά του
Αχελώου. Στην αρχή θεωρούταν μούσα του
μέλους ή της ωδής, εξ ου και το όνομά της. Σ΄
αυτήν αποδίδεται η εφεύρεση της βαρβίτου με
την οποία μέλπουσα «καθήδυνε» τους θνητούς
ακροατές της, «θνητοίσι μελίφρονα βάρβιτον
εύρε» (Ανθολογία ΙΧ 504) περιστοιχιζόμενη από
την ακολουθία της, τις Ώρες και τις Νύμφες.
Αργότερα όμως αποβαίνει η κατ΄ εξοχή μούσα
της θεατρικής τραγωδίας.

8. Μούσα ΠολύμνιαΜούσα Πολύμνια
Η Πολύμνια, στην Ελληνική μυθολογία,
ήταν η Μούσα των ιερών ύμνων και της
ευγλωττίας. Ήταν η Μούσα των ύμνων ή
των ασμάτων που ψάλλονται προς τιμή
των θεών και των ηρώων.
Ως Μούσα, ήταν κόρη του Δία και της
Μνημοσύνης. Δύο ρόλοι αποδίδονται στην
Πολύμνια, που οφείλονται σε δύο
διαφορετικές ετυμολογίες του ονόματός
της. Η αρχαιότερη παράδοση τη θέλει
προστάτρια των ύμνων (πολύ + ύμνος) που
ψάλλονταν προς τιμή των θεών και των
ηρώων. Κατά τη νεότερη όμως παράδοση,
η οποία ετυμολογεί το όνομά της από το
πολύ + μνεία, βοηθά στην εύκολη μάθηση
και την απομνημόνευση.

9. Μούσα ΤερψιχόρηΜούσα Τερψιχόρη
Στην Ελληνική μυθολογία, η Τερψιχόρη ήταν μία από τις
εννέα Μούσες, η μούσα του χορού και των δραματικών
χορικών. Συνήθως απεικονίζεται καθισμένη και κρατώντας
μια λύρα.
Μερικές φορές αναφέρεται ως μητέρα των Σειρήνων.

10. Μούσα ΘάλειαΜούσα Θάλεια
Στην ελληνική μυθολογία, μία από τις εννέα
Μούσες ήταν και η Θάλεια, Θάλεια, κόρη της
Μνημοσύνης και του Δία. Θεωρείται
πλησιέστερη στην Τερψιχόρη. Ήταν
προστάτιδα ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα
της ευπρεπούς και κόσμιας ευθυμίας.
Παριστανόταν μόνο με τα σύμβολά της:
αόρατη στα συμπόσια ως εμπνεύστρια των
εύθυμων τραγουδιών, στα οποία τόνιζε το
πνευματώδες κυρίως στοιχείο, βοηθούμενη
από την «ιλαρότητα» (ευχαρίστηση) των
«ευωχουμένων» (συνδαιτυμόνων). Έτσι ως
θεότητα της «καλής διάθεσης» και της
έναρξης του κεφιού αποχωρούσε μόλις
άρχιζε ο θορυβώδης «κώμος».

11. Μούσα ΟυρανίαΜούσα Ουρανία
Στην Ελληνική μυθολογία, η Ουρανία είναι
μία από τις ιερές εννιάδελφες Μούσες του
Ελικώνα, κόρη του Δία και της Μνημοσύνης
. Θεωρούνταν ιδεατή ανθρωπόμορφη θεά,
εφευρέτης και προστάτης της Αστρονομίας
και της Αστρολογίας.
Συνήθως απεικονίζεται φορώντας
αστεροειδή στέφανο και εσθήτα κυανή,
κρατώντας στο αριστερό χέρι παγκόσμια
σφαίρα και στο δεξιό διαβήτη, που
αποτελούν και τα «ιερά» σύμβολά της.
Φέρεται ως μητέρα του Υμεναίου, από τον
Διόνυσο, και του Λίνου από τον Απόλλωνα.
Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν στην
Ουρανία και μαντικές δυνάμεις. Κατοικία
της ήταν ο ουράνιος θόλος, εξ ου και το
όνομά της.